آیا می دانید مقاومت بدن و باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک یکی از تهدیدهای موجود برای سلامت بدن است و هر کسی در هر سنی و در هر کشوری به آن مبتلا شود؟ آیا می دانید این مشکل می تواند به شکل طبیعی اتفاق افتد، اما استفاده نادرست از آنتی بیوتیک ها این فرآیند را سریع تر می کند؟ در این مقاله از بخش داروهای دکتر سلام به بررسی این موضوع می پردازیم. می دانید درمان بسیاری از عفونت ها مثل ذات الریه، سل و … به علت همین مشکل سخت تر شده و این مقاومت بدن و باکتری ها در برابر آنتی بیوتیک منجر به مواردی مثل افزایش هزینه های بیشتر پزشکی و افزایش نرخ مرگ و میر شده است؟
آنتی بیوتیک چیست؟
آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شوند. این دسته از داروها از رایج ترین داروهای تجویز شده برای بیماران هستند. در واقع آنتی بیوتیک ها با مهــار و پیشگیری از رشد باکتری ها آنها را متوقف کرده یا آنها را از بین می برند. اولین آنتی بیوتیک کشف شده پنی سیلین نام دارد که الکساندر فلمینگ در سال 1928 آنرا کشف کرد.
در جنگ جهانی دوم نیز از پنی سیلین بسیار استفاده شد. با این حال، سولفونامیدها اولین آنتی بیوتیک هایی بودند که در دهه 1930 برای موارد بالینی مورد استفاده قرار گرفتند. می توان گفت کشف آنتی بیوتیک ها انقلابی در علم پزشکی ایجاد کرد؛ چراکــه بوسیله این داروها بیماری های کشنده و مرگبار نیز قابل درمان بودند. در حال حاضر صدها نوع آنتی بیوتیک وجود دارد که هر یک به گروه های متعددی تقسیم می شوند. این گروه ها شامل موارد زیر می شوند:
- پنی سیلین ها
- سفالوسپورین ها
- کارباپنم ها
- آمینوگلیکسید ها
- تتراسیلین ها
- ماکرولید ها
- فلوروکلنول ها
- سولفونامید ها
پس از ارئه توضیح مختصری از آنتی بیوتیک ها و انواع آن، نوبت به آن می رسد که به بررسی بیشتر بیماری مقاومت بدن و باکتری ها به آنتی بیوتیک ها بپردازیم.
مقاومت بدن و باکتری ها به آنتی بیوتیک
این مورد هنگامی اتفاق می افتد که علیرغم وجود یک یا چند نوع آنتی بیوتیک ، باکتری بتواند زنده بماند و رشد کند. در صورت وقوع این موضوع، باکتریِ مقاوم شده باعث ایجاد عفونت می شود.
مقاومت در برابر آنتی بیوتیک، یکی از انواع مقاومت ضدمیکروبی است. میکروب های دیگر، مثل ویروس ها و قارچ ها هم می توانند در برابر داروهای ضدمیکروبی مقاوم شوند، اما ما در این نوشته به بررسی مقاومت باکتری هایی می پردازیم که در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم شده اند.
علل اصلی این مقاومت
مهمترین علت مقاومت بدن و باکتری ها به این دسته از داروها این است که فرد، زیاد خود درمانی می کند. خوددرمانی باعث می شود از دوز نامناسب دارو استفاده کرده و حتی زمانی که بیماری در حدی نیست که نیاز به مصرف آنتی بیوتیک باشد، اما فرد از این داروها استفاده می کند.
دلیل مهم دیگر این مقاومت این است که قبل از اینکه بیماری عفونی تان کاملا خوب شود، مصرف داروهایتان را قطع می کنید.
پیشگیری و درمــان
مقاومت آنتی بیوتیکی می تواند با اقداماتی مثل استفاده نادرست و بیش از حد آنتی بیوتیک، عدم پیشگیری و کنترل های لازم و … بیشتر شود. در ادامه به راه های پیشگیری و درمان این مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها می پردازیم.
برای پیشگیری از مقاومت در برابر آنتی بیوتیک، می توانیم به موارد زیر بپردازیم:
- فقط و فقط در صورت اطمینان از نیاز به آنتی بیوتیک، آنرا مصرف کنید (مصرف خودسرانه ممنوع!) طبق تحقیقات انجام شده 30% از داروهای تجویز شده در نسخه های هر سال، برای بیمار ضروری نیستند. همیشه از پزشک خود بپرسید آیا آنتی بیوتیک، واقعا مورد نیاز بیماری شماست؟!
- قرص ها و داروهایتان را تا آخر مصرف کنید! داروهایی که برای شما تجویز شده را تا انتها مصرف کنید. حتی زمانی که حس کردید حالتان بهتر شده دست مصرف آنها را ادامه دهید. اگر قبل از آنکه عفونت به شکل کامل رفع شود، از مصرف دارو دست بکشید احتمال اینکه این باکتری در برابر دارو مقاوم شود زیاد است.
- همیشه دارو را دقیقا همانطور که پزشکتان دستور داده مصرف کنید.
- هرگز آنتی بیوتیک های قبلا استفاده شده را صمرف نکرده و به کسی نیز پیشنهاد ندهید.
- با انجام کارهایی مثل شستن دست ها، رعایت بهداشت در تهیه غذا، ارتباط نداشتن با افراد مریض، رابطه جنسی ایمن تر و واکسن های منظم از بوجود آمدن مقاومت آنتی بیوتیکی پیشگیری کنید.
اما به منظور پیشگیری و درمان، متخصصین حوزه سلامت نیز می توانند اقداماتی انجام دهند. این اقدامات شامل موارد زیر است:
- با شستن منظم دست ها، تمیز کردن وسایل پزشکی و نیز محیط کاری به جلوگیری از این بیماری کمک کنند.
- تنها در صورتی این دسته دارو ها را تجویز کنید که مورد نیاز بیمار باشد.
- موارد مقاومت در برابر آنتی بیوتیک را به تیم های تجسس گزارش دهید.
- با بیمار خود صحبت کرده و به او درباره نحوه استفاده درست از آنتی بیوتیک ها، مقاومت در برابر آنتی بیوتیک و خطرات ناشی از استفاده نادرست آن بگویید.
- راه های پیشگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی را نیز به بیمار خود بگویید. ( مثلا واکسن زدن، شستن دست ها، رابطه جنسی ایمن، پوشاندن بینی و دهان موقع عطسه)
بهترین راه این است که قبل از تشدید عفونت و پیشرفت بیماری، از مواد غذایی طبیعی که برای درمان عفونت مفید هستند و حتی از بروز عفونت پیشگیری می کنند استفاده کنید. خوردن آبمیوه تازه می تواند بدن شما را قوی کرده و از نیاز به خوردن آنتی بیوتیک برهانند. ویتامین C نقش اساسی در تقویت سیستم ایمنی بدن ایفا می کند. شما چه پیشنهاداتی برای پیشگیری و درمان مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک ها دارید؟ حتما نظرات خود را در بخش دیدگاه ها و نظرات با ما در میان بگذارید. همچنین می توانید سوالات خود را از کارشناسان و پزشکان ما بپرسید تا در اسرع وقت پاسخ داده شوند.
بیشتر بدانید:
- خوراکی های طبیعی جایگزین داروهای آنتی بیوتیکی
- با مصرف آنتی بیوتیک به امراض سرطانی دچار می شوید!
- خطر مصرف آنتی بیوتیک کلاریترومایسین برای بیماران قلبی
- خطر انواع آلرژی ها با مصرف آنتی بیوتیک
- برای این بیماری ها آنتی بیوتیک بی اثر است
