برای مقابله با کم خونی در بارداری باید آزمایشات لازم را انجام دهید تا بتوانید این عارضه را در مراحل اولیه تشخیص دهید و از آسیب های آن به جنین پیشگیری کنید. علائم، علل، راه های درمان و انواع کم خونی در زنان باردار در این بخش به صورت کامل توضیح داده خواهد شد.
در دوران بارداری ممکن است دچار کم خونی شوید. زمانی که به کم خونی مبتلا می شوید، خون شما به اندازه کافی سلول های سالم قرمز برای رساندن اکسیژن به سایر بافت ها و کودک ندارد.
در دوران بارداری، بدن خون بیشتری برای رشد کودک تولید می کند. اگر به میزان کافی آهن یا مواد مغذی دیگر دریافت نکنید، بدن قادر به تولید سلول های قرمز خونی مورد نیاز خود نخواهد بود.
کم خونی خفیف در دوران بارداری طبیعی است اما کم خونی شدید ناشی از فقر آهن، کمبود ویتامین ها یا سایر علل دیگر است.
کم خونی می تواند منجر به ضعف و خستگی شود. اگر کم خونی شدید بوده و درمان نشود می تواند خطر عوارض بارداری جدی مانند زایمان زودرس را افزایش دهد.
در دوران بارداری چندین نوع کم خونی ممکن است ایجاد شود:
کم خونی فقر آهن
کم خونی ناشی از کمبود فولیک اسید
کمبود ویتامین 12 B
کم خونی در بارداری
علت کم خونی
در این قسمت با علل هر کدام از انواع کم خونی آشنا می شویم:
کم خونی فقر آهن
این نوع کم خونی زمانی اتفاق می افتد که بدن آهن کافی برای تولید هموگلوبین به میزان مورد نیاز ندارد. هموگلوبین نوعی پروتئین در سلول های قرمز خون است که اکسیژن را از شش ها به سایر اندام ها می رساند.
در کم خونی ناشی از کمبود فولیک اسید خون نمی تواند اکسیژن کافی را به سراسر بدن و بافت ها منتقل کند.
فقر آهن شایع ترین نوع کم خونی در دوران بارداری است.
انواع کم خونی در بارداری
کم خونی ناشی از کمبود فولیک اسید
فولات یا اسید فولیک نوعی ویتامین B موجود در برخی غذاها مانند برگ های سبز سبزیجات است. بدن برای ساخت سلول های جدید از جمله گلبول های قرمز خون سالم به آن نیاز دارد.
در دوران بارداری زنان به اسید فولیک بیشتری نیاز دارند اما گاهی این مقدار مورد نیاز را از طریق رژیم غذایی به دست نمی آورند. در این صورت بدن قادر نیست گلبول های قرمز خون سالمی برای انتقال اکسیژن به سایر بافت های بدن تولید کند.
کمبود اسید فولیک می تواند به طور مستقیم منجر به عوارض زایمان از جمله اختلالات لوله عصبی (اسپینا بیفیدا) و وزن کم نوزاد در زمان تولد شود.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12
بدن برای تولید گلبول های قرمز خون به ویتامین B12 نیاز دارد. زمانی که زنان باردار از طریق رژیم غذایی خود این ویتامین را دریافت نکنند، بدن آن ها نمی تواند گلبول های قرمز خون را به اندازه کافی تولید کند. خطر ابتلا به کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 در زنانی که گوشت، مرغ، محصولات لبنی و تخم مرغ نمی خورند، بسیار بیشتر بوده و حتی ممکن است به عوارض رایمان از جمله ناهنجاری لوله های عصبی و زایمان زودرس منجر شود.
از دست دادن خون در زمان زایمان یا بعد از آن نیز می تواند منجر به کم خونی شود
همه زنان باردار در معرض ابتلا به کم خونی بارداری هستند. به همین دلیل به اسید فولیک و آهن بیشتری نیاز دارند. اما این عوامل خطر را بیشتر می کنند:
بارداری چند قلوها
داشتن دو حاملگی نزدیک به هم
استفراغ زیاد به دلیل حالت تهوع صبحگاهی
بارداری در سنین نوجوانی
رژیم غذایی فاقد آهن کافی
داشتن کم خونی شدید قبل از بارداری
رنگ پریدگی پوست، لب ها و ناخن
احساس ضعف یا خستگی
سرماخوردگی
تنگی نفس
تند شدن ضربان قلب
مشکل در تمرکز
عوارض کم خونی در بارداری
کم خونی ناشی از فقر آهن شدید یا درمان نشده در دوران بارداری این خطر ها را به دنبال خواهد داشت:
زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم
تزریق خون (زمانی که مقدار زیادی خون در دوران بارداری از دست بدهید)
افسردگی پس از زایمان
کم خونی نوزاد
رشد کم کودک
بارداری
آزمایش کم خونی
در اولین ملاقات با متخصص زنان قبل از زایمان، به شما آزمایش خون را توصیه خواهد کرد تا متوجه کم خونی شما شود.
آزمایش خون شامل موارد زیر می شود:
آزمایش هموگلوبین
این آزمایش میزان هموگلوبین در گلبول های قرمز خون را اندازه گیری می کند.
آزمایش هماتوکریت
این آزمایش درصد گلبول های قرمز خون را در یک نمونه خونی اندازه گیری می کند.
آزمایش کم خونی
درمان کم خونی
اگر در دوران بارداری دچار کم خونی شدید، نیاز دارید علاوه بر ویتامین های بارداری از مکمل های آهن و فولیک اسید نیز استفاده کنید. همچنین دکتر اضافه کردن غذاهای سرشار از آهن و اسید فولیک را به رژیم غذایی توصیه خواهد کرد.
علاوه بر این دکتر از شما می خواهد بعد از مدتی آزمایش خون را تکرار کرده تا بررسی کند که سطح هموگلوبین و هماتوکریت خون افزایش یافته است یا خیر.
برای درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 دکتر مصرف مکمل های ویتامین B12 را پیشنهاد خواهد کرد.
همچنین توصیه می شود از منابع غذایی حیوانی که در ادامه معرفی می کنیم استفاده کنید:
گوشت
تخم مرغ
محصولات لبنی
متخصص زنان ممکن است شما را به یک هماتولوژیست (خون شناس) معرفی کند. در اینصورت با درمان کم خونی خطراتی که بارداری شما را تهدید می کند کم خواهید کرد.
درمان کم خونی با تغذیه
پیشگیری از کم خونی بارداری
برای پیشگیری از ابتلا به کم خونی مطمئن شوید که به اندازه کافی آهند دریافت می کنید. وعده های غذایی متعادل خورده و غذاهای سرشار از آهن را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
حداقل سه وعده در روز غذاهای سرشار از آهن میل کنید:
گوشت قرمز، مرغ و ماهی
برگ های سبز سبزیجات (اسفناج، کلم بروکلی و کلم)
غلات و سریال صبحانه غنی شده با آهن
لوبیا و عدس
آجیل و مغزها
غذاهای سرشار از ویتامین C که به بدن برای جذب آهن بیشتر کمک می کند عبارت اند از:
آبمیوه و مرکبات
توت فرنگی
کیوی
گوجه فرنگی
فلفل دلمه ای
منبع: اینفوسلامت
