آیا از گاز معده، نفخ، درد شکم و زرد شدن پوست رنج می برید؟ شما ممکن است با کمبود نمک صفرا مواجه شده باشید. اختلال در عملکرد صفرا می تواند سلامت کبد، کیسه صفرا، روده بزرگ و پوست شما را تغییر دهد که منجر به التهاب و افزایش چربی ها و سموم می شود. اما صفرا دقیقا چیست، و چرا این ماده تا این اندازه مهم است؟ این سوالی پیچیده ای است، اما این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام، پاسخ شما را می دهد که آیا مکمل های نمکی گزینه ای مناسب هستند یا خیر.
چگونگی عملکرد نمک صفرا
برای فهمیدن اینکه این ماده چگونه عمل می کند، بهتر است که با نقش صفرا در بدن آشنا شویم. صفرا به آنزیم های بدن کمک می کند که چربی ها را به اسیدهای چرب تجزیه کند. صفرا در کبد ساخته می شود و سپس از طریق یک کانال به نام کانال کیستیک به درون صفرا ریخته می شود. سپس در کیسه صفرا ذخیره می شود و وقتی غذا می خوریم، غذا از طریق مجرای صفراوی تحت فشار قرار می گیرد و تجزیه شده، سپس به روده منتقل می شود.
نمک صفرا، جزئی از صفرا است که می تواند چربی ها را با آب، الکترولیت ها و سایر مولکول های آلی که در صفرا یافت می شوند ترکیب کند. صفرا به نمک صفرا نیاز دارد تا چربی ها را قبل از تبدیل شدن به کریستال، از بین ببرد. این نمک ها به طور طبیعی توسط بدن ما ساخته می شوند، اما بعضی افراد از مکمل های نمک های صفراوی برای بهبود شرایط خاص سلامت خود استفاده می کنند.
تفاوت بین نمک صفرا و اسید صفراوی چیست؟
اغلب اوقات، این اصطلاحات به جای یکدیگر استفاده می شوند، اما از لحاظ فنی با یکدیگر فرق دارند زیرا ساختار و ویژگی های بیولوژیکی آنها با یکدیگر متفاوت است. نمک های صفراوی ، اسیدهای صفراوی و سولفات های الکل صفرا که یکی دیگر از اجزای مهم صفرا می باشد را جمع آوری می کند. وقتی اسید صفراوی با اسید آمینه گلیسین یا تائورین ترکیب می شود، نمک صفرا را تشکیل می دهد. بنابراین اسید صفراوی، زمانی که با این اسید های آمینه ترکیب می شود، به این نمک تبدیل می شود. اکنون متوجه شدید که چرا گاهی این نمک، اسید های صفراوی نامیده می شود.
9 مزیت نمک صفرا
- حذف کلسترول و ترکیبات سمی
- مبارزه علیه عوامل عفونت زا
- تقویت عملکرد کیسه صفرا و کبد
- کمک به حل شدن سنگ کیسه صفرا
- هضم و جذب چربی ها و مواد مغذی
- موثر بر باکتری های روده
- کنترل سطح قند خون
- کمک به آزاد سازی گلوتاتین
- کاهش بیلی روبین
1. حذف کلسترول و ترکیبات سمی
نمک های صفراوی، حاوی آمفی پاتیک است، به این معنی که هم در آب و هم در چربی محلول است و این اجازه را می دهد تا به چربی ها و روغن ها بچسبند و به ذرات ریز و پایداری در روده که محیطی مبتنی بر آب می باشد، تبدیل شوند، بنابراین می توانند توسط آنزیم های گوارشی تجزیه شوند. به همین دلیل است که این ماده نقش مهمی در تنظیم مقادیر کلسترول دارد و به دفع مواد زائد از طریق صفرا،کمک می کند.
حدود 500 میلی گرم کلسترول به اسیدهای صفراوی تبدیل می شوند و هر روز توسط صفرا، از بین می روند. کلسترول درون صفرا ترشح می شود تا از بدن خارج شود. کلسترول آزاد شده در محلول های آبی، حل نمی شود ، اما زمانی که در صفرا است، توسط نمک صفرا و لیپید ها مانند لسیتین، حل می شود در این حالت، کلسترول از طریق عمل هضم، از بدن خارج می شود.
2. نمک صفرا و مبارزه علیه عوامل عفونت زا
اسید های صفراوی به عنوان یک مکانیسم دفاعی برای مبارزه با عوامل عفونت زا و مواد سمی که می توانند منجر به برخی از بیماری ها مانند عفونت، گندیدگی زخم، تبخال، پسوریازیس و عفونت پاروویروس شوند. طبق تحقیقات منتشر شده در مجله پاتوفیزیولوژی، صفرا یک ماده پاک کننده ای است که از ما در برابر “ویروس های بزرگ” که ساختار لیپوپروتئینی دارند، محافظت می کند. این نوعی سیستم، دفاع شخصی فیزیکی و شیمیایی است و در صورتی که نمک صفرا در بدن وجود نداشته باشد، نمی تواند به درستی از ما محافظت کند.
3- تقویت عملکرد کیسه صفرا و کبد
نمک های صفراوی، با کاهش التهاب مجاری صفراوی و کمک به جریان خون طبیعی، باعث بهبود عملکرد کیسه صفرا می شود. همچنین به کاهش گاز و نفخ شکم که می تواند ناشی از اختلال عملکرد کیسه صفرا باشد، کمک می کند.
این ماده، علائم بیماری هایی که بر کبد تاثیر می گذارند را بهبود می بخشد و با کمک به فرایند دفع مواد سمی و پاتوژن از بدن، به عملکرد کبد کمک می کند. اگر کمبود این ماده را دارید، مصرف مکمل ها ممکن است به بهبود شرایط کبدی مانند فیبروز کیستیک، بیماری کبد چرب غیر الکلی و سیروز صفراوی کمک کند.
4- کمک به حل شدن سنگ کیسه صفرا
سنگ های کیسه صفرا، که اغلب از ذرات کلسترول تشکیل می شوند، زمانی به وجود می آیند که کلسترول و مواد دیگری که در داخل صفرا قرار دارند، به یکدیگر می چسبند و سفت و سخت می شوند. در نتیجه، وقتی که در پوشش داخلی کیسه صفرا قرار می گیرند در طول زمان و به تدریج به سنگ های صفراوی کلسترولی تبدیل می شوند.
این نمک، باعث دفع سنگ های صفراوی که در کیسه صفرا ایجاد شده اند، می شود و در وهله اول به از بین بردن چربی ها قبل از اینکه به کریستال تبدیل شوند، کمک می کند. بر اساس تحقیقات منتشر شده در مجله جهانی گوارش، اسید اورسودوکسی کولیک که اسید طبیعی صفراوی است، به عنوان یک عامل ضد التهابی استفاده می شود که به عنوان یک درمان جایگزین برای بیماران مبتلا به علائم سنگ کیسه صفرا که باید تحت عمل جراحی قرار بگیرند، عمل می کند.
5- نمک صفرا و هضم و جذب چربی ها و مواد مغذی
یکی از کارکردهای اصلی نمک های صفراوی، جذب چربی و ویتامین های محلول در چربی است و باعث هضم و جذب آنها می شوند. این اتفاق زمانی می افتد که نمک های صفراوی باعث تجزیه شدن گلوبول های چربی به قطرات بسیار ریز میکروسکوپی می شود. این فرایند امولسیون سازی نامیده می شود و برای هضم چربی ها مهم است زیرا باعث افزایش مقدار چربی می شود و توسط لیپاز ها، هضم می شوند. لیپاز، آنزیم اصلی برای تجزیه چربی می باشد.
چرا این موضوع اینقدر مهم است؟ از آنجایی که چربی های سالم و مواد مغذی محلول در چربی (مانند ویتامین A، E، D، K، منیزیم، آهن و کلسیم) برای سلامتی ما بسیار مهم هستند، بنابراین برای اینکه بدن بتواند آنها را هضم و جذب کند، به نمک های صفراوی نیاز داریم. اگر نمک های صفراوی به مقدار کافی در بدن وجود نداشته باشد، با کمبود مواد مغذی روبرو می شویم زیرا به درستی جذب نمی شوند.
6- موثر بر باکتری های روده
نمک های صفراوی دارای فعالیت ضد میکروبی هستند و می توانند ما را در برابر باکتری های مفیدی که در روده رشد می کنند، محافظت کنند و با کنترل مقدار و ترکیب هوموستاز روده، نقش مهمی را ایفا می کنند.
نمک صفرا ترکیبات ضد باکتریایی دارد و باعث بر هم خوردن غشاهای باکتریایی می شود و کاهش آنها، ممکن است با تغییر میکروبیوم روده و رشد بیش از حد پاتوژن ها، مواجه شود. همچنین به عنوان سیگنال های زیست محیطی برای باکتری های روده و گونه هایی که با روده سازگار هستند و قادر به تحمل فعالیت های ضد باکتریایی نمک می باشند، عمل می کند. این یک رابطه پیچیده است و به تنظیم باکتری های موجود در روده، کمک می کند.
7- نمک صفرا و کنترل سطح قند خون
اسیدهای صفراوی به عنوان تنظیم کننده های متابولیک عمل می کنند و نقش مهمی در مصرف گلوکز، چربی و انرژی دارند. تحقیقات انجام شده نشان می دهند که افزایش سیگنال های اسید صفراوی در روده، می تواند به هوموستاز گلوکز کمک کند و اسیدهای صفراوی عوامل بالقوه ای هستند که در درمان بیماری دیابت نیز می توانند مفید باشند.
بر طبق تحقیقات منتشر شده در مجله تحقیقات بالینی، اسید های صفراوی، گیرنده ها را برای غلبه بر حساسیت نداشتن به انسولین و جلوگیری از التهاب فعال می کنند. دانشمندان اکنون به دنبال مولکول هایی هستند که بتوانند تاثیری همانند اسید های صفراوی داشته باشند تا بتوانند به بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کنند.
8- کمک به آزاد سازی گلوتاتین
مطالعات نشان می دهد که وقتی این ماده باعث افزایش جریان صفرا می شود، مقدار گلوتاتیون صفراوی نیز افزایش می یابد. چه چیزی در مورد گلوتاتیون تا این اندازه ویژه و خاص است؟ این “مادر همه آنتی اکسیدان ها” است، زیرا چندین نقش در فرآیند حیاتی در بدن بازی می کند. به دفع چربی از کبد، قبل از اینکه صفرا این کار را انجام دهد، کمک می کند. فشار وارد شده به کیسه صفرا را از بین می برد. از کبد در برابر آسیب های اکسیداتیو محافظت می کند. به دفع و سم زدایی بعضی از سموم خاص کمک می کند و با ترکیب شدن با داروها، باعث هضم بهتر آنها می شود.
اشکال مختلف بیماری کبد نشان دهنده کاهش گلوتاتیون سلولی و افزایش میزان فشار اکسیداتیو هستند. اسیدهای صفرا نقش فیزیولوژیکی مهمی در تنظیم متابولیسم گلوتاتیون دارند.
9- کاهش بیلی روبین
نمک صفرا در حذف بیلی روبین از بدن فعالیت می کند و بسیار نقش مهمی دارد زیرا انباشته شدن مواد زائد، می تواند اثرات مضری را بر روی سلامت شما داشته باشد. بر اساس تحقیقات انجام شده، مقدار بیش از اندازه بیلی روبین در پوست و غشای مخاطی، منجر به بیماری یرقان(زردی) می شود. از نشانه های این بیماری، زرد شدن پوست، تیره شدن ادرار و کمرنگ شدن مدفوع می باشد.
نمک یا اسید صفراوی چگونه افزایش می یابد؟
اگر کمبود این اسید را دارید، از مکمل های نمک صفرا می توانید استفاده کنید. مکمل های نمک صفرا به گونه ای عمل می کنند که اثرات کلسترول پائین را از طریق امولسیون چربی ها، به حالت اول برگردانند. هنگامی که با کمبود نمک صفرا مواجه هستید، یعنی به اندازه کافی این ماده برای جذب و تجزیه چربی ها در بدن شما وجود ندارد، بنابراین می توانند در روده جمع شده و فهرستی از علائم و مشکلات را ایجاد کنند.
مکمل های این نمک، معمولا با غذا مصرف می شوند تا بتوانند به جذب و هضم چربی ها و ویتامین های محلول در چربی کمک کنند. هنگام مصرف این مکمل ها، از مقدار دوز پایین شروع کنید و دقت کنید که بعد از صرف غذا چه احساسی دارید. به دنبال مکملی باشید که حاوی اسید Cholic بیشتری است، زیرا اسید صفراوی محلول در آب بیشتری دارد. اکثر مکمل ها با اسیدchenodeoxycholic ساخته می شوند. مکمل نمک های صفراوی معمولا از گوشت گاو یا گوشت گاو استریل شده تهیه می شود. توصیه می شود این مکمل ها که حاوی تائورین هستند مصرف کنید زیرا می تواند به سلامت صفرا کمک کند.
علائم کمبود نمک صفرا چیست؟
کمبود نمک یا اسید صفراوی ممکن است منجر به بروز علائم یا شرایط زیر شود:
کمبود ویتامین
در صورت کمبود نمک صفرا ، ممکن است با کمبود ویتامین محلول در چربی، بخصوص ویتامین D، A، E و K مواجه شوید.
سوزش سر دل
اگر نمک یا اسید صفرا قادر به خنثی کردن غذاهای اسیدی که خورده اید نباشد، ممکن است منجر به علایم سوزش سردل شود.
نفخ و سفتی شکم
با عدم وجود نمک یا اسید صفرا در دستگاه گوارش تان، با مشکل هضم چربی ها روبرو خواهید شد که می تواند منجر به نفخ و سفتی شکم شود.
مشکلات گوارشی
وقتی چربی ها بدون آنکه توسط این اسید تجزیه شوند وارد روده می شوند، می توانند مشکلات گوارشی مانند اسهال، گاز معده و انقباض عضلات شکم را در پی داشته باشند.
سنگ های صفراوی
بدون وجود این نمک، سنگ های صفراوی که از کلسترول، رسوبات کلسیم و سایر مواد معدنی تشکیل شده اند، دفع نمی شوند و ممکن است علائم صفراوی مانند درد در ناحیه شکم، فشار در نزدیکی معده و حالت تهوع را تجربه کنید.
زردی (یرقان)
اگر این ماده، برای از بین بردن بیلی روبین در بدن وجود نداشته باشد، می تواند باعث زردی شود.
عدم تعادل هورمون
هنگامی که چربی ها به خوبی هضم نشده و به درستی مصرف نشوند، منجر به عدم تعادل هورمونی می شود.
سطوح پایین کلسترول
سطح کلسترول کمتر از 170 ممکن است نشان دهنده کمبود اسید صفرا باشد.
آسیب کبدی
کمبود این ماده و آزاد نشدن آن در بدن، می تواند منجر به بروز عوارض مضر شیمیایی شود که به کبد آسیب می رساند.
چه شرایطی با کمبود نمک و اسید صفراوی در ارتباط هستند؟
اختلالات سنتز اسید صفراوی، نوعی از اختلالات متابولیکی نادر هستند که در اثر کمبود اسیدهای صفراوی پدید می آیند. هنگامی که بدن قادر به تولید اسید های صفراوی نیست، موادی در بدن انباشته می شوند که به طور معمول در داخل بدن تجزیه شده و می توانند به اندام های خاصی آسیب برسانند. اختلالات سنتز در این اسید، ناشی از جهش در ژن های خاصی است که می توانند از نظر سلامتی، مشکلات جدی را به وجود آورند نظیر سیروز و نارسایی کبدی. این اختلالات معمولا با درمان جایگزین اسید صفراوی درمان می شوند.
کلستاز یک بیماری است که در آن جریان صفراوی کاهش پیدا می کند و ناشی از اختلالات کبدی، مجرای صفراوی و پانکراس می باشد. کلستاز می تواند مشکل ساز نیز باشد زیرا زمانی که اسید صفرا کاهش می یابد، موادی که معمولا از طریق صفرا دفع می شوند، در صفرا باقی می مانند.
چه چیزی علت اصلی کمبود نمک صفرا می باشد؟
تشکیل نمک های صفراوی غیر طبیعی یا اسیدهای صفراوی، نتیجه جریان نامناسب صفراوی است که معمولا توسط جهش ژن ایجاد می شود. سنتز نادرست اسیدهای صفراوی زمانی اتفاق می افتد که اسید های صفراوی به درستی توسط کبد سنتز نمی شوند که معمولا به وسیله یک سری از واکنش های شیمیایی پیچیده که شامل حداقل 17 مرحله آنزیمی هستند رخ می دهد. هنگامی که یک ژن مسئول رمزگذاری یک آنزیم اسید صفراوی جهش یافته است، باعث کاهش عملکرد اسید صفراوی می شود و می تواند باعث کمبود آن شود. اگر اسیدهای صفراوی در کبد تولید نشوند، در نتیجه با تائورین یا گلیسین نمی توانند ترکیب شده و این ماده را تولید کنند.
غیر طبیعی بودن مقدار این ماده، باعث نارسایی لوزالمعده یا برداشتن کیسه صفرا می شود.
بهترین راه برای درمان بیماری های صفراوی و نمک های صفراوی چیست؟
بتائین
بتائین اسید آمینه ای است که توسط کولین در ترکیب با اسید آمینه گلیسین به وجود می آید و با کمک به روند هضم چربی، به سلامت کبد کمک می کند. بتائین با افزایش سم زدایی از کبد، باعث تجزیه و حذف چربی ها، سموم و مواد شیمیایی می شود، به طوری که از انباشته شدن آنها جلوگیری کرده و باعث می شود تا به کبد آسیب نرسد.
پکتین
پکتین یک نوع کربوهیدرات است که به عنوان ژل، ضخیم کننده و تثبیت کننده عمل می کند و می تواند به کاهش اسهال که یکی از عوارض جانبی استفاده از این مکمل ها است، کمک کند. همچنین در افرادی که کیسه صفرا ندارند، مورد استفاده قرار می گیرد. پکتین همچنین باعث چسبیدن کلسترول به لیپید ها در روده می شود تا از آن خارج شود.
کولین
کولین نقش مهمی در انتقال چربی از کبد به سلول های بدن دارد و کمک می کند تا کبد از چربی اضافی پاک شود به ویژه هنگامی که با کمبود نمک های صفراوی مواجه هستید.
هیدراته بودن
برای بهبود عملکرد صفرا، مهم است که هیدراته بمانید، زیرا 85 درصد صفرا از آب تشکیل شده است.
اثرات جانبی مصرف مکمل نمک صفرا
مصرف مکمل نمک های صفراوی ممکن است در برخی افراد باعث اسهال شود، زیرا جذب نمی شوند و به طور مستقیم وارد روده بزرگ می شوند و اثرات ملین دارند. اگر بر اثر استفاده از مکمل های نمک های صفراوی، دچار اسهال شدید، بهتر است دوز مصرفی خود را کاهش دهید.
سایر مشکلات گوارشی که ممکن است بر اثر مصرف مکمل های نمک های صفراوی ایجاد شود عبارتند از یبوست، استفراغ و درد شکم. مصرف بیش از حد مکمل های نمک های صفراوی نیز می تواند منجر به التهاب روده و پوست شده و حتی باعث ایجاد شرایطی مانند خارش و اریتم نیز گردد.
منبع: دکتر سلام
