علت ناخن جویدن کودکان چیست و روش درمان آن

حتما شما هم کودکانی را مشاهده نموده اید که دست خود را در بنی فرو می کنند، ناخن هایشان را می خورند یا با موهای خود بازی می کنند. ریشه تمامی این کار ها عصبی می باشند و هر کدام می توانند  دلیل خاصی داشته باشند.

این دلایل شامل کنجکاوی، تقلید، اضطراب و بی‌حوصلگی می‌شود. در صورت عدم اصلاح به موقع، اين رفتارها ممكن است در بزرگسالی نيز ادامه پيدا كنند. در جریان رشد کودک، فشارها و تنش‌های مختلفی او را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هرچند كه ممكن است این مسائل از ديد والدين پنهان بمانند ولی در قالب علائمی بیرونی همچون جويدن ناخن، خود را نشان می‌دهند. اگر عادت جويدن ناخن در كودك شما شديد نيست و تنها در هنگام تماشای تلویزیون و يا در شرايط خاص و دلهره‌آور این کار را می‌کند، هیچ جای نگرانی نيست و احتمالا با افزايش سن، این عادت کودکانه ترک خواهد شد. اما وقتی عادت جويدن ناخن در كودك طولانی‌تر از حد معمول و به شكل‌های غيرعادی ادامه يابد، براي مثال به خودش آسیب بزند یا در همه حال این کار را تکرار کند، باید فکری اساسی به حال این عادت کرد.

علت چیست؟

برخی از روانشناسان بر این باورند که ناخن جویدن کودکان و نوجوانان به فشارهای عصبی و مشکلات روزمره بازمی گردد. البته این باور تا حدودی درست می باشد و روانپزشکان معتقدند که ناخن جویدن کوکان کار زشتی نیست بلکه روشی است برای رهایی از استرس ها و مشکلات روزمره.

عصبانیت بیش از حد ناشی از فشارهای روحی و اضطراب برای تسکین ناراحتی ها، دلواپسی و تضاد های فکری، بلا تکلیفی به خاطر درگیری با والدین، امتحانات، پاسخ دادن به معلم، تماشای فیلم های ترسناک، تقلید از دیگران، والدین، دوستان،هیجان بیش از حد و عکس العمل خصومتی در مقابل والدین و دیگران از دیگر علل جویدن ناخن محسوب می شود.

راه کارهای عملی برای درمان

۱- کوتاه کردن ناخن ها

ناخن های کوتاه شده لزوم کمتری دارند تا جویده شوند، سعی کنید هر چند روز یک بار ناخن هایش را بگیرید و سوهان بزنید تا حتی نتواند تکه های کوچک ناخن را به دندان بگیرد.

۲-منحرف کردن حواس در هنگام جویدن ناخن

سعی کنید حواس کودک را هنگام جویدن ناخن پرت کنید، از او کارهایی بخواهید که مجبور شود از انگشتانش استفاده کند درست کردن کاردستی یا کشیدن نقاشی روش خوبی برای این کار است.

۳- چسب زدن به روی انگشتان

شما میتوانید چسب های زخم رنگی به روی انگشتانش بزنید.
به یاد داشته باشید تهدید تنبیه پاشیدن فلفل و داروهای تلخ، بدمزه،رنگ و… به روی انگشتانش نه تنها برای ترك ناخن جویدن كودك مؤثر نیست بلكه با ایجاد احساس گناهكاری و اضطراب در فرد سبب می شود بیشتر به این عمل بپردازد.

۴-به دنبال علت بگردید

شما بهتر است منتظر پاسخ کودکتان که چرا ناخنش را می جود نباشید و او را به خاطر انجام این عمل سرزنش نکنید. سعی کنید به دنبال علت باشید و توجه کنید که کودکتان در چه مواقعی این عمل را انجام میدهد. به عنوان مثال، شاید کودک با ایجاد موقعیت های خاص به ناخن جویدن می پردازد. و یا موقعی که میخواهد در مورد مسأله مهمی با شما صحبت کند یا در هنگام تماشای فیلم های وحشتناک.

این حالت را که در او استرس ایجاد می کند شناسایی و کاری کنید که در موقعیت های استرس زا قرار نگیرد. اگر کودک هنگام تماشای برنامه تلویزیونی ناخن می جود، شیئی به دست او بدهید تا سرش گرم شود. به مکان هایی که این عادت کودک زیاد می شود نیز دقت کنید تا علت این اختلال را بفهمید.

هنگامی که این عادت کم شد، با تعیین پاداش، این رفتار خوب او را تقویت کنید. به عنوان مثال، برای تشویق هر بار ناخن نجویدن ستاره ای به جدول برنامه های روزانه او اضافه کنید و به ازای هر ۱۰ ستاره به او هدیه دهید.
جست و جو کنید که چه چیزی باعث شده آرامش و امنیت او به هم بخورد. این تلاش و کاوش شما برای پیدا کردن مشکل کودکتان و حل آن میتواند بزرگترین گام برای از بین بردن اختلال جویدن ناخن باشد.

۵- تنبیه و دعوا نکردن کودک و نترساندن وی

هیچگاه کودک را بخاطر ناخن جویدن دعوا نکنید بلکه توجه او را از جویدن ناخن دور کنید. کودک باید احساس خوبی نسبت به خود پیدا کند.شرمنده کردن سرزنش، تحقیر، تهدید و تنبیه کودک هیچ اثری درمانی ندارد بلکه عادت را تشدید می کند و باعث اختلالات دیگر نیز می شود. به جای این کار به او اعتماد به نفس بدهید.

این عمل بیشتر در كودكانی كه والدینشان ناآگاهانه و به بهانه های مختلف در آنها ایجاد ترس می كنند زیاد دیده می شود. مثلا وقتی به كودك گفته می شود: “اگر گریه یا اذیت كنی می گویم لولو تو را بخورد” ، اگر ناخت را بخوری درخت ناخن در شکمت رشد میکند . و یا ترساندن كودك از دكتر یا آمپول، شیوه های غلطی است كه والدین برای ساكت كردن كودك اعمال می كنند.

۶-مقایسه و دیدن تصویر ناخن توسط کودک

برای کمک به این کودکان می توان از ناخن آسیب دیده تصویری تهیه کرد و وضعیت آن را با ناخن سالم مقایسه کرد. همچنین هنگامی که کودک مشغول جویدن ناخن است بدون این که متوجه شود، از او فیلم تهیه کنید و سپس برای او به نمایش بگذارید. احتمال دارد با مشاهده فیلم به خود بیاید و این عادت را کنار بگذارد.

و یا قرار دادن آیینه جلوی کودک او را متوجه این عادت ناپسند می کند. کودک را تشویق کنید در مجلات، تصویر دست های زیبا را جست وجو کند یا روی کتاب یا آینه بچسباند تا مرتب تصویر این دست ها را با دست های خود مقایسه کند.

تأثیر رفتار والدین بر ناخن جویدن کودکان

متخصصان علاوه بر بررسی رفتار کودک، بر رفتار والدین او نیز تمرکز می کنند. زیرا عامل اصلی این رفتار، ممکن است عملکرد والدین و اطرافیان باشد. متخصص در این شرایط به والدین کمک می کند تا رفتار و واکنش خود را نسبت به کودک سنجیده تر کنند تا اضطرابی به کودک وارد نشود. کودک با ناخن جویدن به نحوه رفتار والدین یا اطرافیان با او واکنش نشان می دهد؛ در این زمینه والدین باید سعی کنند ناراحتی و مشکلات ناشی از مشغله های کاری خود را به منزل منتقل نکنند.
از جمله روش هایی که یک روان شناس می تواند برای برطرف کردن این مشکل کودک از آن استفاده کند، روش های خاص ریلکسیشن است. اگر به علت بالا بودن استرس کودک، این روش درمانی نیز جواب ندهد، پزشک داروهایی را تجویز می کند تا اضطراب کودک کمتر شود.
استفاده از لاک انشگت هایی که مزه تلخ دارند برای جلوگیری از ناخن خوردن کودکان توصیه نمی شود زیرا این کار زیاد تاثیر گذار نمی باشد.

همچنین والدین نباید به ناخن خوذدن کودکان واکنش نشان دهند زیذا برخی از کودکان این کار را برای جلب توجه دیگران انجام می د هند.

در مورد این عادت با او صحبت کنید اما درباره رفتارش قضاوت نکنید.صحبت با او درباره ناخن جویدن نباید باعث افزایش اضطراب وی شود. به او بگویید که این مشکل را با کمک او حل خواهید کرد.