تردیدی نیست که بسیاری از شما درباره رژیم سوانک در رابطه با بیماری ام اس ، چیزهایی شنیده باشید. یکی از شایع ترین رژیم های غذایی و مکملی برای مدیریت بیماری به شمار می رود. رژیم سوانک برای بیماری ام اس، شامل یک رژیم غذایی کم چربی است که بر روی مصرف دانه ها، میوه ها، سبزیجات و پروتئین های کم چربی، تأکید دارد. در این مقاله از بخش تغذیهدکتر سلام به شما می گوییم که چه تغذیه ای برای این بیماران مناسب است و چه غذاهایی نامناسب. با ما همراه باشید.
بیماری ام اس و رژیم غذایی مناسب آن
خوردن غذای سالم و مغذی بخشی مهم از داشتن احساس خوب و مدیریت علائم مولتیپل اسکلروزیس یا همان MS است. در فرایند سیستم ایمنی بدن، این سیستم به سیستم عصبی مرکزی حمله می کند، سیگنال های عصبی را مسدود یا قطع می کند و باعث نشانه هایی از جمله موارد زیر می شود:
- خستگی
- بی حسی
- مشکلات حرکتی
- اختلال عملکرد مثانه و روده
- مشکلات بینایی
هنگامی که با این علائم سرو کار دارید، رژیم غذایی شما بسیار مهم است. مطالعه کنید تا متوجه شوید که کدام غذاها ممکن است به شما کمک کند یا به وضعیت شما آسیب بیشتری برسانند.
منشا و خاستگاه بیماری ام اس
دکتر سوانک، متخصص مغز و اعصاب، پس از بررسی های جغرافیایی و اپیدمیولوژی بیماری ام اس ، به این نتیجه رسید که رژیم غذایی در بروز ام اس نقش دارد. به عنوان مثال، ام اس، در ایالات متحده، اروپا، کانادا و استرالیا بسیار شایع تر از سایر نقاط جهان مانند آسیا و آفریقا است. در این کشورها که درجه شیوع ام اس بسیار بالاست، رژیم های غذایی افراد، چربی زیادی دارد، مخصوصا از نوع اشباع شده.
علاوه بر این، دکتر سوانک متوجه این نکته شد که افرادی که در کشور نروژ و در جوامعی زندگی می کنند که ماهیگیری در آنجا رواج دارد (ماهی بخش عمده ای از رژیم غذایی آنها را تشکیل می دهد)، 8 برابر کمتر از کسانی که در مناطق کوهستانی زندگی می کنند، دچار ام اس می شوند زیرا غذای اصلی افراد این مناطق، گوشت می باشد.
گذشته از این ها، دکتر سوانک به ذکر این نکته می پردازد که پس از صرف یک وعده غذایی پر چرب، سلول های خون انسان به یکدیگر چسبیده و توده ای را به وجود می آورند که از گردش خون در مویرگ ها جلوگیری می کند. فرضیه او این بود که این توده های سلولی، باعث انسداد عروق خونی کوچکی می شوند که وظیفه خون رسانی به مغز را دارند و این حالت، منجر به التهاب و ضایعات در سیستم عصبی مرکزی می شود.
بیشتر بدانید : رژیم غذایی گوشتخواری چیست؟+ برنامه غذایی
طبق نظریه او، اگر مصرف چربی مخصوصا چربی های اشباع شده را کنار بگذارید، قادر به از بین بردن این توده های سلول های خونی می شوید. توده های کمتر یعنی انسداد کمتر و در نتیجه التهاب کمتر و به این معنی که از نظر تئوری، در ایجاد آسیب های ام اس، توفقی ایجاد شده است.
دکتر سوانک تحقیقاتش را در اواسط دهه 1950 آغاز کرد و 25 نفر که بیماری ام اس داشتند را با یک رژیم غذایی کم چرب، مورد تحقیق قرار داد. شش نفر از این افراد از تحقیق خارج شدند و پنج نفر دیگر فوت کردند. 19 نفر که در این رژیم غذایی باقی ماندند، در عبور از این تحقیق، دچار ضعف و سستی نشدند.
او این تحقیقات را به مدت 34 سال و با یک گروه 144 نفری مبتلا به ام اس نیز انجام داد و به نتایج بسیار خوبی همانند نتایج تحقیقات قبلی دست یافت. 95درصد از افرادی که این رژیم غذایی را رعایت کردند، 20 گرم یا کمتر از چربی اشباع شده در روز مصرف می کردند و در نهایت پیشرفت ضعیفی را نشان ندادند.
پس از 34 سال، میزان مرگ و میر در این گروه، در مقایسه با گروهی که رژیم غذایی پر چرب داشتند و میزان مرگ آنها بیشتر از 80 درصد بود، میزان مرگ و میر، 31 درصد بود. این نشان دهنده چه چیزی می باشد؟ نشان دهنده این است که رژیم غذایی نه تنها از پیشرفت ام اس و دلایل مربوط به مرگ و میر ناشی از این بیماری، از افراد محافظت می کند، بلکه از دیگر بیماری هایی که به نوع سبک زندگی مربوط می باشد، جلوگیری می کند.
قوانین اصلی رژیم غذایی سوانک
در اینجا چند دستورالعمل اصلی در رابطه با رژیم سوانک را ارائه می کنیم. اگر دقت داشته باشید، تمام این دستورات،خیلی خوب بر میزان دریافت چربی، تمرکز کرده اند. همانطور که با برنامه غذایی پیش می روید، متوجه می شوید که رژیم سوانک بسیار ساده است به جای اینکه به آن به چشم یک رژیم غذایی نگاه کنید، بیشتر به عنوان یک سبک زندگی آن را در نظر بگیرید، یعنی این که مجبور نیستید وعده های غذایی خود را اندازه بگیرید یا غذای خاصی را مصرف کنید. در عوض، باید به طور اساسی، مصرف چربی و گوشت را کنار بگذارید.
روغن ها در رژیم بیماری ام اس
مصرف روغن مخصوصا چربی های غیر اشباع را به میزان 20 تا 50 گرم در روز، محدود کنید.
چربی های اشباع
بیشتر از 15 گرم از چربی های اشباع شده را در روز مصرف نکنید. با این حال، تمام چربی ها را از رژیم خود حذف نکنید. اسیدهای چرب غیر اشباع برای سلامت مغز و سلول ها مهم هستند. آنها حاوی امگا 3 و ویتامین D هستند که ممکن است اثر محافظتی روی MS داشته باشند. غذاهای حاوی ویتامین D و امگا 3 شامل ماهی های چرب مانند ماهی آزاد، ماهی تن و ماهی خال مخالی هستند.
گوشت قرمز
در طول سال اول، گوشت قرمز مصرف نکنید. بعد از یک سال، مجاز به مصرف 3 اونس گوشت قرمز در هفته خواهید بود.
لبنیات در رژیم بیماری ام اس
هر نوع محصول لبنی نمی تواند حاوی بیش از 1 درصد کره باشد. واضح است که این موضوع شامل کره نیز می شود. مصرف هر محصول لبنی با هر نوع چربی اشباع شده، باید به دو وعده در روز محدود شود. با این حال، مصرف محصولات لبنی بدون چربی به هر میزانی که بخواهید، می توانید مصرف کنید. مصرف محصولات لبنی مصنوعی مانند مارگارین یا روغن هایی که برای تهیه شیرینی و نان استفاده می شوند، مجاز نیستند.
غذاهای فرآوری شده
از مصرف غذاهای فرآوری شده حاوی چربی اشباع شده، پرهیز کنید.
مکمل ها
به صورت روزانه مکمل مولتی ویتامین و ماده معدنی همراه با یک کپسول که حاوی 1 قاشق غذاخوری روغن کبد ماهی کاد است را مصرف کنید.
خوردنی های مجاز در رژیم بیماری ام اس
ممکن است بخواهید بدانید که مصرف چه نوع مواد غذایی در رژیم سوانک مجاز است. تصورات اشتباهی در مورد این نوع رژیم وجود دارد زیرا آن را نوعی رژیم گیاهخواری یا حتی وگان می دانند در حالی که این گونه نیست. فهرستی از غذاهایی که می توانید بخورید را ارائه می دهیم:
دانه ها و غلات
مصرف 4 وعده دانه ها و غلات مجاز است، با این حال مراقب چربی های پنهان در محصولات پخته شده و گرانولا باشید.
تخم مرغ
مصرف تخم مرغ مجاز است، اما فراموش نکنید که پنج گرم چربی اشباع شده در زرده تخم مرغ وجود دارد.
پاستا و برنج
مصرف این دو ماده غذایی به هر اندازه که بخواهید مجاز می باشد اما پاستای که از غلات کامل تهیه شده و برنج قهوه ای، بهتر هستند.
گوشت سفید در رژیم بیماری ام اس
گوشت سفید مرغ یا بوقلمون نیز مجاز می باشد به شرطی که پوست و چربی نداشته باشند.
میوه ها
افراد باید حداقل دو وعده میوه را در روز مصرف کنند اما مصرف آووکادو و زیتون را به خاطر چربی، محدود کنید.
سبزیجات
مصرف حداقل دو وعده سبزیجات در روز، بخشی از رژیم سوانک می باشد. یک وعده با یک فنجان برابری می کند و در مصرف سبزیجات محدودیتی وجود ندارد.
ماهی و بیماری ام اس
تمام ماهی های سفید و نرم تنان صدف دار را میتوان به مقدار نامحدود مصرف کرد. به یاد داشته باشید میزان چربی ماهی های چرب را در برنامه رژیمی خود به حساب بیاورید.
قهوه
هر نوع نوشیدنی حاوی کافئین را نباید بیشتر از 3 فنجان در روز بخورید.
آجیل
مصرف آجیل و دانه ها خوب هستند، اما باید مقدار مجاز روغن آن را در نظر بگیرید.
میوه به جای قندهای تصفیه شده
هیچ شواهد علمی ای نشان نمی دهد که قندهای تصفیه شده با MS در ارتباطند. با این حال، قند تصفیه شده و فرآوری شده بسیار التهاب آفرین است و باید محدود شود. علاوه بر این، حذف غذاهای شیرین به شما کمک می کند تا وزن خود را مدیریت کنید، که این موضوع برای افراد مبتلا به MS بسیار مهم است. غذاهای مملو از قند و کالری و وزن اضافی میتواند اثرات ناشی از MS را افزایش دهد.
داشتن اضافه وزن نیز ممکن است به مشکلات حرکتی کمک کند و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد. خوردن گاه گاه تکه ای از کیک تولد خوب است، اما به طور کلی میوه را به عنوان گزینه ای مناسب برای میان وعده و دسر خود انتخاب کنید. میوه با فیبر بالا، همچنین به برطرف کردن یبوست، که نشانه ی دیگری از MS است، کمک می کند.
بیشتر بدانید: رژیم جنیفر لوپز و تمرینات ورزشی او
نوشیدنی های غیر مجاز در این رژیم غذایی
نوشیدنی های حاوی آسپارتام، کافئین و الکل می تواند مثانه را تحریک کند. با توجه به دستورالعمل های تغذیه ای NMSS، اگر علائم MS مربوط به مثانه دارید، بهتر است از این نوشیدنی ها دور بمانید.
ملاحظات و نکات قابل توجه دیگر در رژیم بیماری ام اس
منتظر نمانید
آمارهای دکتر سوانک نشان داد افرادی که بهترین نتایج را از رژیم سوانک دریافت کردند، کسانی بودند که به محض تشخیص این بیماری، این رژیم را در مراحل اولیه بیماری خود، آغاز کردند.
خودتان را فریب ندهید
نتایج عجیبی که از این مطالعه به دست آمد نشان داد افرادی که به این رژیم عمل کردند، نسبت به رعایت دستورالعمل ها بسیار سخت گیر بودند. در حقیقت، اعتقاد دکتر سوانک بر این است که حتی افزایش 8 گرم چربی اشباع شده در روز، خطر مرگ ناشی از ام اس را تا 3 برابر افزایش می دهد.
جامعه پزشکی در مورد رژیم سوانک چه می گوید
رژیم سوانک توسط انجمن ها، مورد بحث قرار گرفته زیرا معتقدند که این رژیم خیلی جزئی و ناقص است. به گفته این انجمن، تحقیقات اخیر در مورد نقش رژیم غذایی در بیماری ام اس ، به یک بحث داغ تبدیل شده است. به عنوان مثال، اکنون محققان در رابطه با باکتری روده که بر روی بیماری ام اس تاثیر می گذارد، مطالعه می کنند.
آنها متوجه شدند که رژیم غذایی غنی حاوی گوشت های پر چرب، باعث بیماری های التهابی مانند ام اس می شوند که در رشد برخی از باکتری های روده نیز نقش دارند. از طرف دیگر، افرادی که رژیم غذایی کم چرب و رژیم غذایی گیاهی دارند، از لحاظ باکتری های روده ای کاملا متفاوت هستند زیرا نوع باکتری روده ای آنها از نوع ضد التهابی می باشد. متخصصین در حال مطالعه محدودیت های کالری و رژیم های غذایی کتوژنیک بر روی بیماری های عصبی مثل ام اس هستند.
یک خبر خیلی خوب
روشن است که در مورد نقش رژیم غذایی در ام اس، هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.داشتن رژیم غذایی، یکی از راه هایی است که از طریق آن می توانید نقش فعالی در بهبودی ام اس داشته باشید.
از آنجایی که هیچ دستور العمل خاصی برای رژیم سوانک یا رژیم های غذایی دیگر برای افراد مبتلا به ام اس وجود ندارد. داشتن یک رژیم غذایی سالم که دارای کمترین مقدار چربی و فیبر بالایی باشد، برای سلامت کلی شما و بهبود ام اس مفید خواهد بود.
منبع: دکتر سلام