یکی از اختلالات مغزی شدید، اسکیزوفرنی است که در این حالت فرد مبتلا چیزهایی تفسیر می کند که اتفاق نیفتاده است. در این صورت می توان گفت که فرد، به نوعی توهم می زند. گویی در رفتار و تفکر وی اختلالاتی رخ می دهد و هذیان می گوید.
نشانه‌ها
در مردان، علائم اسکیزوفرنی معمولا در اوایل تا اواسط دهه 20 زندگی شروع می‌شود. در زنان، علائم به طور معمول در اواخر دهه 20 شروع می‌شود. بروز اسکیزوفرنی در کودکان غیرمعمول و در افراد بالاتر از 45 سال نادر است. اسکیزوفرنی شامل طیف وسیعی از مشکلات شناختی، رفتاری یا احساسی است. علائم و نشانه‌ها ممکن است متفاوت اما منعکس کننده اختلال در توانایی و عملکرد است. علائم اسکیزوفرنی عبارتند از:
• هذیان. هذیان باورهای اشتباهی است که مبتنی بر واقعیت نیستند. برای مثال، تصور می‌کنید که شما مورد آسیب یا آزار قرار می‌گیرید. منظور از انجام حرکات یا نظرات خاصی شما هستید. شما انسان مشهوری هستید. شخصی عاشق شما است یا عملکرد بدن شما مختل شده است. از بین 5 فرد مبتلا به اسکیزوفرنی 4 نفر به هذیان مبتلا می‌شوند.
• توهم. در این حالت فرد مسائلی را می‌بیند یا می‌شنود که وجود ندارند. توهم می‌تواند در هر یک از حواس رخ دهد اما شنیدن صدا شایع‌ترین نوع توهم است.
• تفکر آشفته. ارتباط موثر مختل شده و پاسخ‌گویی به سوالات می‌تواند تا حدودی یا کاملا نامربوط باشد. به ندرت، ممکن است بیمار در هنگام صحبت کردن کلمات بی‌معنی را در کنار یکدیگر قرار دهد. این حالت گاهی سالاد کلمات نامیده می‌شود.
• رفتارهای حرکتی غیرطبیعی و آشفته. این رفتارها می‌تواند شامل جنب و جوش بی‌فایده و بیش از حد باشد.
• علائم منفی. این امر به کاهش توانایی یا فقدان توانایی برای عملکرد طبیعی دلالت دارد. به عنوان مثال، فرد بی‌احساس به نظر می‌رسد، ارتباط چشمی برقرار نمی‌کند، حالات صورت فرد تغییر نمی‌کند، به صورت یکنواخت صحبت می‌کند یا در هنگام صحبت کردن از تکان دادن طبیعی دست‌ها یا سر استفاده نمی‌کند. همچنین ممکن است توانایی فرد برای برنامه‌ریزی یا انجام فعالیت‌ها کاهش یابد. مثلا ممکن است میزان صحبت کردن کاهش یابد و فرد از بهداشت شخصی غفلت ورزد یا علاقه خود را نسبت به کارهای روزمره از دست داده و از نظر اجتماعی گوشه‌گیر شود.
نشانه‌های بیماری در نوجوانان
علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان مشابه بزرگسالان است اما تشخیص بیماری در این گروه سنی دشوارتر است. این امر ممکن است به این دلیل باشد که برخی علائم اولیه اسکیزوفرنی در دوران تکامل نوجوانان معمول است. این علائم عبارتند از:
• افت عملکرد مدرسه
• اختلال در خواب
• تحریک‌پذیری یا افسردگی
• کاهش انگیزه
• علائم اسکیزوفرنی می‌تواند در نوجوانان برخلاف بزرگسالان شامل موارد ذیل باشد:
• هذیان کمتر رخ می‌دهد.
• توهم بصری بیشتر رخ می‌دهد.
علت
علت بروز اسکیزوفرنی ناشناخته است اما محققان معتقدند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این اختلال نقش دارند.
اختلال در برخی مواد شیمیایی مغز مانند نوروترنسمیترهای دوپامین و گلوتامات، ممکن است در بروز اسکیزوفرنی نقش داشته باشد. مطالعات نشان دهنده وجود تفاوت‌هایی در ساختار مغزی و سیستم اعصاب مرکزی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است. در حالیکه محققان در مورد اهمیت این تغییرات مطمئن نیستند، این شواهد نشان می‌دهد که اسکیزوفرنی یک اختلال مغزی است.
عوامل خطر
اگرچه علت دقیق اسکیزوفرنی مشخص نیست، به نظر می‌رسد برخی عوامل سبب افزایش خطر ابتلا یا پیشرفت بیماری می‌شوند. این عوامل عبارتند از:
• سابقه خانوادگی ابتلا به اسکیزوفرنی
• قرار گرفتن در معرض ویروس‌ها، سموم یا سوءتغذیه در رحم مادر به خصوص در سه ماهه اول و دوم بارداری
• افزایش فعالیت سیستم ایمنی به علت التهاب یا بیماری‌های خودایمنی
• سن بالای پدر
• استفاده از روانگردان‌ها در سنین نوجوانی و جوانی.
عوارض
در صورت عدم درمان، اسکیزوفرنی می‌تواند منجر به بروز مشکلات عاطفی، رفتاری و سلامتی شدید و همچنین مشکلات مالی و حقوقی شود. عوارضی که مرتبط با اسکیزوفرنی هستند عبارتند از:
• خودکشی
• هر نوع آسیب رساندن به خود
• اضطراب و ترس
• افسردگی
• مصرف الکل و مواد مخدر
• فقر
• بی‌خانمانی
• درگیری‌های خانوادگی
• ناتوانی در اشتغال یا تحصیل
• انزوای اجتماعی
• مشکلات سلامت مانند مشکلاتی که با مصرف داروهای آنتی‌سایکوتیک، سیگار کشیدن و شیوه زندگی نادرست مرتبط هستند.
• قربانی رفتارهای خشونت‌آمیز شدن
• رفتارهای پرخاشگرایانه. اگرچه این حالت غیرمعمول بوده و به طور کلی با عدم درمان بیماری، مصرف مواد مخدر یا داشتن سابقه خشونت مرتبط است.
آنچه شما می‌توانید انجام دهید
لیستی از موارد ذیل را آماده کنید:
• هر نوع علائمی که فرد بیمار تجربه می‌کند.
• اطلاعات شخصی مهم مانند هرگونه استرس یا تغییراتی که اخیرا در زندگی فرد وجود داشته است.
• داروها، ویتامین‌ها، گیاهان و سایر مکمل‌هایی که فرد دریافت می‌کند و دوز مصرفی هریک از مکمل‌ها
• سوالاتی که می‌خواهید از پزشک بپرسید.
چه انتظاری از پزشک داشته باشید
سوالاتی که احتمالا پزشک از شما خواهد پرسید عبارتند از:
• علائمی که فرد بیمار تجربه می‌کند، چیست و شما چه زمانی متوجه وجود این علائم شدید؟
• این علائم به صورت مستمر وجود دارد یا گاه‌به‌گاه ایجاد می‌شوند؟
• آیا بیمار در مورد خودکشی صحبت می‌کند؟
• آیا بیمار به طور منظم غذا می‌خورد، سر کار یا مدرسه می‌رود، به طور منظم حمام می‌کند؟
• آیا بیمار به بیماری‌های دیگری مبتلا است؟
• در حال حاضر بیمار از چه داروهایی استفاده می‌کند؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب فاقد این آگاهی هستند که مشکلات آنها از یک بیماری روانی منشا می‌گیرد و نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد. بنابراین غالباً از خانواده یا دوستان طلب کمک نمی‌کنند.
سپید آنلاین
