در مورد عوارض مصرف کورتون چه می دانید؟ آیا می دانید این دارو در چه زمینه هایی کاربرد دارد و قادر به درمان چه بیماری هایی است؟ آیا میتوان شدت این عوارض را کاهش داد؟ در این مقاله از بخش داروهای دکتر سلام می خواهیم به بررسی خطرات و عوارض مصرف کورتون پرداخته و راه حل هایی را برای پیشگیری از شدت این عوارض جانبی پیشنهاد کنیم. با ما همراه باشید تا عوارض شایع در استفاده از کورتون را بشناسید و آن ها بهتر بتوانید آنها را کنترل کنید.
عوارض مصرف کورتون چیست؟
اگر التهاب پوستی دارید راهی آسان تر و کاربردی تر از کورتون برای کنترل آن نیست که به آن گلوکوکورتیکوئید نیز گفته می شود. اما در عین حالی که این داروهای ضد التهاب قدرتمند می توانند زندگی تان را نجات دهند، می توانند عوارض جانبی بسیار شدید و زننده ای نیز داشته باشند. برای کاهش ریسک عوارض جانبی کورتون، پزشکان معمولاً استفاده از پائین ترین دوز آن را در کوتاه ترین زمان ممکن توصیه می کنند. اما در برخی از موارد، پزشکان ممکن است برای شما تجویز کنند در مدت زمانی طولانی دوز پایین را مصرف نمایید.
بیشتر عوارض مصرف کورتون مربوط به میزان دارویی است که شما دریافت می کنید. برخی از عوارض جانبی تقریبا در هر فردی که از این دارو استفاده می کند رخ می دهد ولی برخی دیگر از عوارض جانبی، کمتر شایع می باشد. اگر نیاز است که شما داروهای استروئیدی را بیش از یک یا دو هفته مصرف نمایید، مصرف آن را ناگهان متوقف نکنید. عوارض ترک ناگهانی این دارو می توانند جدی باشند بنابراین شما باید آغاز و پایان استفاده از این دارو را با احتیاط انجام دهید. پزشک شما توصیه های لازم را برای قطع مصرف دارو می دهد.
در ادامه توصیه هایی برای کمک به حداقل شدن ریسک برخی از مشکلات و عوارض مصرف کورتون ها آورده ایم:
افزایش وزن ناشی از عوارض مصرف کورتون
استروئیدها بر روی متابولیسم بدن شما تاثیر گذاشته و بر سیستم ذخیره چربی موثرند. در ابتدا، بیشتر افزایش وزن شما به دلیلی ذخیره آب خواهد بود. اما به مرور زمان، چربی بدن شما نیز ممکن است افزایش یابد. کورتون ها اشتهای شما را افزایش داده و شما را وادار به خوردن بیشتر از حدی که نیاز دارید می کنند. ممکن است شما تجمع چربی در صورت، پشت گردن و اطراف شکم خود مشاهده کنید.
راه حل: میزان کالری مصرفی خود را یادداشت کنید و به صورت منظم ورزش نمائید تا از انباشتگی چربی و چاقی جلوگیری نمائید. میزان مصرف نمک را نیز حتماً در نظر داشته باشید، چرا که باعث تجمع مایعات می شود. اگر دچار اضافه وزن شدید، این حالت همیشگی نخواهد بود. بیشتر افراد با قطع استفاده از استروئید ها مجدداً به آسانی شروع به کاهش وزن خواهند کرد.
نوسانات در خلق و خو
کورتون ها در بعضی از افراد باعث ایجاد حس مثبت و شادی شده اما در برخی دیگر باعث ناراحتی، اضطراب، استرس یا افسردگی می شوند.
راه حل: به طور کلی، تاثیرات مثبت و منفی بر روی خلق و خو پس از گذشت چند هفته پس از شروع درمان فروکش می کند. احساس اضطراب و مشکلات در خواب می تواند با مصرف داروی در اول صبح بر طرف گردد. راه های سنتی کاهش استرس از جمله ورزش کردن، یوگا با مدیتیشن نیز می تواند به شما کمک کند خلق و خوی خود را در زمان مصرف دارو کنترل نمایید. اما در صورتی که تغییر رفتار و خلق و خوی شدید احساس کردید حتما با پزشک خود مشورت نمائید.
عفونت یکی از عوارض مصرف کورتون
کورتون ها عکس العمل سیستم خود ایمنی بدن را سرکوب می کنند و از این طریق باعث کم کردن التهاب می شوند. بنابراین، می توانند عکس العمل بدن به عفونت را نیز سرکوب نمایند و باعث شوند حتی عفونت های جزئی، جدّی شوند.
راه حل: حتماً به صورت سالانه واکسن آنفولانزا را تزریق نموده و در خصوص واکسن ذات الریه با پزشک خود مشورت نماید. به هیچ وجه واکسن های زنده چون واکسن سرخک، اوریون، سرخجه و ابله مرغان تزریق نکنید. این واکسن ها در زمان مصرف کرورتون احتمالاً به شدت یافتن بیماری شما خواهند انجامید. دائما دست های خود را بشوئید تا از آلودگی ها جلوگیری نمایید. از حضور در مکان های شلوغ و در میان افرادی که می دانید بیمار هستند خودداری نمایید. در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت، یا سرفه خشک، تب و یا ادرار دردناک حتماً سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید.
نازک شدن پوست
کورتون مانع تولید کلاژن می شود، این ماده یک مولفه اصلی در پوست است. کاهش کلاژن باعث نازکی و ضعیف شدن پوست می شود و ممکن است باعث باعث ایجاد کشیدگی، کبودی و دیده شدن رگ های زیر پوست شما شود.
راه حل: اگر چه راه حل های موجود برای جلوگیری از نازک شدن پوست پس از مصرف موضعی یا خوراکی کورتون وجود دارد، بسیار کم است اما تعدادی محصول وجود دارند که می توانند آسیب و نازک شدن پوست شما را بهبود بخشند. از جمله این محصولات می توان به هیدرولیز کلاژن و ویتامین E اشاره کرد. آرایش می تواند باعث استتار رگ هایی که در زیر پوست شما دیده می شوند و کبودی های احتمالی شود.
آب مروارید و آب سیاه از جمله عوارض مصرف کورتون
استفاده از کورتون می تواند خطر ابتلا به دو بیماری چشم را افزایش داده با بدتر کند: آب مروارید (تار شدن و سایه افتادن بر روی دید) و آب سیاه (ایجاد فشار بر چشم).
راه حل: برای کاهش خطر آب مروارید، از دیگر عوامل خطر این بیماری مانند مشاهده مستقیم نور خورشید و مصرف سیگار جلوگیری کنید. با این که آب مروارید قابل پیشگیری نیست، آزمایش های چشمی منظم می تواند شما را از آسیب های احتمالی به چشم آگاه سازد. ممکن است لازم باشد داروهای شما تغییر یافته یا دوز آن کاهش پیدا کند. چکاپ های چشمی منظم برای تشخیص بیماری آب سیاه نیز مهم هستند. این بیماری در صورت تشخیص، درمان پذیر و برگشت پذیر است.
پوکی استخوان
یکی از رایج ترین و مخرب ترین عوارض جانبی استفاده از داروی کورتون، پوکی استخوان است. پوک شدن استخوان ها می تواند باعث شکستگی های دردناک و ناتوان کننده شود.
راه حل: در زمان استفاده از کورتون ها، بیش از هر زمانی مهم است که مصرف سیگار را متوقف کرده و به میزان کافی کلسیم دریافت کنید (1500 میلی گرم در روز). مصرف ویتامین D (به میزان 800 میلی گرم در روز) نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. تمرینات ورزشی از جمله پیاده روی، رقص و ورزش با وزنه های ورزشی نیز می تواند در جلوگیری از پوکی استخوان مفید باشد. اگر نیاز است بیش از 3 ماه کورتون مصرف کنید، حتماً آزمایش های حجم استخوان و مصرف داروی پوکی استخوان تحت عنوان بیس فسفونات را در نظر بگیرید.
تغییرات در قند خون یکی از عوارض مصرف کورتون
کورتون ها به علت تاثیر گذاری بر متابولیسم قند خون و گلوکز بدن گلوکوکورتیکوئیدها نیز نامیده می شوند. احتمال افزایش سطوح گلوکز خون در افرادی که استروئید مصرف می کنند بیشتر است. برخی از افراد ممکن است دچار بیماری دیابت ناشی از مصرف استروئید شوند.
راه حل: افرادی که دارای بیماری دیابت هستند ، در زمان مصرف کورتون باید بیشتر و بیشتر تحت نظر پزشک خود قرار گیرند تا قند خون آن ها مرتب آزمایش شود و داروی مناسب تجویز گردد. مشکلات مرتبط با گلوکوز خون معمولاً پس از کاهش یا قطع مصرف کورتون بهبود می یابند.
