جای زخم بر روی پوست هم بر اعتماد به نفس مبتلایان تاثیرات منفی میگذارد و هم خاطرات منفی گذاشته مثل سانحه را برای آنان تداعی می کند. این عارضه ها همچنین میتواندباعث جلب توجه ناخواسته اطرفیان به فرد شوند. جای زخم هم موجب سوزش یا خارش غالبا در زمینه اسکارهای کلوئید شود و هم در محل ایجاد زخم شده و یا موجب کاهش توانایی های حرکتی افراد مبتلا گردد.
علیرغم اینکه از بین بردن جای زخم نمیتواند به صورت کامل فرم آن را از بین ببرد،باز هم قادر خواهد بود تاثیر مهمی بر رفع جای زخم بگذارد و به بازگرداند اعتماد به نفس مبتلایان کمک زیادی بکند. برخی مواقع ترمیم و تا حدی ازمیان بردن جای زخم هم میتواند موجب بهبود محل تحت درمان به واسطه کم شدن سفتی پوست و نرم شدن آن شود.
ترمیم جای زخم چگونه صورت میگیرد؟
دکتر میقانی توضیح داد: پزشک با مشاهده شرایط زخم در زمینه مناسب ترین روش درمان اسکار جوش و بخیه تصمیم میگیرد. اکثر روشهای درمان جای بخیه و اسکار به صورت زیر هستند:
پیوند پانچ (punch grafting)
در این تکنیک پزشک برای پرشدن جای زخمهای عمیق از پیوند پوست دیگر نواحی بدن استفاده میکند. به این خاطر از یک ابزار جهت ایجاد سوراخی در پوست و جداکردن جای زخم استفاده میکند. سپس یک تکه از پوست سالم بدن که غالبا از پشت ناحیه گوش جدا می شود در محل جای زخم جای گذاری می شود. سپس روی زخم تا زمان ترمیم آن بسته میماند. در صورتی که این تکنیک موجب تولید جای زخم و اسکار میگردد، ولی جای زخم بعد از درمان خیلی کمتر از سابق دیده می شود. این روش درمانی غالبا به همراه روشهای درم آبریژن یا لیزر تجدید ساختار پوست برای متقاضیان کاربرد دارد.
پیوند پوست (skin grafts)
در این نوع بازسازی، پزشک پوست یک ناحیه سالم بدن را جدا کرده و به محل آسیب دیده پیوند میزند.بهتر است بدانید نتایج پیوند پوست به دلیل اینکه احتمال دارد پوست پیوندی با رنگ و ساختار پوست ان نواحی هماهنگی نداشته باشد ، غالبا از نظر زیبایی در حد قابل انتظار کافی نخواهد بود. همچنین نواحی ویژه ای از بدن که پوست پیوندی از آنها جدا میشود هم به خاطر این روش زخم میشوند. به این خاطر پیوند پوست قادر خواهد بود در بهبود عملکرد نواحی خاص بدن که با ر مشکلات زیاد جای زخم مواجه هستند، تاثیرات فراوانی داشته باشد.
استعمال و تزریق استروئید
استروئید موجب صاف شدن و کم شدن قرمزی جای زخمهای هیپرتروفیک و کلوئید می شود . میتوان استروئید موضعی بر روی زخم استعمال کرد یا آن را درون زخم تزریق نمود. با این کار سلولهای کولاژن پوست تخریب می شوند .این تکنیک به صورت خاص جهت از بین بردن اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئید استفاده می شود چون پس از این دو روش ساخت کولاژن بعد از ترمیم زخم ادامه دارد. تزریق این دارو میتواند برای کاهش احساس خارش و یا درد به جای زخم تاثیر بگذارد.
گسترش بافت (tissue expansion)
در این تکنیک، یک بالون کوچک به زیر یک بخش از پوست سالم اطراف جای زخم وارد میشود. در ادامه بالون برای کشیدگی بیشتر پوست با محلول آب نمک پر میشود. پس از چند هفته یا چند ماه، زمانی که پوست به میزان مورد نیاز کشیده شد، بالون از زیر پوست فرد بیرون می آید. سپس جای زخم با عمل جراحی جدا می شود و پوست گسترش یافته به دلیل کشیده شدن آن بر روی ناحیه آسیب دیده قبلی قرار میگیرد و به دقت لبههای زخم بسته خواهد شد.
زد پلاستی (Z-Plasty) و تکنیکهای مربوط به اصلاح مجدد بافت
– زد پلاستی روشی است که وقتی که روشهای درمان با استروئید تاثیری روی جای زخمهای هیپرتروفیک و کلوئید نگذاشته اند، استفاده میشود. در این روش جای زخم با عمل جراحی از راه برش دادن به پوست نواحی زخم با الگوی فلپهای سه ضلعی کوچک (triangular flaps) جدا میشود. فلپهای ایجاد شده در این روش غالبا فرمی شبیه به حرف Z پیدا خواهند کرد ولی پزشک از تکنیکهای مفید برای رفع جای زخم با توجه به فرم آن استفاده میکند. فلپهای ایجاد شده با این روش در ادامه با توجه به خطوط یا چین و چروکهای طبیعی پوست تغییر پیدا میکنند. جای زخم ایجاد شده با این تکنیک در نهایت فرم بهتری بر روی پوست پیدا کرده و توجه کمتری را به خود جلب خواهد کرد زد پلاستی همچنین میتواند به کاهش فشار وارده شده در نتیجه جای زخمهای انقباضی کمک موثر نماید.
جراحی جای زخم و اسکار به چه مدت زمان نیاز دارد؟
پیوند پوست نوعی روش درمانی نوین است و جهت انجام آن احتمال دارد به چند ساعت زمان نیاز پیدا کنید.
دکتر میقانی در ادامه افزود: استعمال و تزریق داروی استروئید نوعی روش درمانی سریع است، ولی غالبا لازم است در صورت ایجاد دوباره جای زخمهای کلوئید، بر روی بیمار دوباره انجام شود.
وسیع شدن بافت میتواند به چند هفته تا چند ماه برای کشیدگی مناسب در پوست نیاز پیدا کند. در آخر عمل جراحی کشیدن پوست بر روی زخم غالبا در کمتر از یک ساعت انجام میشود.
زد پلاستی و تکنیکهای مربوط به آن غالبا به کمتر از نیم ساعت زمان برای جای زخمهای کوچک و به کمتر از یک ساعت زمان برای دیگر جای زخمها احتیاج دارند.