آکنه یا همان جوش غرور جوانی، یکی از شایع ترین ضایعات پوستی است که بیشتر در پوست افراد جوان دیده می شود و اغلب در نواحی صورت، پشت بدن و سینه به وجود می آید و در صورت عدم معالجه منجر به ایجاد جوشگاه در پوست می گردد. شکل شدید آن در آقایان بیشتر در سنین ۱۶- ۱۹ سالگی و شکل مقاوم آن در خانم ها بیشتر در سنین ۱۳ – ۱۷ سالگی بروز می کند.
ترشح هورمون مردان (تستوسترون در زمان بلوغ در هر دوی جنس موجب ازدياد ترشحات غدد چربی شده و در نتیجه دهانه ی غدد چربی مسدود می شوند و موجب ایجاد جوش های سر سفید (کو مدون بسته) و جوش های سر سیاه (کو مدون باز می گردد. گاهی با هجوم باکتری ها به این غدد، ضایعات بزرگتری به نام کیست و ندول ایجاد شده و اگر عفونت به لایه ی داخلی پوست انتشار یابد، جوشگاه دایمی در پوست ایجاد می شود. بنابراین، نباید کورک را دستکاری کرد، زیرا موجب انتشار عفونت می گردد.
پیدایش جوش ناشی از یک علت خاص نیست، بلکه عواملی مانند کمبود ویتامین «آ» یا «ب»، ارث، میکروبها، نوع غذا، مشکلات عصبی و روحی، تغییرات غددی و هورمونی، نوع پوست، بهداشت پوست، مصرف برخی از داروها و نیز بعضی از بیماری ها در پیدایش و شدت آن نقش دارند. با این حال، مهم ترین عامل ایجاد کننده ی جوش غرور جوانی، تغییرات هورمونی در زمان بلوغ است، زیرا در هنگام بلوغ هورمونهای جنسی ناگهان افزایش می یابند و افزایش این هورمون ها در خون موجب ترشح بیش تر غدد چربی پوست شده، زمینه را برای رشد میکروب ها و پیدایش جوش فراهم می آورند. اکثر زنان در نزدیکی عادت ماهیانه ی خود جوش های صورتشان افزایش پیدا می کند.
اکنون که تأثیر هورمون ها به عنوان مهمترین عامل ایجاد آکنه را توضیح دادیم، نقش عوامل دیگری را در ایجاد و تشدید آکنه بر می شماریم:
کمبود ویتامین های آ و ب
این دو ویتامین اثر سازنده و ترمیم کننده بر پوست دارند و کمبود آنها موجب آسیب و کاهش دفاع پوست می شود.
ارث
به طور کلی نقش زمینه ی فامیلی در ابتلا به این بیماری ثابت شده است؛ چنان که حتما تاکنون افرادی را دیده اید که اکثر اعضای خانواده ی آن ها دچار جوش های بزرگ و فراوان می باشند.
میکروب ها
عدم رعایت بهداشت پوست، یکی از عوامل مهم در ایجاد یا تشدید جوش یا همان آکنه است. اصولا پیدایش جوش ناشی از افزایش ترشح غدد چربی و تجمع میکروب در غده های چربی کنار مو است، بنابراین رعایت نکات بهداشتی می تواند نقش مؤثری در کاهش و بهبود آن داشته باشد.
درمان
طول دوره درمان جوش ها ی جوانی حداقل شش ماه است که باید کامل شود. برای درمان جوش ها از چند دسته درمان غیر دارویی مانند لیزر و نوردرمانی و درمان موضعی مانند استفاده از لایه بردارها و آنتی بیونیک های موضعی و درمان با استفاده از داروهای خوراکی استفاده می شود.
درمان جوش های سرسیاه
جوش های سرسیاه، چربی هایی هستند که در پوست تجمع کرده و در اثر اکسیداسیون، رنگشان تغییر کرده است.
تمیز کردن مرتب پوست مانع از ایجاد آن ها می شود. فرآورده های بدون نسخه که حاوی موادی از قبیل اسید سالیسیلیک هستند و استفاده از ماسک های مناسبی برای از بین بردن این جوش ها مفید می باشند.
بعد از درمان جوش ها، آثار آن ها اغلب به صورت لکه های قهوه ای و قرمز در پوست دیده می شود که معمولا از لایه بردار ها برای رفع جای جوش استفاده می شود. اگر جای جوش به صورت اسکار های فرو رفته باشد می توان از درمان های غیر دارویی مانند لیزر و ساب سیژن استفاده نمود.
ساب سیژن چیست و چگونه عمل می کند؟
ساب یعنی زیر و سیژن یعنی برش بعبارت دیگر سابسیژن به مفهوم برش در زیر پوست می باشد که البته بدون تیغ انجام می شود. درمان جای جوش که به صورت اسکارهای فرو رفته با قعر گرد باشد، بهترین پاسخ را به این درمان می دهند. این فرو رفتگی ها بدلیل اتصالات فیبروز در زیر اسکار می باشد که سطح آن را پایین می کشند.
عمل ساب سیژن یک عمل سرپایی و بدون خطر می باشد و با بی حسی موضعی انجام می شود و نتایج چشمگیری دارد. حدود ۹۰ درصد بیماران بعد از عمل بهبودی داشته اند.