آیا جلوگیری از ریزش مو در شیمی درمانی امکان پذیر است؟ از دست دادن مو یکی از استرس زاترین عواقب و نشانه های شیمی درمانی در پروسه درمانی سرطان بوده و بسیاری از مردم به دنبال این قضیه هستند که آیا می توان از رخ داد چنین اتفاقی جلوگیری کرد؟ طی سال های اخیر روش های متعددی از جمله «خنک کننده پوست» وجود دارد که کاملا برای برخی از مردم تاثیرگذار و کاربردی بوده است. مانند هر موضوع دیگری این روش ها نیز دارای محدودیت ها و عوارض جانبی می باشد. در این مقاله از بخش زیبایی، پوست و موی دکتر سلام به بررسی این موضوع می پردازیم.
آیا جلوگیری از ریزش مو در شیمی درمانی امکان پذیر است؟
تعداد معدودی از روش های مختلف برای جلوگیری از ریزش مو در شیمی درمانی مورد آزمایش قرار گرفته است. اگرچه موفقیت به طور کامل حاصل نشده است. برای برخی از بیماران کمک کننده بوده و برای برخی دیگر بی اثر بوده و یا تنها بخشی از ریزش را جلوگیری کرده است. بسیاری نیز ترجیح می دهند از موهای مصنوعی استفاده کنند.
در بسیاری از موارد مصرف داروهای تجویز شده حین شیمی درمانی از دیگر روش ها، کاربردی تر می باشد. اگرچه روش خنک کننده پوست نیز اخیرا بسیار رایج شده است، اما برای اولین بار، حدود 30 سال پیش مورد استفاده قرار گرفته است. موارد دیگری نیز در علم انکولوژی یا غده شناسی مطرح است که نگرانی هایی ایجاد کرده است. در ادامه نگاهی می اندازیم به مسائل مرتبط با روش های جلوگیری از ریزش مو و روش هایی که در حال حاضر در دسترس می باشند. چه مواردی لازم است که شما حین درمان بدانید تا بتوانید بهترین تصمیم را درمورد روش درمان و کاهش مو سر خود اتخاذ کنید؟
مسائل و مشکلات جلوگیری از ریزش موی سر حین شیمی درمانی
هر زمان که روشی برای درمانِ عوارضی جانبی وجود دارد، مسائلی برای نگرانی نیز بوجود می آید. با در نظر گرفتن جلوگیری از ریزش مو سر در شیمی درمانی ، برخی از مسائل موجود وجود دارند:
گسترش یافتن
تعدادی از انکولوژیست ها نگران اند که روش خنک کننده پوست می تواند مانع از رسیدن داروها به تمام سلول های سرطانی شود ( بخصوص هنگامی که بیماری مرتبط با خون یا سرطان خون باشد) و گسترش سرطان هنگام استفاده از خنک کننده زیاد می شود.
ایجاد ناراحتی
تحمل یه بسته یخ روی سر برای مدتی تقریبا طولانی در هر جلسه شیمی درمانی بسیار اذیت کننده است. در واقع رنجش حاصل از قرار دادن بسته یخ روی سر بیمار در هر جلسه شیمی درمانی یکی از اصلی ترین دلایلی است که مردم را از انتخاب این روش برای جلوگیری از ریختن مو در شیمی درمانی خود وا می دارد.
هزینه
هزینه های اجاره تجهیزات قرار دادن بسته یخ در هر جلسه می تواند یکی دیگر از دلایلی باشد که برای بسیاری از مردم منع کننده باشد.
تدارکات
خنک کننده پوست یک پدیده نوین در علم شیمی درمانی می باشد لذا امکان آماده سازی و زیرساخت های لازم برای قرار دادن تجهیزات آن برای هر مرکز درمانی سرطانی ممکن نیست. این موجب شده تا بسیاری از بیماران نتوانند از این روش برای درمان استفاده کنند.
جلوگیری از ریزش مو در شیمی درمانی و نازک شدن مو
استفاده از روش های جلوگیری از ریختن مو در شیمی درمانی کاملا کاربردی و موثر نمی باشد. ممکن است این روش ها تنها بخشی از موها را حفظ کند و یا موجب نازک شدن بسیار زیاد موها شود. در نتیجه بسیاری از مردم تصمیم می گیرند تا از پوشش دهنده های سر مانند موی مصنوعی و یا کلاه استفاده کرده و روش خنک کننده پوستی را با هزینه هایی که دارد عملی و مفید ندانند.
روش ها
هر دو روش مکانیکی و شیمیایی وجود دارد که برای جلوگیری از ریزش مو در شیمی درمانی مورد استفاده قرار گرفته اند.
خنک کننده مو/کلاه های یخی
بسته های خنک کننده پوست سر و یا کلاه های یخی در جلسات شیمی درمانی مورد استفاده قرار می گیرند. تئوری پشت این روش، مقابله با رگ های خونی نزدیک فولیکول های مو است که مانع از رسیدن سریع داروهای شیمی درمانی به این سلول ها می شود.
برخی از مطالعات این روش را برای مقابله با ریختن مو سر مفید دانسته اما به نظر می رسد که این روش بیشتر در صورت استفاده از داروهای خاصی از شیمی درمانی عملی بوده و اگر داروهای دیگری مورد استفاده قرار گیرند شاید این روش نتیجه ای نداشته باشد.
بر اساس مطالعه انجام شده در سال 2017 که در مجله انجمن پزشکی آمریکا به انتشار رسید، استفاده از روش خنک کننده پوست برای بانوان مبتلا به سرطان سینه در مرحله اول و دوم بعد از جلسه چهارم شیمی درمانی کمتر از 50 درصد موجب این عارضه مو شده است.
در کنار ناراحتی مرتبط با سرما مانند سردرد و احساس سرماخوردگی، بیماران نگران طولانی شدن زمان درمان و شیمی درمانی هستند. خنک کننده پوست تنها زمانی بسیار کارا به نظر می رسد که با داروهای شیمی درمانی از جمله آدریامیسین (دکسوروبیسین) و تاکسانس ها مانند تاکسول (پاکلیتاکسل) همراه شود.
فشرده سازی پوست سر
سربندهای فشرده ساز نیز همراه و یا بدون خنک کننده پوست مورد استفاده قرار می گیرند، اگرچه استفاده از آن ها به تنهایی، بسیار کمتر از روش خنک کننده پوست موثر می باشد. آزمایشات کلینیکی در حال انجام می باشد. به خصوص تاثیر سربندهای فشرده ساز برای آن هایی که پرتو درمانی روی مغزشان انجام می شود. زیرا پرتو برخلاف شیمی درمانی معمولا منجر به از دست دادن همیشگی مو سر می شود.
جلوگیری از ریزش مو در شیمی درمانی با داروها
تجویز داروها نیز روش دیگری است که در حین شیمی درمانی به بیماران مبتلا به سرطان انجام می شود. این موضوع را باید در نظر داشته باشید که استفاده از هر یک از داروها می تواند دارای عوارضی جانبی بوده که حائز اهمیت می باشد و مهم است که تنها تحت نظارت و راهنمایی پزشک مصرف شود.
داروهایی که برای جلوگیری از ریزش مو سر هنگام شیمی درمانی مورد استفاده قرار گرفته اند:
روژائین (مینوکسیدیل) موضعی 2%: این دارو شاید شناخته شده ترین دارویی است که در بازار موجود بوده و برای جلوگیری از ریختن مو مردان مورد استفاده قرار می گیرند. در حالی که این دارو برای جلوگیری از ریزش مو سر حین شیمی درمانی تاثیر کمتری داشته و بیشتر با هدف کمک به رشد مجدد موی سر بعد از جلسات شیمی درمانی تجویز می شود.
پانیکام میلیاکام موضعی: مانند روژائین این دارو نیز مشخصا برای جلوگیری از ریزش مو هنگام شیمی درمانی مورد استفاده قرار نگرفته و بیشتر به منظور کمک به رشد مجدد موها بعد از شیمی درمانی تجویز می شود.
نتیجه گیری
انتخاب روشی برای جلوگیری از این عارضه مو حین شیمی درمانی، تصمیم بسیار شخصی می باشد. روش های ذکر شده در این مقاله برای بسیاری از مردم پیشنهاد نمی شود. از جمله استفاده از آنها برای بیماران خونی مانند سرطان خون. برای آن هایی که دارای تومور می باشند، مواردی از جمله ناراحتی، هزینه و کارآمد بودن بخشی از این روش ها باید در نظر گرفته شود.
اگر تصمیم به استفاده از هر یک از روش های مذکور را دارید با انکولوژیست خود مشورت کنید. بسیاری از پرستاران با روش های حنک کننده پوستی آشنا نیستند در نتیجه این شما هستید که باید تصمیم بگیرید که آیا این روش را برای جلوگیری از این عارضه مو خود اتخاذ می کنید یا خیر.
