حالت تهوع و استفراغ,تغییراتی در صحبت کردن، بینایی و شنوایی, مشکلات در تعادل و راه رفتن, تغییراتی در رفتار، شخصیت، و توانایی تمرکز,مشکلاتی در حافظه, انقباض ماهیچهای (صرع یا تشنج,…از علاپم تومور مغزی هستند اگر مبتلا به هرکدام ازانها شدید سریعا به دکترمربوطه مراجعه کنید
تومورهاي مغزي از مهمترين چالشهاي جراحيهاي مغز و اعصاب است.
به گزارش مجله پزشکی دکتر سلام،با وجود پيشرفتهاي علم پزشکي در چند دهه اخير، تاکنون عوامل و ريسک فاکتورهاي مربوط به تومورهاي مغزي شناخته نشده است و پزشکان معتقدند تومورها از رشد غيرطبيعي سلولها به وجود ميآيند و ممکن است غيرسرطاني (خوشخيم) يا سرطاني (بدخيم) باشند.
آنان ميگويند اغلب سردردها، تهديدي جدي براي فرد تلقي نميشوند، اما سردردهايي که به شکلي پيش رونده و شديدتر ميشوند، يا صبحها شديدتر از عصرها و توأم با تهوع و استفراغ، تاري ديد يا دوبيني است، نياز به بررسيهاي بيشتري توسط پزشکان دارند و تشخيص زودهنگام تومور مغزي، ميتواند درمان سريعتر و مؤثرتري را به دنبال داشته باشد.
چندي قبل دکتر هوشنگ صابري دانشيار دانشگاه علوم پزشکي تهران در مصاحبه با رسانههاي گروهي اظهار داشت امکان درمان گليوما (تومورهاي اوليه مغزي) در تمامي مراکز استانها و شهرستانها وجود دارد و کشور از لحاظ نيروي انساني متخصص جراح مغز و اعصاب و امکانات تصويربرداري در وضعيت خوبي به سر ميبرد.
وي با بيان اين مطلب که گليوما يا تومورهاي اوليه مغزي يکي از تومورهاي نسبتاً شايع مغزي است که اغلب اوقات سير خوش خيمي ندارند افزود: «تومورهاي مغزي يکي از مشکلترين عوارض مغزي از نظر درماني به شمار ميروند و اين در حالي است که گليوما 30 درصد کل تومورهاي سيستم مرکزي عصبي و 80 درصد تومورهاي بدخيم مغز را تشکيل ميدهد و اين تومورها مشکلات زيادي براي بيماران ايجاد ميکند.»
به گفته اين متخصص جراح مغز و اعصاب، معمولاً تومورهاي مغزي به صورت افزايش فشار داخل جمجمه ظاهر ميشود و اغلب علائمي به صورت سردرد، کاهش ديد، ضعف و بيحسي يک سمت بدن دارد.
دکتر حميد رحمت متخصص و جراح مغز و اعصاب در مورد تومورهاي مغزي و علائم آن گفت: «تومور به معناي توده است که در جايي از بدن قرار ميگيرد که بعضي از تومورها مانند سرطان به همه جاي بدن دستاندازي ميکند ولي بعضي ديگر تودهاي بسيار محدودند، به تدريج که حجمشان زياد ميشود به قسمتهاي ديگر مغز فشار ميآورند و آن را تخريب ميکنند.»
وي افزود: «مسأله مهم در مورد تومورهاي مغزي، اين است که به محض اينکه تشخيص تومور داده ميشود، عدهاي به هراس ميافتند، اين در حالي است که بسياري از تومورها براحتي درمان ميشوند و بيمار براي سالهاي سال ميتواند زندگي کند، حتي در مورد کودکان هم که مبتلا به تومور ميشوند، والدينشان نبايد اين بيماري را مساوي با مرگ بدانند، زيرا بسياري از تومورها با جراحي قابل درماناند و تنها بعضي از آنها که خطرناکند، عمر را کوتاه ميکنند.»
رئيس انجمن جراحان مغز و اعصاب با بيان اينکه تومورهاي مغزي به دو دسته تقسيم ميشوند، خاطرنشان کرد: «برخي از تومورها از سلولهاي مغز، نگهدارنده مغز و سلولهاي عصبي به وجود ميآيند و برخي ديگر از پوششهاي مغز يا از ديگر نقاط بدن وارد مغز ميشوند. علت به وجود آمدن تومورهاي مغزي خيلي مشخص نيست، ولي در بعضي از موارد يکسري از تغييرات ژنتيکي ممکن است در بروز تومورهاي مغزي تأثير داشته باشند. در بعضي از نژادها و بعضي از مناطق جهان هم برخي از تومورهاي مغزي بيشتر ديده ميشوند.»
وي تأکيد کرد: «حدود 50 درصد از تومورها درجات مختلفي از بدخيمي دارند، يعني مستقيم با درمان نميتوان آنها را حذف کرد و از بين برد. بقيه تومورها بدخيم نيستند و اگر جراح بتواند تومور را بطور کامل بردارد، ديگر به درمانهاي اضافي نيازي نيست.»
اين استاد دانشگاه تهران در مورد نشانهها و علائم تومورهاي مغزي خاطرنشان کرد: «سادهترين علامت تومورهاي مغزي، سردرد است و اين در حالي است که سردرد از بيماريهايي است که فراواني دارد، بطوري که از هر يک هزار نفري که از سردرد شکايت ميکنند، ممکن است فقط يک نفر تومور مغزي داشته باشد، ولي هرکسي که تومور مغزي دارد، سردرد هم دارد. در واقع سردردها بهطور مداوم شروع ميشود، يعني اول کم است، ولي روز به روز شدت پيدا ميکند و افراد بايد نسبت به اين سردردها حساس شوند و به پزشک مراجعه کنند. بخصوص سردردهايي که هنگام صبح و پس از برخاستن از خواب شروع ميشود و نيم ساعت بعد خود به خود از بين ميرود. اگر اين سردردها در روز باشد و شدتشان هم به تدريج زياد شود، علامتي براي وجود تومورهاي مغزي است که بعدها ممکن است در بيمار تشنج به وجود آورد و لرزشهاي موضعي و حتي بيهوشي اتفاق بيفتد.»
وي با اشاره به اين مطلب که به تومورهايي خوش خيم ميگوييم که محدودند، به اطراف دستاندازي نميکنند و در جاي خودشان بزرگ ميشوند، سير پيشرفت آهسته دارند و اگر بطور کامل برداشته شوند، احتمال عودشان بسيار کم است گفت: «در تومورهاي بدخيم سلولها فعالند، اين تومورها سلولهاي متعددي دارند، رشدشان سريع است و محدود نيستند، به اطراف هم دستاندازي ميکنند و عمل برداشتن تومور مانع عود آن نميشود که البته خود اين بدخيميها درجات مختلفي دارد، در «نوع يک» آنها، بدخيمي کم است، رشدشان آهسته و عودشان دير هنگام است. در انواع ديگر نيز که بسيار تهاجمي هستند تومورها، خيلي سريع رشد ميکنند و در صورت درمان هم امکان بازگشت آنها وجود دارد.»
اين متخصص مغز و اعصاب يادآوري کرد: «معمولاً تومورهاي مغزي متاستاز نميدهند، ولي ممکن است از جاهاي ديگر بدن به مغز متاستاز داده باشند که آن هم به تعداد و محل تومور مغز و ساير اعضاي بدن، بستگي دارد.»
دکتر رحمت در پاسخ به اين پرسش که تومورهاي مغزي چگونه شناسايي ميشوند، گفت: «بطور کلي قانون خاصي براي اين کار وجود ندارد، گاهي ممکن است در تصوير برداريها بطور اتفاقي تودهاي در جايي از مغز مشاهده شود که بيمار هم از آن شکايتي ندارد و به عبارت ديگر فاقد علامت خاص است که در اين مواقع توده با توجه به محل و نوع آن، بررسي ميشود. در اين صورت اگر توده در طول سالها رشد نکرد و بيمار را آزار نداد، لزومي به برداشتن آن نيست. البته در مراحل اوليه امکان تشخيص در مورد تومور و ضايعات ديگر مغزي وجود ندارد، مثلاً در هفتههاي اول بايد بررسي زماني روي تومور انجام شود و بعد از 2 تا 3 ماه هم مشخص ميشود که سير توده به کدام طرف است و بعد که تومور مغزي تشخيص داده شد، پزشک ميتواند در مورد آن تصميم بگيرد.»
وي افزود: «معمولاً جراحان مغز و اعصاب و راديولوژيستها از نوع تصوير، محل و نوع چسبندگي آن، اينکه رگي به آن وارد شده است يا نه و اينکه تومور فعاليت دارد يا نه، ميتوانند وضعيت اين بيماري را مشخص کنند. به وسيله «ام. آر. آي» نيز تا حد زيادي ميتوان نوع ضايعه مغزي را مشخص کرد.»
اين جراح مغز و اعصاب در مورد علائم و نشانههاي تومورهاي مغزي در کودکان گفت: «کودکان مبتلا به تومور مغزي معمولاً دچار تشنج ميشوند و سرشان بزرگ ميشود که دليل آن، حجيم شدن تومور است. در کودکاني که بزرگتر هستند، علائم شامل عدم تعادل بدن، بدخلقي، بياشتهايي و گاهي انحراف چشم، استفراغهاي مکرر و سردردهاي شديد است و درمان تومور هم بستگي به نوع تومور و محل قرار گرفتن آن دارد. نخستين راه درمان، اين است که تومور کاملاً برداشته شود. در بعضي مواقع هم نياز به اشعه درماني است و گاهي نيز از داروهاي شيميايي براي جلوگيري از رشد سلولهاي بدخيم، استفاده ميشود.»
دکتر رحمت در مورد هزينههاي جراحي تومورهاي مغزي افزود: «نميتوان هزينه اين جراحيها را پيشبيني کرد، زيرا به محل تومور و نوع بزرگي آن بستگي دارد، بايد وضعيت بيمار پس از جراحي مشخص شود که آيا بايد مدت بيشتري در بخش مراقبتهاي ويژه بستري باشد يا نه؟ همه اين مسائل نيازمنـــد هزينههاي بيشتري است، يکي ديگر از مسائل مهم، هزينه داروهاي مصرفي توسط بيمار است که بخش اعظم مخارج او را تشکيل ميدهد، بيماري که مجبور است براي مدت طولاني داروي گران قيمتي را مصرف کند، قطعاً هزينه درمانياش بالا ميرود.»
وي همچنين گفت: «بهطور کلي بايد از عوامل شناخته شدهاي که در بروز سرطانها مؤثرند، پيشگيري شود از جمله ميتوان به استعمال دخانيات، مصرف مواد مخدر، مواد شيميايي صنعتي و غيرصنعتي و آلودگي هوا، اشاره کرد. اينکه آيا تومورهاي مغزي ميتوانند بر اثر آلودگي هوا بهوجود بيايند، نيازمند مطالعات دقيقي است که متأسفانه تاکنون در کشور ما انجام نشده است.»