آرتریت روماتوئید چیست؟ بررسی علائم تا تشخیص و درمان

این یک بیماری التهابی مزمن است که علاوه بر مفاصل، بر بیشتر قسمت های بدن شما نیز تاثیر میگذارد. بر خلاف استئوآرتریت که ناشی از سایش طولانی مدت و پاره شدن غضروف مفصلی است، آرتریت روماتوئید یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافتها و سلولهای خود، مخصوصا در مفاصل، پوست، چشم ها، قلب، ریه ها، و اعصاب حمله می کند. با گذشت زمان، التهاب مداوم می تواند منجر به از دست دادن پیشرفته قابلیت حرکت، درد و دگرگونی مفصلی شود. در حالیکه دانشمندان هنوز به دنبال درمان آرتریت روماتوئید هستند، درمان های پزشکی و درمان های فرعی برای کاهش مشکلات تقریبا 1.5 میلیون آمریکایی که با این بیماری زندگی می کنند، ارائه می شود. با بخش بیماری های دکتر سلام همراه باشید.

نشانه های بیماری آرتریت روماتوئید چیست؟

آرتریت روماتوئید ابتدا در مفاصل تاثیر می گذارد. الگو و ویژگی های بیماری می تواند از یک فرد به فرد دیگر متفاوت باشد. برای برخی، علائم به صورت ضربه ناگهانی و شدید خواهد بود. برای بقیه، علائم ممکن است به تدریج توسعه یابند؛ اغلب پیش از اینکه علائم پیشرفت کرده و بدتر شوند، با درد و سفتی ناگهانی در مفاصل کوچکتر، به ویژه انگشتان دست یا انگشتان پا، شروع می شوند. با گذشت زمان، دیگر مفاصل نیز ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند.

الگوی درگیری بیماری، تمایل دارد که متقارن باشد، به این معنی که علائم به وقوع پیوسته در یک طرف بدن معمولا در طرف دیگر نیز آشکار می شود. علائم و نشانه های شایع آرتریت روماتویید عبارتند از:

حساسیت به درد، داغی، تورم و درد در مفاصل – خستگی، تب با درجه پایین و کاهش وزن – سفتی صبحگاهی که یک ساعت یا بیشتر طول می کشد.

با پیشرفت بیماری، بافت های مفصلی به هم می چسبند، که نتیجه آن از دست دادن بیشتر حرکت خواهد بود. فرسایش غضروف، لیگامان ها و استخوان ها در نهایت باعث می شود که مفصل به طور کامل از هم پاشیده و شکل خود را از دست بدهد و باعث انحراف شدید و گاه ناخوشایند مفصل شود.

سایر ارگان هایی که تحت تاثیر آرتریت روماتوئید قرار خواهند گرفت

التهاب ناشی از آرتریت روماتوئید می تواند بر سایر اعضای بدن نیز تاثیر بگذارد، و باعث ایجاد نشانه های موضعی و نشانه های سیستمیک (کل بدن) شود. شايع ترين عوارض غير مفصلی عبارتند از:

غده های روماتوئیدی، توده های سخت شده زیر پوست که اغلب در اطراف آرنج، پاشنه یا بند انگشت ها به وجود می آیند.

پلوریت، التهاب پوشش ریه ها، که باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس و تنفس سریع و کم عمق می شود.

پریکاردیت، التهاب غشای اطراف قلب، که باعث درد قفسه سینه، تنگی قفسه سینه و خستگی می شود.

واسکولیت، التهاب رگ های خونی، که باعث تب، خستگی، کاهش وزن و مشکلات پوستی می شود.

اسکلریت، التهاب سفیدی چشم، که باعث قرمزی، درد و در موارد شدید، از دست دادن بینایی می شود.

درموارد نادر، بافت عصبی و اندام های داخلی مانند قلب، ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد.

دلایل ایجاد این بیماری

همانند سایر بیماری های خودایمنی، علت بیماری آرتریت روماتوئید نیز ناشناخته است. از لحاظ آماری، زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان، احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. خطر بیماری با سن افزایش می یابد و شروع علائم معمولا بین 40 تا 60 سالگی رخ می دهد.

بر طبق یک مطالعه 2016 منتشر شده در The Lancet، و بنا به بررسی 40 تا 60 درصد ریسک فردی، به نظر می رسد ژنتیک، نقش مهمی در توسعه شایع ترین شکل بیماری دارد. در حالی که مکانیزم دقیق هنوز مشخص نشده است، افرادی که مبتلا به بیشترین بیماری های خود- ایمنی هستند، معتقدند که یک یا چند تغییر ژنتیکی دارند که باعث تغییر سیستم ایمنی بدن و حملات عوامل بیماریزا می شود.

در یک سیستم ایمنی که به طور طبیعی عمل می کند، خانواده ای از ژن هایی که آنتی ژن لوکوسیت انسانی (HLA) نامیده می شود، به سیستم ایمنی کمک می کند سلول های خود را از سلول های مهاجم خارجی مانند ویروس ها و باکتری ها تشخیص دهد.

در آرتریت روماتوئید، برخی از تغییرات خاص در HLA ممکن است موجب شود که سیستم ایمنی به طور تصادفی به بدن دستور حمله به سلول های خود را بدهد. یکی از رایج ترین این تغییرات، به عنوان HLA-DR4 شناخته شده است. متاسفانه، آرتریت روماتوئید تمایل دارد در اعضای خانواده به ارث برسد. در واقع، داشتن یک سابقه خانوادگی از این بیماری می تواند خطر بیماری را در شما سه تا پنج برابر افزایش دهد.

عوامل دیگری همچون چاقی و سیگار کشیدن نیز می توانند کمک کنند. چاقی نه تنها باعث ایجاد استرس بر روی مفاصل آسیب دیده می شود، بلکه تجمع بیش از حد سلول های چربی موجب تحریک التهاب بیشتر می شود. در عین حال سیگار کشیدن می تواند خطر بیماری های نشانه دار را سه برابر یا بیشتر افزایش دهد.

تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید

هیچ تست آزمایشگاهی یا تصویری به تنهایی وجود ندارد که بتواند آرتریت روماتوئید را تشخیص دهد. برای تشخیص، پزشک باید سابقه پزشکی شما را بررسی کند، معاینه فیزیکی را انجام دهد و ترکیبی از آزمایشات آزمایشگاهی و تصویری را درخواست دهد. آزمایشات آزمایشگاهی که معمولا مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:

عامل روماتوئید (RF) یک آنتی بادی که در 80 درصد افراد مبتلا به این بیماری یافت می شود.

میزان رسوب دهی اریتروسیت (ESR)، که میزان التهاب در بدن را اندازه گیری می کند.

پروتئین واکنشی C یا (CRP) یک ماده تولید شده توسط کبد که همچنین نشانگر التهاب است.

تست پپتید citrullinated ضد دوره ای (anti-CCP) که یک آنتی بادی دیگری را که معمولا در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، دیده می شود، شناسایی می کند.

اشعه ایکس و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) که می تواند در طول دوره بیماری برای ارزیابی پیشرفت آن و همچنین بررسی اثربخشی درمان استفاده شود.

درمان بیماری

در حالی که برای آرتریت روماتوئید، هیچ درمانی وجود ندارد، معرفی داروهای جدید بیولوژیکی برای کسانی که از طریق مصرف داروهای ضد درد سنتی و استروئیدها موفق به کاهش درد نشده اند، امیدوار کننده است. درمان امروزه معمولا شامل ترکیبی از انواع داروهای مختلف است. در میان آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ادویل، ایبوپروفن و Aleve (ناپروکسن) می تواند به کاهش درد و التهاب آرتریت روماتوئید خفیف تا متوسط کمک کند. داروهای قویتر NSAID به صورت نسخه قابل دسترسی است. عوارض جانبی شامل التهاب معده، فشار خون بالا، زخم معده، سمیت کبدی و افزایش خطر سکته مغزی یا حمله قلبی است.

داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون، می توانند تسکین دهنده کوتاه مدت درد و التهاب بوده و کوتاه تر کردن آسیب مفصلی را فراهم کنند. عوارض جانبی ممکن است شامل پوکی استخوان، افزایش وزن، کبودی آسان، آب مروارید، گلوکوم و دیابت باشد.

داروهای ضد رماتیسم اصلاح کننده بیماری (DMARDs) با خنثی کردن پاسخ ایمنی و کاهش پیشرفت بیماری کار می کنند. داروهای DMARD رایج شامل متوترکسات، Arava (leflunomide)، Azulfidine (سولفاسالازین) و Plaquenil یا هیدروکسی کلروکویین هستند. عوارض جانبی ممکن است شامل افزایش خطر ابتلا به عفونت و آسیب کبدی باشد.

اصلاح کننده های پاسخ بیولوژیکی یک رده جدیدتر از DMARD ها است که معمولا در ترکیب با متوترکسات استفاده می شود. آنها عبارتند از: Cimzia ، Enbrel ، Humira ، Orencia و Remicade. بر خلاف داروهای DMARD نسل قبلی، زیست شناسان اجزای خاصی از سیستم ایمنی را به جای کل سیستم ایمنی بدن هدف قرار می دهند. عوارض جانبی شامل افزایش خطر ابتلا به عفونت است.

فیزیوتراپی همچنین بخشی جدایی ناپذیر از درمان آرتریت روماتوئید، است و ممکن است از گرما، یخ، تحریک الکتریکی پوستی، سونوگرافی، تمرینات طیفی از حرکت و تمرینات تقویتی ملایم استفاده شود. اگر آرتریت در زندگی روزمره یا توانایی کار شما دخالت کرده باشد، کاردرمانی نیز ممکن است مفید باشد. ثابت شده است که شماری از داروهای طب مکمل و جایگزین (CAMs) مانند روغن ماهی، گل گاو زبان و گل پامچال شبانه در حمایت از درمان آرتریت روماتوئید خفیف تا متوسط موثر هستند.

مقابله با بیماری آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید، یک بیماری پیش رونده در طول عمر است که می تواند کیفیت زندگی و اعتماد به نفس شما را کاهش دهد. با در نظر گرفتن اقدامات پیشگیرانه برای بهبود سلامت، میتوانید با برخی از جنبه های پیچیده تر بیماری بهتر مقابله کنید. علاوه بر داروها، کاهش وزن و ورزش نیز می تواند به افزایش تحرک و بهبود دامنه حرکتی شما کمک کند.

حتی اگر در حال حاضر در معرض اختلال قرار داشته باشید، تمرینات کم اثر مثل پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری، یوگا و تای چی میتوانند حرکات مفاصل را بدون وارد شدن استرس اضافی بر بافتهای مفاصل حفظ کنند.

به طور مشابه، درمان های ذهن- بدن می تواند در مقابله با درد، خستگی و اضطراب که اغلب بخشی از بیماری است، موثر باشد. گزینه ها شامل مراقبه، بیوفیدبک، تمرینات تنفسی و تصاویر هدایت شده می باشند. با مدیریت بهتر پاسخ های عاطفی به علائم شما، نه تنها می توانید احساس آرامش بیشتری داشته باشید، بلکه کنترل درد بهتری نیز خواهید داشت.

آرتریت روماتوئید اغلب می تواند باعث جداسازی  افرادی که به شدت تحت تأثیر بیماری قرار دارند شود. به خود یا یکی از عزیزان مبتلا به بیماری، اجازه ندهید که احساس تنهایی کنند. با دوستان یا خانواده صحبت کنید و بگذارید آنها آنچه را که در گذر است ببینند. بسیاری از مردم به سادگی نمی فهمند که آرتریت روماتوئید چیست و یا چالش هایی که افراد مبتلا به بیماری با آن مواجه می شوند، کدام است. هرچه بیشتر مشکل را باز کرده و کمک کنید تا بفهمند، بیشتر شما را حمایت خواهند کرد. همچنین کمک می کند تا به افراد دیگری که مبتلا به آرتریت روماتوئید می شوند نیز رسیدگی شود.

بازگردان: سیما آزاد فلاح