جراحی پری آپیکال یا جراحی انتهای ریشه ی دندان از جمله درمان‌هایی است که در موارد زیادی می‌تواند یک دندان را از کشیده شدن نجات دهد. این جراحی آپیکواکتومی یا به اختصار آپیکو نیز نامیده می شود. در این مطلب قصد داریم شما را با جراحی انتهای ریشه دندان و روش انجام آن آشنا نماییم.
جراحی انتهای ریشه دندان چیست؟
موارد تجویز این درمان شامل حالات گوناگونی است اما مهمترین دلیل آن عدم موفقیت روت کانال تراپی یا معالجه ریشه دندان است. آشنایی با این نکته ضروری است که در بسیاری از موارد نتیجه درمان های اولیه و همچنین درمانهای مجدد ریشه دندان با شکست روبرو می شود و علی رغم تلاش های درمانی همکاران دندانپزشک، بیماری های التهابی انتهای ریشه دندان در بررسی های بالینی و رادیوگرافیک خودنمایی می کنند، بنابراین در چنین مواردی که درمان های غیر جراحی نتوانسته اند مشکل بیمار را برطرف نمایند، چاره ای غیر از درمان کشیدن دندان و یا جراحی انتهای ریشه دندان باقی نمی ماند.
بدیهی است که کشیدن دندان باعث بی دندانی و ایجاد اشکال در سیستم جونده فرد شده و لازم است که با درمانهای جایگزین گران قیمت بعدی مثل ایمپلنت و یا پروتزهای دندانی جبران شود تا دندان های مجاور تغییر جهت ندهند و بیمار دچار مشکلات بعدی نگردد. متخصصین درمان ریشه معتقدند که چون درمانهای فوق نیازمند زمان، هزینه و حتی گاهی مواقع دستکاری دندان های سالم مجاور هستند بهترین گزینه هزینه اثر بخش درمانی برای بیماران انجام درمان های جراحی انتهای ریشه دندان است زیرا تنها با انجام این درمان است که نگهداری دندان طبیعی برای بیمار امکان پذیر می باشد.
جراحی آپیکو برای چه دندان‌هایی انجام می‌شود؟
بیشتر موارد جراحی ریشه برای دندان‌هایی انجام می‌شود که درمان ریشه (عصب‌کشی) انجام شده است و حتی تکرار آن به دلایل مختلف موفقیت‌آمیز نبوده است؛ بنابراین قدم اولیه در اکثر موارد جراحی آپیکو انجام شدن درمان ریشه یا درمان مجدد ریشه به روش عادی (بدون جراحی) است. در موارد با تشخیص احتمالی ضایعات ناشناخته و یا کیست، صدمات ضربه‌ای به دندان، ریشه‌های با شکل غیرطبیعی و … هم ممکن است که جراحی رتروگرید ریشه انتخاب مناسبی باشد.
جراحی آپیکو را چه دندان پزشکانی انجام می‌دهند؟
جراحی آپیکو از مواردی نیست که دندان‌پزشکان در دوره عمومی به‌صورت عملی برای انجام آن آموزش ببینند. این درمان به‌صورت تخصصی توسط متخصصان درمان ریشه انجام می‌شود. جراحان فک و صورت هم برای انجام این دست جراحی‌ها آموزش می‌بینند. بعضی از جراحان لثه هم ممکن است که مبادرت به انجام چنین جراحی‌هایی بکنند.
تفاوت عصب کشی با جراحی ریشه دندان چیست؟
در عصب کشی معمولی با استفاده از دریل دندانپزشکی سوراخ کوچکی در دندان ایجاد می‌شود تا دندانپزشک به محفظه پالپ دسترسی پیدا کند. این سوراخ در دندانهای عقبی در سطح جونده و در دندان‌هایی جلوئی در پشت دندان ایجاد می‌شود. سپس بافت‌های عفونی یا ملتهب از پالپ و مجرای ریشه تخلیه می‌شوند. این محفظه کاملاً ضدعفونی و شکل دهی می‌شود. برای این کار از ابزارهایی به نام فایل استفاده می‌شود. سپس محفظه پالپ با مواد مخصوصی پرشده و مهر و موم می‌شود. در آخر روکش بر روی دندان قرار می‌گیرد تا راه نفوذ باکتری‌ها و ذرات غذا به داخل دندان بسته شود و از دندان در مقابل آسیب دیدگی مجدد و فشار بایت محافظت شود.
میزان موفقیت این درمان چقدر است؟
معمولاً اگر مراحل کار به صورت دقیق و صحیح انجام شود شانس موفقیت این درمان بالاتر از 70% است و پس از حدود 6 ماه مجدداً استخوان سالم در انتهای ریشه دندان ساخته می شود که با بررسی رادیوگرافیک تایید می شود.
بعد از جراحی چه مواردی را باید رعایت کرد؟
بعد از جراحی‌های رتروگرید (آپیکو) تقریباً بیشتر ملاحظات مانند کشیدن دندان یا جراحی خارج کردن دندان است که شامل پرهیز از غذاهای گرم و غذاهای سفت، مصرف مایعات خنک، تمیز نگه‌داشتن موضع زخم با شست‌وشو و … می‌شود. در هفتهٔ اول، معاینهٔ محل جراحی توسط دندانپزشک و برداشتن بخیه‌ها در صورت نیاز صورت می‌گیرد. در ماه‌های بعد نیاز به بررسی روند بهبود با استفاده از رادیوگرافی وجود دارد.