بیماری روماتیسم ریه شامل دسته ای از مشکلات ریوی است که با آرتریت روماتوئید در ارتباط می باشد. آرتریت روماتوئید (RA) معمولا بر روی مفاصل تاثیر می گذارد، اما می تواند بر ریه ها نیز تاثیر گذار باشد. آرتریت روماتوئید می تواند باعث زخم شدن، التهاب و گره های ریوی شود. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام، نگاهی دقیق به بیماری روماتیسم ریه، از جمله علائم، تشخیص، درمان، و چشم انداز کلی این بیماری می اندازیم.
چه چیزی سبب بیماری روماتیسم ریه می شود؟
بیماری روماتیسم ریه می تواند باعث ایجاد عارضه RA شود. آرتریت روماتوئید (RA) نوع بیماری خودایمنی است که معمولا باعث التهاب در مفاصل می شود، اما در برخی افراد، التهاب و زخم های دیگری در سایر قسمت های بدنشان نیز ایجاد می شود. ریه ها شایع ترین عضو بدن به غیر از مفاصل هستند که در افراد مبتلا بهRA ، باعث التهاب می شوند. بنا بر گزارش موسسه آرتروز، حدود 10 درصد از افراد مبتلا به RA، برخی از بیماری های ریوی را تجربه می کنند.
انواع بیماری روماتیسم ریه
بیماری روماتیسم ریه به شکل های مختلفی می تواند ظاهر شود، مانند:
ایجاد التهاب و زخم در ریه ها، که به عنوان بیماری بینابینی ریه شناخته می شود
تشکیل مایع بین دیواره قفسه سینه و ریه ها به نام افیوژن پلورال
ایجاد گره های ریوی یا تومورهای کوچک در ریه ها
علائم بیماری ریه ناشی از آرتریت روماتوئید
علائم بیماری روماتیسم ریه ممکن است بسته به شرایط بیماری، بروز پیدا کنند. در برخی موارد، مانند زمانی که گره های ریه ایجاد می شوند، افراد ممکن است علائمی نداشته باشند.
اما در سایر موارد، مخصوصا اگر بیماری روماتیسم ریه، سبب بروز زخم هایی در ریه شود، علائمی مانند علائم زیر پدید می آیند:
- تنگی نفس
- ضعف و سستی
- کاهش اشتها
- سرفه خشک
- خستگی
- کاهش وزن غير ارادی
تشخیص بیماری ریه ناشی از آرتریت روماتوئید
بسیاری از علائم بیماری روماتیسم ریه، به شکل سایر انواع بیماری های بینابینی ریه، خود را نشان می دهند مانند شرایط تنفسی. پس از بررسی سابقه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی بیمار، پزشک تست های تشخیصی زیر را انجام می دهد:
1- بیوپسی (جمع آوری بافت به منظور تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی)
در طول انجام عمل بیوپسی، پزشک مقدار کمی از بافت ریه را به منظور بررسی التهاب و زخم، بر می دارد.
بیوپسی بافت ریه را از طریق عمل برونکوسکوپی یا عمل جراحی میتوان انجام داد.
در طول عمل برونکوسکوپی، پزشک لوله ای را که به یک دوربین متصل است، از طریق بینی یا دهان، وارد ریه کرده و مقدار کمی از بافت ریه را برای بررسی جمع آوری می کند.
در بیوپسی جراحی ریه، پزشک، سوزنی را از طریق دیواره قفسه سینه یا ایجاد برشی بر روی پوست قفسه سینه ، وارد ریه کرده و از بافت ریه نمونه برداری می کند.
2- آزمایش خون
پزشکان برای اندازه گیری میزان التهاب بدن، از جمله اندازه گیری میزان رسوب و پروتئین واکنش پذیر C، ممکن است که دستور آزمایش خون بدهند.
3- سی تی اسکن
سی تی اسکن از ریه ها، با نشان دادن تصاویری مقطعی از ریه، به پزشک این اجازه را می دهد تا ریه ها را از لحاظ اینکه دارای زخمی هستند یا خیر، بررسی کند. انجام سی تی اسکن بیشتر از اشعه ایکس به تشخیص بیماری روماتیسم ریه، کمک می کند.
4- آزمایش نوع عملکرد ریه
آزمایش نوع عملکرد ریه (PFT) شامل مجموعه ای از آزمایش های مربوط به تنفس می شود که در این آزمایش، میزان مقدار هوایی که فرد می تواند از ریه ها خارج کند، اندازه گیری می شود. همچنین مقدار حجم گاز های درون ریه نیز اندازه گیری می شود. PFT به پزشکان کمک می کند تا طبیعی بودن یا نبودن عملکرد ریه افراد را تعیین کنند.
عوامل خطر
افرادی که به RA مبتلا هستند، 8 برابر بیشتر نسبت به بقیه مردم، در معرض خطر ابتلا به بیماری ریه هستند. در افراد مبتلا به RA، عوامل خاصی ممکن است خطر ابتلا به بیماری ریه را افزایش دهند.
بر اساس مطالعه ای که بر روی 230 نفر مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید ، انجام گرفت نشان داد که مهمترین عامل خطر برای پیشرفت بیماری روماتیسم ریه ، میزان بالای آنتی بادی های ضد CCP است.
آنتی بادی های ضد CCP نوعی پروتئین هستند که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می شوند. آزمایش مثبت آنتی بادی های ضد CCP، یک نوع شاخص RA است و سطح بالای آن، نشان دهنده شدت بیماری می باشد.
گروه های زیر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری روماتیسم ریه قرار دارند:
- مردان
- افرادی که سیگار می کشند، به ویژه مردان
- افراد بالای 60 سال که RA در آنها تشخیص داده شده است
درمان بیماری ریه ناشی از RA
درمان بیماری روماتیسم ریه ، بسته به علائم خاص بیماری و سایر علائم آن، ممکن است تغییر کند. به عنوان مثال، برای درمان افیوژن پلورال، سوزنی را برای تخلیه مایع، به درون ریه می فرستند.
در بعضی موارد، مانند وقتی که فرد گره های کوچکی در ریه خود دارد و علائمی را نیز مشاهده نمی کند، ممکن است نیاز به درمان هم نداشته باشد.
اگر فردی دچار التهاب و زخم ریه شود، پزشکان معمولا درمان را توصیه می کنند، اما این درمان، آسیبی به ریه ها وارد نمی کند بلکه باعث می شود تا فرد، علائم بیماری را تحت کنترل خود درآورد و به کاهش پیشرفت بیماری نیز کمک می کند.
درمان های زیر به بهبود زخم ناشی از بیماری روماتیسم ریه، می توانند کمک کنند:
1- درمان دارویی
پزشکان قبلا انواع خاصی از داروها را برای درمان بیماری بینابینی ریه به علت ابتلا به RA تجویز می کردند. این دارو ها باعث کاهش التهاب می شدند و یا به عنوان داروی سرکوب کننده عمل می کردند.
اما، طبق تحقیقاتی که در سال 2015 انتشار یافت ، مشخص نشد که آیا این داروها واقعا مفید هستند یا خیر.
2- توانبخشی ریوی
افراد می توانند در کلاس های توانبخشی ریه که شامل تمرینات ورزشی و آموزش در زمینه بیماری های ریوی می باشد، شرکت کنند.
در این کلاس ها، افرادی که به بیماری روماتیسم ریه مبتلا هستند، تکنیک ها و استراتژی های عملی برای مدیریت تنگی نفس و بهبود کیفیت زندگی خود، آموزش می بینند.
با این حال، افرادی که به بیماری روماتیسمی ریه مبتلا هستند، معمولا دارای مشکلات مشترکی می باشند که با تمرینات ورزشی، تداخل پیدا می کنند، در نتیجه شرکت در کلاس های توانبخشی ریوی، برای آنها مشکل ساز می شود
3- اکسیژن تراپی (درمان با اکسیژن)
پزشکان معمولا اکسیژن درمانی را به منظور راحتی افراد، توصیه می کنند. این درمان به افراد کمک می کند تا تنگی نفس خود را تحت کنترل در آورند.
4- پیوند ریه
در بعضی موارد خاص، پیوند ریه برای درمان بیماران مبتلا به بیماری بینابینی ریه مورد نیاز می باشد. واجدین شرایط پیوند ریه، باید یک پروسه طولانی را طی کنند و هر فرد مبتلا به بیماری روماتیسم ریه ، برای پیوند، نمی تواند کاندید شود.
چشم انداز
انواع مختلفی از بیماری ریه مرتبط با روماتیسم وجود دارد و بسته به شدت بیماری و نوع مشکل ریه، متفاوت است.
افرادی که به زخم های ریوی ناشی از آرتریت روماتوئید و بیماری ریه بینابینی مبتلا هستند، غالبا احتمال نمی دهند که ممکن است به این بیماری مبتلا باشند. تحقیقاتی که بر روی 10 مقاله انجام گرفت نشان داد که میزان متوسط طول عمر افراد مبتلا به بیماری ریه بینابینی ناشی از RA، از زمانی که بیماری تشخیص داده می شود، از 3/2 سال به 1/8 سال رسیده است.
علاوه بر این، مشکلات مربوط به ریه، می تواند در طول زمان دستخوش تغییراتی شود. عوارض جانبی ریه می توانند بیشتر شده و به طور چشمگیری شدت پیدا کنند.
افرادی که مبتلا به RA هستند، توانایی پیشگیری از بیماری های ریوی را ندارند. اما می توانند با سیگار نکشیدن و انجام معاینات منظم تنفسی و بررسی مشکلات ریوی، خطر پیشرفت بیماری را کاهش دهند. زمانی که پزشک قادر به تشخیص زودهنگام بیماری باشد، درمان نیز خیلی ساده و آسان می شود.