به حالتی که چشم های فرد سیاهی می رود و تعادل خود را از دست می دهد و دیگر قادر به ایستادن نخواهد بود اصتلاحا سرگیجه گفته می شود. سرگیجه معمولا با حالت تهوع همراه است. از اصلی ترین عوامل بروز سرگیجه می توان به کم خوابی و ضعف اشاره نمود.
انواع مختلف سرگیجه
دوران سر یا ورتیگو
بیشتر سرگیجه ها جز این دسته می باشند. ورتیگو یا دوران سر یک احساس غیر حقیقی می باشد که به وسیله آن شما دچار توهم می شوید که فکر می کنید محیط و اشیاء اطراف شما مدام در حال چرخش می باشند و شما نیز تعادل خود را از دست می دهید.
سرگیجه پیش سنکوپ (PRE-SYNCOPE)
سرگیجه پیش سنکوپ احساس ضعف عضلانی بوده و باعث از دست دادن هوشیاری می‌شود.
عدم تعادل
عدم تعادل یک احساس بی‌ثباتی است که در سر قرار نگرفته است و در هنگام راه رفتن مشخص می‌شود ولی در هنگام استراحت از بین می‌رود.
سنگینی سر
سر شدن و سنگینی سر که به آن در آستانه سنکوپ نیز گفته می‌شود به احساسی در سر اشاره دارد که به وضوح دوران سر یا پیش سنکوپ نیست، معمولاً بیماران احساس می‌کنند که دارند غش می‌کنند. معمولاً این حالت در صورتی رخ می‌دهد که به سرعت و به یکباره بایستید یا ممکن است با تنفس عمیق شدید این احساس را تجربه کرد.
چه زمانی برای سرگیجه به پزشک مراجعه کنم؟
در صورت موارد زیر به اورژانس مراجعه کنید:
سرگیجه پس از یک آسیب سر،
تب بیش از 101 درجه فارنهایت، سردرد یا گردن بسیار سفت،
اختلالات یا استفراغ مداوم
درد قفسه سینه، تپش قلب، تنگی نفس، ضعف، سردرد شدید، عدم توانایی حرکت دست یا پا، تغییر در دید و گفتار، یا
غفلت و یا از دست دادن هوشیاری
علل سرگیجه چیست؟
در اغلب موارد سرگیجه به عدم عملکرد پیام های اطلاعاتی مربوط شده و مشکل جدی نیست. اما ممکن است نتیجه مشکل حرکتی، بینایی یا گوش داخلی باشد.
– سیستم دهلیزی در نزدیک دستگاه شنوایی قرار دارد. مشکل شنوایی، اوتیت و مانعی در گوش می تواند سیستم دهلیزی دچار اختلال کرده و سرگیجه به وجود آید.
– در موارد دیگر سرگیجه، کریستال های سیستم دهلیزی که اطلاعات مربوط به حرکات و جایگاه بدن را به مغز می فرستند، به سمت سیستم شنوایی تغییر مسیر می دهند و در نتیجه مغز اطلاعات نادرستی از موقعیت بدن دریافت می کند که باعث عدم تعادل و سرگیجه می شود.
– التهاب اعصاب سیستم دهلیزی نیز عامل دیگری در سرگیجه است. این مشکل عموما در پی عفونت ویروسی بروز می کند و با حالت تهوع و استفراغ همراه سرگیجه های شدید همراه است. این نوع سرگیجه موقتی است و بیشتر از 15 روز طول نمی کشد.
– بعضی افراد مبتلا به بیماری منیر (Ménière) هستند. این بیماری در خانم ها بیشتر از آقایان و در سن 40 تا 60 سال بروز می کند و با سرگیجه های شدیدی همراه است. علائمی مانند کاهش شنوایی، سردرد و احساس کیپ شدن گوش قبل از بیماری فرد را آزار می دهد. برای درمان و پیشگیری این بیماری که ممکن است فرد را از فعالیت های روزمره باز دارد، بهتر است آزمایشات خاص پزشکی توسط متخصص انجام شود.
نشانه ها
سرگیجه معمولاً می تواند به طور خاص به صورت یکی از احساسات زیر بیان شود:
• احساس کاذب حرکت یا چرخش (Vertigo یا سرگیجه دورانی)
• سبکی سر یا احساس غش
• از دست دادن تعادل یا عدم تعادل
• سایر احساسات مانند شناور بودن یا سنگینی سر
تعدادی از بیماری های زمینه ای می توانند سبب بروز این مشکلات شوند. برخی از این بیماری ها سبب بروز اختلال در سیگنال هایی می شوند که توسط مغز از یک یا تعداد بیشتری از سیستم های حسی دریافت می شوند:
• چشم ها، که به شما کمک می کند تا محل قرارگیری بدن در فضا و چگونگی حرکت آن را تعیین کنید.
• اعصاب حسی، که پیام هایی را درباره حرکات و حالات بدن به مغز می فرستند.
• گوش داخلی، که دارای حسگرهایی است که به تشخیص ثقل و حرکت عقب و جلو کمک می کند.
بیشتر بخوانید: علت بوجود آمدن سرگیجه وضعیتی خوش خیم
روش های درمان
دارو
قرص آب: در مواقعی که شما به علت ابتلا به بیماری مینیر دچار سرگیجه می شوید پزشک معالج برای درمان سرگیجه شما داروهای مدر (قرص آب) را به شما توصیه می کند.
داروهای آنتی هیستامین همچون مکلیزین باعث تسکین سرگیجه می شوند. آنتی کولینرژیک ها هم به کاهش سرگیجه کمک می‌کنند. این داروها شامل پچ های پوستی اسکوپولامین می‌شوند.
داروهای ضد تهوع: پزشک ممکن است داروهایی که بلافاصله حالت تهوع را برطرف می‌کنند تجویز نماید. برخی از این دروها ممکن است باعث سرگیجه شوند.
داروهای ضد اضطراب: دیازپام (والیوم) و آلپرازولام (زاناکس) که جزو داروهای بنزودیازپین و داروهای اعتیادآور هستند و این داروها نیز ممکن است باعث سرگیجه شوند.
داروهای پیشگیرانه میگرن: برخی داروها که از بروز حملات میگرنی پیشگیری می‌کنند.
عمل‌های جراحی
اگر متخصص مغز و اعصاب، علت سرگیجه را بیماری منییر یا همان مشکل گوش میانی تشخیص دهد، روش‌های زیر برای درمان این مشکل تجویز خواهد کرد:
تزریق: تزریق آنتی‌بیوتیک جنتامایسین برای گوش میانی باعث ایجاد عدم تعادل می‌شود. گوش دیگر که سالم است می‌تواند به حفظ تعادل بدن کمک کند.
برداشتن و حذف ارگان حسی گوش داخلی: عملی است که به ندرت انجام می‌شود و به آن لابیرینتکتومی نیز اتلاق می‌شود. با این کار لابرینت وستیبولار در گوش تحت درمان برداشته شده و غیرفعال می‌شود و در نتیجه گوش دیگر باید حفظ تعادل بدن را به عهده گیرد.
بخش عصب وستیبولار: بخش عصب وستیبولار یک عمل تخریبی است که برای درمان بیماری منییر استفاده می‌شود. شاخه وستیبولاری عصب دهلیزی – حلزونی در یک گوش قطع شده تا جریان تعادل از گوش تحت درمان به مغز قطع شود. سپس مغز می‌تواند برای جبران عدم تعادل فقط از یک گوش که سالم است استفاده کند.
رفع فشار آندولیمفاتیک SAC: رفع فشار یک عمل تثبیت کننده است که برای درمان بیماری منییر به کار برده می‌شود و فشار آندولیمفاتیک را از روی سیستم وستیبولار و حلزونی گوش برمی‌دارد.
درمان‌های خانگی
تمرینات ساده: انجام برخی از تمرینات ساده می‌تواند به صورت مؤثری به کاهش سرگیجه کمک کند. این تمرینات ساده بوده و شامل حرکات چشم در همه جهات، حرکت گردن در جهت عقربه‌های ساعت و برخلاف آن و تمرینات تثبیت بصری می‌شود.
تنفس عمیق: کمک می‌کند تا سیستم عصبی آرام شود.
آب‌لیمو
زنجبیل
روغن نعناع
مخلوط سرکه سیب و عسل
ماست
بادام و تخم کدو
ریحان
آب کرفس
مکمل آهن
چای بابونه
توت‌فرنگی
یوگا و مدیتیشن
شیر بادام
بذر گشنیز
هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.
