شاید شما هم جزو کسانی باشید که می توانید چند کار را به صورت همزمان انجام دهید مثلا هم صبحانه بخورید، هم در شبکه های اجتماعی باشید و هم با تلفن تان صحبت کنید و بخاطر این موضوع به خودتان افتخار کنید. ولی انجام چند کار به صورت همزمان در طولانی مدت باعث کاهش کارایی و عملکرد شما می شود.
ممکن است از این که می توانید همزمان با انجام کارهایتان در محل کار، تلفنی با یکی از دوستان تان صحبت کنید و صبحانه هم بخورید، احساس غرور کنید! شاید احساس خوبی دارید که چند پنجره همزمان روی دسکتاپ شما باز است و علاوه بر انجام تکالیف درسی به پیام های دوستان تان نیز پاسخ می دهید. احتمالا هنگام مطالعه همین مطلب هم، تلفن همراه یا لپ تاپ تان از شما دور نیست و منتظر پست های دوستان تان در شبکه های اجتماعی هستید. با این شرایط و بعد از مشاهده نمودار، خواندن ادامه این مطلب برای تان جالب خواهد بود.
مالتی تسکینگ یا چند وظیفه ای چیست؟
انجام کارهای موازی از ویژگی های اجتناب ناپذیر در زندگی بسیاری از ماست. فقط شاید بسته به سبک زندگی هر کدام از ما سهم این نوع رفتار، کمتر یا بیشتر باشد. مالتی تسکینگ (Multitasking) یا چند وظیفه ای به شرایطی گفته می شود که فرد به طور همزمان دست به انجام چند کار می زند. در میان ما برخی هستند که چند وظیفه ای را هدیه خاص خداوند می دانند و بر این باورند که این کار، عملکرد آنان را تقویت می کند و احتمالا احساسی توام با غرور و سرمستی در این دسته از افراد ایجاد می شود؛ حسی به معنای دیده شدن و مهم جلوه کردن، آن هم در شرایطی که کار جدی انجام نداده اند! اما چرا؟ چرا به این کار ترغیب می شویم؟
دلایل علمی لذت بردن از چند وظیفه ای
در مغز همه ما هورمونی به نام «دوپامین» وجود دارد که مسئول پاداش دهی، احساس خوشی و لذت در مغز است؛ هرچه کارهای بیشتری انجام دهیم این هورمون ترشح بیشتری خواهد داشت. از آن جا که مغز ما این هورمون را دوست دارد، به حرکت بین فعالیت های مختلف و کوچک ترغیب می شویم تا بدن مان در فواصل کوتاه از این هورمون بهره مند شود. با انجام یک فعالیت کوچک، احساسی مطابق با انجام فعالیتی بزرگ به ما دست می دهد، در حالی که هیچ کار خاصی انجام نداده ایم یا حداقل کاری انجام نداده ایم که به تفکر جدی احتیاج داشته باشد.
کاهش توانایی مغز با چند وظیفه ای
حقیقت این است که تغییر مرکز توجه برای سیستم شناختی مغز، ساده و کم هزینه نیست. بر اساس برخی مطالعات دانشگاهی صورت گرفته در دانشگاه استنفورد، کسانی که به صورت همزمان به چند فعالیت (هر چقدر هم ساده) اشتغال دارند، طی آن مدت در انجام تحلیل های ذهنی، افت عملکرد شدیدی را تجربه می کنند؛ به طوری که کاهش توانایی مغزی آن ها را (هنگام انجام چند کار همزمان) می توان با یک شب بیداری کامل معادل دانست. سه مورد از مهم ترین دلایل این پدیده عبارت است از: الف) چند وظیفه ای تولید کورتیزول یا همان هورمون استرس را افزایش می دهد. اگر مرتب مغز خود را از فعالیتی به فعالیتی دیگر معطوف کنیم، ترشح هورمون استرس تحریک می شود و در نتیجه خیلی سریع تر احساس خستگی می کنیم که به خصوص خود را به شکل خستگی ذهنی نشان می دهد. ب) انجام همزمان چند کار، منجر به ایجاد خطا در سازمان دهی افکار و فیلتر کردن اطلاعات نامرتبط می شود و در نتیجه فرد در سوییچ کردن از یک کار به کار دیگر کند می شود. ج) مغز ما برای انجام چندین فعالیت به طور همزمان سیم پیچی نشده است! باید دانست که مغز برای این کار هزینه های متعددی را پرداخت می کند و زمانی که مردم تصور می کنند در حال انجام چند فعالیت در یک زمان هستند، در واقع هر بار که این کار را انجام می دهند فشاری مضاعف به خود وارد می کنند.
توصیه هایی برای کاهش افت ناشی از چند وظیفه ای
همان گونه که مشخص شد، چند وظیفه ای کارایی و عملکرد شما را در بلند مدت کاهش می دهد چون مغز شما می تواند در یک لحظه فقط روی یک موضوع تمرکز کند. به منظور جلوگیری از افت عملکرد ناشی از انجام همزمان چند فعالیت و رهایی از آن، پیشنهاد می شود:
1-فعالیت های روزانه خود را اولویت بندی کنید. برای این منظور می توانید مهم ترین کارهای خود را در هر شش ساعت به ترتیب فهرست کنید.
2-هر شب قبل از خواب برنامه های فردای خود را فهرست کنید و هر کدام را در زمانی به خصوص قرار دهید.
3- در میان کارهای روز مره تان فواصلی را خالی نگه دارید تا در آن زمان به دور از استرس به انجام کارهای به تاخیر افتاده تان برسید.
4-از منابع حمایتی و اجتماعی اطراف تان کمک بگیرید و در صورت امکان، برخی کارها را با کمک آن ها به سر انجام برسانید.
5-به منظور ارتقای عملکرد مغزی و شناختی خود از یک روان شناس یا روان پزشک متخصص در زمینه مداخلات تکنولوژیک بهره مند شوید.
منبع: روزنامه خراسان
