امروزه دانش سلول های بنیادی نسبت به گذشته پیشرفت بسیاری کرده است. محققان معتقدند که با استفاده از سلول های بنیادی می توان به تولید بافت های مختلف بدن و حتی کولون کردن انسان دست یابند؛ البته این گفته دروغ نیست و این کار امکان پذیر است! به تازگی محققان موفق شده اند تا بافت کلیه را به وسیله سلول های بنیادی تولید کنند. با دکتر سلام همراه باشید.
برای اولین بار در جهان، یک پیشرفت فوق‌العاده پزشکی، بشر را قادر به رشد و تولید بافت کلیه انسان در آزمایشگاه کرده است. کارشناسان از سلول‌های بنیادی برای ایجاد کلیه‌های کوچک استفاده کردند که این کلیه‌ها در بدن موش‌ها قرار داده شده بودند و آزمایش‌ها نشان داد که آنها قادر به فیلترکردن و دفع فضولات بودند. این تحقیق، محققان را قادر خواهد ساخت تا با استفاده از ساختارهای جدید، بیماری‌های کلیوی را درمان کنند. این کار یک قدم کلیدی و مهم در ایجاد کلیه‌های کارآمد برای پیوند است که این کلیه‌ها از بافت خود بیمار رشد می‌کنند.
این مطالعه که توسط “سو کیمبر” (Sue Kimber)و “آدریان وولف” (Adrian Woolf)استادان دانشگاه “منچستر” انجام شده است، عمل مهمی در توسعه درمان بیماری‌های کلیوی است. “گلومرول” (glomeruli)یا “کلافک” شبکه مویرگی واقع در انتهای پوشینه بومن در کلیه مهره‌داران یا همان اجزای میکروسکوپی تشکیل دهنده اندام، از سلول‌های بنیادی جنینی انسان که در ظروف پلاستیکی آزمایشگاهی رشد داده شده بودند، تولید شدند. گلومرول‌ها با یک مواد مغذی حاوی پروتئین پر شده‌اند که به عنوان “محیط کشت” شناخته می‌شود و محیط کشت حاوی مولکول‌هایی برای رشد کلیه هستند.
آنها با یک ماده ژل مانند ترکیب شده بودند که مانند “بافت همبند” طبیعی، که از جمله وظایف آن حفاظت و پشتیبانی از بافت‌های دیگر است، عمل می‌کردند و سپس به عنوان یک توده کوچک زیر پوست موش‌ها تزریق شد. پس از سه ماه، بررسی بافتی نشان داد که “نفرون” (Nephron)یا گُردیزه، واحدهای ساختاری و عملکردی میکروسکوپی کلیه، تشکیل شده است. محققان برای آزمایش عملکرد ساختارهای جدید از “دکستران” (dextran)که یک “پروتئین فلورسنت” است و مواد تولید شده مشابه اوره را هنگامیکه نفرون‌ها جریان خون را فیلتر می‌کنند جذب می‌کند، استفاده کردند که این عمل “فیلترکردن گلومرولی” نامیده می‌شود.
دکستران در لوله‌های کوچک ساختاری جدید شناسایی شد و نشان داد که فیلتر کردن در واقع تولید و دفع ادرار است. استاد کیمبر گفت: ما ثابت کرده ایم که این ساختارها با فیلتر کردن خون و تولید ادرار به عنوان سلول‌های کلیه عمل می‌کنند. وی افزود: آنچه که واقعا هیجان انگیز است این است که این ساختارها از سلول‌های انسانی ساخته شده‌اند که یک ذخیره عالی مویرگی ایجاد می‌کند و به سیستم عروقی موش متصل می‌شوند. گرچه این ساختار از چند صد گلومرول تشکیل شده است و انسان‌ها حدود یک میلیون گلومرول در کلیه خود دارند. این ساختارهای جدید حاوی بیشتر اجزای تشکیل دهنده در نفرون‌های انسانی، از جمله لوله‌های کوچک “پروگزیمال” (proximal)، لوله‌های کوچک “دیستال” (distal)، “کپسول بومن” (Bowman’s capsule) کپسول کروی شکلی که گلومرول‌های کلیه را می‌پوشاند و “لوله هنله” (Loop of Henle) که نام قسمتی از کلیه در بدن انسان است، هستند.
رگ‌های خونی کوچک انسانی، که به عنوان مویرگ شناخته می‌شوند، در داخل بدن موش‌هایی رشد کردند که کلیه های جدید را تغذیه می‌کردند. گرچه کلیه‌های کوچک یک سرخرگ بزرگ ندارند و با فقدان آن، عملکرد اندام تنها تا حدودی طبیعی خواهد بود. بنابراین، محققان در حال همکاری با جراحان هستند تا یک سرخرگ که خون بیشتری به کلیه جدید وارد می‌کند را در داخل بدن قرار دهند. پروفسور وولف، مشاور متخصص نفرولوژی کودکان در “بیمارستان سلطنتی کودکان منچستر” گفت: در سراسر جهان، دو میلیون نفر برای درمان نارسایی کلیه، دیالیز یا پیوند می‌شوند. متأسفانه هر ساله دو میلیون نفر دیگر می‌میرند و قادر به دسترسی به این درمان‌ها نیستند. وی افزود: ما از این کشف، فوق العاده هیجان زده هستیم، ما احساس می‌کنیم که این کشف یک پیشرفت بزرگ تحقیقاتی است که ممکن است یک روز به بیماران کمک کند. پروژه انجمن تحقیقات پزشکی و تحقیقات کلیه انگلستان در مجله “Stem Cell Reports” منتشر شده است.
منبع: ایسنا
