سرفه کردن به صورت گهگدار و هرنگاهی باعث بروز مشکل و ناراحتی نمی شود اما اگر کودکتان به طور مداوم و برای چند روز پیاپی سرفه کند، قطعا نگران کننده است. در این صورت آنها به درستی نمی خوابند، غذا نمی خورند و حتی گاهی نمی توانند به خوبی نفس بکشند. شما می خواهید به هر نحو ممکن به آن ها کمک کنید، اما ممکن است ندانید که چه کاری باید انجام دهید. این مقاله از بخش سلامت کودک و بیماری های دکتر سلام، به شما در مورد دلایل مختلف سرفه کردن نوزادان، علل و نحوه درمان آن می گوید.
علت سرفه کردن نوزادان چیست؟
سرفه یک عکس العمل محافظتی طبیعی در بدن است که هر گونه موانع مسدودکننده را از بین می برد. سرفه کمک می کند تا هر گونه مواد مضر مانند ذرات گرد و غبار و مواد غذایی که به طور تصادفی وارد مجاری شده است، پاک شود. همچنین کمک می کند تا ترشحات بیش از حد دستگاه تنفسی مانند ریفلاکس از بین برود. هنگامی که ترشحاتی همراه سرفه وجود دارد، آن را به عنوان سرفه مرطوب می شناسند. در غیر این صورت، سرفه خشک است.
علت سرفه کردن نوزادان چیست؟
نشانه هایی که کودک شما از خود نشان می دهد می تواند به شما در تعیین علل سرفه کمک کند. در اینجا 11 علت عمده سرفه کردن نوزادان و کودکان نوپا ذکر شده است.
1. سرماخوردگی
معمولا با یک سرفه مرطوب شروع می شود و پس از آنکه کودک بهبود مییابد تبدیل به سرفه خشک می شود. چندین ویروس مسئول سرماخوردگی هستند؛ یکی از رایج ترین آنها رایانویروس است. معمولا، سرفه ای که به علت سرماخوردگی است، می تواند تا دو ماه پس از خارج شدن از وضعیت بیماری ادامه یابد.
2. سرفه مزمن
این نوع سرفه با سر و صدای بلند و زیادی همراه است. این سرفه، شدید و کاملا متفاوت از سرفه های دیگر است. باکتری Bordetella pertussis باعث سرفه است، که می تواند به مدت چند روز یا حتی ماه ها ادامه یابد. تولید سم توسط باکتری ها می تواند راه های هوایی را تحریک کند و باعث سرفه های مداوم شود.
3. سرفه کردن نوزادان در اثر کروپ یا خروسک
سرفه کروپ صدایی عوعو مانند دارد. انواع مختلف کروپ شامل کروپ ویروسی، کراپ باکتریایی و کروپ اسپاستمی هستند. خروسک معمولا ظرف یک هفته کاهش مییابد و اگر زودتر درمان آن شروع شود، سریع تر برطرف می شود.
4. عفونت ریه یا سینوس
عفونت های ریه منجر به ایجاد خلط در ریه ها می شود و موجب سرفه مرطوب می شود. عفونت های سینوسی همچنین زمانی که مایعات آلوده به سینوس به داخل گلو وارد می شوند، باعث ایجاد سرفه مرطوب می شوند.
عفونت ریوی معمولی در نوزادان و کودکان مبتلا به برونشیت وجود دارد، جایی که مسیرهای هوایی کوچک درون ریه، به نام برونشیل، آسیب می بیند. شایع ترین علت برونشیت ویروس سنسیتیال تنفسی (RSV) است.
چندین ویروس و باکتری می تواند باعث عفونت سینوس ها شود. هنگامی که ترشحات عفونی از بینی به گلو عبور می کنند، تمایل دارند که گلو را تحریک کنند و سرانجام باعث ایجاد سرفه می شوند.
5. آلرژی
سرفه ای که به علت آلرژی به وجود می آید، معمولا خشک است و یا با خلط بسیار کم همراه است. کودک سایر علائم آلرژی مانند تورم حفره بینی، عضلات گلو، صورت و غیره را نیز از خود بروز می دهد.
یک علت شایع سرفه، رینیت آلرژیک است که هنگامی که کودک در معرض آلرژن های هوایی بالقوه مانند گرد و غبار، ذرات معلق و موی حیوانات خانگی قرار می گیرد، رخ می دهد.
6. سرفه کردن نوزادان در اثر آسم
سرفه ای خشک همراه با خس خس سینه و تنفس شدید است که با پوسته پوسته شدن بینی، حرکت زیاد شکم و چیزهای دیگر مشخص می شود. سرفه ناشی از آسم معمولا در شب رخ می دهد.
آسم یک بیماری ژنتیکی است که می تواند به علت چندین عامل مختلف از جمله آلرژی ها مانند ذرات معلق و گرد و غبار، مواد شیمیایی، استرس و حتی آب و هوای سرد ایجاد شود.
این وضعیت اغلب مادام العمر ادامه می یابد، زیرا درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال، میتوان آن را به راحتی با دارو کنترل کرد و با اجتناب از قرار گرفتن در معرض عوامل تشدید کننده، از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
7. ریفلاکس معده
سرفه بر اثر این مورد می تواند مرطوب باشد، اما حاوی خلط یا مخاط نیست. در عوض، نوزاد هنگامی که سرفه می کند، مقادیر کمی از محتویات معده، مانند شیر را از دهان خود بیرون می دهد.
سرفه به علت ریفلاکس گوارشی، زمانی که اسید معده به عنوان یک اسفنکتر استروئیدی به داخل مری وارد شده و به گلو می رسد، اتفاق می افتد.
کودک مبتلا به بیماری گوارشی (GERD) نشانه های دیگری از قبیل آروغ مرطوب و سکسکه مرطوب را از خود نشان می دهد.
8. سرفه کردن نوزادان در اثر فیبروز کیستیک
سرفه خشک یا مرطوب مداوم، که می تواند بسیاری از موکوس ها را از ریه بیرون آورد. فیبروز کیستی (CF) یک بیماری ژنتیکی است که موجب تشکیل مخاطی ضخیم در ریه ها می شود که بدن قادر به پاکسازی آن ها نیست. موکوس زمینه پرورش دهنده مناسبی برای باکتری ها می شود، در نتیجه کودک را مستعد ابتلا به عفونت های ریه می کند. CF هیچ درمانی ندارد، اما پزشکی مدرن به افراد مبتلا به CF کمک می کند تا زندگی عادی بدون مشکلی را داشته باشند.
9. آسپیراسیون
این حالت یک سرفه ناگهانی است که معمولا هنگام خوردن و آشامیدن غذا رخ می دهد و هنگامی که غذاها به جای لوله غذا به راه هوایی وارد می شوند، ایجاد می شود. در چنین مواردی، نوزاد یا کودک نو پا سرفه می کند.
خطر معمولا در هنگام خوردن جامدات بیشتر است، زیرا می توانند در داخل راه هوایی قرار گیرند و به راحتی مانع تنفس شوند. نوزادان با قراردادن یک جسم خارجی مانند اسباب بازی در دهان خود سبب ایجاد آسپیراسیون می شوند.
شرایط موجود، مانند ناهنجاری های مادرزادی در استخوان های جمجمه و GERD می تواند یک کودک را بیشتر در معرض این بیماری قرار دهد.
نوزادانی که به هر دلیلی دچار خوشحالی بیش از حد می شوند، وقتی که بزاق به داخل گلویشان می جهد، سبب ایجاد سرفه و سوزش می شود.
10. مشکلات قلبی و تنفسی مادرزادی
سرفه خشک می تواند نشانه ای از بیماری های قلبی باشد در حالی که سرفه مرطوب معمولا نتیجه مشکلات تنفسی است. در هر دو مورد، کودک علائم دیگر مانند خستگی و کم اشتهایی را از خود نشان می دهد که سرفه نیز به آن اضافه می شود.
سرفه اغلب یک نشانه آشکار بیرونی از مشکلات مادرزادی قلبی و تنفسی است که وقتی کودک فعالیت بدنی دارد، خود را نشان می دهد.
تراکومالاسیا، یک بیماری است که در آن نای (لوله هوایی) به طور جزئی یا به طور کامل مسدود می شود و عبور هوا را دچار مشکل می کند. این یک مشکل تنفسی مادرزادی است که می تواند منجر به سرفه شود.
سرفه اغلب می تواند نشانه ای از نارسایی قلب در مورد کودکان مبتلا به نقص قلب باشد، در نتیجه کودک نیاز به بازدید پزشکی اورژانسی دارد.
11. سرفه عادتی
این نوع سرفه ها خشک هستند و معمولا نشانه های ناراحتی یا علائم دیگر ندارند. نوزاد / کودک نوپا در این صورت سالم و طبیعی است.
کودکان نوپایی که در یک محیط پر گرد و خاک زندگی می کنند، ممکن است سرفه های زیادی داشته باشند. آنها ممکن است این سرفه ها را حتی زمانی که در معرض عوامل محیطی نیستند نیز، ادامه دهند.
نشانه ی یک سرفه معمولی این است که کودک وقتی که مشغول به کاری مانند بازی کردن است، سرفه نمی کند. همچنین، او در طول خواب سرفه نمی کند و به نظر نمی رسد که از سرفه کردن رنج ببرد.
سرفه اغلب یکی از علائم قابل توجه یکی از شرایط ذکر شده در بالا است. در بعضی موارد ممکن است برجسته باشد و توسط والدین نادیده گرفته شود. با این وجود، به یاد داشته باشید که در بعضی از شرایط، نوزاد یا کودک نوپایی که سرفه می کند، نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد.
چه زمانی برای سرفه های کودک به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت وجود هر یک از علائم زیر همراه با سرفه، کودک را به پزشک ببرید:
- تب، با دمای بالای 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد)
- بی حالی، رخوت و خستگی شدید
- سرفه همراه با سر و صدای عجیب و غریب و یا همراه با صدای خس خس یا سوت زدن
- کودک به درستی غذا نخورد و اشتهای خود را از دست بدهد
- سرفه، همراه با خلط سبز رنگ زیاد و حاوی لکه های قرمز و یا دارای بوی ناخوشایند
- کودک پس از یک دوره سرفه، نیمه هوشیار یا بی حال شود
- کودک بعد از سرفه، از درد در ریه ها یا سینه شکایت کند. قفسه سینه نیز هنگامی که لمس می شود، آزرده شود، که ممکن است به علت آسیب دیدگی عضله ها یا از هم باز شدن دنده ها باشد که ناشی از سرفه شدید است
- فعالیت های ساده مانند بالا رفتن از پله ها، به سرعت دویدن و راه رفتن در خارج از منزل باعث سرفه می شوند
- نوزاد معمولا پس از سرفه استفراغ کند
- کودک در طول سرفه به زور نفس بکشد و قادر به تولید صدا از دهان نباشد.
- لب های کودک پس از چند لحظه سرفه، صورتی رنگ شوند
- کودک پس از سرفه ی شدید، بیهوش شود
پزشک براساس علت سرفه، روش درمان مناسب را به شما پیشنهاد می کند.
چطور سرفه کردن نوزادان درمان می شود؟
درمان سرفه ممکن است شامل یک یا چند گزینه ی زیر باشد.
- زمانی که سرفه ناشی از یک نوع عفونت باکتریایی است، یک دوره آنتی بیوتیک تجویز می شود. دوز آنتی بیوتیک ها می تواند بر اساس بیماری، سن کودک و شدت عفونت متفاوت باشد.
- داروهای ضد درد مانند استامینوفن (با نام تجاری تییلنول) برای کاهش ناراحتی ناشی از سرفه و کاهش تب نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
- داروهای پیشگیرانه برای شرایط دائمی مانند آسم و فیبروز کیستیک استفاده می شود. این داروها به کاهش شدت بیماری کمک می کند که سرانجام باعث کاهش سرفه می شوند. داروها همچنین می توانند برای کاهش فرکانس ریفلاکس اسید استفاده شوند و در نهایت آن را در بلند مدت متوقف کنند.
- استراحت، به سرفه هایی که بر اثر آلرژی به وجود می آیند، کمک می کند. استراحت در مورد عفونت های ویروسی نیز، که سیستم ایمنی بدن، باید به تنهایی و بدون کمک داروها، مقابله کند، ضروری است.
- مداخله جراحی در مورد شرایط شدید مانند نقص مادرزادی قلب، ریفلاکس گوارشی شدید و اختلالات مغزی که می تواند منجر به سرفه مزمن شود، ضروری است.
همیشه با پزشک کودکتان برای درمان سرفه مشورت کنید و از استفاده از داروهای سرفه متداول (OTC) برای نوزاد اجتناب کنید.
آیا می توانید داروهای سرفه OTC را به کودک بدهید؟
هرگز. هر نوع شربت یا قرص OTC را به یک نوزاد یا کودک نو پا ندهید.
اداره غذا و داروی آمریکا به شدت از استفاده از داروهای سرفه برای کودکان زیر سن دو سال جلوگیری می کند. این سازمان همچنین اظهار داشت، که این داروها می تواند بر سلامت کودک تاثیر بگذارد و حتی باعث عوارض جانبی شود.
آکادمی اطفال آمریکا می گوید: بهترین سن استفاده از داروی OTC برای درمان سرفه از سن چهار سالگی به بعد است. به جای استفاده از بطری شربت سرفه، پس از مشاوره با پزشک متخصص اطفال، چند دارو طبیعی خانگی را امتحان کنید. بهتر است سعی کنید که از سرفه کردن نوزادان با اقدامات پیشگیرانه ای که بعدتر به شما می گوییم جلوگیری کنید.
چگونه از سرفه کردن نوزادان جلوگیری کنیم؟
پیشگیری از سرفه کردن نوزادان ، یعنی اجتناب از چیزهایی که می تواند باعث ایجاد سرفه شود. بنابراین، در اینجا مطالبی وجود دارد که شما می توانید آن ها را انجام دهید.
حفظ بهداشت مناسب:
هنگامی که یک فرد آلوده به ویروس، عطسه و یا سرفه می کند، بیماری های تنفسی از طریق هوا به دیگران منتقل می شود و گسترش می یابد. اگر فردی در خانواده دارای سرماخوردگی یا عفونت ریه می باشد، کودک خود را از او دور نگه دارید. به آنها بگویید در هنگام عطسه کردن یا سرفه کردن یک دستمال را جلوی دهان خود نگه دارند. قبل از دست زدن به نوزاد و وسایل کودک برای جلوگیری از گسترش ویروس از طریق لمس، دست های خود را بشویید.
حواستان های سرفه به محرک باشد:
اگر کودک شما در معرض آلودگی هایی مانند دود اتومبیل و گرد و غبار، سرفه می کند، از قرار گرفتن نوزاد در معرض آنها جلوگیری کنید. بعضی از کودکان مبتلا به آسم نباید در معرض گیاهانی که گرده پراکنی دارند، قرار گیرند، زیرا این امر موجب تشدید سرفه می شود.
از خطر مسدود شدن مسیر هوایی جلوگیری کنید:
نوزادان تمایل دارند که اجسام را در دهان خود نگه دارند، که این اجسام ممکن است در مسیر هوایی آن ها قرار گیرد و باعث مسدود شدن آن شود. کودک را در خانه نگهدارید و اسباب بازی های کوچک، وسایل خانگی و کیسه های پلاستیکی را از او دور نگه دارید تا خطر سرفه ناشی از آسپیراسیون را کاهش دهید.
داروها باید به موقع استفاده شوند:
مصرف به موقع دارو بهترین راه برای پیشگیری از سرفه ای است که به علت بیماری های ژنتیکی مانند آسم و فیبروز کیستیک ایجاد می شود. برای جلوگیری از سرفه های ناشی از عوامل تحریک کننده، همیشه و به موقع از دارو استفاده کنید.
مراقب نشانه های شدید باشید:
برخی از علل سرفه، مانند بیماری های قلبی، می تواند عمقی شود و به سختی از بین برود، مگر اینکه این وضعیت کودک در گذشته تشخیص داده شده باشد. حواستان به علائم عجیب و غریب همراه با سرفه باشد و به محض مشاهده آن ها، به پزشک اطلاع دهید.
در حالی که سرفه ها اغلب خوش خیم هستند، زمانی که به مدت طولانی ادامه یابند یا با علائم دیگر همراه شوند، باعث ایجاد نگرانی می شوند. اگر احساس می کنید که چیزی در سرفه کودکتان غیرعادی به نظر می رسد، قطعا او را به پزشک متخصص نشان دهید. تشخیص زودهنگام و شروع درمان، می تواند نقش مهمی در درمان موفقیت آمیز و مدیریت چندین بیماری جدی ای که می تواند موجب سرفه شود، داشته باشد.
منبع: دکتر سلام
