همه ساله با شروع فصول سرد شاهد جان باختن افراد بسیار زیادی بر اثر استنشاق گاز منوکسید کربن می باشیم. علت اصلی این نوع خفگی ها سهل انگاری و بی دقتی افراد در نصب وسایل گرمایشی گاز سوز می باشد که باعث به خطر افتادن جان افراد یک خانواده می شود.
چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم؟
آگاه باشید که هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت های فسیلی (نفت، گاز، زغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می تواند سبب تولید گاز منواکسید کربن شود.
از بخاری های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنید.
توجه داشته باشید، استفاده از بخاری های بدون دودکش به هیچ وجه از تولیدگاز منواکسید کربن جلوگیری نمی کند.
هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (مثل اتاق و گاراژ) آتش، روشن نکنید.
هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.
قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کنید و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل کنید.
تمام دودکش ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.
در محیط های شغلی و منازل که در آنها از کوره و مشعل استفاده می شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل کنید.
هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به کارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های بدون جریان هوا مجاز نیست.
شیب لوله های افقی در داخل واحدها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.
توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد،اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره، تهویه در محیط ایجاد کنید.
علائم گازگرفتگی
مسمومیت با گاز منوکسید کربن نشانه های بسیار زیادی دارد. این نشانه ها با نشانه های برخی از بیماری ها مشترک می باشند.
بعضی از افراد هنگامی که دچار گازگرفتگی می شوند به اشتباه تصور می کنند که دچار سرماخوردگی شده اند و به همین دلیل سعی می کنند بخوابند و استراحت کنند، در صورتی ابتلای تمام افراد خانواده به علایمی شبیه به آنفلوآنزا، بروز مسمومیت در افراد را نشان می‌دهد.
سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی قراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش از حد، کاهش دید از علایم عمومی مسمومیت‌ها هستند که چنانچه افراد در این مرحله متوجه چنین علایمی شدند، با خارج شدن از فضای آلوده می‌توانند از پیشرفت مسمومیت پیشگیری کنند.
در صورت مشاهده علايم گاز گرفتگی چه اقداماتی بايد صورت گيرد؟
هنگامی که با یک فرد که دچار گاز گرفتگی شده است مواجه می شوید خونسردی خود را حفظ کنید و سریعا فرد را از مکانی که دچار گاز گرفتگی شده است خارج کنید و در و پنجره های آن مکان را باز کنید تا گاز خارج شود.
مانع جمع شدن افراد غیر مسئول در اطراف فردی که دچار گاز گرفتگی شده است شوید تا اکسیژن کافی به وی برسد. لباس تنگي را كه مانع رسيدن تنفس مناسب به فرد مي‌شود به سرعت آزاد كنید و با ١١٥ تماس گرفته و اجازه دهید تا آنها، اقدامات اوليه مناسب را انجام دهند. البته بايد توجه داشت اين اقدامات زماني تأثيرگذار‌اند كه فرد مدت زمان كمي را در مواجهه با گاز باشد. در بسياري از موارد كه افراد در خواب هستند و مدت زمان طولاني با گاز منوكسيدكربن قرار دارند، غلظت اين گاز سبب آسيب مغزي شديد بر فرد و منجر به يك آسيب برگشت‌ناپذير و مرگ مغزي مي‌شود. افرادي كه به مصدومان كمك مي‌كنند، خود نيز در معرض گاز گرفتگي قرار دارند، توصیه می‌شود: بلافاصله در بدو ورود، درها و پنجره‌ها را بازكرده و به تهويه مناسب هوا كمك كنند.
اولین برخورد با مصدوم هوشیاری که به مسمومیت با گاز منوکسیدکربن دچار شده است، انتقال فرد گاز گرفته شده به محیط باز با هوای تازه است که در آن محیط هوا جریان دارد. میزان، شدت و وخامت گاز گرفتگی به عوامل متعددی چون مدت زمان قرارگیری در برابر گاز، سن مصدوم نوزاد، سالمند یا فرد جوان، ابتلا به انواع بیماری‌های ریوی نظیر آسم و… بستگی دارد و سردرد و سرگیجه از نخستین نشانه‌ها و علایم مسمومیت با گاز منوکسیدکربن است.
