آب دهان نوزاد و درمان جوش صورت ناشی از آن 

ریزش آب دهان نوزاد ، بخصوص هنگام دندان در آوردن، امری بسیار عادی است. در بسیاری از موارد این وضعیت خطرناک نیست. با این حال در برخی موارد ترشح بیش از حد بزاق می ‌تواند باعث ایجاد جوش صورت نوزاد شده و او را اذیت کند. جوش صورت ناشی از آب دهان نوزاد می‌ تواند برایش آزار دهنده باشد؛ اما والدین با چند درمان خانگی ساده می‌توانند تا حدی این وضعیت را درمان کنند. در این مقاله از بخش سلامت کودک دکتر سلام به بررسی جوش ناشی از بزاق دهان نوزاد و بررسی میزان ترشح آب دهان نوزاد می پردازیم.

فواید بزاق و آب دهان نوزاد

به گفته آکادمی آمریکایی طب کودکان، جاری شدن آب دهان نوزاد به شرایط زیر کمک می کند:

• دهان کودک را مرطوب نگه می دارد
• بقایای مواد غذایی را از بین می برد
• هنگامی که کودک شروع به خوردن جامدات می کند، غذاها را نرم و لطیف کرده و بلع آنها را راحت تر می کند.
• از لثه کودک محافظت می کند. هنگامی که کودک دندان در می آورد، ترکیباتی که در بزاق وجود دارد، از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند.
• بزاق به عنوان یک آنتی اسید طبیعی عمل می کند و از اسیدی شدن بیش از اندازه معده جلوگیری می کند.
• بزاق به طور طبیعی حاوی ترکیباتی است که نشاسته را به شکر تبدیل می کند.

آب دهان نوزاد و ماهیت این نوع جوش صورت

ریزش آب دهان نوزاد یا Sialorrhea در همه آنها بسیار شایع است. این وضعیت معمولاً در حدود سنین 15 الی 18 ماهگی متوقف می شود. وجود بزاق بیش از حد در اطراف دهان، گونه ها، چانه و بالاتر می‌تواند به پوست آسیب وارد کرده و در نهایت منجر به ایجاد جوش صورت در نوزاد شود.

این وضعیت مسری نیست و با هیچ بیماری دیگری ارتباط ندارد. با این حال ترشح بیش از حد بزاق می ‌تواند باعث ایجاد جوش های قرمز روی سطح پوست شود. این وضعیت می‌تواند برای کودک آزار دهنده یا دردناک باشد. لازم به ذکر است که این جوش ها در هر 2 شکل خشک یا مرطوب می ‌توانند ظاهر شوند.

آبریزش آب دهان نوزاد یک فرآیند طبیعی است و می‌تواند یکی از عوارض جانبی در آوردن دندان ها باشد. این وضعیت می ‌تواند از مدت ها قبل از درآمدن دندان ها شروع شده و تا مدتی بعد ادامه داشته باشد.

از عوامل دیگری که می ‌توانند باعث ترشح بیش از حد بزاق شوند می ‌توان موارد زیر را نام برد:

• محدودیت در بلع
• عدم وجود دندان های پیش
• عادت به باز نگه داشتن طولانی مدت دهان

درمان جوش صورت نوزاد ناشی از بزاق

والدین می ‌توانند با انجام کار های ساده ای از شدت اثر این جوش ها بکاهند. خشک نگه داشتن سطح پوست نوزاد در طول روز و جلوگیری از ایجاد جوش های جدید، بهترین راه درمان این گونه جوش ها می ‌باشد.

با انجام دادن موارد زیر می ‌توانید اثر این جوش ها را کم کنید:

• از یک اسباب بازی مخصوص دندان (دندانی) استفاده کنید. اگر آب دهان کودکتان مرتب جاری است، به آنها یک اسباب بازی مخصوص دندان بدهید. این وسیله به کاهش درد لثه ها کمک کرده و با تحریک لثه ها، بزاق کمتری ترشح می شود. از گردنبند های دندانی که به گردن آویز می شود استفاده نکنید زیرا خطر خفگی را افزایش می دهند و همچنین توسط متخصصان اطفال توصیه نمی شود.
• همواره یک دستمال تمیز در کنار خود داشته باشید و به محض مشاهده آب دهان اضافی روی صورت نوزاد آن را پاک کنید. اگر دیدید که دستمال کاغذی وضعیت را بدتر می کند؛ می‌ توانید از آب یا لباس خشک نرم برای این کار استفاده کنید.
• اگر مشاهده کردید که این وضعیت به دلیل در آمدن دندان های نوزاد می ‌باشد؛ می‌ توانید اسباب بازی های جویدنی را در یخچال گذاشته و پس از مدتی آنها را در اختیار کودک قرار دهید. این کار می ‌تواند از شدت ریزش آب دهان نوزاد بکاهد.
• از پماد برای درمان و محافظت منطقه آسیب دیده استفاده کنید. توصیه می‌شود که قبل از انجام این کار حتماً با پزشک مشورت داشته باشید و پس از مشاوره از محصولات جدید استفاده کنید.
• از مصرف موادی مانند شوینده ها، صابون و لوسیون های معطر که باعث بدتر شدن وضعیت و آسیب رساندن به پوست نوزاد می‌ شوند؛ خودداری کنید. سعی داشته باشید تا از مواد جایگزین مانند لوسیون های بی بو و ملایم استفاده کنید.

• همواره شیشه های شیر نوزاد را تمیز و ضد عفونی کنید تا مطمئن شوید که این بطری ها عامل ایجاد جوش نیستند. والدین باید نسبت به محدودسازی استفاده از وسایلی که باعث وخیم تر شدن وضعیت می‌شوند، اقدام کنند.
• به آرامی جوش ها را شسته و آن ها را پس از شست و شو خشک کنید.

جلوگیری از جوش صورت نوزاد

جلوگیری از بوجود آمدن این دسته جوش ها کار دشواری است. بخصوص که بسیاری از کودکان و نوزادان بطور ذاتی ریزش آب دهان دارند. با این حال در این مقاله مواردی ذکر شده است که با رعایت آنها می توان شانس ابتلا به این جوش ها را به حداقل رساند. این موارد شامل:

• به آرامی بزاق موجود روی صورت نوزاد را با یک پارچه نخی نرم پاک کنید تا این گونه از ایجاد جوش ها جلوگیری شود.
• پس از شیر دادن و غذا دادن به نوزاد، اطراف دهان او را با یک پارچه مرطوب به آرامی تمیز کنید. سعی داشته باشید تا حد ممکن با آرامش این کار را انجام دهید و به پوست نوزاد آسیبی وارد نکنید.
• هنگامی که لباس کودکتان با بزاق دهانش آغشته شد، آن را تعویض کنید.

چه چیزی سبب جاری شدن بیش از حد آب دهان در نوزاد می شود؟

شرایط زیر می تواند سبب جاری شدن بیش از اندازه آب دهان در نوزادان و کودکان شود:

1- دندان در آوردن

جاری شدن آب دهان بیش از اندازه، معمولا اولین نشانه دندان در آوردن است. کودک شما بین 5 تا 7 ماهگی، اولین دندان خود را در می آورد و مقدار بزاق نیز از حد طبیعی بیشتر می شود.

2- ناهنجاری های مربوط به تولد

 ناهنجاری استخوان های صورت، دهان و لب ها، جزو ناهنجاری مربوط به تولد به شمار می رود و در بیشتر موارد این مشکلات مادرزادی هستند. بسیاری از این شرایط  مانند شکاف لب و مشکل بلع، می توانند باعث جاری شدن بیش از حد آب دهان در نوزادان شوند. شکاف لب هنگامی است که کودک با شکاف لب بالا به دنیا می آید. نوزادان مبتلا به مشکل بلع، در بلع مواد غذایی مشکل دارند. مشکلات متعددی از ناهنجاری های مادرزادی تا عفونت ها می تواند باعث مشکل در بلع شوند. ناهماهنگی دندان در کودکان نوپا، نیز می تواند منجر به جاری شدن آب دهان شود.

3- بیماری تنفسی فوقانی

 عفونت سیستم تنفسی فوقانی ممکن است سبب جاری شدن آب دهان نوزاد، بیشتر از حد معمول شود. برای مثال میتوان به اپيگلوتیت اشاره کرد که باعث عفونت و التهاب اپیگلوتیت می شود. اپیگلوتیت، بافتی شل است که درست در بالای طناب های صوتی قرار دارد. پزشکان به بررسی یکی از علائم مهم این حالت که همان جاری شدن آب دهان می باشد، می پردازند.

4- اختلالات روانی

جاری شدن آب دهان با  اختلالاتی از قبیل  عقب ماندگی ذهنی و فلج مغزی در ارتباط می باشد جاری شدن آب دهان، یکی از اولین علائم فلج مغزی است و با اوتیسم نیز مرتبط است. اختلال طیف اوتیستیک اغلب با رشد کم عضلات و تاخیر رشد همراه است که هر دو باعث جاری شدن آب دهان بیش از حد می شوند.

 علت هرچه که باشد، اگر جاری شدن آب دهان کودک بیش از حد معمول است، باید به یک پزشک مراجعه کنید.

چه هنگام به پزشک مراجعه کنیم؟

ریزش آب دهان نوزاد و کودکان اتفاقی عادی و طبیعی است. جوش های حاصل از این آب ریزش نیز زیاد مایه نگرانی نیستند. با این وجود اگر یکی از نشانه های زیر را در نوزادتان مشاهده کردید، لازم است به پزشک مراجعه کنید:

• بی قراری بیش از حد نوزاد
• تب
• سختی در تنفس یا بلع
• کم شدن اشتها یا نخوردن غذا
• نگه داشتن سر در وضعیت های غیرمعمول
• جوش های فراوان و دردناک

جاری شدن آب دهان نوزادان ، چقدر طول می کشد؟

این وضعیت، بین دو تا سه سال پایان خواهد یافت. در پایان دوران کودکی، اکثر کودکان دیگر دچار این حالت نمی شوند حتی اگر هنوز دندان های دائمی در نیاورده باشند. اگر فرزند شما بیش از سه سال دارد و هنوز این حالت در او وجود دارد، بهتر است او را به پزشک ببرید. این وضعیت بطور ناگهانی در کودک نوپای شما ممکن است شروع شود مخصوصا اگر در معرض بیماری تنفسی قرار داشته باشد.

خلاصه

ترشح بیش از حد بزاق از دهان نوزادان امری بسیار طبیعی است و معمولاً از 3-6 ماهگی این وضعیت آغاز می‌شود. با این حال اگر این بزاق برای مدت زیادی روی پوست بماند، می‌تواند باعث این جوش های پوستی شود.

این وضعیت می‌ تواند برای نوزادان آزاردهنده یا دردناک باشد؛ اما در بیشتر موارد بی خطر است. والدین می‌ توانند با انجام کارهای ساده ای مانند خشک نگه داشتن اطراف دهان نوزاد، از مبتلا شدن نوزادشان به این وضعیت جلوگیری کنند.

اگر مشاهده کردید که وضعیت جوش ها بهبود نیافت یا علائم دیگری در کنار جوش ها بوجود آمده اند، لازم است به پزشک مراجعه کنید.