خواب خوب و باکیفیت اهمیت زیادی در زندگی ما دارد. کمبود خواب می تواند باعث بروز خستگی و کسالت در افراد مختلف شود. افراد شاغل غالبا بیشترین کسری خواب را تجربه میکنند. آن ها باید زمان خواب خود را تنظیم کرده و کیفیت آن را بهبود ببخشند. در ادامه راهنمایی های ویژه ای برای این افراد داریم.
وقتی در طول هفته به اندازه‌ی کافی نمی‌خوابید و هر روز صبح زود از خواب بیدار می‌شوید، احتمالا سعی می‌کنید این کسر خواب جمع شده را با خوابیدن در آخر هفته جبران کنید. اما متوجه می‌شوید حتی با وجود اینکه روز تعطیل را تا دیر وقت خوابیده‌اید، همچنان احساس خستگی و کسر خواب می‌کنید.
همه‌ی ما تجربه‌اش کرده‌ایم: از شنبه تا پنج شنبه ساعت 6 یا 7 صبح از خواب بیدار می‌شویم و ته دل‌مان به خودمان قول می‌دهیم که صبح جمعه را یک دل سیر بخوابیم! همین کار را هم می‌کنیم و ظهر جمعه از خواب بیدار می‌شویم! شاید احساس کنیم خیلی خوب خوابیده‌ایم اما در واقع کار درستی نیست.
وقتی در طول هفته به اندازه‌ی کافی نمی‌خوابید و هر روز صبح زود از خواب بیدار می‌شوید، احتمالا سعی می‌کنید این کسر خواب جمع شده را با خوابیدن در آخر هفته جبران کنید. اما متوجه می‌شوید حتی با وجود اینکه روز تعطیل را تا دیر وقت خوابیده‌اید، همچنان احساس خستگی و کسر خواب می‌کنید. بنابراین همان قول‌های تکراری را به خود می‌دهید: امشب زودتر خواهم خوابید و دیگر در طول هفته، شب‌ها تا دیر وقت بیدار نمی‌مانم! اما ظاهرا هیچ وقت به این قول‌های‌تان عمل نمی‌کنید و در نتیجه همیشه خسته و کسل هستید.
چرا کسر خواب‌های در طول هفته را نمی‌توانید آخر هفته‌ها جبران کنید
خواب و سلامت شما مانند بانک نیست؛ شما نمی‌توانید خواب‌هایی را که در طول هفته به سلامتی‌تان بدهکارید، در آخر هفته پرداخت کنید. حتما خودتان هم تجربه کرده‌اید که هر چقدر هم تلاش کنید، انرژی را که در طول هفته از دست داده‌اید نمی‌توانید دوباره بدست بیاورید.
اگر دیشب خوب نخوابیده‌اید یا خواب‌تان کافی نبوده است، فقط یک فرصت برای جبران این کسر خواب خواهید داشت، آنهم فقط امشب! اما اگر فکر کنید بعدا یا طی روزهای آینده میتوانید این کسر خواب را جبران کنید مطمئن باشید موفق نخواهید شد.
به تاخیر انداختن جبران کسر خواب، مغزتان را آزار می‌دهد
فرقی نمی‌کند چقدر مشغله دارید، خواب باید در الویت باشد. هر چه بیشتر خسته باشید، انجام حتی کوچک‌ترین کارها دشوارتر خواهد شد. حتی کار ساده‌ای چون گفتگو با یک نفر هم می‌تواند چالش برانگیز بشود چون تمرکز نیاز به هشیاری خاصی دارد که فقط با استراحت کافی به دست می‌آید. عدم تمرکزی که به دلیل کمبود خواب تجربه می‌کنید می‌تواند خطرناک باشد، نیازی به توضیح نیست فقط کافیست مثلا رانندگی کردن را تصور کنید.
کمبود خواب می‌تواند بر حافظه‌ی کوتاه مدت اثر بگذارد. تحقیقات نشان داد که کمبود خواب، تاثیر بزرگی بر یادگیری کلامی و درک و شناخت دارد.
شب یک ساعت بیشتر بخوابید تا احساس بهتری داشته باشید
هر وقت خسته شدید به رختخواب بروید و برای به خواب رفتن تقلا نکنید. آلارم را تنظیم کنید تا به شما یاد آوری کند شب، نیم ساعت زودتر به رختخواب بروید. هفته‌ی بعد، یک ساعت زودتر به رختخواب بروید تا تدریجا به زودتر خوابیدن عادت کنید.
اگر برای‌تان ممکن است اجازه دهید بدن‌تان به طور طبیعی صبح شما را از خواب بیدار کند، یعنی بدون صدای آلارم. طی پروسه‌ی اصلاح الگوی خواب، ممکن است در ابتدا کمی احساس بدی داشته باشید چون بدن‌تان در حال ری‌سِت کردن خودش است، اما صبور باشید. با صاف کردن بدهی‌هایی که به بدن‌تان دارید، کم کم به الگوی خواب و بیداری که مناسب شماست خواهید رسید. دانشمندان عقیده دارند ژن‌ها، تعیین کننده‌ی الگوهای خواب فردی هستند که البته ژن‌های دقیق مرتبط با این موضوع عنوز کشف نشده‌اند. یعنی شما نمی‌توانید خودتان را تعلیم دهید تا مثلا یک آدم ِ «کم خواب» باشید و اگر فکر کنید میتوانید این کار را بکنید، سخت در اشتباهید!
چیزی که خیلی مهم است اینکه باید به بدن‌تان گوش بدهید. اگر احساس می‌کنید بعد از به صدا در آمدن آلارم هنوز هم به خواب بیشتری نیاز دارید یا صبح باید حتما قهوه بنوشید تا بتوانید روی کاری تمرکز کنید، پس احتمالا به مقداری که نیاز دارید نمی‌خوابید. شما نمی‌توانید بدون گوش دادن به بدن‌تان بفهمید که به ۷ ساعت خواب شبانه نیاز دارید یا 8 و یا احتمالا 9 ساعت.
هرگز به خودتان خواب بدهکار نباشید
شما چه دانشجو باشید، چه شاغل و چه یک خانه‌دار، یادتان باشد یکی از مهمترین کارهای شما خوابیدن است! هر چند مقاله‌های زیادی وجود دارد که توصیه میکنند چه اندازه خواب نیاز دارید، اما هیچ کدام از این مطالب و توصیه‌ها به اندازه‌ی بدن‌تان، مقدار نیاز شما به خواب را نمی‌دانند. پس به بدن‌تان خوب گوش دهید.
هر وقت امکان دارد، از تنظیم آلارم خودداری کنید. از قهوه هم به عنوان یک نوشیدنی مورد علاقه‌تان لذت ببرید، نه اینکه برای تمرکز و انجام کارها به آن وابسته بشوید.
سلامت نیوز
