اکثر ما گاهی یا اغلب اوقات تجربه ناخوشایندی از فراموش کردن چیزی را داشته ایم. این بخش از فراموشی می تواند باعث تحریک و نا امیدی شود، و همچنین ترس از اینکه مبادا ما حافظه خود را از دست می دهیم و آلزایمر در ما شروع شده است.
در حالی که آلزایمر و سایر انواع دمانس، مسئول بسیاری از موارد از دست دادن حافظه هستند، خبر خوب این است که عوامل غیر دائمی دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث از دست دادن حافظه شود. از آن هم بهتر این که برخی از آنها به راحتی برطرف می شوند.
پس چه چیزی موجب فراموش کردن در ما می شود؟ چه چیزی مانع از به خاطر سپردن ذهنی یا به یاد آوردن دوباره بخشی از اطلاعات می شود؟
در اینجا برخی از دلایل زیادی وجود دارد که باعث می شود تا ما نتوانیم چیزی را به یاد بیاوریم:
1- علل هیجانی
از آنجا که ذهن و بدن ما با هم ارتباط داشته و یکدیگر را تحت تاثیر قرار می دهند، احساسات و افکار ما می توانند بر مغز ما تاثیر بگذارند. انرژی مورد نیاز برای مقابله با احساسات خاص یا زندگی پراسترس می تواند در ذخیره سازی یا به یاد آوردن جزئیات و برنامه ها کمک کند. اغلب این عوامل هیجانی از دست دادن حافظه را می توان با حمایت، مشاوره، تغییر سبک زندگی، و حتی فقط آگاه بودن و محدود کردن مواجهه با چیزهایی که باعث افزایش استرس می شود، بهبود بخشید:
– استرس
استرس بیش از حد یک بار اضافی برای ذهن ما بوده و منحرف کننده و تخلیه کننده مغز است. در حالی که استرس حاد کوتاه مدت می تواند یک مشکل حافظه موقتی ایجاد کند، قرار داشتن در معرض استرس مزمن و طولانی مدت ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد. کنترل استرس یک استراتژی مهم برای حفظ کیفیت زندگی و بهبود سلامت بدن و مغز شما است.
– افسردگی
افسردگی می تواند ذهن را کند سازد و باعث ایجاد بی علاقگی به محیط اطراف شود که حافظه، تمرکز و آگاهی، از آن تاثیر می پذیرد. ذهن و احساسات شما ممکن است زیر بار این احساس که شما قادر به توجه زیاد به آنچه اتفاق می افتد نیستید، دچار فشار باشد. در نتیجه، یادآوری چیزی که به آن توجه نکرده اید، دشوار است.
افسردگی همچنین می تواند مشکلاتی برای یک خواب سالم ایجاد کند، که به نوبه خود می تواند به خاطر آوردن اطلاعات را دشوارتر سازد. شبه دمانس یا Pseudodementia اصطلاحی است که ترکیبی شامل از از دست دادن حافظه و افسردگی را توصیف می کند. اگر فکر می کنید در معرض آن هستید، تست شناختی می تواند مفید باشد تا شما را مطمئن سازد که دمانس واقعی ندارید. افسردگی معمولا بسیار قابل درمان است. اغلب ترکیبی از مشاوره و دارو می تواند بسیار موثر باشد.
– اضطراب
اگر در هنگام برگزاری یک آزمون حتی اگر تمام اطلاعات را می دانید، اما آن امتحان را با ورقه سفید به پایان برده اید، میتوانید اضطراب را سرزنش کنید. برخی از افراد در موقعیت های خاص اضطراب دارند مانند این مثال از آزمون؛ و بقیه نیز ممکن است دارای اختلال اضطراب فراگیر باشند که به طور مداوم با عملکرد سالم، از جمله توانایی به یاد آوردن فعالیت های روزمره تداخل می کند.
شناسایی و درمان اضطراب می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی شما و احتمالا حافظه شما را نیز بهبود بخشد.
– غم و اندوه
اندوهگین بودن، نياز به مقدار زيادي انرژي فيزيکي و عاطفي دارد، و اين مي تواند توانايي ما را براي تمركز بر وقايع و افراد اطراف ما كاهش دهد. در نتیجه، حافظه ما می تواند یک رنج قابل فهم داشته باشد. غم و اندوه می تواند تا حدودی به افسردگی شباهت داشته باشد، اما اغلب به علت یک وضعیت خاص یا از دست دادن حاد چیزی یا کسی ایجاد می شود، در حالی که افسردگی ممکن است بدون علت خاص باشد. پردازش غم و اندوه عمیق طول می کشد، و گذشتن از آن، به زمان نیاز دارد.
زمانی که دچار غم و اندوه می شوید، باید انتظار داشته باشید چه از نظر جسمی و چه ذهنی تخلیه شوید. زمانی که دچار غم و اندوه زیاد هستید، باید به خود زمان بیشتری بدهید و خود را ببخشید. گروه های مشاوره و پشتیبانی فردی می توانند به شما کمک کنند تا به طور موثر با غم و اندوه مقابله کنید.
2- داروها و درمان های پزشکی
– الکل و داروهای غیر مجاز
نوشیدن الکل و یا استفاده از داروهای غیر مجاز می تواند به حافظه شما در کوتاه مدت و درازمدت آسیب برساند. از زمان خمودی در همان روز تا افزایش خطر ابتلا به زوال عقل در سالها بعد، این مواد در میان بسیاری از چیزهای دیگر، می تواند به شدت به حافظه شما آسیب برساند.
– داروهای تجویزی
فقط به این دلیل که یک دارو به طور قانونی توسط یک پزشک تجویز می شود، بدین معنا نیست که نمی تواند به بدن شما صدمه بزند یا حافظه شما را مختل کند. ممکن است دارو دقیقا طبق دستور پزشک مصرف شود، اما اگر داروهای بیشماری را با هم مصرف کنید، داروهای تجویزی به طور قابل توجهی توانایی شما در تفکر و یادآوری را تحت تأثیر قرار می دهند. اگر به چندین پزشک مراجعه می کنید، یک لیست های کامل از داروهای خود را داشته باشید، بنابراین آنها داروهایی را که می تواند با داروی دیگری که مصرف می کنید، تداخل ایجاد کند، تجویز نمی کنند.
– شیمی درمانی
اگر شیمی درمانی را به عنوان درمانی برای سرطان دریافت می کنید، ممکن است “شیمی مغز” را تجربه کنید که به عنوان ابهامی در مغز می باشد که ناشی از داروهایی است که سرطان شما را هدف قرار می دهند. دانستن اینکه این معمولی و اغلب موقت است، باعث می شود تا متوجه باشیم که شیمی درمانی می تواند اطمینان بخش باشد.
3- روش های پزشکی
– جراحی قلب
برخی تحقیقات نشان داده اند که پس از عمل جراحی بای پس در قلب، ممکن است خطر ابتلا به گیجی و نقص در حافظه افزایش یابد. این ممکن است با بهبودی شما بهتر شود و معمولا نیاز به این نوع جراحی قلب بیشتر از خطر احتمالی آن است. مطمئن باشید که نگرانی های خود را با پزشک خود در میان می گذارید.
– بیهوشی
برخی از افراد از دست دادن حافظه یا سردرگمی گزارش می دهند، که معمولا به مدت چند روز پس از استفاده از بیهوشی ادامه می یابد. با این حال، تحقیق در تعیین اینکه آیا بین گیجی و بیهوشی یک همبستگی مستقیم وجود دارد یا سایر عوامل دیگر باعث می شود تا مغز به نحو کمتر موثری عمل کند، مشخص نشده است.
– الکتروشوک درمانی
گاهی اوقات به عنوان “شوک” درمانی شناخته می شود؛ ECT می تواند برای افرادی که از افسردگی شدید رنج می برند بسیار مفید باشد، اما ممکن است باعث از دست رفتن حافظه نیز بشود. شما باید با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای ECT صحبت کنید. از آنجایی که برای برخی افراد موثر بوده است، خطر از دست دادن حافظه ممکن است برای کیفیت زندگی شما ارزشمند تر باشد.
