قرص ملاتونین چیست و چه عوارضی دارد؟

برای اولین بار در سال 1950 ملاتونین توسط تعدادی از محقیق یک آزمایشگاه پوست کشف شد. آن ها تصور می کردند ملاتونین یکی از مهم ترین پارامتر ها در رنگ پوست می باشد و به همین دلیل مقدار زیادی از آن را استفاده کردند تا رنگ پوستشان سفیدتر شود اما همه آن ها به خواب رفتند.

چیزی که دانشمندان به آن دست یافتند این بود که ملاتونین هورمونی است که بدن را از شب‌هنگام باخبر می‌سازد. این ماده در غده‌ی صنوبری‌شکلی که در اعماق مغز قرار دارد ساخته می‌شود.

به گفته‌ی دیک وارتمن (Dick Wurtman)، دانشمند علوم شناختی در دانشگاه MIT که به کشف کارکرد ملاتونین در انسان‌ها کمک شایانی کرده است، «در مهره‌داران کوچک مثل قورباغه، غده‌ی صنوبری در حقیقت چشم سومی است که نور تاریک را دریافت می‌کند.» دانشمندان در ابتدا فکر می‌کردند که این غده تنها در پستانداران کارکردی داشته است اما به تدریج به عضوی باقی‌مانده و بدون کارکرد بدل شده که در عرض چند میلیون سال به کلی ناپدید خواهد شد.»

به نظر می‌آید ملاتونین در انسان‌ها به دو شیوه باعث خواب می‌شود:

۱. برخی از محقیق معتقدند که ملاتونین آن بخش هایی از بدن را که هنوز نخوابیده اند را سرکوب می نماید و همین موضوع بتعث خوابیدن افراد می شود. البته این نظریه نیز وجود دارد که ملاتونین دمای بدن را کاهش می دهد و همین کاهش دمای بدن باعث خواب افراد می شود.

۲. ملاتونین سرعت کلی ساعت بدن را تنظیم می‌کند. دانشمندان نشان داده‌اند ساعت بدن افرادی که در بعدازظهر ملاتونین گرفته‌اند فریب می‌خورد و فکر می‌کند دیروقت است و این افراد خیلی زود خواب‌آلوده می‌شوند. مصرف ملاتونین برای کسانی که دچار پرواززدگی شده‌اند و بدن‌شان تصور می‌کند در یک منطقه‌ی زمانیِ روزهنگام قرار دارند، می‌تواند سودمند باشد.

آیا قرص های ملاتونین، واقعا بی ضرر هستند؟

از آنجا که آنها توسط سازمان غذا و داروی آمریکا کنترل نمی شوند، گفتن اینکه آیا مواد افزودنی و نگهدارنده در این نوع قرص ها وجود دارد یا نه، می تواند دشوار باشد. دکتر سانجیو کوتاری، پروفسور بخش مغز و اعصاب و مدیر برنامه خواب کودکان در مرکز پزشکی لانگون شهر نیویورک می گوید: برخی از مصرف کنندگان، مقدار کمی واکنش های آلرژیک را تجربه کرده اند، اما نه بخاطر ملاتونین، بلکه به خاطر مواد نگهدارنده یا افزودنی. لی تاکید می کند مهم است که همیشه مکمل تان را از یک شرکت معتبر بخرید و از دست فروشان داروهای گیاهی اجتناب کنید.

کوتاری می گوید که مطالعات حیوانی، ملاتونین را با افسردگی، مشکلات باروری و مشکلات سیستم ایمنی بدن، مرتبط دانسته اند. در حالی که این نتایج در انسان ها تکرار نشده اند، اما هیچ مطالعه خوبی وجود ندارد که ایمنی دراز مدت قرص های ملاتونین را نشان دهد. با این حال، لی می افزاید که هیچ گونه عوارض جانبی جدی، گزارش نشده است. اما او خاطر نشان می کند که اگر شما مقدار بیش از حد از این مکمل را مصرف کنید، ممکن است احساس خواب آلودگی کنید، سردرد بگیرید یا دچار فراموشی کوتاه مدت شوید. او می گوید: آنها عوارض جانبی شایع اما خفیف هستند. مسئله مهم این است که مقدار صحیح را مصرف کنید.

موارد مصرف ملاتونین:

1ـ مشکلات خواب سالمندان همچون کم خوابی و بی خوابی را از بین می برد.

2ـ عوارض ناشی از دوران قاعدگی را کاهش می دهد.

3ـ برای افراد سالم خواب راحت تری را به وجود می آورد.

4ـ ساعت خواب افرادی که به علل مختلف ساعت خواب آن ها به هم خورده است را تنطیم می نماید.

5ـ دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی

6ـ کمک به درمان اختلالات خواب در کودکان با اختلالات نورولوژی ـ روانی مانند عقب ماندگی ذهنی ، اوتیسم ، اختلالات روانی و صرع و …

عارضه جانبی مهمی که اغلب افراد هنگام مصرف مکمل ملاتونین دچار آن می شوند، خواب‌آلودگی است، که بعد از قطع مصرف دارو برطرف می‌ شود.

سایر عوارض جانبی برگشت ‌پذیر این دارو:

تغییرات عروق خونی که ممکن است بر جریان خون تاثیر بگذارد.

پایین ‌آوردن درجه حرارت بدن (هیپوترمی)

سردرد

ضعف صبحگاهی

رویاهای واضح

در صورت مصرف ملاتونین، هنگام مراجعه به هر پزشکی، آن را با وی در میان بگذارید.

دوز مصرفی

دوز مناسب ملاتونین از فردی به فرد دیگر، تفاوت زیادی می کند. دوز توصیه‌ شده معمولا 5/0 میلی‌ گرم است.

ملاتونین در بزرگسالان با دوزهای متفاوت از 2/0 تا 20 میلی‌ گرم، بسته به نوع استفاده از آن مصرف می ‌شود.

اگر مشکل به خواب رفتن یا در خواب ماندن دارید،‌ می ‌توانید در مورد دوز مناسب با پزشک مشورت کنید.

 

ایمنی و احتیاطات

مکمل ‌های غذایی ملاتونین در دوزهای کم، به صورت کوتاه‌ مدت و دراز مدت، بی‌ خطر هستند. اما باید در مورد مصرف آن با پزشک مشورت کنید.

کودکان نباید بدون تجویز پزشک، از ملاتونین به عنوان مکمل غذایی استفاده کنند.

اگر هنگام مصرف ملاتونین خواب ‌آلوده می ‌شوید، در مدت مصرف آن، از کار با ماشین ‌های دقیق پرهیز کنید.

مصرف در حاملگی و شیردهی :

در افراد باردار یا افرادی که قصد باردار شدن دارند نباید مصرف شود که سطوح بالای ملاتونین در طول بارداری ممکن است خطر بروز اختلالات تکاملی را افزایش دهد.

در مطالعات حیوانی مشخص شده است که ملاتونین در شیر ترشح می شود بنابراین در طول دوران شیردهی مصرف نشود.

هرگونه کپی برداری با ذکر نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است.