گاهی اوقات کودکان میل به خوردن هیچ غذایی ندارند و دچار بی اشتهایی می شوند که در پی آن دچار کاهش وزن و ضعف می شوند. برخی از والدین در این مواقع می خواهند بدانند که دادن شرب اشتها آور به کودکان خوب است یا خیر؟ در این مقاله از دکتر سلام در مورد شربت اشتها آور برای کودکان اطلاعاتی را آماده کرده ایم. با ما همراه شوید.
گاهی کودکان میل به خوردن غذا و سایر مواد خوراکی ندارند و همین امر موجب از دست دادن وزن و ضعیف شدن آنها میشود که این موضوع مادران را بسیار نگران می کند.در این حالت مادران می خواهند بدانند که چه شربتی به کودک بباید داد تا اشتهایش باز شود،در این مطلب برای شما هرآنچه که در مورد شربت اشتهاآور برای کودکان باید بدانید گردآوری نموده ایم.
چگونگی افزایش اشتها با داروهای اشتها آور
معمولا داروهای اشتها آور نوعی آنتی هیستامین هستند که یکی از تأثیرات آن افزایش اشتها است. برای مثال داروی آنتی هیستامین و ضد آلرژی سیپروهپتادین، داروهایی است که برای درمان آلرژی های غذایی، فصلی، خفیف پوستی، و آلرژی های مربوط به خون و پلاسما تجویز می شود. سیپروهپتادین یکی از معروف ترین داروهای است که برای افزایش اشتها مورد استفاده قرار می گیرد، در حالی که تأثیر آن بر اشتها تنها یکی از عوارض این دارو است، و همانطور که گفته شد کاربردهای سیپروهپتادین چیز دیگری است.
عوارض داروهای اشتها آور بر کودکان
سیپروهپتادین بر دستگاه اعصاب مرکزی اثر می گذارد و باعث بروز عوارض متعددی می شود. عوارض داروهای اشتها آور بر سلامت کودکان عبارتند از: گیجی، خواب آلودگی، نداشتن تمرکز، نخوابیدن کودک به علت هیجان زیاد، بی قراری، تپش قلب، کاهش فشار خون، اثر بر عملکرد کبد، اسهال، یبوست، و استفراغ. در صورت مصرف بیش از حد و بروز مسمومیت، اختلال دفع ادرار و کاهش هشدارهای مغزی نیز می تواند از سایر عوارض این داروها باشد. مصرف زیاد این دارو در کودکان می تواند منجر به توهم، مشکل های قلبی، ریوی، و حتی مرگ شود.
سن مجاز مصرف داروهای اشتها آور برای کودکان
مصرف داروهای اشتها آور در کودکان زیر 2 سال از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)ممنوع اعلام شده است. این نوع داروها در کودکان 2 تا 4 سال نیز به دلیل احتمال ایجاد مسمومیت مجاز نیست. کودکان بالای 4 سال، تحت نظر پزشک، و برای مدت کوتاه می توانند از این داروها استفاده کنند.
چگونگی افزایش اشتها با داروهای اشتها آور گیاهی
داروهای اشتها آور گیاهی معمولا از عصاره گیاهان یا میوه ها تهیه می شوند. مصرف این گونه دارو ها خطری ندارد. مثلا اگر دارو از عصاره انار تهیه شده باشد، به دلیل ترش بودن کودک احساس گرسنگی خواهد کرد. با این حال مصرف خودسرانه و طولانی مدت داروهای گیاهی نیز به هیچ عنوان توصیه نمی شود. در صورت نیاز به مصرف این نوع داروهای گیاهی به متخصص طب سنتی مراجعه کنید.
علل مختلف بی اشتهایی کودکان
بی اشتهایی ممکن است دلایل بسیاری داشته باشد. از جمله دلایل بی اشتهایی می توان به عفونت، دندان در آوردن کودک، تب، اسهال، بیماری های هورمونی، تیروئید، دیابت، کم خونی، فقر آهن، کمبود روی، کمبود ویتامین D3، عوامل ژنتیکی و … اشاره کرد. تشخیص علت این بی اشتهایی بسیار ضروری است. زیرا اگر کودک به یک عفونت ادراری ساده مبتلا شود، حتی استفاده از داروهای اشتها آور گیاهی می تواند علائم بیماری را پنهان کند. در این صورت ممکن است روند تشخیص بیماری در کودک به تعویق بیفتد و زمانی متوجه بیماری شوید که دیگر خیلی دیر شده است.
والدین باید منحنی رشد را ملاک رشد کودک قرار دهند، نه مشاهدات و نظر شخصی خود و اطرافیان. اگر این منحنی بالا رونده باشد، به آن معناست که کودک سوءتغذیه ندارد. ولی اگر روند نزولی باشد، باید حتما کودک را نزد پزشک برده تا علت این روند نزولی مشخص شود.
در سال اول کودک بسیار سریع رشد می کند. به گونه ای که در پایان 3 سالگی وزن کودک به 3 برابر وزن هنگام تولدش می رسد. و قدش هم بین 25 تا 30 سانتی متر رشد می کند. اما در سال دوم، رشد کودک به نصف این میزان می رسد و در سال سوم، رشد قدی و وزنی سرعت زیادی ندارد. در حقیقت بعد از 3 سالگی فرآیند رشد به گونه ای است که اگر کودک در سال 8 سانتی متر قد کشید و 2 تا 3 کیلوگرم وزن اضافه کرد، عالی ترین رشد را داشته است.
اشتباه مادران در غذا دادن به کودک
متاسفانه بسیاری از مادران به زور، با دادن پاداش، یا شیوه های نادرست دیگر، بچه را وادار به خوردن غذا می کنند. با این کار سیستم طبیعی رفع نیاز کودک را به هم می ریزند و کودک از غذا خوردن متنفر می شود یا خاطره بدی از آن در ذهنش باقی می ماند. برخی از مادران نیز برای افزایش اشتهای کودک، انواع مکمل های مولتی ویتامین و یا شربت های اشتها آور به خورد کودک می دهند.
داروهای اشتهاآور گیاهی چه عملکردی دارند؟
داروهای گیاهی اشتهاآور که عمدتا در کودکان مورد استفاده قرار می گیرند، معمولا عصاره ای از گیاهان یا میوه هاست؛ مانند عصاره انار که تاثیر سوئی روی کودک ندارد و عملکردش مثل این است که شما یک ماده ترش به کودکتان بدهید که قطعا بعد از آن بچه احساس گرسنگی می کند.
تصور کنید شما کی لیوان آب انار بخورید یا رب انار را خالی مصرف کنید، مسلما بعد از آن ضعف می کنید و نیاز دارید یک ماده خوراکی بخورید تا ضعفتان برطرف شود. عملکرد این داروها نیز به همین صورت است.
آیا داروهای گیاهی افزایش اشتها کم عارضه تر هستند؟
ساده ترین و بی خطرترین خوراکی سودمند همان آب است، اما اگر آب را هم زیاد و بی رویه مصرف کنیم، باعث می شود تمام املاح و مواد ضروری بدن رقیق و از بدن دفع شوند، بنابراین مصرف هر دارو و حتی ماده غذایی باید به اندازه باشد. مصرف خودسرانه و طولانی مدت این داروها اصلا توصیه نمی شود و باید حتما برای مصرفشان با پزشک مشورت کنید.
آیا مصرف داروهای اشتهاآور در مدت زمان کوتاه هم می تواند عوارض داشته باشد؟
مدت زمان مصرف داروها اهمیت زیادی دارد و قطعا این داروها چون بر دیگر ارگان های بدن نیز تاثیر می گذارند، مصرف طولانی مدت آنها اصلا توصیه نمی شود، اما نکته مهم تر این است که بی اشتهایی می تواند علت های مختلفی داشته باشد از جمله بیماری های عفونی مثل یک عفونت ادراری ساده، والدین با خوراندن شربت اشتهای حتی گیاهی به کودکشان در واقع علامت یک بیماری را پنهان می کنند.
ممکن است بی اشتهایی ناشی از بیماری هورمونی باشد و در این صورت رشد بچه دچار مشکل شود. حتی بیماری تیروئید، دیابت و کم خونی نیز همگی روی اشتها تاثیر می گذارند. اگر والدین خودسرانه این داروها را به کودکشان بدهند بدون آنکه علت بی اشتهایی بچه بررسی شده باشد، ممکن است روند درمان بیماری کودکشان را به تعویق بیندازد و زمانی متوجه شوند که خیلی دیر شده باشد.
مهم ترین معیار اشتها و تغذیه کودکان منحنی رشد است
دکتر ضیاءالدین مظهری: کودکان بنا بر غریزه طبیعی حفظ حیات، نیاز دارند غذا بخورند و این یک نیاز طبیعی است مگر آنکه کودک به دلایلی دچار بی اشتهایی شده باشد. نتایج مطالعه های متعدد نشان داده، مادران جوان بین بی اشتهایی و عدم نیاز به غذا در کودک تفاوت قائل نمی شوند و همین مساله باعث می شود مدام دنبال راه حلی برای افزایش اشتهای فرزند خود باشند.
در سال اول، رشد کودک بسیار سریع اتفاق می افتد، به گونه ای که در پایان 3 سالگی وزن کودک به 3 برابر وزن هنگام تولدش می رسد. و قدش هم بین 25 تا 30 سانتی متر رشد می کند، اما در سال دوم، رشد کودک به نصف این میزان می رسد و در سال سوم، رشد قدی و وزنی سرعت زیادی ندارد. در حقیقت بعد از 3 سالگی فرآیند رشد به گونه ای است که اگر کودک در سال 8 سانتی متر قد کشید و 2 تا 3 کیلوگرم وزش بالا رفت، عالی ترین رشد را داشته است.
متاسفانه بسیاری از مادران به زور یا با دادن پاداش یا التماس یا شیوه های نادرست دیگر، بچه را وادار به خوردن غذا می کنند، در حالی که با این کار سیستم طبیعی رفع نیاز کودک را به هم می ریزند و کودک از غذا خوردن متنفر می شود یا خاطره بدی از غذا خوردن در ذهنش باقی می ماند. برخی از مادران نیز برای آنکه اشتهای کودکشان را زیاد کنند، انواع مکمل های مولتی ویتامین را به کودکشان می خورانند یا به او شربت اشتهاآور می دهند.
به بچه های بدغذا اشتهاآور بدهیم یا ندهیم؟
باید بدانید مولتی ویتامین ها خواص مواد غذایی طبیعی را ندارند، بنابراین خیلی به آنها اعتماد نکنید و خودسرانه به کودکتان مکمل ندهید. از سوی دیگر، شربت های اشتهاآور گیاهی که در عطاری ها موجود است را هم نباید خودسرانه مصرف کرد چون از مواد غیرمجازی مانند کورتون که چاق کننده است استفاده می کنند و قطعا عوارضی را برای کودک به وجود می آورند.
پس حتی داروهای گیاهی اشتهاآور را نیز خودسرانه مصرف نکنید. بی اشتهایی ممکن است ناشی از یک بیماری باشد که تشخیص آن با پزشک است. یکی از عوامل کم اشتهایی، کم خونی و فقر آهن است. همچنین کمبود روی و ویتامین تشخیص آن با پزشک است. یکی از عوامل کم اشتهایی، کم خونی و فقر آهن است. همچنین کمبود روی و ویتامین D3 نیز می تواند باعث کم اشتهایی در کودکان شود.
از سوی دیگر، والدین باید برای رشد فرزندشان منحنی رشد را ملاک قرار دهند، نه نظر شخصی خود را. اگر این منحنی بالارونده بود، به آن معناست که بچه سوءتغذیه ندارد ولی اگر روند نزولی باشد، باید حتما کودک را به پیش پزشک ببرند تا علت را بررسی کند.
بی اشتهایی ممکن است ناشی از عفونت یا حتی دندان درآوردن یا اسهال و حتی تب نیز باشد. نکته مهم تر اینکه میزان اشتها به عوامل ژنتیکی نیز بستگی دارد، در نتیجه نباید کودک را با بچه های دیگر در این زمینه مقایسه کرد.
منبع: عصر خبر
