سرگیجه در شرایط مختلف به سراغ افراد می آید یا به عبارتی همه افراد در شرایط مختلف دچار سرگیجه می شوند. بعضی از مردم وقتی از ارتفاع زیاد به پایین نگاه می کنند دچار سرگیجه می شوند و برخی افراد هنگامی که سوار تاب شده دچار این حالت می شوند. فضانوردان نیز گاهی اوقات دچار سرگیجه می شوند.
در ۷۰ درصد موارد، سرگیجه علامت اختلال در گوش درونی است که مثل یک چرخش نما (ژیروسکوپ) حالت تعادل بدن را حفظ می‌کند.
علائم و داروهای خانگی سرگیجه
سرگیجه یا احساس چرخش و دورانی ضمن محدود کردن فعالیت ها احساس بیماری در فرد ایجاد می کند. در حالی که داروها برای درمان سرگیجه در دسترس هستند همیشه هم لازم نیست به ویژه هنگامی که درمان های طبیعی بدون بروز عوارض جانبی نیز به همان خوبی عمل می کنند.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه با یا بدون هیچ حرکتی رخ می دهد و هنگامی که مغز احساس عدم تعادل نداشته باشد رخ می دهد حتی اگر اینطور نباشد. هنگام احساس سرگیجه فرد باید بلافاصله بنشیند تا در صورت زمین خوردن احتمال صدمه دیدن را کاهش یابد.
سرگیجه به طور معمول علامت یک بیماری زمینه ای یا چندین بیماری مختلف است. برخی اوقات سرگیجه فقط یک بار اتفاق می افتد، اما برای سایر افراد تا زمان تعیین علت اصلی و درمان آن دوباره عود می کند.
به گزارش مدیکال نیوز تودی، علائم سرگیجه ممکن است در هر نقطه از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد و بیاید و برود.درمان سرگیجه بستگی به علت بروز آن دارد. داروها می توانند علائم سرگیجه، حالت تهوع و حرکت دوران تسکین دهند.
روش های درمان گیاهی سرگیجه
همانطور که گفته شد سرگیجه به راحتی و با داروهای گیاهی در منزل درمان می شود. چند نمونه از این درمان گیاهی سرگیجه و روش استفاده از آن را در ادامه می خوانید.
درمان های خانگی سرگیجه
سرگیجه به طور طبیعی با انواع داروهای خانگی قابل کنترل است.
مانور Epley
یکی از رایج ترین روش های مدیریت سرگیجه تکنیکی به نام مانور Epley است. این مانور شامل مجموعه ای از مراحل است که قبل از خواب هر شب برای رفه سرگیجه حداقل طی 24 ساعت انجام می شود. گزارش موسسه کیفیت و کارآیی در مراقبت های بهداشتی می گوید از هر 100 نفر 52 نفر که از مانور Epley استفاده می کنند از شر علائم سرگیجه رهایی می یابند.
در صورت بروز علائم سرگیجه از سمت چپ و گوش چپ مانور Epley را می توان با موارد زیر انجام داد:
- لبه تخت نشسته و سر را 45 درجه به چپ بچرخانید
- به سرعت دراز بکشید و سر خود را روی تخت با زاویه 45 درجه قرار دهید
- حفظ موقعیت به مدت 30 ثانیه
- چرخاندن سر تا نیمه – 90 درجه – به راست بدون بالا بردن آن برای 30 ثانیه
- سر و کل بدن را به سمت راست بچرخانید و 30 ثانیه به سمت پایین نگاه کنید
- به آرامی بنشینید، اما حداقل چند دقیقه در حالت نشسته بمانید
- اگر سرگیجه از گوش راست در گوش راست شروع می شود این جهت ها باید معکوس انجام شوند.
کهن دار
کهن دار به عنوان یک گیاه چینی برای رفع علائم سرگیجه شناخته شده است. این دارو با مدیریت جریان خون به مغز برای رفع سرگیجه و مشکلات تعادل عمل می کند. گزارش منتشر شده در مجله بین المللی گوش و حلق و بینی نشان می دهد کهن دار به اندازه داروی بتاهیستین در مدیریت سرگیجه موثر است.
اسطوخودوس
اسطوخودوس به دوحالت گیاهی و روغن استفاده می شود. برای از بین بردن سرگیجه شما می توانید از هر دو حالت این گیاه استفاده نمایید. شما برای این که بتوانید سرگیجه خود را با استفاده از اسطوخودوس درمان کنید ابتدا باید دمنوش آن را تهیه کنید و در هنگام سرگیجه آن را میل نمایید.
برای تهیه این دمنوش کافی است چند قاشق گیاه خشک شده اسطوخودوس را در یک لیوان آبجوش ریخته و بگذارید بیست دقیقه دم بکشد. چون طعم این دمنوش تلخ است میتوانید آن را با عسل مخلوط کنید. همچنین برای تسکین سر گیجه و سر درد می توانید از روغن اسطوخودوس استفاده کرده و سرتان را با آن ماساژ دهید. این کار باعث می شود تا خون بهتر در سر جریان پیدا کند و سرگیجه رفع شود.
زنجبیل
یکی از بهترین درمان گیاهی سرگیجه زنجبیل است که به عنوان تنظیم کننده خون هم به شمار می رود و فشار خون را کنترل کرده و در حد مطلوبی نگه می دارد. به همین خاطر برای رفع سر گیجه هایی که ممکن است ناشی از افت فشار باشد موثر است. هم چنین زنجیبل باعث تقویت سلولهای مغز شده و انرژی زا می باشد. تهیه دمنوش زنجبیل بسیار راحت است، برای اینکار کافی است مقداری از زنجبیل تازه یا پودر آن را در آب جوش و عسل حل کرده و میل کنید.
تحقیقات منتشر شده در مجله طب سوزنی و علم تویینا نشان می دهد ریشه زنجبیل می تواند اثرات سرگیجه را بهتر از تغییر موقعیت دستی مانند مانور Epley به تنهایی کاهش دهد. ریشه زنجبیل را به مدت 5 دقیقه در یک فنجان آب جوش بریزید و عسل می تواند طعم تلخ آن را کمی ملایم کند. نوشیدن چای زنجبیل 2 بار در روز به درمان سرگیجه، حالت تهوع و سایر علائم سرگیجه کمک می کند.
درمان سرگیجه با مرکبات
مرکبات غنی از ویتامین ث هستند و بارها توصیه شده است که در رژیم های غذایی روزانه انواع مرکبات گنجانده شود. نارنج یکی از میوه هایی است که خواص بی شماری دارد و در درمان خانگی سرگیجه بسیار توصیه شده است. خصوصا سرگیجه های ناشی از آنفولانزا و بیماری سرما خوردگی. می توانید همراه غذا آب نارنج میل کنید و در هنگام سرگیجه می توانید چند قطره آب نارنج را در لیوانی آب ریخته و میل کنید. غلطت آب نارنج بسته به ذائقه افراد داشته و می توان از عسل هم برای شیرین کردن آن استفاده کرد.
یکی دیگر از درمان های خانگی موثر برای رفع سرگیجه، لیموترش یا آبلیمو تازه است. اگر سرگیجه همراه با احساس کسالت و خستگی همراه باشد ممکن است ناشی از ضعف بدن و از دست رفتن انرژی باشد در این صورت یکی از درمان های موثر شربت آبلیمو است. برای تهیه این شربت می توانید چند قاشق آبلیمو تازه را در یک لیوان آب خنک ریخته و مقداری نمک هم به آن اضافه کنید تا فشار خون افت نکند. شربت آبلیمو موثر در تسکین سرگیجه را حتما امتحان کنید.
سیاه دانه
اگر به مدت طولانی به سرگیجه دچار می شوید حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که پزشک مورد مشکوکی را تشخیص نداد و فقط برایتان داروهای شیمیایی تجویز کرد, می توانید به جای استفاده از داروهای شیمایی, درمان گیاهی سرگیجه با روغن سیاه دانه را مورد استفاده قرار دهید. چند قطره از این روغن را با چند قاشق عسل مخلوط کرده و صبح ها به مدت ده روز ناشتا میل کنید.
بیشتر بخوانید:پماد روغن سیاه و خواص آن
تسکین سرگیجه با فلفل
اگر سرگیجه به علت کمبود انرژی بدن باشد می توان با ترکیب نمک، فلفل، خردل و سرکه آن را درمان کرد. کافیست یک قاشق از هرکدام از این مواد را در یک لیوان آب ریخته تا کاملا حل شده و سپس میل کنید. این نوشیدنی قادر است انرژی از دست رفته را جبران کرده و به گردش بهتر خون و درمان سرگیجه کمک می کند.
عرق بیدمشک
یکی از روش های مفید برای درمان گیاهی سرگیجه استفاده از عرق بید مشک است. از این عرق گیاهی می توانید در هر فصلی استفاده کرده و از خواص آن برای سلامتی بهره مند شوید.
لازم به ذکر است گفته شود چند خوراکی ممکن است باعث بروز و تشدید سرگیجه شوند مانند: زعفران، دخانیات و نوشیدنی های الکلی و آب انار. اگر به سرگیجه های مکرر دچار می شوید مصرف این خوراکی ها را محدود کنید.
بادام
بادام به عنوان یک منبع غنی از ویتامینA ، B و E شناخته می شود. خوردن روزانه یک مشت بادام به علائم سرگیجه کمک می کند. نحوه کمک بادام به درمان سرگیجه هنوز ناشناخته است، اما احتمال می رود محتوای ویتامین های موجود در آم بتواند با علل سرگیجه مبارزه کند.
هیدراته بمانید
کم آبی بدن یکی از عوامل بروز علائم سرگیجه شناخته می شود حتی کم آبی خفیف هم باعث بروز سرگیجه می شود. هیدراته ماندن به کاهش سرگیجه و مشکلات تعادل کمک می کند. بدن به 8 تا 12 لیوان مایع در روز نیاز دارد. در حالی که این میزان شامل همه مایعات است، اما آب به عنوان بهترین گزینه شناخته می شود زیرا فاقد کالری و کافئین است و ادرارآور نیست. دیورتیک ها میزان آب و نمک بدن را با ادرار دفع می کنند.
روغن های ضروری
روغن ها گزینه های طبیعی و مقرون به صرفه ای برای مدیریت علائم سرگیجه از جمله تهوع ، سردرد و سرگیجه هستند. برخی از گزینه های موجود برای مدیریت سرگیجه شامل اسانس نعناع، زنجبیل، اسطوخودوس و لیمو است.
روغن های اساسی قبل از استفاده موضعی از طریق یک تزریق کننده استنشاق شده یا در روغن حامل رقیق می شوند. فرد شاید نیاز باشد انواع روغن ها را برای بهبود امتحان کند تا بهترین گزینه را برای درمان علائم سرگیجه خود انتخاب کند.
سرکه سیب و عسل
اعتقاد بر این است سرکه سیب و عسل هر دو دارای خواص درمانی برای تسکین جریان خون به مغز هستند. دو واحد عسل و یک واحد سرکه سیب می تواند از علائم سرگیجه جلوگیری کرده و آنها را درمان کند.
طب فشاری
طب فشاری یا فشار درمانی همان مفاهیم طب سوزنی را به کار می برد، اما بدون سوزن است. هدف از طب فشاری ارتقاء سلامتی و آرامش است. این روش با تحریک نقاط فشار در سراسر بدن به مدیریت سرگیجه کمک می کند.
یکی از روش های رایج که تحت عنوان روش طب فشاری در نقطه P6 شناخته می شود شامل یک نقطه فشار موثر است که در دو تاندون بین ساعد داخلی و مچ قرار دارد.
علائم سرگیجه
سرگیجه علاوه بر ایجاد احساس عدم تعادل یا چرخش در فرد منجر به بروز علائم زیر می شود:
- حالت تهوع یا استفراغ
- حرکات غیرطبیعی چشم
- سردرد
- تعریق
- زنگ گوش
- از دست دادن شنوایی
- دید دوگانه
- عدم هماهنگی
- ضعف دست یا پا
علل بروز سرگیجه چیست؟
سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش‌خیم یا BPPV شایع ترین نوع سرگیجه است. تجمع رسوبات در گوش داخلی باعث بی پی پی وی می شود. گوش داخلی مسئول حس تعادل بدن است. با بی پی پی وی حرکات خاصی برای مدت کوتاهی باعث سرگیجه و احساس چرخش می شود.
بی پی پی وی یک بیماری شایع است. سایر شرایطی که باعث سرگیجه می شوند عبارتند از:
ویروس های سرماخوردگی: سرماخوردگی می تواند باعث التهاب گوش شود. این نوع سرگیجه به طور معمول ظرف چند روز برطرف می شود، اما می تواند دوباره عود کند.
آسیب سر یا گردن: سرگیجه به عنوان یک علامت رایج می تواند به دنبال آسیب سر یا گردن ایجاد شود. سرگیجه مربوط به آسیب گردن یا سر برطرف می شود، اما می تواند ناتوان کننده و مداوم باشد.
سکته مغزی: بر اساس اعلام انجمن سکته مغزی آمریکا، فردی که دچار سکته مغزی می شود ممکن است دچار سرگیجه از جمله علائم سرگیجه و عدم تعادل شدید شود.
نوریت دهلیزی: نوریت دهلیزی بر عصب دهلیزی گوش داخلی تاثیر می گذارد. این عصب مسئول تعادل و سیگنال های موقعیت یابی سر در مغز است. هنگام التهاب عصب مغز تعادل و موقعیت سر را اشتباه تفسیر می کند.
بیماری منیر: بیماری منیر بر شنوایی یک گوش تاثیر می گذارد. بیماری منیر باعث بروز علائم سرگیجه، وزوز گوش یا زنگ در گوش، کاهش شنوایی و احساس “پری” در گوش می شود. برخی از افراد مبتلا به بیماری منیر دارای سرگیجه شدید هستند که باعث از دست دادن تعادل و افتادن می شود.
بیشتر بخوانید:برای درمان برای آرتریت روماتوئید چه موادی مفید است؟
هشدارها
۱- اگر سرگیجه شما شدید است و باعث سیاهی رفتن چشم ها، استفراغ کردن یا حتی غش کردن شما می‌شود، فورا به اورژانس زنگ بزنید.
۲- اگر هر چند وقت یکبار دچار سرگیجه می‌شوید، به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص دهد.
۳- اگر شرایط کاری یا سبک زندگی شما طوری است که مدام نشسته اید و کمتر ایستاده کار می کنید، سیستم عصبی سمپاتیک بدن شما ایستادن را از یاد خواهد برد و وقتی که شما می ایستید، دچار سرگیجه می شوید و تعادل خود را از دست خواهید داد. مصرف دوز پایین داروهای ضد افسردگی (تحت نظر پزشک متخصص) می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند، زیرا سیستم عصبی سمپاتیک را آرام می‌کند.
درمان سرگیجه
در بیشتر مواقع سرگیجه بدون درمان برطرف می شود زیرا مغز می تواند تغییرات گوش داخلی را جبران کرده و تعادل فرد را بازیابی کند. داروهایی مانند استروئیدها می توانند التهاب گوش داخلی و قرص های آب می توانند تجمع مایعات را کاهش دهند.
برای افرادی که دوره های مکرر با سرگیجه دست و پنجه نرم می کنند درمان فیزیکی به نام توانبخشی دهلیزی کمک کننده است. توانبخشی دهلیزی سیستم عصبی مرکزی را برای رفع مشکلات گوش داخلی تشویق می کند.
زمان مراجعه به پزشک برای سرگیجه
هر فردی که دوباره دچار سرگیجه شود باید به پزشک مراجعه کند. برای اکثر مردم سرگیجه به طور معمول مضر نیست، اما باید علت اصلی آن شناسایی شود، همچنین پزشک می تواند داروها و سایر درمان ها را برای کاهش علائم تجویز کند به ویژه اگر درمان های خانگی موثر واقع نشوند.
مترجم: الهه زارعی
