معمولا اغلب افراد پس از احساس علائمی از یک نوع بیماری به صورت خودسرانه شروع به مصرف برخی دارو ها می کنند. مصرف برخی دارو هایی مانند استامینوفن در کشور ما بسیار عادی است؛ اما برخی افراد پا را از این حد نیز فراتر گذاشته و برای اینکه زود تر به نتیجه مطلوب برسند از دارو های قوی تر مانند آنتی بیوتیک ها استفاده می کنند! با دکتر سلام همراه با شید.
کارشناس بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: مصرف آنتی بیوتیک در ایران ۱۶ برابر استاندارد دنیاست و مقاومت دارویی، نتیجه استفاده خودسرانه از آنتیبیوتیکهاست که به دنبال آن روند درمان طولانیتر و هزینههای درمان افزایش پیدا میکند. دکتر حمید بختیاری افزود: نگرانکنندهتر اینکه ۵۰ درصد از نسخههای پزشکی، حاوی آنتی بیوتیک است. این کارشناس بیماریهای واگیر دانشگاه تصریح کرد: مردم هیچ کشوری در جهان به اندازه ایران، آنتی بیوتیک مصرف نمیکنند و این مصرف بیرویه و خودسرانه موجب بروز مقاومتهای میکروبی و عفونتهای بیمارستانی شده است؛ طوری که حتی برای درمان عفونتهای بیمارستانی گزینه چندانی برای انتخاب آنتی بیوتیک موثر وجود ندارد.
بختیاری بیان داشت: رعایت نکردن دوز درمانی، کامل نکردن دوره درمان از سوی بیماران، فروش بدون نسخه آنتی بیوتیکها از سوی داروخانهها، تجویز غیراصولی توسط پزشکان، استفاده از آنتیبیوتیکهای مورد استفاده انسان در دامداریها و تشویق داروخانهداران به خرید داروها با شرایط ویژه توسط شرکتهای دارویی، از مهمترین چالشهای مصرف آنتیبیوتیکهاست. وی گفت: اینکه حتی برای سادهترین بیماریها نیز به فکر مصرف آنتیبیوتیک هستیم، مشکلی است فرهنگی که فقط با آگاهی بخشی و اطلاعرسانی و در درازمدت مرتفع میشود.
وی با بیان اینکه اقلام دارویی در نسخهها از چهار و سه دهم به دو و هفت دهم کاهش یافته است: افزود: متاسفانه همچنان از هر ۱۰ دارویی که در نسخه تجویز میشود، حداقل یک قلم، آنتیبیوتیک است. این کارشناس بیماریهای واگیر دانشگاه تاکید کرد: مهمترین راهکار مقابله با عفونتهای حاد ویروسی تنفسی از زمان ابتلا، مصرف مایعات فراوان، پوشیدن لباس گرم و مناسب، استراحت کافی و کنترل علایم بالینی توسط داروهای تجویزی پزشک خانواده است.
بختیاری توصیه کرد: مردم باید تفاوتهای بین سرماخوردگی و آنفلوآنزا و راهکارهای مقابله با آن را بدانند. وی افزود: ویروس، عامل ایجاد سرماخوردگی است و سرماخوردگی با آنتی بیوتیک درمان نمیشود، بلکه باید صبر کرد تا خودش خوب شود. کارشناس بیماریهای واگیر دانشگاه با تاکید بر این موضوع که مهمترین راه انتقال ویروسهای حاد تنفسی، انتشار از طریق قطرات تنفسی است، گفت: اگر شما با یک فرد سرماخورده دست بدهید و سپس همان دست را به چشم، دهان و یا بینی خود بزنید، ویروس را به داخل بدن خود وارد کرده اید. بختیاری، خارش چشم، آب ریزش بینی، سرفه، گرفتگی صدا، ریزش اشک، خستگی و گاهی تب را از علایم سرماخوردگی اعلام کرد و بیان داشت:این علائم ۷ تا ۱۰ روز طول میکشند.
وی، در مورد علایم آنفلوآنزا بیان داشت: آنفلوآنزا هم شبیه به سرماخوردگی است، اما علایم آن حادتر و شدیدتر است. ویروس آنفلوآنزا در اواخر پاییز تا اوایل بهار زیادتر است. ویروسهای تنفسی انواع مختلفی دارند و به وسیله قطرات دهان و یا بینی پخش میشوند. اگر شخص مبتلا به آنفلوآنزا، عطسه یا سرفه کند، ویروس در هوا پخش میشود. کارشناس بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: بیشتر افراد مبتلا ممکن است از یک روز قبل از بروز عوارض تا ۵ الی ۷ روز بعد از ظهور آنفلوآنزا، بیماری را به دیگران منتقل کنند.
بختیاری افزود: علایم آنفلوآنزا تب، سردرد، درد بدن، احساس خستگی، گلودرد و علایم شبیه سرماخوردگی است که با شدت بیشتر و به صورت ناگهانیتر بروز میکند.
وی گفت: بر خلاف سرماخوردگی افرادی که دچار آنفلوآنزا شده اند، غالبا نمیتوانند فعالیتهای روزمره خود را انجام بدهند و نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارند. کارشناس بیماریهای واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه آنتی بیوتیک هیچگونه تاثیری در درمان آنفلوآنزا و سرماخوردگی ندارد، افزود: همه افراد نیاز به تزریق واکسن آنفلوانزا ندارند و صرفا واکسن برای گروههایی که عوارض بیماری در آنها شدیدتر است توصیه میشود.
بختیاری اضافه کرد: سالمندان، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن ریوی (آسم و برونشیت)، بیماران کلیوی، بیماران قلبی و افراد دچار نارسایی قلبی مزمن، افراد دارای نقص سیستم ایمنی، بیماران دیابتی، بیماران مبتلا به تالاسمی و هموفیلی، زنان باردار، کودکان ۶ تا ۵۹ ماه به ویژه کودکانی که در مهدکودک و در تماس با سایر کودکان هستند، کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی، کارکنان مرغداریها، شکاربانان و افرادی که با پرندگان در تماس هستند و بیماران دیالیزی جز گروههای پرخطری هستند که تزریق واکسن برای آنها ضرورت دارد. وی، از مردم خواست در زمان تهیه واکسن آنفلوآنزا از داروخانهها و به دلیل حساسیت واکسن به دما، به تامین زنجیره سرما برای نگهداری واکسن (یخچال) در داروخانه و همچنین حفظ زنجیره سرما واکسن در زمان انتقال به مکان تزریق توجه کنند.
منبع: IRIB