صدای مفاصل به صداهای خش خش یا ترق توروقی که از مفاصل شنیده می شود، می گویند. علاوه بر این، به صدای خس خس ریه ها که به علت بیماری تنفسی ایجاد می شود نیز گفته می شود. همچنین به صدای استخوان ها هنگام شکسته شدن، کریپتاسیون گفته می شود. اگر می خواهید در مورد علل، علائم و راه های درمان این عارضه مفصلی بیشتر بدانید، حتما این مقاله از بخش فیزیوتراپی و ارتوپدی دکتر سلام را تا انتها مطالعه کنید. در این مقاله در مورد راهکارهای طبیعی و گیاهی این عارضه، اطلاعات مفیدی آورده شده است.
صدای مفاصل یا کریپتاسیون چیست؟
هنگامی که صدای مفاصل شنیده می شود، فرد می‌تواند احساس درد کند یا هیچ حسی نداشته باشد. تمامی این احساسات به منشا اصلی ایجادکننده صدا بر می‌گردد. اگر این صدا به خاطر وجود حباب های هوا در مفاصل باشد معمولاً دردی حس نمی شود، اما اگر این صدا ها بخاطر آرتروز (وضعیتی که در آن به دلیل مشکلات غضروفی استخوان ها بر روی هم ساییده می شوند) باشد، فرد مبتلا می تواند در ناحیه بیماری احساس درد شدید و مداوم کند.
شایع ترین محل ایجاد این عارضه مفصلی در ناحیه زانو می باشد، اما لازم است توجه داشته باشیم که این وضعیت در همه مفاصل از جمله دست، گردن، ستون مهره ها، لگن، شانه و مچ پا می تواند اتفاق بیفتد. در اکثر موارد این عارضه مفصلی خطرناک نیست، اما اگر علائم این وضعیت با درد یا ورم همراه باشد، بهتر است با پزشکتان مشورت کنید. کریپتاسیون واژه ای است که صدای ترق توروق و خش خش مفاصل هنگام حرکت، صدای خس خس ریه هنگام التهاب ریوی و صدای شکستگی استخوان را توصیف می کند.
صدای مفاصل بیشتر از چه قسمت هایی از بدن ایجاد می شود؟
بطور کلی صداهایی که از مفاصلی مثل زانو و گردن شنیده می شوند، کاملاً عادی هستند. مناطقی مثل زانو، مچ پا، گردن و ریه ها بیشتر تحت تاثیر حرکات بدن بوده و صداهای بیشتری در این نواحی شنیده می شود. این صداها در هر ناحیه می تواند نشان دهنده وضعیت یا بیماری خاصی باشد.
1- کریپتاسیون زانو:
هنگامی که این وضعیت در زانو اتفاق می افتد می‌تواند همراه یا بدون درد باشد. اگر دستتان را روی زانوهایتان بگذارید به راحتی می توانید حرکت مفاصل را حس کرده و صدای آنها را بشنوید. این صداها می توانند آرام یا بلند باشند. اگر کریپتاسیون زانو با درد همراه شود، می تواند به دلیل بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید یا آرتروز استخوانی باشد.
2- صدای مفاصل مچ پا:
این وضعیت در مچ پا می تواند با درد و محدودیت حرکت اتفاق بیفتد. صدای این عارضه مفصلی در مچ پا معمولاً بصورت سایش شنیده می‌شود. این دسته صداها می‌توانند نشان دهنده آتروز استخوانی باشند.
3- صدای مفاصل گردن:
این حالت در بسیاری از موارد دردناک نیست و در بیشتر افراد این وضعیت مشاهده می شود. مایعی در بین مفاصل گردن و ستون مهره ها وجود دارد که به لغزش بهتر استخوان ها بر روی هم کمک می کند. اگر تراز گردن به هم بخورد، این عارضه مفصلی می‌تواند در نتیجه سایش استخوان ها با هم باشد.
4- کریپتاسیون ریوی:
کریپتاسیون ریوی به صدای تولید شده توسط شش ها گفته می شود. علت این صدا تجمع بیش از حد مایع در ریه ها یا مسیر هوایی می باشد. کریپتاسیون ریوی صدایی مشابه ترکیدن حباب ایجاد کرده و معمولاً هنگام ابتلا به بیماری های تنفسی فوقانی مانند التهاب ریوی، ذات الریه، ادم ریوی، COPD و آسم شنیده می‌شود.
علائم و نشانه های این عارضه
علائم و نشانه های این عارضه، بر اساس محل مفصلی که در آن رخ می دهد متفاوت است.
1- کریپتاسیون زانو
صدای ترق و توروق دردناک یا بدون درد
علائمی که همزمان می توانند اتفاق بیفتند:
- درد هنگام راه رفتن یا خم کردن زانو
- سفتی ای که با کشش یا ورزش بهبود می یابد
- حساسیت یا احساس درد در داخل زانو
- ورم دوره ای زانو
2- صدای مفاصل مچ پا
صدای سایش هنگام چرخش مچ پا
علائمی که همزمان می توانند اتفاق بیفتند:
- سختی در مفاصل
- ورم مچ پا
- از دست دادن انعطاف پذیری
- محدود شدن حرکات مچ پا
- دشوار شدن راه رفتن
- افتادن یا سر خوردن فراوان
- مشکلات تحمل وزن
3- صدای مفاصل گردن
صدایی مانند صدای ترکیدن حباب از نشانه های شایع است
علائمی که همزمان می‌توانند اتفاق بیفتند:
- صدای ترق و توروق همراه با درد یا بدون درد
- سختی گردن
- محدودیت دامنه حرکات گردن بخاطر درد
4- کریپتاسیون ریوی
صدای خس خس شش ها
علائمی که همزمان می توانند اتفاق بیفتند:
- تنگی نفس
- خستگی غیرمعمول
- درد یا فشار قفسه سینه
- احساس خفگی
- سرفه
- تب
- ورم اندام ها
علل صدای مفاصل
صدای مفاصل می تواند به دلایل زیر ایجاد شود:
- تجمع گاز در مایع میان مفصلی
- آرتروز استخوانی
- آرتریت روماتوئید
- جراحت
- پارگی مینسک
- سندروم درد کشکک- فموری
کریپتاسیون در شش ها می تواند به دلایل زیر ایجاد شود:
- سیگار کشیدن
- سابقه خانوادگی بیماری های ریوی
- قرار گرفتن در معرض موادی که به شش ها آسیب وارد می کند
- قرار گرفتن در معرض ویروس ها و باکتری ها
عوامل خطر این عارضه
اگر این عارضه، بخاطر آرتروز استخوانی یا آرتریت روماتوئید باشد، عوامل خطر شامل موارد زیر می‌باشند:
- داشتن اضافه وزن
- جراحت پیشین
- سابقه آرتروز در خانواده
- کم تحرکی
- التهاب
روش های درمان متداول صدای مفاصل
اگر این عارضه مفصلی با درد، ورم یا علائم دیگری همراه نباشد، نیازی به درمان و مراقبت های پزشکی نیست. اما اگر این وضعیت در کنار علائم دیگری ظاهر شود، پزشکان بر اساس منشا اصلی این عارضه مفصلی، یکی از روش های درمانی زیر را پیشنهاد می کنند:
- پروتکل RICE در مواردی مانند پارگی مینسک، ورم یا جراحت
- جراحی آتروسکوپی به منظور ترمیم پارگی مینسک
- مسکن ها و دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه برای درمان التهاب و درد
- تجویز مسکن های درد
- تجویز دارو های ضد التهاب
- تجویز کورتیکواستروئید
- ترمیم جراحی اگر این عارضه مفصلی، به علت جراحت باشد
- تزریق سلول های بنیادی برای درمان آرتروز استخوانی زانو
درمان های کریپتاسیون ریوی شامل موارد زیر می‌باشد:
- استفاده از استروئید های تنفسی به منظور کاهش التهاب مسیر تنفسی
- استفاده از گشادکننده های نایژه
- اکسیژن تراپی
- توان بخشی ریوی
درمان های خانگی
1- گیاه کندر
صمغ خارج شده از این گیاه بسیار قدرتمند بوده و باعث تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب مفاصل و بهبود حرکت در افراد می شود. محققین آزمایشی را در ارتباط با اثر بخشی صمغ کندر بر افراد مبتلا به آرتروز استخوانی انجام دادند. نتایج این آزمایش نشان داد که مصرف صمغ کندر می تواند ورم و درد مفاصل را کم کرده و قابلیت تحرک افراد مبتلا را بهبود بخشد. همچنین این نتایج نشان داد که مصرف صمغ کندر می تواند سطح تری گلیسیرید سرم را پایین بیاورد.
2- زردچوبه
این ادویه به خاطر قابلیت های فراوانش در دنیا شناخته شده است. زردچوبه می تواند از ایجاد لخته جلوگیری کند، افسردگی را بهبود بخشد، با چاقی مبارزه کند، کلسترول خون را تنظیم کرده و به عنوان یک ضدالتهاب عمل کند. همچنین این ماده می‌تواند به عنوان یک مسکن طبیعی عمل کند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف روزانه 1000 میلی گرم عصاره زردچوبه می تواند برای درمان آرتروز مفید باشد.
3- اسید های چرب امگا 3
اسید های چرب امگا 3 می توانند با کاهش التهاب بدن در مبارزه با آرتروز های التهابی موثر واقع شوند. مصرف روزانه 5.5 گرم روغن ماهی می‌تواند درد مفاصل را کاهش دهد.
4- کلاژن
کلاژن مسئول حفظ سلامتی پوست، استخوان ها، مفاصل و تاندون ها می‌باشد. کلاژن برای افراد مبتلا به این عارضه مفصلی، بسیار ضروری است. کلاژن در داخل مفاصل به عنوان یک روان کننده عمل می‌کند و به استخوان اجازه می دهد تا آزادانه بر روی هم بلغزند. مطالعه ای نشان داد که کلاژن هیدرولیزات احتمال از بین رفتن مفاصل در افراد مستعد را کم می کند.
مطالعه دیگری نشان داد که کلاژن نوع 5 می تواند دارای خواص ضدالتهابی باشد و در درمان آرتروز موثر واقع شود.
مصرف مکمل های باکیفیت کلاژن می تواند به بهبود آرتروز و ترمیم بافتی بخصوص بافت پوست کمک کند.
5- ورزش
ورزش کردن یکی از بهترین راه ها برای بهبود قابلیت تحرک و انعطاف پذیری بدن می باشد. همچنین ورزش می تواند درد مفاصل و خستگی را کم کند. فعالیت های سبک مانند پیاده روی بسیار مفیدند، اما از حرکات کششی برای رفع سختی فراموش کرد. این تمرینات به مفاصل شما کمک می‌کند تا کارایی‌شان را حفظ کرده و سالم بمانند.
تقویت عضلات به منظور محافظت بیشتر از مفاصل نیز بسیار ضروری می باشد. افراد مبتلا به آرتروز های التهابی می‌تواند 3 روز در هفته به تمرینات با وزنه پرداخته و بهبود را احساس کنند.
6- دوش آب گرم و مرطوب کننده های هوا
اگر از کریپتاسیون ریوی رنج می‌برید، بخار آب گرم در حمام می تواند علائم این وضعیت را از بین ببرد. اگر در شهری با آب و هوای خشک زندگی می‌کنید، از یک بوخور به منظور مرطوب ساختن هوای اتاق استفاده کنید.
راه های جلوگیری از صدای مفاصل
یکی از بهترین راه های جلوگیری از ابتلا به این عارضه مفصلی، از طریق رژیم غذایی می باشد. با مصرف مواد ضد التهاب طبیعی در رژیم غذایی روزانه می‌توانید از تجمع التهاب در بدن و مفاصل جلوگیری کنید.
مواد غذایی که دارای ضد التهاب طبیعی می‌باشد عبارتند از:
- ماهی های آب سرد تازه مانند سالمون، تن و ساردین
- میوه های تازه مانند شاه توت، گیلاس و بلوبری
- گیاهان سبز مانند بروکلی، کلم برگ و اسفناج
- خشکبار مانند بادام و گردو
- روغن زیتون
از مصرف هر گونه ماده خوراکی حساسیت زا خودداری کنید. برخی از این مواد شامل موارد زیر می باشند:
- گندم
- سویا
- شیر گاو محلی
- تخم مرغ
- بادام زمینی
- ماهی
- غذاهای دریایی
اگر به نوارهای لاتکس حساسیت دارید بهتر است از مصرف موارد زیر خودداری کنید:
- سیب
- آووکادو
- موز
- هویج
- کرفس
- کیوی
- سیب زمینی خام
راهکار های دیگر برای پیشگیری از این عارضه
- داشتن یک وزن متعادل
- ورزش کردن به مدت 30 دقیقه در روز
