روماتیسم مفصلی و علائم آن

یکی از بیماری های شایع در اکثر افراد مسن روماتیسم است. روماتیسم استخوان ها، مفصل ها و بافت های همبند را درگیر می کند. نام دیگر روماتیسم مفصلی آرتریت روماتوئید می باشد. طبق آخرین تحقیقات به عمل آمده از سوی محققان، احتمال ابتلای بانوان به روماتیسم بیشتر از آقایان است.

علائم روماتیسم مفصلی چیست

مهمترین علائم روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید درد و خشکی صبحگاهی مفاصل بدن بخصوص دست همراه با احساس ضعف و خستگی است که بصورت تدریج در عرض چند هفته تا چند ماه ایجاد شده و شدت میابند.

علائم روماتیسم مفصلی به سه دسته تقسیم می شوند.

علائم عمومی، علائم مفصلی و علائم غیر مفصلی.

علائم عمومی

در 70 درصد موارد شروع روماتیسم مفصلی با علائم عمومی مانند ضعف، کاهش اشتها، درد مبهم عضلات و احساس خستگی است. بیمار ممکن است ماهها قبل از اینکه دچار درد و تورم مفصل شود این علائم را داشته باشد.

علائم مفصلی

در 30 درصد موارد شروع روماتیسم مفصلی با بروز علائم مفصلی است که عبارتند از:

درد مفصل که با حرکت آن یا فشار بر آن بیشتر می شود.

تورم مفصل

در مواردی که مفاصل اندام تحتانی درگیر میشوند بیمار در حین راه رفتن دچار لنگش می شود.
احساس خشکی مفصل که در صبح بیشتر است و بعد از گذشت چند ساعت بهتر می شود.
قرینه بودن مفاصل درگیر

تشخیص روماتیسم

سابقه بیماری: پزشک معالج ابتدا شرایط فعلی شما (احساس درد، عکس العمل شما در برابر لمس شدن) را چک می نماید، سپس پرونده پزشکی شما را مورد برسی قرار می دهد و از شما درمورد سابقه خانوادگی شما در مورد بیماری روماتیسم سوالاتی می پرسد.

معاینه‌ی فیزیکی: پزشک هر مفصل را به دنبال علائمی چون حساسیت نسبت به لمس، ورم، گرما و حرکت کردن دردناک و محدود معاینه می‌کند. تعداد و ترتیب مفاصل درگیر می‌تواند نشان‌دهنده‌ی آرتریت روماتوئید باشد. برای مثال آرتریت روماتوئید معمولاً مفاصل قرینه در دو طرف بدن را درگیر می‌کند. معاینه‌ی فیزیکی می‌تواند علائم دیگری مانند تب خفیف یا ندول های روماتوئید را آشکار کند.

آزمایش خون: در طی آزمایش خون سطح التهاب اندازه‌گیری شده و عوامل زیستی مانند پادتن‌های (پروتئین‌های خونی) مربوط به آرتروز روماتوئید بررسی می‌شوند.

عکس‌برداری: به منظور مشاهده‌ی آسیب‌های واردشده به مفاصل مانند فرسایش مفصل – از بین رفتن استخوان درون مفصل – و تنگی فضای مفصلی، می‌توان از روش‌هایی چون عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس و فراصوت و یا اسکن MRI استفاده نمود. البته در صورتی که در این عکس‌برداری‌ها آسیبی مشاهده نشود، به معنی عدم وجود آرتریت روماتوئید نخواهد بود.

علل

عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی را افزایش دهند عبارت‌اند از:

جنسیت شما: شیوع آرتریت روماتوئید در خانم‌ها بیشتر از آقایان می‌باشد.

سن: آرتریت روماتوئید می‌تواند در هر سنی ظاهر شود ولی شیوع آن در سنین بین ۴۰ تا ۶۰ سال بیشتر است.

سابقه‌ی فامیلی: اگر یکی از اعضای خانواده‌ی شما به آرتریت روماتوئید مبتلا باشد، خطر ابتلای شما به این بیماری بالا می‌رود.

استعمال دخانیات: سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را در شما افزایش می‌دهد، به‌خصوص اگر زمینه‌ی ارثی این بیماری را نیز داشته باشید. همچنین به نظر می‌رسد که سیگار کشیدن ارتباط مستقیمی با شدیدتر بودن بیماری دارد.

عوامل محیطی: بااینکه این عامل زیاد در نظر گرفته نمی‌شود، ولی قرار گرفتن در معرض موادی چون آزبست و سیلیس می‌تواند خطر ایجاد آرتریت روماتوئید را افزایش دهد.

اضافه‌وزن: به نظر می‌رسد افرادی که اضافه‌وزن دارند، بیشتر درخطر ابتلا به آرتریت روماتوئید قرار می‌گیرند، به‌خصوص در خانم‌هایی که تشخیص بیماری در آن‌ها در سنین ۵۵ سالگی و کمتر انجام‌شده است.

عوارض

آرتریت روماتوئید خطر ابتلای شما به بیماری‌های زیر را افزایش می‌دهد:

پوکی استخوان: آرتریت روماتوئید به‌خودی‌خود و همچنین برخی از داروهای مصرف‌شده برای درمان آن، می‌توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را بالا ببرند.

ندول های روماتوئید: این توده‌های بافتی، معمولاً در اطراف مناطق تحت‌فشار مانند آرنج ایجاد می‌شوند.

خشکی دهان و چشم‌ها: افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، بیشتر درخطر ابتلا به سندرم شوگرن قرار دارند، عارضه‌ای که در طی آن میزان رطوبت در دهان و چشم‌ها کاهش پیدا می‌کند.

عفونت: خود بیماری و بسیاری از داروهای استفاده‌شده برای مبارزه با آن، دستگاه ایمنی بدن را تضعیف کرده و خطر ایجاد عفونت را افزایش می‌دهند.

ترکیب غیرعادی بدن: حتی در افرادی با شاخص جرم بدنی (BMI) مناسب، نسبت چربی بدن در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، به‌طور غیرطبیعی بالاست.

سندرم تونل کارپال: درصورتی‌که آرتریت روماتوئید مچ دست شما را درگیر کند، التهاب ناشی از آن می‌تواند عصب اصلی سرویس‌دهنده به دست و انگشتان را تحت‌فشار قرار دهد.

مشکلات قلبی: آرتریت روماتوئید می‌تواند خطر سفت و مسدود شدن عروق را افزایش داده و همچنین باعث التهاب کیسه‌ی دربرگیرنده‌ی قلب شود.

بیماری‌های ریوی: افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، بیشتر درخطر ابتلا به التهاب ریه و ایجاد بافت زخم مانند در آن‌ها می‌باشند. این امر می‌تواند موجب تنگی نفس پیش‌رونده شود.

درمان

برای درمان روماتیسم مفصلی تا کنون راه حل قطعی ارائه نشده است. پزشکان برای جلوگیری از پیشرفت این بیماری از روش های مختلفی استفاده می کنند. با بکارگیری این روش ها می توان تورم مفاصل را کاهش داد یا سرعت پیشرف آن را کمتر کرد.

انجام به موقع و هر چه سریع تر درمان روماتیسم مفصلی از جمله اصلاح برخی عادات حرکتی روزانه ، مصرف دارو، استفاده از وسایل کمکی و جراحی می تواند میزان تاثیر بیماری بر مفاصل و ریسک از بین رفتن آن ها را کاهش دهد. در ادامه روش های درمان روماتیسم مفصلی بررسی شده اند :

کنترل روند پیشرفت بیماری

داروهای مختلفی در دسترش هستند که میتوانند پیشروی بیماری را متوقف و در درمان روماتیسم مفصلی موثر بوده و ریسک ابتلای بیمار به عوارض بعدی بیماری را کاهش دهند. این دارو ها معمولا به دو دسته کلی تقسیم می شوند :

“داروهای ضد روماتیسم اصلاح کننده بیماری” یا DMARDs و داروهای بیولوژیک

داروهای DMARDS

در بیماری روماتیسم سیستم ایمنی بدن مواد شیمیایی ترشح میکند که به مفاصل و همچنین به استخوان تاندون ها لیگامنت ها و غضروف های اطراف مفصل آسیب میزند. عملکرد این داروها DMARDs به این صورت است که اثر این مواد شیمیایی ترشح شده توسط سیستم ایمنی بدن را از بین می برند.

داروهای بیولوژیک

این داروها به بدن بیمار تزریق میشوند و عملکرد آن ها به این صورت است که اثر برخی مواد شیمیایی خاص در خون ، که سیستم ایمنی بدن را فعال میکنند، را خنثی میکنند . عوارض جانبی این داروها معمولا کم است و شامل واکنش پوستی به دارو در محل تزریق، احساس ضعف ، تب و سردرد میشود.

هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.