استویا چیست و موارد استفاده از آن کدامند؟

استویا شاید در میان مواد غذائی منحصر به فرد باشد، زیرا برای آنچه انجام نمی دهد، ارزشمند است. این ماده غذایی کالری اضافه نمی کند. بر خلاف سایر جایگزین های شکر، استویا از یک گیاه گرفته شده است. در مورد اثربخشی آن به عنوان کمک به کاهش وزن یا اندازه گیری رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به دیابت، سوالاتی وجود دارد. در ادامه با دکتر سلام همراه باشید

گیاه استویا بخشی از خانواده Asteraceae است که مربوط به گل آفتابگردان و نوعی گیاه دیگربه نام ragweed است. چند گونه استویا به نام Candyleaf بومی ایالات نیومکزیکو، آریزونا و تگزاس هستند. اما گونه های گرانبهای، Stevia rebaudiana ، در پاراگوئه و برزیل رشد میکنند، جایی که صدها سال است مردم از برگ های بوته استویا استفاده می کنند تا غذا را شیرین کنند.

اغلب کشف استویا را به گیاه شناس ایتالیایی به نام Moises Santiago Bertoni در اواخر دهه 1800 نسبت می دهند، حتی اگر مردم بومی گوارانی برای قرن ها از آن استفاده کرده باشند.

برگ های این گیاه به عنوان گیاه شیرین توسط جمعیت بومی شناخته شده و برگ این گیاه استفاده زیادی داشته است. در طب سنتی در این مناطق، استویا به عنوان یک درمان برای سوختگی، کولیک یا قولنج، مشکلات معده و گاهی به عنوان پیشگیری از بارداری استفاده میشد. برگ ها نیز به عنوان یک درمان شیرین به تنهایی جویده می شوند.

بیش از یک دهه طول کشید تا Bertoni گیاه واقعی را پیدا کند که منجر به تشخیص گیاهی بسیار نادر شد. در همان زمان، مزارع بیشتری شروع به پرورش و برداشت گیاه استویا کردند. استویا به سرعت از گیاهی در حال رشد در مناطق وحشی، تبدیل به گیاهی شد که در مناطق مختلف به طور گسترده ای در دسترس است.

جایگزینی برای شکر

امروزه استویا بخشی از مرکز تجارت جایگزین شکر است. طبق اداره غذا و داروی آمریکا یاFDA steviol glycosides با خلوص بالا، یا عصاره گیاه استویا به طور کلی برای استفاده در غذا ایمن در نظر گرفته می شود. از سوی دیگر، FDA اعلام کرد که برگ استویا و استویای خام به طور کلی به عنوان بی خطر (GRAS) شناخته نشده و تایید FDA برای استفاده در غذا را ندارند.

وزارت کشاورزی ایالات متحده تخمین می زند آمریکایی ها از سال 1970 تا سال 2000 هر ساله قند بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه می کنند. هنگامی که آمریکایی ها شکر افزوده را کاهش دادند، شروع به استفاده از عصاره هایی مانند شکر کردند. فقط 18 درصد بزرگسالان ایالات متحده در سال 2000 از شیرین کننده های کم و یا بدون کالری استفاده می کردند. برطبق بررسی سال 2012 در مجله آمریکایی تغذیه بالینی، در حال حاضر، 24 درصد بزرگسالان و 12 درصد از کودکان از جایگزین های شکر استفاده می کنند.

آیا استویا جواب می دهد؟

استویا کالری ندارد و با همان تغلیظ، 200 بار شیرین تر از شکر است. مطالعات دیگر نشان می دهد استویا ممکن است مزایای سلامتی بیشتری داشته باشد. با توجه به یک مقاله در مجله غذایی دارویی در سال 2017 ، استویا دارای پتانسیل برای درمان بیماری های غدد درون ریز مانند چاقی، دیابت و فشار خون بالا می باشد، اما تحقیقات بیشتری لازم است.

سایر مطالعات همچنین نشان می دهد که استویا می تواند برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مزایایی داشته باشد، اما کاترین اولبریچ، داروساز ارشد در بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون و یکی از بنیانگذاران ” همکاری تحقیقات استاندارد طبیعی” می گوید تحقیقات بیشتری لازم است. گروه او شواهدی را درباره گیاهان و مکمل ها بررسی می کند.

اولبریج گفت: “تحقیقات موجود برای استفاده از استویا در فشار خون بالا امیدوار کننده است.” وی افزود که استاندارد طبیعی برای کارآیی در کاهش فشار خون به گیاه استویا  “درجه B” می دهد.

یک منبع شیرین بدون کالری که ازنظر تئوری و برای رژیم غذایی یک راه حل واضح است. اما چند مطالعه نشان می دهد که جایگزین کردن شکر با شیرین کننده های مصنوعی یا کم کالری ممکن است در نهایت به کاهش وزن در زندگی واقعی منجر نشود.

بر اساس گزارش مجله بین المللی “چاقی و اختلالات متابولیکی مرتبط با آن”، یک مطالعه در سال 2004 نشان داد که در موش های صحرایی، شیرین کننده های کم کالری، احتمالا به دلیل عدم تناسب بین شیرین کننده در نظر گرفته شده، و کالری مورد انتظار از شکر، باعث بروز خوردن بیش از حد در آنها شد. پس از آن نویسنده این مطالعه اظهار داشت که افرادی که از شیرین کننده های مصنوعی استفاده می کنند، ممکن است از مشکلات بهداشتی ناشی از شکر بیش از حد، از جمله سندرم متابولیک، که می تواند پیش درآمدی برای دیابت باشد، رنج می برند.

دکتر سوزان سویترز در یک نظریه در مجله “گرایشات دردرون ریز شناسی و متابولیسم” گفت: “شماری از مطالعات نشان می دهد افرادی که به طور منظم ASB (نوشیدنی های مصنوعی شیرین شده) مصرف می کنند، در مقایسه با افرادی که از ASB استفاده نمی کنند، در معرض خطر بیشتری هستند.”

با این وجود شواهدی وجود دارد که استفاده از استویا در کوتاه مدت، باعث تغییر عادات غذایی نشده و یا به سوخت و ساز بدن آسیب نمی زند. یک مطالعه در سال 2010 در نشریه “اشتها” چندین شیرین کننده مصنوعی را در برابر قند برای 19 فرد مبتلا به چاقی و 19 فرد لاغر آزمایش کرد.

این مطالعه نشان داد افراد بعد از مصرف غذای ساخته شده با استویا به جای شکر، پرخوری نکردند. قند خون آنها پس از مصرف غذای ساخته شده با استویا، پایین تر از موقعی بود که آنها غذای تهیه شده با قند مصرف کرده بودند، و خوردن غذا با استویا درمقایسه با وقتی که آنها غذایی تهیه شده از ساکارز یا اسپارتام مصرف کرده بودند، منجر به سطح انسولین پایین تر شد.

با این حال، مطالعه دیگری در مجله بین المللی چاقی، که در دسامبر 2016 منتشر شده است، دریافت که پس از خوردن شیرین کننده های بدون کالری، مانند استویا، قند خون افزایش یافته در افراد مورد آزمایش، بسیار بیشتر از زمانی است که آنها شکر واقعی خورده اند.

اگرچه، هنگام استفاده از یک شیرین کننده صفر کالری، افراد مورد آزمایش، نسبت به زمانی که شکر منظم مصرف کرده بودند، کالری بیشتری دریافت نکردند. “Siew Ling Tey که یک پژوهشگر و نماینده یک آژانس برای علوم، فن آوری و تحقیقات (A * STAR) است، در بیانیه ای در سنگاپور گفت: “درمطالعه حاضر، انرژی ذخیره شده از جایگزینی شکر با شیرین کننده های غیر مغذی به طور کامل در وعده های بعدی جبران شد”.

آیا استفاده از استویا ایمن است؟

همانطور که قبلا ذکر شد، برای این که بدانیم آیا استویا برای مصرف ایمن است یا خیر، بستگی به این دارد که منظور فرد از دریافت استویا چیست. اداره غذا و داروی ایالات متحده، اضافه کردن برگهای استویا یا عصاره استویای خام را به منظور افزودنیهای غذایی تایید نکرده است.

اداره غذا و داروی ایالات متحده هشدار می دهد که مطالعات در مورد استویا به این شکل، موجب افزایش نگرانی در مورد کنترل قند خون و اثرات آن بر سیستم های تولید مثل، قلب و عروق و سیستم کلیوی می شود. با این حال، FDA شرکت ها را مجاز به استفاده از Rebaudioside A، یک ماده شیمیایی جدا شده از استویا به عنوان یک افزودنی مواد غذایی در محصولات شیرین کننده خود کرده است.

اداره غذا و دارو FDA این محصولات را مانند Truvia به عنوان GRAS طبقه بندی می کند، اما برطبق FDA این محصولات استویا نیستند. اداره غذا و داروگفت:”به طور کلی، Rebaudioside A با استویا متفاوت است ازاین نظر که این محصول بسیار پالاینده است. محصولاتی که به عنوان استویا به فروش می رسند، عصاره استویا یا برگهای استویا هستند که Rebaudioside A بخشی از آن است.”

برخی از نگرانی های بهداشتی در مورد گیاه استویا وجود دارد. استویا ممکن است فشار خون را کاهش دهد، که برای مصرف برخی از داروهای فشار خون مورد توجه قرار خواهد گرفت. همینطورتحقیقات ادامه داری نیز درمورد مواد شیمیایی خاصی که به طور طبیعی در استویا به وجود می آید و ممکن است باعث جهش های ژنتیکی و سرطان شود، وجود دارد.

اولبریچ گفت: “هنگام استفاده از داروهایی که ممکن است قند خون را پایین بیاورند، هشداری وجود دارد. افرادی که انسولین یا داروهای دیابتی را به صورت دهانی مصرف می کنند، باید از طرف یک متخصص مراقبت های بهداشتی حرفه ای، از جمله یک داروساز، تحت نظارت و بررسی دقیق قرار گیرند.”

اولبریچ اضافه کرد:استویا همچنین ممکن است با داروهای ضد قارچ، ضد التهاب، ضد میکروب، داروهای ضد سرطان، ضد ویروس، مهار کننده های اشتها، مسدود کننده های کانال کلسیم، داروهای کاهش دهنده کلسترول، داروهای افزایش ادرار، داروهای باروری و سایر داروها، تداخل ایجاد کند. وی توصیه می کند که مردم باید قبل از تصمیم گرفتن برای مصرف استویا در مقادیر زیاد، با پزشک خود صحبت کنند.

بازگردانی: آزاد فلاح