در مورد بیماری کلیه در سگ ها چه می دانید؟ آیا تا به حال شاهد علائم بیماری کلیه در سگ خود بوده اید؟ در این مواقع چه اقداماتی را انجام داده اید؟ آیا می دانید که سگ ها هم مانند انسان ها، باید سریعا تحت درمان پزشکی قرار بگیرند و گرنه بیماری کلیه در سگ ها می تواند باعث از پای در آوردن آنها شود. پزشک با انجام آزمایشاتی وجود این بیماری در سگتان را تشخیص خواهد داد و به درمان می پردازد. در این مقاله از بخش حیوانات خانگی دکتر سلام به بررسی این بیماری می پردازیم.
بیماری کلیه در سگ ها
بیماری کلیه مشکلی خطرناک و جدی در سگ ها می باشد که به مراقبت های پزشکی نیاز دارند. سایر شرایطی که با بیماری کلیه در سگ ها، مشترک هستند عبارتند از ناتوانی کلیه، نارسایی حاد و مزمن کلیه است. برای شما به عنوان صاحب سگ، شناخت انواع مختلف بیماری کلیه و علائمی که نشان دهنده بیماری کلیه هستند، مفید خواهد بود. عدم کارآیی کلیه های سگ به طور موثر، بر دیگر سیستم های بدن سگ تاثیر می گذارد.
انواع بیماری کلیه در سگ ها
نارسایی حاد کلیه
نارسایی حاد کلیه زمانی اتفاق می افتد که کلیه ها خیلی ناگهانی در یک سگ سالم، از کار بیفتند. این شکل از بیماری کلیه در سگ ها، در طی چند روز ایجاد می شود و باعث می شود که در مدت زمان کوتاهی، سگ از یک حالت طبیعی خارج شده و خیلی ناخوش و بیمار شود.
سگ هایی که بیشتر در معرض مواد سمی قرار می گیرند، بیشتر به نارسایی حاد کلیه مبتلا می شوند. بیشترین مواد سمی شامل ضد یخ، گیاهان سمی، برخی از داروهای مسکن انسانی و مرگ موش هستند.
عفونت های کلیه نیز یکی دیگر از علت های نارسایی حاد کلیه می باشند. عفونت های حاد دستگاه ادراری، در صورتی که به موقع تحت درمان قرار نگیرند، ممکن است باعث بروز عفونت های کلیه شوند اگرچه، این عامل به تنهایی علت عفونت های کلیه نمی باشد.
کاهش جریان خون یا نرسیدن کافی اکسیژن به کلیه ها، باعث بیماری نارسایی حاد کلیه می شوند. تروما، کم آبی بدن و گرما زدگی نمونه هایی از این دسته هستند برخی از شرایط مادرزادی یا اکتسابی می توانند منجر به نارسایی حاد کلیه شوند.
متأسفانه، بسیاری از سگ هایی که به نارسایی حاد کلیه مبتلا می شوند، بیش از چند روز زنده نمی مانند. با این حال، اگر زود متوجه بیماری آنها شوید و سریعا تحت درمان قرار بگیرند، بعضی از سگ ها می توانند کاملا بهبود پیدا کنند. درمان شامل تزریق مایع به داخل ورید و داروهای پشتیبانی کننده می باشند. تلاش دامپزشکان بر این است که علت نارسایی کلیه را تعیین کنند و طبق تشخیصی که داده اند، درمان را شروع کنند.
بیماری مزمن کلیه
بیماری مزمن کلیه گاهی اوقات با نام نارسایی مزمن کلیه نیز شناخته می شود و بیشتر دامپزشکان در ابتدا، این بیماری را بیماری مزمن کلیه نام نهادند زیرا این گونه به نظر می رسید که بهترین روش برای تعریف این بیماری می باشد. بیماری مزمن کلیه در نتیجه تغییرات دژنراتیوی می باشد که بر روی عملکرد مناسب کلیه ها تاثیر می گذارد. بیماری مزمن کلیه در بین سگ های مسن، شایع تر است و به تدریج شروع به پیشرفت می کند و باعث وخیم شدن عملکرد کلیه در طول زمان شده و در نهایت منجر به مرگ می شود.
هیچ گونه درمانی برای بیماری مزمن کلیه در سگ ها وجود ندارد اما درمان هایی وجود دارند که با انتخاب آنها میتوان بیماری را مدیریت کرد، کیفیت زندگی سگ را بهبود بخشید و زمان زنده ماندن سگ را تا چند سال افزایش داد.
عملکرد کلیه ها
در مهره دارانی مانند سگ ها و انسان ها، کلیه ها اندام های حیاتی به شمار می روند. کلیه های سگ در وسط شکم و در نزدیکی پشت آنها قرار دارند و خیلی به محل قرار گیری کلیه های انسان شبیه است. کلیه ها به یک شبکه وسیعی از رگ های خونی متصل هستند که به سایر اعضاء اصلی و حیاتی متصل می شوند. کلیه ها، اندام هایی پیچیده هستند که مسئول انجام مقاصد و اهداف مختلفی در بدن هستند. کلیه ها مسئول حفظ الکترولیت ها و تعادل pH خون هستند. کلیه ها مواد زائد را از خون جدا می کنند و با تولید ادرار، باعث دفع این مواد زائد می شوند. کلیه ها همچنین با تولید هورمون ها و آنزیم ها، به تنظیم و تعادل سازی عملکردهای مختلف بدن کمک می کنند. همکاری قلب و کلیه ها، با هم کار می کنند تا بدن بتواند زنده بماند. سگ ها نیز همانند انسان ها، بدون کلیه نمی توانند به زندگی خود ادامه دهند، اما با یک کلیه می توانند زندگی کنند.
علائم بیماری کلیه در سگ ها
علائم نارسایی حاد کلیه و بیماری مزمن کلیه کاملا شبیه یکدیگر هستند. تفاوت عمده و اصلی این است که نارسایی حاد کلیه، ظرف مدت چند روز و خیلی سریع اتفاق می افتد اما بیماری مزمن کلیه به تدریج و طی یک دوره طولانی مدت از چند ماه تا چند سال رخ می دهد. نشانه هایی که در زیر عنوان می شوند، از شایع ترین نشانه های اولیه بیماری کلیه در سگ ها می باشند:
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- بیحالی و رخوت
- کم شدن اشتها
- تهوع
- استفراغ
- اسهال
- کاهش وزن مخصوصا در بیماری مزمن کلیه
با پیشرفت بیماری کلیه در سگ ها، سموم بیشتری در جریان خون آزاد می شوند که باعث وخیم تر شدن علائم بالا می شوند. همچنین امکان بروز علائم زیر در سگ وجود دارد:
- کم شدن آب بدن
- افزایش فشار خون
- زخم معده
- کاهش دفع ادرار
- وجود خون در ادرار
- ناتوانایی در تنظیم دمای بدن
- کم خونی
- تشنج
این علائم در سگ هایی که به نارسایی حاد کلیه مبتلا می شوند، به سرعت و فقط در طول چند روز شدیدتر می شوند. در حالت بیماری مزمن کلیه، بسته به پاسخ سگ به نوع درمان، این علائم به تدریج و در طول ماه ها تا سال ها بدتر می شوند.
این بیماری در سگ ها چگونه تشخیص داده می شوند؟
این نکته بسیار مهم است که بدانید علائم بیماری مزمن کلیه تا زمانی که بیماری به مرحله خاصی پیشرفت نکند، علائمی را نشان نمی دهد. به همین دلیل سگ خود را برای انجام آزمایشات روزمره، به نزد دامپزشک ببرید و توصیه های دامپزشک خود را برای انجام آزمایشات به کار ببندید. معاینه سالیانه سگ ها، این امکان را به دامپزشکان می دهد که حتی بروز تغییرات کوچکی را در طول سال تشخیص دهند. بیماری کلیه در سگ هاممکن است از طریق آزمایشات ساده و رایج، خیلی زود تشخیص داده شود و قبل از اینکه سگ شما بیمار شود، درمان شروع شود.
چنانچه متوجه علائم بیماری کلیه یا دیگر علائم بیماری شدید، لازم است که سگ خود را به نزد دامپزشک ببرید. دامپزشک با صحبت کردن درباره سگ شما صحبت هایی با شما انجام می دهد و یک سری معاینات فیزیکی را شروع خواهد کرد. سپس امکان دارد، دامپزشک شما را به آزمایشگاه ارجاع دهد. آزمایشاتی که معمولا توصیه می شوند به شرح زیر می باشند:
شمارش کامل تعداد گلبول ها در حجم خاصی از خون (CBC)
برای جستجوی علائمی مبنی بر کم خونی، عفونت و دیگر حالت های غیر عادی، گلبول های قرمز خون و گلبول های سفید خون را مورد ارزیابی قرار می دهند.
پانل شیمیایی خون
اندازه گیری کردن اجزای داخلی خون که نشان دهنده نوع عملکرد اندام ها هستند مانند اندازه گیری نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین
الکترولیت های خون
مقدار الکترولیت های خون را مورد سنجش قرار می دهند تا تعیین کنند که آیا در وضعیت متعادلی هستند یا خیر که یکی از وظایف اصلی کلیه ها می باشد.
تجزیه شیمیایی ادرار
سنجش آن چیزی که از طریق ادرار از بدن دفع می شود مانند آزمایش غلظت ادرار، اندازه گیری مقدار پروتئین موجود در ادرار، جستجوی علائم عفونت و سایر مشکلات.
نتایج این آزمایشات معمولا اطلاعات کافی را برای تشخیص بیماری کلیه در اختیار دامپزشک قرار می دهد. در صورت ابتلا به بیماری کلیه، نیتروژن اوره خون (BUN) و کراتینین افزایش پیدا خواهند کرد. زمانی که کلیه ها توانایی تصفیه خون را نداشته باشند، این مواد شیمیایی در جریان خون آزاد می شوند. سطح فسفر خون نیز ممکن است افزایش پیدا کند. خیلی اوقات، ادرار رقیق می شود و ممکن است پروتئین زیادی داشته باشد و این علامتی است مبنی بر از دست دادن پروتئین، زیرا کلیه ها قادر به تصفیه نمی باشند. با آزمایش CBC، کم خونی نیز ممکن است دیده شود که در بیشتر موارد ناشی از بیماری کلیه می باشد.
با تشخیص بیماری کلیه، ممکن است آزمایشات بیشتری را برای مشخص کردن میزان پیشرفت بیماری انجام دهند. اندازه گیری فشار خون آزمایش مهمی است زیرا افزایش فشار خون در سگ هایی که به نارسایی کلیه مبتلا هستند، رایج می باشد. احتمالا دامپزشک، رادیوگرافی ( اشعه X ) و یا سونوگرافی از شکم را تجویز می کند.
درمان بیماری کلیه در سگ ها
زمانی که دامپزشک تصویر کلی از سلامت سگ شما در اختیار داشته باشد، برنامه درمانی را آغاز خواهد کرد. نوع درمان بستگی به شدت بیماری دارد و در جریان بیماری سگ شما، تغییر خواهد کرد. توجه کنید که آزمایشات آزمایشگاهی به منظور اندازه گیری تغییرات بیماری کلیه، باید تکرار شوند. سگ هایی که تحت درمان نارسایی حاد کلیه قرار می گیرند، ممکن است یک یا چند بار در روز نیاز به آزمایشات آزمایشگاهی داشته باشند. در مورد سگ هایی که ابتلا به نارسایی مزمن کلیه هستند، آزمایشات آزمایشگاهی معمولا هر چند هفته تا چند ماه تکرار می شوند. معالجات معمولا با توجه به نتایج آزمایشگاهی تنظیم می شوند.
محلول درمانی، اساس و پایه درمان بیماری کلیه می باشد. تزریق محلول داخل وریدی به منظور افزایش مقدار ادرار، به منظور درمان نارسایی حاد کلیه لازم می باشد. همچنین در صورت تشخیص بیماری مزمن کلیه، ممکن است این نوع درمان انجام گیرد که بستگی به نتیجه آزمایشات و وضعیت سگ دارد. محلول از طریق یک لوله انعطاف پذیر برای تخلیه سموم، وارد بدن می شود. در مقدار میزان استفاده از محلول دقت کافی باید صورت گیرد زیرا مقدار بیش از حد، می تواند اثرات منفی بر سیستم قلب سگ بگذارد. سگ های مبتلا به بیماری کلیه ممکن است به مدت چند روز تحت این نوع درمان قرار بگیرند و باید در بیمارستان بستری باشند.
سگ هایی که بیماری مزمن کلیه دارند، اغلب با تزریق محلول زیر پوستی توسط صاحب خود و در خانه تحت درمان قرار می گیرند. به این طریق که سوزنی را در زیر پوست بین کتف سگ وارد کرده و مقدار معینی از مایع را تزریق می کنند. این عمل ممکن است روزانه یا فقط چند روز در هفته صورت گیرد که البته بستگی به این دارد که سگ در چه مرحله ای از بیماری کلیه قرار دارد. ممکن است شنیدن این مطلب برای شما ترسناک باشد، اما انجام این کار در خانه واقعا آسان است. اداره دامپزشکی چگونگی انجام و تمام لوازم مورد نیاز شما را در اختیارتان قرار می دهد. دادن مایعات، سگ را هیدراته نگه می دارد و برای عملکرد کلیه ها مفید می باشد.
رژیم درمانی نیز برای تحت کنترل گرفتن بیماری مزمن کلیه مورد استفاده قرار می گیرد. باور گروهی بر این است که تنظیم سطح برخی از ترکیبات خاص در رژیم غذایی، می تواند میزان فشاری که بر روی کلیه ها وجود دارد را کاهش دهد. رژیم درمانی برای کلیه ها، اغلب شامل رژیم های کم پروتئین، فسفر، کلسیم و سدیم می باشد. دوست داشتن و خوشمزه بودن این رژیم ها، یک مسئله رایج می باشد و چندین مدل غذای قابل فروش وجود دارند که می توانید آنها را امتحان کنید.
داروها و مکمل ها به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. فسفاتی که با غذا مصرف می شود، می تواند مقدار جذب فسفات توسط بدن را کم کند و فشار بر روی کلیه ها را نیز کاهش دهد که معمولا باعث تصفیه فسفر از خون می شود. داروهای آنتی اسیدی، اسید تولید شده در معده را کاهش می دهند. تولید اسید در معده زمانی اتفاق می افتد که pH اسیدی، توسط کلیه ها نمی تواند تنظیم شود. داروهای ضد ویروسی باعث کاهش حالت تهوع و استفراغ ناشی از بیماری کلیه می شوند و گاهی اوقات نیز اشتها را زیاد می کنند. مهار کننده های ACE قادر به کنترل دفع پروتئین از طریق کلیه ها هستند و به تنظیم فشار خون نیز کمک می کنند. مصرف داروهای ضد فشار خون نیز ممکن است ضروری باشد. ممکن است دامپزشک، مصرف بعضی از ویتامین ها و مکمل ها را بر طبق نیازهای سگ شما، توصیه کند.
دیالیز به دلیل هزینه زیاد معمولا به ندرت استفاده می شود. دیالیز شامل استفاده از دستگاهی است که خون را تصفیه می کند و فقط در بعضی از بیمارستان های تخصصی ارائه می شود. در سگ هایی که به نارسایی حاد کلیه مبتلا هستند در صورت در دسترس بودن دستگاه، از دیالیز بیشتر استفاده می شود.
پیوند کلیه به ندرت انجام می گیرد زیرا روشی پر هزینه می باشد و با خطرات زیادی همراه است و فقط توسط جراحان دامپزشک خاصی انجام می شود.
نتیجه گیری
به یاد بسپارید بیماری حاد کلیه، علیرغم انجام بهترین تلاش ها، همیشه نمی تواند درمان شود. با دامپزشک خود درباره جنبه های مثبت و منفی درمان های خاص مشورت کنید. از نتایجی که مورد انتظار شما می باشد سوالاتی را بپرسید و تا جایی که می توانید خود را آماده کنید. دامپزشک تمام سعی خود را برای نجات سگ شما انجام می دهد، اما امکان موفقیت درمان همیشه وجود ندارد.
اگر چه بعضی از سگ هایی که به بیماری مزمن کلیه مبتلا هستند، با انجام درمان ها و مراقبت های دقیق، سال های زیادی می توانند زندگی کنند، اما بعضی دیگر حتی با ارائه بهترین درمان ها، فقط چند ماه زنده می مانند. در مورد علائمی که در سگ خود در خانه مشاهده می کنید، با دامپزشک خود در ارتباط باشید و تمام توصیه ها را به کار ببندید. انعطاف پذیر و مثبت اندیش باشید، اما لازم است که واقع بین نیز باشید.
بیشتر سگ ها به درمان پاسخ نمی دهند و بیمار می شوند. در این موقع ، بسیاری از صاحبان سگ ها، برای پایان دادن به رنج و سختی بیماری، از روش مرگ بدون درد استفاده می کنند.
بیشتر بدانید: فواید کلاژن برای سگ ها و دیگر حیوانات خانگی
منبع: سایت دکتر سلام
