بیماری ایدز هر روز و هر ماه شیوع بیشتری پیدا می کند و آمار ابتلا به این بیماری در بین جوانان بسیار نگران کننده است،در این مقاله به بررسی دلیل و عوامل انتقال ویروس HIV خواهیم پرداخت.مدیر مرکز تحقیقات اچ ای وی و بیماری های آمیزشی(HIVHUB) هشدار داد: به دنبال تغییر الگوی رخداد بیماری ایدز در سال‌های اخیر، سهم انتقال این بیماری از طریق جنسی افزایش پیدا کرده است.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، حدوداً یک قرن پیش، یا به طور دقیق تر در سال1908، یک شکارچی با تیر و کمان خود شامپانزه ای را هدف گرفت و او را از پای در آورد، وقتی که در حال پاره کردن بدن جانور بود، به ناگاه جراحتی به خودش وارد کرد و خون شامپانزه مستقیماً با خون او تماس پیدا کرد و در آن لحظه تاریخی، یک ویروس ناشناخته راه خود را به بدن انسان باز کرد و اینگونه بود که داستان ایدز آغاز شد، داستانی که معتبر یا زاده ذهن و خیال نویسندگان و دانشمندان بودنش، مشخص نیست اما اینکه ویروس از طریق یک شامپانزه به انسان منتقل و به HIV بدل شده است، حقیقت دارد.
شجره نامه ای نسبی درباره منشاء جهانی شدن ویروس ایدز
محققان بر این باورند که ویروس اچ آی وی یا ایدز شکل تغییر جهش یافته ویروس «نقص سیستم ایمنی میمونی» یا SIV است که می تواند 45 گونه از میمون های این قاره را آلوده کند. مدارک قاطعی وجود دارد که نشان می دهد کسانی که در شکار و فروش این حیوانات دخالت داشتند به این ویروس آلوده شدند، هرچند سیستم ایمنی بدن انسان در برابر SIV مقاوم است اما آلودگی های پی در پی فرصت جهش و تبدیل شدن به ویروس اچ آی وی را فراهم کرده است.
پژوهشگران با تحقیق فراوان رد بیماری ایدز و انتقال آن به انسان را تا دهه 1920 در کینشازا در جمهوری دموکراتیک کنگو گرفته اند، این بررسی که توسط پژوهشگران دانشگاه آکسفورد و دانشگاه لون بلژیک انجام شده، نشان می دهد این شهر یکی از مهم ترین خاستگاه های این ویروس بوده و خط آهن کیشانزا نقش مهمی در پراکندگی ویروس اچ آی وی به دیگر نقاط اطراف این شهر داشته است.
آنها با استفاده از نمونه های بایگانی شده از کدهای ژنتیکی اچ آی وی توانستند رد این ویروس را تا شهر کینشازا دنبال کنند و شجره نامه نسبی درباره منشاء جهانی شدن ویروس ایدز بنویسند. گزارش این گروه که در نشریه «ساینس» منتشر شده، نشان می دهد موج تجارت جنسی، رشد بیش از حد جمعیت و استفاده از سرنگ مشترک حتی در درمانگاه ها مهم ترین عامل گسترش ویروس در این منطقه بوده و خط آهنی هم که از این منطقه عبور می کرده، باعث پراکندگی ویروس توسط مسافران به مناطق اطراف شده است.
دکتر حمید شریفی، مدیر مرکز تحقیقات مراقبت اچ‌آی‌وی و بیماریهای آمیزشی (HIVHUB)، مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت، پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران مرکز کرمان گفت: اگرچه اچ‌آی‌وی (ویروس نقص ایمنی انسانی) زمینه ساز یک عفونت و بیماری بسیار خطرناکست اما پیشگیری از آن بسیار ساده است و با کسب آگاهی مرتبط و داشتن زندگی سالم می‌توان جلوی ابتلا به آن را گرفت.
وی افزود: نخستین گام در راه پیشگیری، رویکرد آموزش همگانی در مورد اچ‌آی‌وی و رفتارهای پر خطر زمینه ساز آن به‌ویژه در میان قشر جوان جامعه است.
دکتر شریفی مهم‌ترین راههای انتقال عفونت اچ‌آی‌وی را رابطه جنسی محافظت نشده، اعتیاد تزریقی، انتقال از مادر آلوده به جنین و نوزاد، انتقال خون و فراورده‌های خونی آلوده، خالکوبی با ابزارهای آلوده و … برشمرد.
وی، نکته مهم مرتبط با این بیماری را میزان آگاهی و دانش پایین افراد جامعه و گروه‌های پرخطر از این عفونت و بیماری دانست و تصریح کرد: طبیعی است که دانش محدود کل جامعه و گروه های در معرض خطر، خود بزرگ‌ترین مانع برای اعمال و اجرای برنامههای پیشگیرانه و کنترلی خواهد بود و به عنوان یکی از ضروریترین اقدامات باید دانش صحیح و موثر را با استفاده از روش‌های منطبق بر باورهای درست و فرهنگی جامعه به مردم منتقل کرد.
هشدار ؛ افزایش سرعت بیماری ایدز
دکتر شریفی یادآور شد: طی سال های اخیر در جامعه ما تغییراتی در وضعیت و فرایند بیماری مذکور اتفاق افتاده است که آن را نیازمند توجه بیشتری کرده است.
وی هشدار داد: اکثر راههای انتقال این عفونت مرتبط با رفتارهای پرخطر است، از این رو تهدیدی جدی برای قشر جوان محسوب میشود، ضمن اینکه طی سال‌های اخیر الگوی رخداد بیماری تغییر نموده و سهم انتقال از طریق جنسی افزایش پیدا کرده است.
دکتر شریفی افزود: اخیراً رواج مصرف مواد محرک مانند شیشه، اکس و … به گسترش رفتارهای پرخطر در جامعه و در نهایت افزایش سرعت بیماری منجر شده است.
مدیر مرکز تحقیقات مراقبت اچ‌آی‌وی و بیماریهای آمیزشی (HIVHUB)، مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت، پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: با توجه به خصوصیات دوره جوانی و امکان درگیری جوانان در رفتارهای پرخطر باید توجه ویژه ای به آنها شود لذا پرکردن اوقات فراغت آنها می بایست در اولویت قرار گیرد.
دکتر شریفی تصریح کرد: در این ارتباط یکی از روشهایی که می تواند اوقات فراغت جوانان را در اجتماع زیر پوشش قرار دهد و بسیاری از ضعف ها و کمبودهای جسمانی و روانی را رفع و درمان کند، فراهم کردن بسترها و امکانات پرداختن به فعالیت های ورزشی است.
تاثیر ورزش بر کاهش رفتارهای پرخطر و آسیب های اجتماعی
وی یادآور شد: توجه به امر ورزش نه تنها باعث ایجاد نشاط و شادابی در بین آحاد مردم می شود بلکه عامل تأثیر گذاری در کاهش آسیب های اجتماعی در جامعه نیز می باشد.
دکتر شریفی، ورزش و تحرکات بدنی را یکی از راه های کاهش رفتار های پرخطر در جامعه دانست و بیان داشت: جوانان انرژی نهفته بسیاری دارند که اگر در مسیر صحیح از این انرژی استفاده نکنند به راه های خلاف و بیکاری کشیده می شوند.
وی گفت: ورزش از طرق گوناگون در روحیه و شخصیت افراد اثر مثبت می‌گذارد به طوری که افراد با ورزش کردن از ناهنجاری های اجتماعی دور خواهند شد.
دکتر شریفی، یکی از مهم ترین جنبه های تأثیر ورزش در افراد را در رشد شخصیت آنها عنوان کرد و افزود: فعالیت های ورزشی نقش بسزایی در تحول و ارتقای شخصیت اجتماعی افراد جامعه به خصوص قشر نوجوان و جوان دارد.
وی تصریح کرد: ورزش علاوه بر آن که موجبات سرگرمی جوانان را فراهم می کند در تأمین سلامت جسمی و روحی آنان و افزایش حس مسئولیت پذیری افراد نیز تأثیر بسزایی دارد.
دکتر شریفی یادآور شد: ورزش نه تنها احساس رضایت را در فرد گسترش می‌دهد، بلکه باعث میشود در برخورد با مشکلات و موانع زندگی، روحیه‌ای مقاوم، چاره‌اندیش و تحمل‌پذیر نیز در افراد تقویت شود.
وی گفت: پرداختن منظم به ورزش، سلامت جسمی و عقلی را حفظ میکند و قادر است، خطر پیدایش بیماری های مزمن را نیز در افراد کاهش داده به طوری که امید به آینده را افزایش و کیفیت زندگی را در طول سال های آینده بهبود می بخشد و در واقع اگر مردم ورزش را یک تکلیف بدانند جامعه‌ای پویا و سلامت خواهیم داشت.
ضرورت هدفمندسازی و گسترش برنامه های فرهنگی و ورزشی در بین جوانان
به طور کلی هدفمندسازی و گسترش برنامه های فرهنگی و ورزشی و پر كردن اوقات فراغت جوانان بسترهای بروز آسيب های اجتماعی را از بين می برد و می تواند در پیشگیری از رفتارهای پرخطر نقش به سزایی داشته باشد.
در راستای تحقق این تفکر، مرکز تحقیقات مراقبت اچ‌آی‌وی و بیماریهای آمیزشی (HIVHUB)، مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت، پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمان به تازگی حامی برخی ورزشکاران و رشته های ورزشی شده است تا در راستای گسترش برنامه های فرهنگی و ورزشی کشور گام بر دارد.
در پایان باید گفت: توسعه امکانات ورزشهای عمومی در پارک ها و فضاهای تفریح و سرگرمی، ایجاد بسترهای مناسب فعالیت های گروهی و انفرادی، حمایت های مادی و معنوی از ورزشکاران و ترویج و توسعه ورزش در بین جوانان می تواند در کاهش رفتار های پر خطر جوانان، پیشگیری از اچ‌آی‌وی و به تبع آن در سلامت جامعه موثر باشد.
منبع/باشگاه خبرنگاران
