تمام سلولهای بنیادی اعمالی مانندمثل :ضربان قلب ، انجام فالییاتهای مغزی، تمیز کردن خون بوسیله کلیه ها ، جایگزینی سلولهای مرده و.. را در بدن انجام می دهند،سلولهای بنیادی مثل ارتش پزشکان میکروسکوپی برای درمان انواع بیماریها مفیدند
مدیر گروه علوم تشریحی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: تولید سلولهای بنیادین به سمت “سل تراپی یا سلول درمانی” پیش میرود تا سلولهای از بین رفته مغز، شبکیه چشم و غضروفها دوباره تولید شوند.
به گزارش مجله پزشکی دکتر سلام ابراهیم اسفندیاری اظهار کرد: علوم تشریحی مجموعهای از سه علم دروس تشریح، جنین شناسی و بافت شناسی است که علوم تشریحی یکی از زیربنایی ترین بخش های علوم پزشکی است.
علم تشریح کلید تشخیص و درمان بیماری هاست
این استاد علوم تشریح در تبیین جایگاه ویژه این علم ارزنده در تشخیص و درمان بیماریها گفت: این علم در فهم سایر علوم پایه مثل فیزیولوژی، بیوشیمی، انگل شناسی و ایمنی شناسی اهمیت دارد. در واقع آموزش این شاخه پزشکی به عنوان کلید تشخیص و درمان در دست دانشجویان پزشکی است.
تولید سلول های بنیادین محصول علم تشریح است
وی گفت: بر خلاف گذشته که تصور میشد علوم تشریح فقط کالبدشکافی و تشریح جسد است، نیست و این بخش فقط 10 درصد از این علم را تشکیل میدهد و 90 درصد باقیمانده کارهای سلولار و اولتراسلولار است.
وی افزود: در حال حاضر تولید سلول های بنیادین یکی از کارهای پژوهشی پزشکی در علم تشریح است و روز به روز کاربرد بیشتری را در درمان پیدا میکند و متخصصان علوم تشریحی متولیان کار با سلول های بنیادین هستند.
”سل تراپی یا سلول درمانی” با کمک علوم تشریحی
اسفندیاری در توضیحات بیشتر از نقش علم تشریح گفت: در بسیاری از موارد، بیماری بر اثر از بین رفتن سلولها رخ میدهد. برای مثال، در صورتی که بخشی از سلول های جزایر لانگرهانس از بین برود، شخص به دیابت مبتلا شده و برای ادامه حیات نیاز به تزریق انسولین خواهد داشت.
این عضو بسیج جامعه پزشکی افزود: در این راستا، پژوهش ها در علوم تشریحی به سمت “سل تراپی یا سلول درمانی” پیش می رود تا سلول های از بین رفته جزایر لانگرهانس را بار دیگر ساخته و به بدن پیوند بزند تا انسولین به طور طبیعی ساخته شده و دیگر نیازی به تزریق آن نباشد. همچنین در بیماری پارکینسون که بخشی از سلول های مغز از بین میرود، در حال تلاش هستیم تا این سلول ها دوباره ساخته شده و بیماری درمان شود.
وی از پژوهش هایش در زمینه درمان بیماری آلزایمر گفت: این بیماری بر اثر از بین رفتن سلول های مغزی به وجود میآید و ما از طریق پژوهش هایی در حال کار کردن بر روی مدل های حیوانی و انسانی هستیم.
کشت غضروف و درمان آرتروز با کمک سلول های بنیادین
اسفندیاری با بیان اینکه آرتروز شایع ترین بیماری است و در هر خانوادهای معمولاً افرادی را میبینیم که مبتلا به زانودرد هستند، گفت: در سال 83 موفق به کشت غضروف شدیم و فعالیتهای ما منجر به زنده نگه داشتن غضروف خارج از بدن شد.
وی گفت: با برداشتن چند سلول خارج از بدن و تکثیر آن به میلیون ها سلول، تزریق مجدد و عمل پیوند به زانو با کمک همکاران ارتوپد انجام شد و بیماری آرتروز حاد که ناشی از له شدگی غضروف پس از ضربه است را تاحدی درمان کردیم. موفقیت در این کار باعث شد از آن زمان به بعد درحال ساخت غضروف از سلول های بنیادی باشیم.
این استاد و مدیر گروه علوم تشریحی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اشارهای هم به ساخت شبکیه چشم در مدل حیوانی از سلول های بنیادی کرد و آن را مقدمه ای برای ساخت و پیوند شبکیه چشم بر روی بیماران دانست.
درمان نازایی محصول دیگری از سلول های بنیادین
وی با تاکید براینکه طی سال های اخیر محصول مقالات و پژوهش ها کاملاً در اختیار درمان قرار گرفته است؛ درمان نازایی و IVF از طریق سلول های بنیادین را موفقیت دیگری دانست و دراین باره گفت: در کشور ما تقریبا 25 درصد از افراد دچار مشکلات نازایی و نیازمند خدمات درمان نازایی هستند که متخصصان این بیماری عمدتا در علوم تشریح و نازایی فعالیت می کنند.
وی از جایگاه ویژه پیشرفتهای ایران در میان سایر کشورها گفت و افزود: از این منظر که فعالیتهای پژوهشی ما وارد درمان شده است دست کمی از سایر کشورها نداریم و در پژوهش های خود با برخی دانشگاههای استرالیا همکاری کردهایم. به طورکلی علوم تشریحی در علوم پایه زیربنایی ترین بخش و پایه اکثر پروژههای درمانی است؛ در حالی که کسی شناختی در این باره ندارد