ویروس ها ذرات کوچکی از مواد ژنتیکی (DNA یا RNA) هستند که توسط یک غشاء پروتئینی محصور شده اند. بعضی از ویروس ها یک “لفاف” پوششی چرب دارند. آنها به خودی خود، قادر به تکثیر نیستند. ویروس ها برای بقای خود، به ارگانیسم هایی که آلوده می کنند (میزبان) بسیار وابسته هستند. معمولا اسم ویروس که می آید، افراد ممکن است جنبه بد آنها را در نظر بگیرند، اما آنها بسیاری از عملکرد های مهم را برای انسان ها، گیاهان، حیوانات و محیط زیست نیز انجام می دهند.
1- ویروس چیست؟
به عنوان مثال، برخی از ویروس ها میزبان را در برابر سایر عفونت ها محافظت می کنند. ویروس ها همچنین با انتقال ژن ها در میان گونه های مختلف در روند تکامل شرکت می کنند. در تحقیقات زیست پزشکی، دانشمندان از ویروس ها برای وارد کردن ژن های جدید به سلول ها استفاده می کنند. هنگامی که اکثر مردم کلمه “ویروس” را می شنوند، آنها به ویروس های بیماری زا مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا، عفونت دهان، ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) و … فکر می کنند. ویروس ها می توانند بر بسیاری از مناطق بدن مانند سیستم های تولید مثل، دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش تاثیر گذار باشند. آنها همچنین می توانند کبد، مغز و پوست را تحت تاثیر قرار دهند. تحقیقات نشان می دهد که ویروس ها در بسیاری از سرطان ها نیز دخیل هستند.
2- عفونت ویروسی چیست؟
عفونت ویروسی، گسترش یک ویروس مضر در داخل بدن است. ویروس ها بدون کمک میزبان تولید مثل نمی کنند. ویروس ها یک میزبان را با نشان دادن مواد ژنتیکی خود به سلول ها و ربودن دستگاه های داخلی سلول برای ایجاد ذرات ویروسی بیشتر، آلوده می کنند. ویروس، با یک عفونت ویروسی فعال، خود را کپی می کند و سلول میزبان را می کشد تا به رایگان ذرات ویروس تازه ای را تشکیل دهد. در برخی از موارد، ذرات ویروس جوان، قبل ازکشتن سلول میزبان، از طرف سلول های میزبان خنثی می شود. در هر صورت، ذرات ویروس جدید آزاد هستند تا سلول های دیگر را آلوده کنند.
علائم بیماری ویروسی با آسیب سلولی، تخریب بافت و پاسخ ایمنی همراه است. بعضی از ویروس ها، ممکن است پس از ابتلای فرد به عفونت اولیه، غیر فعال یا “پنهان” شوند. به عنوان مثال، ممکن است دچار تبخال شوید که فوران می کند و سپس بهبود می یابد. ویروس تبخال، در سلول های شما در یک حالت خاموش باقی می ماند.مدتی بعد، یک محرک مانند استرس، نور خورشید یا چیز دیگری، ممکن است ویروس را مجددا فعال کند و به علائم جدیدی منجر شود. این ویروس کپی های بیشتری از خود را تولید می کند، ذرات ویروس جدید را آزاد
می کند و سلول های میزبان را بیشتر می کشد.
3- آلودگی و سرایت عفونت ویروسی چقدر طول می کشد؟
سرایت، به توانایی یک ویروس برای انتقال از یک نفر (یا میزبان) به فرد دیگر اشاره دارد. عفونت های ویروسی برای دوره های مختلف بسته به نوع ویروس، مسری هستند. یک دوره انکوباسیون (دوره کمون) عبارت است از مدت زمان قرار گرفتن در معرض ویروس (و یا سایر پاتوژن ها) تا ظهور علائم . دوره سرایت یک ویروس لزوما همان دوره انکوباسیون یا دوره کمون آن نیست.
4- باکتری در مقابل ویروس
ویروس ها و باکتری ها دو نوع از ذرات بالقوه بیماری زا هستند. ویروس ها بسیار کوچک تر از باکتری ها هستند و نمی توانند بدون کمک میزبان تکثیر شوند. باکتری ها قادر به تکثیر خودشان هستند. علائم بیماری های ویروسی و باکتریایی گاهی مشابه هستند. یک پزشک می تواند علت اصلی بیماری را بر اساس علائم بیمار و سایر عوامل تشخیص دهد. تست های آزمایشگاهی ممکن است کمک کند تا مشخص شود که آیا بیماری به کدام علت، ویروس، باکتری یا سایر عوامل عفونی و یا مراحل بیماری به وجود آمده است.
5- انتقال ویروس
ویروس ها می توانند به روش های مختلفی انتقال یابند. برخی از ویروس ها می توانند از طریق لمس، بزاق، یا حتی هوا پخش شوند. سایر ویروس ها می توانند از طریق تماس جنسی، و یا به اشتراک گذاشتن سوزن های آلوده در بین معتادان منتقل شوند. حشرات از جمله کنه ها و پشه ها می توانند به عنوان “حامل” عمل کنند و ویروس را از یک میزبان به دیگری انتقال دهند. مواد غذایی آلوده و آب، از دیگر منابع بالقوه عفونت ویروسی هستند.
6- عفونت های ویروسی تنفسی
عفونت های ویروسی تنفسی بر ریه ها، بینی و گلو اثر می گذارند. این ویروس ها اغلب توسط استنشاق قطرات حاوی ذرات ویروس گسترش می یابد. مثال ها شامل:
رینوویروس، ویروسی است که اغلب باعث سرماخوردگی شایع می شود، اما بیش از 200 ویروس مختلف وجود دارد که می تواند سرماخوردگی ایجاد کند.
آنفلوآنزای فصلی، بیماری است که هر ساله حدود 5 تا 20 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تاثیر قرار می دهد.
ویروس سینسیتیال تنفسی (RSV) یک عفونت است که می تواند هر دو عفونت های تنفسی فوقانی (مانند سرماخوردگی) و عفونت های تنفسی تحتانی (مانند پنومونی و برونشیت) را ایجاد کند. شست و شوی دست ها به طور معمولی، پوشش دادن بینی و دهان هنگام سرفه کردن یا عطسه کردن، و اجتناب از تماس با افراد آلوده، همه می توانند گسترش عفونت های تنفسی را کاهش دهند.
7- عفونت های ویروسی پوست
عفونت های ویروسی پوست می توانند از خفیف تا شدید بوده و اغلب باعث بروز بثورات شوند. انواعی از آن شامل:
– نوعی عفونت قارچی که سبب بروز ضایعات کوچک گوشتی، شبیه به آبله مرغان، و اغلب در کودکان 1 تا 10 ساله می شود، و بعد از یک دوره چند ماهه خود به خود بهبود می یابد؛ البته همه افراد در هر سن و سالی می توانند به آن مبتلا شوند.
– ویروس هرپس سیمپلکس 1 (HSV-1) یک ویروس رایج است که باعث تبخال می شود.
– ویروس واریسلا- زوستر (VZV) که باعث ایجاد خارش، تاول های پراز مایع، خستگی و تب شدید که مشخصه آبله مرغان است، می شود.
بهترین راه برای جلوگیری از عفونت های پوستی ویروسی، جلوگیری از تماس پوست با پوست (به خصوص مناطقی که دارای خارش یا زخم است) فرد آلوده است.
برگردان: سیما آزادفلاح
بیشتر بخوانید: بیماری مونونوکلئوز چه نوع بیماری است؟
