اختلال و نارسایی کلیه یکی از بیماری هایی است که در کمین افراد جامعه قرار دارد ، هزینه درمان و دیالیز کلیه نیز فشار اقتصادی زیادی بر خانواده ها تحمیل می کند ،به همین دلیل رعایت نکات بهداشتی به منظور کاهش ابتلا به بیماری های کلیوی بسیار مهم است.

کلیه از اندام‌های درونی بدن است که وظیفه تصفیه خون از دفع مواد زائد را برعهده دارد و یکی از تکالیف اساسی این عضو کلیدی بیرون راندن مواد زاید تولید شده بر اثر متابولیسم و کنترل حجم و ترکیبات مایعات بدن است و بر اثر عملکرد این عضو تصفیه پلاسمای خون صورت می گیرد.
کلیه‌های با دفع مواد ناخواسته توسط ادرار بدن را تمیز کرده و مواد مورد نیاز را به خون بازمی‌گردانند.
بیماری های کلیوی با علائم و زنگ خطرهایی خود را نشان می دهند که تغییرات در رنگ و حجم ادرار، احساس مزه های خاص در دهان و دردهای موضعی در بخشی از بدن از اصلی ترین نشانه های بیماری کلیه هستند.
عفونت کلیه، اختلال در جذب مواد سمی و دفع آن ها، بیماری پلی کیستیک کلیه، سرطان و سنگ کلیه از رایج ترین نارسایی های کلیوی است و در صورت کم کاری و یا از کارافتادن کلیه ها بیمار باید از طریق دیالیز مواد سمی بدن را خارج کند و یا در انتظار پیوند کلیه بماند که شرایط سخت و رنج آوری است.
برخی از نارسایی های کلیوی و بیماری های این عضو ژنتیکی است و طیف دیگری براثر بیماری های زمینه ای از جمله دیابت، فشار خون و چاقی ایجاد می شود.
کم تحرکی و زندگی ماشینی و سبک زندگی نادرست از مسایلی است که به طور مستقیم با بروز بیماری کلیوی در ارتباط است و نیاز است که در این زمینه راهبردهای خودمراقبتی و نهادینه کردن آن ها در زندگی مردم جدی گرفته شود.
آمارهای بیانگر آن است که بیش از 500 میلیون نفر در جهان از انواع آسیب‌های کلیوی رنج می‌برند و سالانه میلیون‌ها نفر دلیل حملات قلبی و مغزی ناشی از بیماری‌های مزمن کلیوی جان خود را از دست می‌دهند و در ایران نیز از هریک میلیون نفر 75 نفر به نارسایی کلیوی مبتلا هستند.
نخستین پیوند کلیه در کشور در سال 1347هجری شمسی انجام شد و اولین بخش پیوند این عضو در سال 63 در کشور به بهره برداری رسید و هم اکنون نیز 30 مرکز پیوند کلیه در کشور فعالیت دارد.

 

به گفته رئیس مرکز مدیریت پیوند عضو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیوند کلیه یکی از باسابقه ترین فعالیت های پیوند عضو در ایران است و از سال 47 تاکنون بیش از 44 هزار و 497 مورد پیوند کلیه در کشور انجام شده که 2 هزار و 477 مورد آن مربوط به سال گذشته است.
دکتر سعید کاظمینی پیوند کلیه از فرد زنده را مهمترین دلیل افزایش این نوع پیوند نسبت به سایر پیوند ها دانسته و افزوده است: گرچه پیوند کلیه در سال های گذشته افزایش داشته است ولی هم اکنون تعداد زیادی بیماران دیالیزی در نوبت پیوند قرار دارند.
رئیس مرکز مدیریت پیوند عضو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عنوان کرده است: در 2 سال گذشته بیش از 60 درصد بیماران نیازمند پیوند کلیه در کمتر از 18 ماه در لیست انتظار توانسته اند کلیه دریافت کنند و میانگین مدت زمان انتظار برای پیوند کلیه در کشور حدود 12 تا 18 ماه است.
مدیر امور بیماری ها و مراکز تشخیصی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی اراک نیز در این خصوص گفت: هم اکنون 301 بیمار دیالیزی در شهرستان های تابعه این دانشگاه وجود دارد و با 103 تخت دیالیز به آنان خدمت رسانی می شود.

دکتر بابک نامق افزود: شاخص تخت های دیالیزی در استان مرکزی میانگین سه به یک تخت است در حالیکه میانگین کشوری آن وجود یک تخت به ازای چهار بیمار است که وضعیت بهتری برای خدمت رسانی به این بیماران است.
وی ادامه داد: 2 مرکز دیالیز در شهرستان اراک و یک بخش در هرکدام از بیمارستان های تابعه شهرستان های دلیجان، آشتیان، تفرش، کمیجان، محلات و شازند به بیماران دیالیزی خدمت رسانی می کنند.
مدیر امور بیماری ها و مراکز تشخیصی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی اراک با یادآوری نبود بخش دیالیز در شهرستان های فراهان و خنداب گفت: با توجه به اینکه بهره برداری از بیمارستان های این شهرستان ها به تازگی انجام شده است ایجاد بخش دیالیز در این بیمارستان ها در دستور کار دانشگاه علوم پزشکی قرار دارد.
دکتر نامق ادامه داد: تمامی تخت های دیالیز دانشگاه علوم پزشکی این شهرستان ها به روز و از استاندارد های روز دنیا برخوردار است.
وی، عمر مفید تخت های دیالیز را 20 هزار ساعت عنوان کرد و گفت: عمر مفید برخی تخت های دیالیز دانشگاه علوم پزشکی در اراک روبه پایان است و جذب اعتبار برای تعویض این تخت ها در دستور کار قرار دارد.
مدیر امور بیماری ها و مراکز تشخیصی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی اراک خاطر نشان کرد: با توجه به وجود این میزان تخت در دانشگاه علوم پزشکی استان هم اکنون وضعیت خدمات دهی به بیماران دیالیزی مناسب است و نوبت دهی طولانی در این زمینه در شهرستان های تابعه وجود ندارد.
دکتر نامق یاد آور شد: 355 بیمار کلیوی پیوندی شامل 155 نفر زن و 200 نفر مرد در استان مرکزی وجود دارد.
وی ادامه داد: کلیه اقدامات و داروهای برای بیماران کلیوی در حال حاضر از سوی وزارت بهداشت و درمان تامین می شود و به صورت رایگان در اختیار بیماران کلیوی قرار می گیرد.
مدیر امور بیماری ها و مراکز تشخیصی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی اراک ادامه داد: برخی داروهای خارجی که مشابه داخلی آن ها در کشور وجود دارد و بیمار مصر به استفاده از آن است به صورت آزاد در اختیار انان قرار می گیرد.

دکتر نامق با یادآوری نبود بخش پیوند کلیه در شهرستان اراک گفت: ایجاد بخش پیوند کلیه در این شهرستان نیازمند کادر درمانی متخصص دارد که رایزنی های لازم برای جذب این نیروها برای ایجاد این بخش در حال انجام است.
وی بیماری های زمینه ای از جمله فشارخون، دیابت، تغذیه ناسالم وعوامل ژنتیکی را مهمترین علل بروز بیماری کلیوی در بین افراد دانست.
مدیر امور بیماری ها و مراکز تشخیصی و درمانی دانشگاه علوم پزشکی اراک افزود: نیاز است برای پیشگیری از بیماری های کلیوی، افراد جامعه استفاده از رژیم غذایی سالم و سرشار از سبزیجات و میوه ها را رعایت کنند و از مصرف بیش از اندازه نمک، شیرینی ها، قند های شیمیایی و اسید های چرب بپرهیزند.
دکتر نامق چاقی را مهمترین عامل اصلی انواع بیماری های غیر واگیر به خصوص بیماری های کلیوی دانست و افزود: شهروندان برای جلوگیری از بروز این بیماری ها باید ورزش را در برنامه های روزانه خود قرار دهند.
وی گفت: بیماران کلیوی نیز باید ضمن انجام به موقع آزمایش ها، دیالیز و مصرف داروها در صورت مشاهده هرگونه علایم در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنند.
فوق تخصص کلیه و فشار خون و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک در این خصوص گفت: کلیه در زمره معدود اعضای بدن است که به صورت قرینه در 2 طرف بدن وجود دارد.
دکتر ناصر سعیدی افزود: با توجه به اینکه انسان می تواند با یک کلیه زنده مانده و زندگی کند ولی باید از هر 2 کلیه به خوبی مراقبت کند.
وی ادامه داد: کلیه های فعالیت های متفاوتی از جمله تنظیم فشار خون، کم خونی، تعادل بدن، جلوگیری از ورم بدن و پوکی استخوان را برعهده دارند و محافظت از آن ها نیز نیازمند انجام فعالیت های متعددی دارد.

 

 

 

فوق تخصص کلیه و فشار خون استان مرکزی جلوگیری از ضربه به کلیه ها را یکی از راه های محافظت از این عضو حساس بدن عنوان کرد و گفت: با توجه به اینکه کلیه ها یکی از اعضای سطحی بدن است کوچکترین ضربه از پشت می تواند به آن ها آسیب وارد کند.
دکتر سعیدی مهمترین راه محافظت از کلیه ها را پیشگیری دانست و افزود: استفاده از تغذیه سالم و پرهیز از عذاهای ناسالم و سمی یکی از راه های محافظت و پیشگیری از آسیب به کلیه ها است.
وی گفت: مصرف بیش از اندازه غذاهای سرخ کردنی و چرب در دراز مدت مشکلات فراوانی را برای کلیه ها به همراه دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک مصرف گوشت زیاد را از دیگر عوامل مضر برای کلیه ها عنوان کرد وادامه داد: استفاده سه وعده گوشت سفید و قرمز در طول هفته برای افراد مفید و بیشتر از آن می تواند آسیب به کلیه ها را به همراه داشته باشد.
دکتر سعیدی استفاده بیش از اندازه از کنسرو ها، نوشیدنی های مضر، چای پررنگ و قهوه بیش از اندازه را از دیگر عوامل آسیب رسان به کلیه ها عنوان کرد.
وی فشار خون بالا را یکی از عوامل آسیب رسان به کلیه ها دانست و افزود: هر ماده غذایی که افزایش فشار خون را به همراه داشته باشد برای کلیه های مضر است و می طلبدمردم از استفاده بیش از اندازه آن خودداری کنند.

 

فوق تخصص کلیه و فشار خون استان مرکزی سبزیجات و میوه های تازه را از مواد غذایی مفید برای کلیه ها دانست و ادامه داد: برای محافظت از کلیه ها نیاز است افراد علاوه بر استفاده از سبزیجات و میوه های تازه بادام، فندوق، گردو و انجیر را در وعده های غذایی خود قرار دهند.
دکتر سعیدی افزود: فرد سالم در طول شبانه روز باید 2 لیتر ادرار دفع کند که تحقق این مهم نیازمند مصرف هشت لیوان آب در این بازه زمانی است.
وی گفت: افراد که سنگ کلیه دارند باید چهار لیوان آب نسبت به افراد سالم بیشتر مصرف کنند و افراد دیالیزی باید نسبت به افراد سالم از آب کمتری استفاده کنند.
مدیر انجمن بیماران کلیوی اراک نیز در این خصوص گفت: هم اکنون 736 بیمار کلیوی شامل 411 نفرمرد و 325 نفر زن از این انجمن خدمات حمایتی دریافت می کنند.
داود نوروزخانی افزود: امسال هفت بیمار کلیوی در استان مرکزی کلیه دریافت کردند که 2 اهدا کننده آن در قید حیات هستند.
وی نبود بخش پیوند را یکی از مشکلات بیماران کلیوی شهرستان اراک عنوان کرد و ادامه داد: بیماران کلیوی در صورت پیدا شدن فرد اهدا کننده برای انجام عمل های جراحی کلیوی مجبور به اعزام به استان تهران و اصفهان هستند که این مهم هزینه هایی را برای این افراد به همراه دارد.

مدیر انجمن بیماران کلیوی اراک گفت: این انجمن در راستای خدمت رسانی هرچه بیشتر به بیماران کلیوی با سه داروخانه سطح شهرستان اراک قرارداد منعقد کرده است و داروهای مورد نیاز این بیماران تا مبلغ یک میلیون ریال به صورت رایگان در اختیار انان قرار می گیرد.
نوروزخانی افزود: اهدای سبد کالا هر سه ماه یک بار و اهدای یک وسیله جهیزیه فرزندان بیماران دیالیزی را از دیگر اقدام های انجمن بیماری های کلیوی شهرستان اراک برای افراد تحت پوشش است.
وی نبود کار برای بیماران کلیوی را از دیگر مشکلات بیماران کلیوی دانست و گفت: با توجه به وجود هزینه های درمانی و رفت و آمد برخی بیماران در شهرستان های اطراف نبود درآمد کافی این بیماران را با مشکلات فراوانی روبه رو کرده است.
مدیر انجمن بیماران کلیوی اراک یاد آور شد: از 23 سال گذشته و آغاز فعالیت این انجمن تاکنون برای 270 نفر اشتغالزایی شده است و هم اکنون ایجاد اشتغال برای این افراد به دلیل مشکلات اقتصادی امکان پذیر نیست.

نوروزخانی هزینه ایاب ذهاب را از دیگر مشکلات این بیماران دانست و افزود: برای کمک به رفت و آمد این بیماران از شهرستان خمین به اراک یک دستگاه مینی بوس با هزینه این انجمن تهیه شده که نگهداری و تامین هزینه سوخت آن نیازمند همکاری مسئولان استان دارد.
یکی از بیماران پیوند کلیه شهرستان اراک که حدود سال 72 اقدام به پیوند کلیه کرده است نیز در این خصوص گفت: داروهای ایرانی مورد نیاز بیماران پیوند کلیه به صورت رایگان در اختیار آنان قرار می گیرد و برخی از بیماران که مجبور به استفاده از داروهای خارجی برای جلوگیری از پس زدن کلیه هستند باید با هزینه شخصی این اقلام را تهیه کنند که دشواری های زیادی دارد.

محمد مرادی افزود: تهیه داروهای خارجی و انجام برخی آزمایش ها ماهانه حدود 2 میلیون ریال برای بیماران پیوندی هزینه به همراه دارد که با توجه به بیکار برخی از این بیمارن این هزینه ها مشکلات فراوانی را برای آنان به همراه داشته است.
وی ادامه داد: با توجه به فرهنگ سازی انجام شده حدود 70 تا 80 درصد اهدا کنندگان کلیه را افراد مرگ مغزی تشکیل می دهند و هزینه این پیوندها رایگان است ولی تامین کلیه از شیوه های دیگر هزینه های بسیاری را برای خانواده ها به همراه دارد.
این بیمار پیوند کلیه اراک فشار خون، دیابت و عفونت را از مهمترین عوامل بیماری های کلیوی در افراد دانست و گفت:عفونت گلو و ورود آن به خون نارسایی کلیه را برایم به همراه داشت و از شهروندان می خواهم برای جلوگیری از بروز بیماری های کلیوی هرگونه بیماری های زمینه ای توسط آنان جدی گرفته شود.
فرزند یکی از بیماران دیالیزی شهرستان اراک نیز در این خصوص گفت: هم اکنون وضعیت تخت دیالیز و خدمت رسانی کادر تخصصی این شهرستان به بیماران دیالیزی خوب است و به موقع انجام می شود.
شیرین رحمتی که از اهالی شهرستان خنداب است، افزود: رفت و آمد بیماران کلیوی از شهرستان های اطراف که فاقد بخش دیالیز هستند به شهرستان اراک به یکی از مشکلات مهم این بیماران تبدیل شده است.
رحمتی گفت: بیماران دیالیزی شهرستان خنداب از مسئولان انتظار دارند با ایجاد بخش دیالیز بیمارستان این شهرستان از رفت و آمد این بیمارن به مرکز استان جلوگیری کنند تا هزینه های بیماری برای آنان کاهش یابد.
وی گفت: درصورت نبود امکان راه اندازی بخش دیالیز بیمارستان شهرستان خنداب در آینده نزدیک برای کاهش هزینه سرویسی برای رفت و آمد این افراد به مرکز شهر تهیه شود.
یکی دیگر از بیماران دیالیزی شهرستان اراک که دانشجوی رشته مهندسی عمران است گفت: از 6 سال پیش به دلیل فعالیت بیش از اندازه آنتی بادی های خون به بیماری کلیه دچار شده و مجبور به انجام دیالیز هستم.

فرید بادکوبه ای افزود: زمانی که بخش دیالیز در بیمارستان ولیعصر(عج) اراک بود یک یا 2 تخت آن در برخی مواقع آسیب دیده بودند که واگذاری این بخش به بخش خصوصی خدمت رسانی به بیماران دیالیزی خوب شده است.
وی ادامه داد: حدود 51 تخت دیالیز با آخرین فناوری روز و با بهترین شرایط و کادر درمانی در سه طبقه در مرکز خصوصی حامی به بیماران دیالیزی شهرستان اراک خدمت رسانی می کند.
این بیمار دیالیزی شهرستان اراک گفت: بیماران دیالیزی یک روز در میان بدون معطلی به این مرکز مراجعه می کنند و خدمات دیالیزی دریافت می کنند.
23 تا 30 آبان ماه، با عنوان هفته حمایت از بیماران کلیوی نامگذاری شده است.

منبع/ایرنا