ارتودنسی از جمله روش های تخصصی در دندان پزشکی است. افراد زیادی وجود دارند که دندان های آنها نیاز به انجام ارتودنسی دارد. ارتودنسی علاوه بر اینکه یک عمل زیبایی به شمار می آید فواید بسیار زیادی را نیز برای سلمت دندان های شما در پی خواهد داشت. در ادامه با دکتر سلام همراه باشید.
ارتودنسی
روش ارتودنسی متحرک و ثابت یک رویکرد درمانی دندان پزشکی است که برای بیمارانی استفاده می‌شود که نحوه قرارگیری دندان‌های آنها در دهان به خاطر کوچک بودن فک نامناسب است (مال اکلوژن) و دندان‌ها به صورت صحیح قرار نگرفته اند(کجی دندان) و به همین دلیل بیمار با مشکل در هنگام جویدن یا گاز گرفتن مواجه می‌شود. روش درمانی ارتودنسی دندان شامل درمان و کنترل جنبه‌های مختلف رشد فک و صورت (ارتوپدی فک و صورت) و بهبود ظاهر دندان ها و طرح لبخند نیز می باشد.
انجام ارتودنسی به چه کسانی توصیه می شود
به دلیل وجود درمان های زیاد و نیز تنوع وضعیت های مختلف دهانی و دندانی، برای اینکه متوجه شوید نیاز به انجام دادن ارتودنسی دارید یا نه باید به دندانپزشک مراجعه کنید. چون امکان درمان های جایگزینی برای ارتودنسی وجود دارد. با معاینه دندانپزشک، او متوجه نیاز یا بی نیازی به ارتودنسی می شود. در بعضی مواقع می توان در سنین بعد از رشد در صورت نامرتبی های کم از درمان های لامینیت که پوشش های استتار کننده نامرتبی های دندانی است و روی سطح جلویی دندان های قدامی چسبانده می شوند، استفاده کرد.
جراحی فک
همانطور که ارتودنسی می تواند وضعیت دندان ها را اصلاح کند، جراحی ارتودنسی (که به عنوان جراحی ارتوگناتیک نیز شناخته می شود) نیز می تواند وضعیت مشکلات فک بیمار را اصلاح کرده و توانایی وی برای جویدن، صحبت کردن و تنفس را بهبود بخشید و ظاهر اجزای صورت فرد را زیباتر نماید. با تقبل هزینه جراحی ارتودنسی ، دکتر متخصص ارتودنسی از جراحی ارتودنسی برای بیمارانی استفاده می کند که فک آنها هنوز بطور کامل رشد نکرده و وضعیت گاز گرفتن دندان های آنها نامناسب بوده و با مشکلات زیبایی در صورت خود مواجه هستند. فرآیند رشد فک معمولاً در سن ۱۶ سالگی برای دختران و در سن ۱۸ سالگی برای پسران کامل می شود.
قبل از عمل جراحی فک می بایست رشد اجزای آن کامل شده باشد. به هر حال، حرکت دادن دندان ها قبل از عمل جراحی را می توان یک تا دو سال قبل از رسیدن به این سنین شروع کرد. در طول عمل جراحی ارتودنسی دندان که معمولاً ۶ تا ۱۸ ماه طول می کشد، لازم است بیمار از بریس استفاده کرده و بطور منظم با متخصص ارتودنسی برای اصلاح وضعیت بریس ها ملاقات کند. با حرکت کردن دندان ها با استفاده از بریس، ممکن است بیمار تصور کند وضعیت گاز گرفتن دندان های وی به جای بهتر شدن، بدتر شده است. به هر حال، هنگامی که وضعیت فک در موقعیت مناسب پس از عمل جراحی ارتوگناتیک قرار گرفت، دندان های بیمار نیز در موقعیت مناسب قرار گرفته و مشکل بیمار بر طرف می شود.
این عمل جراحی در بیمارستان و توسط یک جراح دهان بر روی فک پایین انجام می شود. به این منظور، استخوان فک پشت دندان ها جدا شده و دندان ها به سمت جلو یا عقب با توجه به نیاز درمانی بیمار حرکت داده می شود. در صورتی که این عمل جراحی بر روی فک بالا انجام شود، موقعیت فک بیمار ممکن است به جلو یا عقب حرکت داده شود یا اینکه فک به سمت بالا یا پایین هدایت می شود. پس از گذشت مدت زمان لازم برای بهبود بیمار (در حدود چهار تا هشت هفته)، متخصص ارتودنسی وضعیت گاز گرفتن دندان ها به دقت تنظیم می کند. در اکثر موارد، بریس ها با گذشت ۶ تا ۱۲ ماه بعد از عمل جراحی برداشته می شوند. پس از برداشتن بریس، لازم است بیمار از پلاک ارتودنسی متحرک برای حفظ نتایج این روش درمانی استفاده نماید.
هر چند برخی مشکلات ارتودنسی نیاز به استفاده از بریس‌های ثابت برای دستیابی به بهترین نتایج در ارتباط با حرکت دادن دندان‌ها دارد، ارتودنسی متحرک نیز می‌تواند یک روش درمان جایگزین برای افرادی باشد که به دنبال صاف کردن دندان‌های خود در شرایط خاص هستند. با توجه به امکان خارج کردن بریس‌های متحرک از دهان برای تمیز کردن، فرآیند درمان از طریق آنها برای بسیاری افراد ساده‌تر خواهد بود.
طول مدت درمان
درمان های جامع ارتودنسی بر خلاف سایر درمان های دندان پزشکی، نسبتا طولانی تر می باشند و به طور متوسط حدود 2 تا 3 سال به طول می انجامند.
در این ارتباط چگونگی حرکت دندان ها، حتی برای دندان پزشکان نیز جالب و گاهی اوقات حیرت انگیز است. با اعمال نیرو به دندان ها بخشی از استخوان اطراف دندان خورده شده و بخش دیگری ساخته می شوند. اگر ناهنجاری فکی وجود نداشته باشد و فقط بی نظمی دندانی مشکل اصلی بیمار باشد، بهتر است درمان تا رویش همه دندان های دایمی یعنی حدود 12 سالگی به تعویق بیفتد.
انواع ارتودنسی
1- دستگاه متحرک ارتودنسی:
در این نوع درمان فرد قادر خواهد بود تا دستگاه را به سادگی از دهان خود خارج کند و دوباره در جای خود قرار دهد؛ البته استفاده از این نوع ارتودنسی برای همه افراد ممکن نخواهد بود. ارتودنسی متحرک درمان مخصوص به دندان های شیری و و نیمه شیری است که اغلب در کودکان زیر 12 سال انجام می پذیرد.
2- دستگاه ثابت ارتودنسی:
که به طور محکم به دندان ها متصل است و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. قرار دادن و به کارگیری و تنظیم این دستگاه فقط در دوره های تخصصی ارتودنسی آموزش داده می شود و از درمان های پیچیده محسوب می شوند که حتماً باید تحت نظر متخصصین ارتودنسی انجام شود. متأسفانه برخی از دندان پزشکان عمومی، بدون آموزش کافی و تجربه لازم اقدام به معالجه با این وسایل می کنند و صدمات وسیع و جبران ناپذیری از جمله تحلیل ریشه دندان ها یا خوردگی استخوان برای بیمار ایجاد می نمایند. این نوع دستگاه ها پس از رویش دندان های دایمی و به طور معمول پس از 12 سالگی برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود.
مراحل درمان
برای شروع کار و قبل از نصب براکت ها متخصص ارتودنسی شما ابتدا دندان هایتان را پالیش و خشک می کند و سپس اسید مخصوص را روی سطح دندان ها قرار می دهد که شرایط را برای نصب براکت ها آماده می کند. در مواردی که کامپوزیت نوری برای چسباندن براکت ها به دندان مورد استفاده قرار گیرد نور پلاسما با شدت بالا به روی براکت ها تابانده می شوند. سپس سیم قوسی را از تمام براکت ها عبور می دهند و کش های کوچکی که ترکیب رنگی مختلفی دارد به دلخواه بیمار روی براکت های ارتودنسی قرار می دهند که باعث ایجاد فشار وارده بر دندان ها می شوند.
گذراندن این مراحل ممکن است کمی برای شما درد آور باشد و این درد ممکن است تا یک هفته با شما بماند تا به تدریج از شدت آن کاسته شود .شما می توانید با خوردن مسکن که معمولا استامینوفن می باشد و یا دکترتان برایتان تجویز کرده از تحمل درد راحت شوید. بعضی افراد هم جویدن آدامس بدون قند را به خوردن مسکن ترجیح می دهند و با این کار هم به تقویت حرکت دندان هایشان و هم کاهش درد ناشی از ارتودنسی کمک می کنند.