متاسفانه روز به روز آمار افراد مبتلا به سرطان افزایش می یابد؛ آمار ها نشان می دهند که ابتلا به سرطان سالانه جان افراد بسیار زیادی را می گیرد تا حدی که مرگ بر اثر ابتلا به سرطان 12% علل مرگ میر را به خود اختصاص داده است. عوامل مختلفی در ابتلای فرد به سرطان دخیل هستند که از جمله می توان به سبک زندگی, تغذیه, شغل, ژنتیک و … اشاره کرد. در ادامه قصد داریم تا به بررسی بیشتر این اختلال بپردازیم. با دکتر سلام همراه باشید.
سلول های سرطانی از سازوکارهای عادی تقسیم و رشد سلول‌ها جدا می‌افتند. علت دقیق این پدیده نامشخص است ولی احتمال دارد عوامل ژنتیکی یا عوامل بیرونی هم‌چون ویروس و مواد سرطانزا موثر باشد.[۲] در یک جاندار سالم، همیشه بین میزان تقسیم سلول، مرگ طبیعی سلولی و تمایز، یک تعادل وجود دارد.
سرطان شامل همه انواع تومور های بدخیم می‌شود که در پزشکی آنها را بیشتر با نام نئوپلاسم می‌شناسند.
احتمال بروز سرطان در سنین مختلف وجود دارد ولی احتمال بروز سرطان با افزایش سن زیاد می‌شود سرطان باعث ۱۳٪ مرگ‌ها است بر طبق گزارش انجمن بهداشت آمریکا ۷٫۶ میلیون نفر بر اثر سرطان و در سال ۲۰۰۷ مرده‌اند سرطان تنها ویژه انسان نیست و همه جانوران و گیاهان پرسلولی نیز ممکن است به سرطان دچار شوند.
چرا به سرطان مبتلا می شویم؟
یک سلول طبیعی ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی به یک سلول سرطانی تبدیل شود، ولی در اغلب موارد ، تبدیل در اثر مواجهه مکرر با مواد سرطانزا مانندالکل و دخانیات صورت می گیرد. شکل ظاهری و نیز عملکرد سلولهای سرطانی شده با سلولهای طبیعی تفاوت دارد. جهش یا تغییر ایجاد شده در DNA یا ماده ژنتیکی سلول اتفاق می افتد. DNA همان مسئول کنترل شکل ظاهری و عملکرد سلول است. وقتی DNA یک سلول تغییر می کند، آن سلول با سلول های سالم کنار خود تفاوت می یابد و دیگر کار سلولهای طبیعی بدن را انجام نمی دهد. این سلول تغییر یافته از سلولهای همسایه اش جدا می شود و نمی داند چه زمانی رشدش باید به پایان برسد و بمیرد. به عبارت دیگر سلول تغییر یافته از دستورها و علائم داخلی که سلول های دیگر در کنترل آنها هستند، پیروی نمی کند و به جای هماهنگی با سلول های دیگر خودسرانه عمل می کند.
علائم ابتلا به سرطان کدامند؟
وجود خون در مدفوع:
اگر در ادرار یا مدفوعتان خون مشاهده کردید به هیچ وجه تصور نکنید که حتما از بواسیر باشد، بلکه می تواند نشانه سرطان روده باشد. پزشک باید سوالاتی از شما بپرسد و آزمایشاتی مثل کلونوسکوپی برایتان انجام دهد. همچنین بالا آوردن خون موقع سرفه کردن هم باید بدقت بررسی شود. البته اگر این اتفاق یک بار بیفتد ممکن است خطر جدی نباشد اما در صورت تکرار حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
درد شکم و افسردگی:
از جمله علائم بروز سرطان در فرد می توان به وجود درد و داشتن افسردگی به صورت هم زمان اشاره کرد. در این موارد توصیه می شود که فرد به سرعت مورد چکاپ پزشک قرار گیرد؛ محققان معتقدند ارتباط مستقیمی بین وجود افسردگی و ابتلا به سرطان لوزالمعده در فرد وجود دارد.
خونریزی غیر عادی در خانم ها:
خانم هایی که هنوز به یائسگی نرسیده اند، خیلی وقت ها به خونریزی های زودتر از زمان عادت ماهیانه بی توجهی می کنند. اما خونریزی بین دو عادت ماهیانه به خصوص وقتی عادت ماهیانه منظم است، نیاز به آزمایش و بررسی دارد. خونریزی بعد از رسیدن به سن یائسگی می تواند نشانه سرطان رحم باشد، بنابراین پزشک باید به دقت سابقه خانوادگی فرد را بررسی و بر حسب زمان خونریزی و سایر علائم، آزمایش فراصوت یا بیوپسی تجویز کند.
تغییرات پوستی:
خیلی از ما خال هایمان را به دقت بررسی می کنیم، چرا که می دانیم هر نوع تغییر در تعداد و اندازه آنها می تواند یکی از نشانه هایسرطان پوست باشد. اما باید تغییر در رنگدانه پوست را هم جدی بگیریم. همچنین اگر یک دفعه دچار خونریزی یا ورقه ورقه شدن پوست شدید، حتما باید به پزشک متخصص نشان دهید.
تب یا عفونت مکرر:
گرچه یک تب ساده نشانه ی مقابله بدن با یک عفونت است، اما تب دائمی یا طولانی مدت می تواند نشانه ی نوعی سرطان، مانند سرطان لنف باشد. لوسمی یا سرطان خون نیز نشانه هایی مانند عفونت مکرر، تب، خستگی، درد و دیگر نشانه های مشابه آنفولانزا دارد.
ضعف و خستگی:
ضعف و خستگی که با استراحت یا خواب کاهش نمی یابد، باید توسط پزشک بررسی شود. و ممکن است نشانه ای از سرطان باشد که البته پزشک باید با توجه به نشانه های دیگر آن را بررسی کند.
کاهش وزن غیرمنتظره:
کاهش وزن غیرمنتظره و بی دلیل باید مورد توجه قرار گیرد. اغلب ما به سادگی وزن کم نمی کنیم. البته وقتی از کاهش وزن به عنوان نشانه سرطان صحبت می کنیم، منظومان چند کیلو کاهش وزن به علت افزایش فعالیت جسمی یا کم غذا خوردن به علت گرفتاری های شغلی نیست. اگر مردی بیش از 10 درصد وزن بدنش را در مدت کوتاهی در حد چند هفته از دست بدهد، زمان مراجعه به دکتر فرا رسیده است. پزشک شما معاینه جسمی عمومی از شما انجام خواهد، پرسش هایی در مورد رژیم غذایی و برنامه ورزشی تان و نیز وجود سایر علائم خواهد کرد. پزشک بر اساس اطلاعات به دست آمده آزمایش های لازم را تجویز خواهد کرد.
بروز مشکل در بلع:
اگر در قورت دادن مشکل دارید، احتمالا رژیم غذایی تان را تغییر داده اید. پس جویدن چندان برایتان دشوار نیست. احتمالا بیشتر از سوپ، غذاهای مایع یا محلول های پروتئینی استفاده می کنید. اما این مشکل در قورت دادن می تواند نشانه سرطان gi باشد مثل مری. پزشکتان باید بدقت سابقه خانوادگی شما را بررسی کرده و آزمایشاتی مثل رادیولوژی سینه یا تست gi انجام دهد.
سوء هاضمه:
بیشتر خانم هایی که حاملگی را تجربه کرده اند انواع و اقسام مشکلات گوارشی که با بالا رفتن وزن برایشان اتفاق افتاده بود را به خاطر دارند. اما بروز مشکلات گوارشی و سوءهاضمه بدون هیچ دلیل مشخص می تواند خطرناک و نشانه زودهنگام سرطان مری، معده یا گلو باشد. بنابراین پزشک باید سابقه خانوادگی شما را بدقت بررسی کند و قبل از انتخاب آزمایشات لازم برای شما، سوالاتی در مورد سوء هاضمه تان بپرسد.
درد:
در هر سنی افراد ممکن است به دردهای مبهم یا حاد مبتلا شوند. اما درد حتی دردی مبهم ممکن است نشانه اولیه برخی سرطان ها باشد؛ البته در اغلب موارد احساس درد ناشی از سرطان نیست. هر دردی که طول بکشد باید بوسیله پزشک مورد بررسی قرار گیرد. پزشک با توجه به شرح حال بیمار تصمیم خواهد گرفت که آیا آزمایش های بیشتری مورد نیاز است یا نه، و چه نوع آزمایشی لازم است. حتی اگر سرطانی وجود نداشته باشد، شما از رفتن به نزد پزشک سود خواهید برد. پزشک می تواند با بررسی شما می تواند به شما کمک کند دریابید چه عاملی باعث درد شما شده است و برای تسکین دادن آن چه کار می شود کرد.
مشکل قورت دادن یا گرفتگی صدا:
اگر در قورت دادن مشکل دارید ممکن است به سرطان ریه مبتلا باشید! البته این تمام ماجرا نیست؛ سرطان تیروئید نیز علائمی مشابه به سرطان ریه دارد که می توان به گرفتگی صدا و یا گیر کردن چیزی در نای اشاره کرد، البته سنگین شدن گلو هم از جمله علائم سرطان تیروئید است. سرفه منظم و گر فتگی صدا از علایم سرطان حنجره و نای به علت اثر فشاری است.
تب های مکرر یا عفونت:
تب یا عفونت مکرر ممکن است علایم لوسمی – نوعی سرطان گلبول های قرمز که در مغز استخوان آغاز می شود- باشد. لوسمی باعث می شود مغز استخوان، گلبول های سفید غیرعادی تولید کند که این امر توانایی بدن را برای مقابله با عفونت از بین می برد. اغلب پزشکان پس از معاینه مکرر بیمارانی که از تب، درد و علایم مشابه آنفلوآنزای طولانی مدت شاکی اند سرطان خون را تشخیص می دهند.
در این باره بیشتر بخوانید: باورهای نادرست در مورد امراض سرطانی
هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است
