حتما تا به حال برای شما هم پیش آمده زمانی که در یک مکان حساس هستید عطسه تان بگیرد. در چنین شرایطی اغلب افراد سعی می کنند جلوی عطسه خود را بگیرند. اما آیا این کار درست است. کارشناسان آن چه را که دقیقا در پشت پرده یک عطسه وجود دارد و آنچه را که بعد از نگه داشتن عطسه پیش می آید، بررسی کرده اند.
اغلب وقتی در شرایط حساسی قرار دارید عطسه تان می گیرد، مثل وقتی که در آسانسور همراه با دیگر افراد هستید، و یا زمانی که در سینما مشغول تماشای یک فیلم آرام می باشید و یا درست قبل از روبوسی کردن با یک دوست!
چرا عطسه می کنیم؟
عطسه یک مجموعه واکنش های فیزیولوژیکی است و زمانی رخ می دهد که ذره یا ماده محرک تنفس شده، از سوراخ بینی به مجرای داخل بینی وارد می شود.
این فرایند موجب آزاد سازی هیستامین می گردد که سلول های عصبی (که از عصب سه قلو به سمت مغز می روند) را در مجرای بینی تحریک کرده و حسی را در صورت تان ایجاد می کند. گرفتگی بینی و همچنین آلرژی نیز می تواند موجب آزادسازی هیستامین در بدن شود.
زمانی که مغز این سیگنال را از سلول های عصبی دریافت می کند، موجب انقباض ماهیچه های گلو شده و به شش ها پیام خارج کردن شدید هوا از طریق نای را می دهد. این خروج قوی هوا یعنی عطسه، به منظور خارج کردن ذرات محرک سیستم تنفسی به بیرون از بدن اتفاق می افتد.
عطسه آنقدر پرقدرت است که به اندازه یک اتاق و یک زمین 6 تا 8 متری پیشروی می کند.
چه اتفاقی می افتد اگر ما عطسه مان را نگه داریم؟
اگر دهان و بینی تان را موقع عطسه بسته نگه دارید، فشار کلی به سمت سرتان (سینوس ها)، حفرات بینی، انتهای گلو و داخل قفسه سینه برمی گردد.
سرکوب کردن عطسه با گرفتن بینی یا دهان، موجب افزایش چشمگیر فشار خواهد شد (5 تا 24 برابر فشار ناشی از عطسه معمولی).
خارج شدن عطسه بسیار سریع است. پس این افزایش فشار هم بسیار سریع اتفاق نی افتد. این بدان معناست که نگه داشتن عطسه مضر می باشد، درست است؟ نه دقیقا.
برای مثال به نظر می رسد این حالت مانند زمانی است که یک بوکسور به صورت شما مشت می زند و فقط دستکش او برای چند لحظه با صورت شما در تماس است. اما چون نیروی وارده در طول این بخش از ثانیه خیلی زیاد است، می تواند آسیب جدی را به بار آورد.
نگه داشتن عطسه چه تأثیراتی بر سلامتی ما دارد؟
پزشکان بر این باورند که این فشار به دام افتاده می تواند دلیل خطرناکی نگه داشتن عطسه باشد.
در ابتدا گوش شما می تواند در معرض خطر باشد. هنگامی که شما عطسه تان را نگه می دارید، هوا و فشار می تواند به سمت مجراهای شنوایی یا شیپور استاش گوش حرکت کرده – مجاری که گذرگاه های کوچکی هستند و گلویتان را به گوش هایتان متصل می کنند- و پرده صماخ (پرده گوش) تان را پاره کند.
در موارد شدیدتر، به جای آن که فشار و هوا پرده گوش را دچار پارگی کنند، منجر به پاره شدن ساختارهای ظریف گوش داخلی و در نهایت کاهش دائمی شنوایی می شود.
فشار ناشی از نگه داشتن عطسه، همچنین سبب پارگی ناگهانی رگ های کوچک خونی در چشم ها، بینی و پرده گوش می شود، اما احتمال بروز چنین مشکلی نادر است.
این مورد هم بسیار نادر است، اما نگه داشتن عطسه می تواند به پارگی آنوریسم نیز ختم شود. این، مشکلی است که طی آن دیواره سرخرگ نازک شده و در نهایت منجر به تورم و یا گاهی پارگی رگ می شود.
در یک آنوریسم، بخش ضعیف شده در یک شریان مغزی، می تواند در هر زمانی پاره شده و یا اصلا پاره نشود.اما هر گونه تغییر ناگهانی در فشار جمجمه ای می تواند باعث پارگی آن گردد. البته این اتفاق حتی نادرتر از احتمال صاعقه زدگی یک فرد می باشد.
البته اغلب، افرادی در معرض خطرات نگه داشتن عطسه هستند که دچار یک بیماری که آن ها را بیشتر مستعد می سازد، باشند، مانند افراد دارای عروق غیرطبیعی، افرادی که اخیرا یک مشکل سینوسی داشته اند، افرادی که جراحی مغز را تجربه نموده اند، آن هایی که دچار آسیب هایی در سر، گردن و یا قفسه سینه شده اند و غیره.
آیا باید آزادانه عطسه کنیم؟
اجازه دهید عطسه اتفاق بیفتد. عملکرد عطسه اجازه می دهد فشار هوا خارج شود. اگر شما عطسه تان را نگه دارید، نه تنها مانع خارج شدن ذرات و محرک ها از بدن می شوید، بلکه آن را در معرض خطر ابتلا به مشکلات ناشی از حبس این فشار قرار می دهید.
البته یادتان باشد موقع عطسه، با دستمال یا آستین لباس خود (مانند تصویر بالا)، جلوی دهان و در نتیجه جلوی پخش شدن ذرات عطسه در هوا را بگیرید.
با این حال، اگر در شرایطی هستید که نمی خواهید عطسه کنید، می توانید با انجام کارهای دیگری مانند دمیدن بینی، فشار آوردن به ناحیه زیر بینی و یا مالش بینی ، عطسه را از بین ببرید. با این کار هیچ فشاری را در بدن تان به دام نمی اندازید و خطری ندارد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
