تغذیه کودک 6 تا 12 ماهه + برنامه غذایی

تغذیه کودک از اهمیت زیادی برخوردار است. بخصوص زمانی که دادن غذای کمکی به شیرخوار شروع می شود و شما باید در کنار تغذیه با شیر، غذاهای کمکی را نیز شروع کنید. آیا احساس می کنید نیاز به ایده و نمونه برنامه هفتگی برای تغذیه کودک تان دارید؟ از این برنامه های غذائی نمونه برای نوزادان 6-12 استفاده کنید تا تغذیه ای مفید برای آنها فراهم کنید. در این مقاله از بخش تغذیه و سلامت کودک دکتر سلام به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.

تغذیه کودک چقدر باید باشد؟

حتما برای شما هم این سوال پیش امه است که کودک من چقدر باید غذا بخورد؟ این امر برای هر کودک متفاوت است و مقداری که کودک تان می خورد، می تواند روز به روز تغییر کند. کودک شما ممکن است بیشتر یا کمتر از نوزادان دیگر بخورد. فقط این وعده های غذایی را به عنوان دستورالعمل کلی استفاده کنید. به اطفال خود اطمینان دهید که زمانی که گرسنه است، تغذیه می شود.

برنامه غذایی تغذیه کودک 6- 9 ماهه

زمان غذا	6-9 ماه
صبح زود	شیر مادر یا شیر خشک ویتامین D قطره ای برای نوزادان شیرخواره
صبحانه	مکمل آهن به همراه شیر مادر یا شیر خشک یا آب میوه های نرم مانند موز یا گلابی ترکیب شده با ماست
میان وعده صبحگاهی	شیر مادر یا شیر خشک
نهار	مکمل آهن به همراه شیر مادر یا شیر خشک یا آب میوه های نرم مانند سیب زمینی شیرین یا هویج
میان وعده بعد از ظهر	شیر مادر
شام	مکمل آهن به همراه شیر مادر یا شیر خشک یا آب سبزیجات پخته شده مانند هویج خرد شده، لوبیا سبز نرم شده یا بروکلی مرغ یا بوقلمون پخته شده یا حبوبات کنسرو شده یا پخته شده مانند لوبیا، عدس یا نخود فرنگی میوه هایی مانند سیب زمینی شیرین، ​​موز یا خربزه رسیده ترکیب شده با ماست ساده ماست پرچرب
خوراکی زمان خواب	شیر مادر یا شیر خشک

* کودکان زیر یک سال باید کمتر از 40 گرم (1.4 اونس) ماهی تن سفید ، ماهی تن منجمد یا تازه، کوسه، مارلین و اسکلار در هر ماه بخورند. این ماهی ها دارای جیوه هستند.

نکات کلیدی هنگام شروع تغذیه کودک تان

هنگام درخواست شیر مادر، می توانید به او غذاهای کمکی مثل فرنی یا حریره بادام را پیشنهاد دهید.

تعداد وعده های غذای کمکی را با 2-3 بار در روز شروع کنید و به 3-5 بار در روز بسط دهید.

با یک مقدار کوچک مانند یک قاشق چایخوری شروع کنید. اگر کودک تان از خود واکنش مثبت نشان داد، این کار را ادامه دهید.

از غذاهای غنی از آهن مانند گوشت و ماهی، تخم مرغ پخته شده، توفو و غلات غنی شده از آهن شروع کنید. سپس سبزیجات، میوه، غلات دیگر، پنیر چرب و ماست را به او پیشنهاد دهید.

با غذاهای نرم که خرد شده، ریز شده، مخلوط شده یا له شده اند، شروع کنید.

غذاهای انگشتی نرم یا فینگر فودها نیز می تواند در شش ماهگی به او داده شود.

برنامه غذایی نمونه برای کودک 9-12 ماهه

زمان غذا	6-9 ماه
صبح زود	شیر مادر یا مقداری شیر گاو هموژنیزه ویتامین D قطره ای
صبحانه	مکمل آهن به همراه شیر مادر یا شیر گاو ماست پر چرب یا پنیر بدون نمک تخم مرغ آبپز میوه های نرم برش خورده مانند موز، آواکادو، هلو، هندوانه بدون دانه، پاپایا و کیوی شیر مادر یا شیر گاو هموژنیزه
میان وعده صبحگاهی	نان تست سبوس دار برش سیب یا استروبری شیر مادر یا شیر گاو هموژنیزه
نهار	شیر مادر یا شیر گاو هموژنیزه گوشت های پخته شده نرم مانند بره، گاو، بره پاستا سبوسدار پخته شده و برنج آواکادو برش خورده، خیار برش خورده شیر مادر یا شیر گاو هموژنیزه
میان وعده بعد از ظهر	تکه های پنیر مانند پنیر پرچرب مازارلا، سوییسی یا چدار همراه با نان تست بدون نمک
شام	شیر مادر یا شیر گاو هموژنیزه ماهی پخته شده یا کنسرو شده یا توفو و مرغ سبزیجات پخته شده مانند لوبیا سبز پخته شده نرم، کلم بروکلی و هویج میوه های نرم مانند موز، هلو، انبه یا انگور شیر مادر یا شیر گاو هموژنیزه
خوراکی زمان خواب	قطعات کوچک نان تست و کراکر شیر مادر یا شیر گاو هموژنیزه

** کودکان زیر یک سال باید کمتر از 40 گرم (حدود 1.5 اونس) از ماهی های سفید منجمد، ماهی تن تازه یا منجمد، کوسه، ماهی شمشیری، مارلین، نارنجی و اسکلار در هر ماه بخورند. این ماهی ها دارای جیوه هستند.

نکات کلیدی هنگام تغذیه کودک 9-12 ماهه:

هنگام درخواست شیر مادر، می توانید به او غذاهای کمکی را پیشنهاد دهید.

3 وعده غذایی و 1-2  وعده میان وعده را در صورت نیاز به کودک خود بدهید.

بعد از 12 ماهگی بیشتر نوزادان می توانند بیشتر غذاهایی (برش خورده و نرم) که برای وعده های غذایی خانواده آماده می شوند، را بخورند. کودک شما می تواند از گیاهان، ادویه ها و طعم های غذاهای بقیه اعضای خانواده لذت ببرد.

هنگامی که کودک شما انواع غذاهای غنی از آهن را در هر روز می خورد، شما می توانید شیر هموژنیزه را نیز در یک فنجان به او بخورانید. در صورت تقاضا برای تغذیه با شیر مادر، این کار را انجام دهید.

اگر کودک شما غذاهای غنی از آهن مانند گوشت، ماهی یا مرغ را نمی خورد، حبوبات (لوبیا، نخود فرنگی، عدس)، توفو، غلات و سایر غذاهای غنی از آهن را به او پیشنهاد دهید.

شروع غذاهای کمکی و جامد

برنج، بلغور جو دوسر یا جو؟ چه غلات و یا دیگر غذاهایی برای اولین بار در منوی تغذیه کودک قرار می گیرد؟ در این مرحله، شما ممکن است ایده ای نداشته باشید یا گیج شوید زیرا شما از خانواده و دوستانتان نظرات مختلف دریافت کرده اید.

در اینجا اطلاعاتی از آکادمی اطفال آمریکا (AAP) برای کمک به شما برای انتقال تغذیه کودک تان به سمت غذاهای کمکی آماده شده است.

چیزهای مهمی که باید در ذهن داشته باشید:

آیا می تواند سرش را بالا نگه دارد؟ کودک شما باید قادر به نشستن بر روی یک صندلی بلند، صندلی تغذیه یا صندلی کودک با کنترل خوب بر روی سرش باشد.

آیا وقتی غذا به سمتش می آید، او دهان خود را باز می کند ؟

زمانی که کودک، غذا خوردن شما را تماشا می کند، اگر سعی در دسترسی به غذاهای شما داشته باشند و یا مشتاق خوردن غذای شما باشند، ممکن است آماده این امر باشند.

آیا می تواند غذا را ببلعد؟

 اگر شما یک قاشق غلات برنجی را به او بدهید، ممکن است آن را از دهانش بیرون بریزد زیرا ممکن است توانایی حمل آن به پشت دهان خود برای بلعیدن را نداشته باشد و این امری طبیعی است. به یاد داشته باشید، که او هرگز چیزی فراتر از شیر مادر و یا غذاهای کمکی مانند حریره و فرنی نخورده است و این کار ممکن است برای او سخت باشد. سعی کنید مواد غذایی را در چند بار اول رقیق کنید؛ سپس، به تدریج غلیظ تر کنید. شما همچنین می توانید یک یا دو هفته منتظر بمانید و دوباره امتحان کنید.

توجه: ای پی پی تغذیه با شیر مادر را به عنوان تنها منبع تغذیه برای نوزادان زیر 6 ماه توصیه می کند. هنگامی که غذاهای کمکی را به تغذیه کودک خود اضافه می کنید، شیر مادر را تا حداقل 12 ماه ادامه دهید. اگر بعد از 12 ماه، اگر هم شما و هم کودکتان به تغذیه کودک با شیر مشکلی نداشتید، می توانید به شیر دادن ادامه دهید. در طول سال اول، به توصیه های دکتر فرزندتان در مورد مصرف ویتامین D و مکمل های آهن دقت کنید.

تغذیه کودک و نحوه غذا دادن به آنها

با نیمی از قاشق غذاخوری یا کمتر شروع کنید و در طول فرایند با کودک خود صحبت کنید (“مممم، ببین چقدر خوب است؟”). کودک شما ممکن است نداند که در ابتدا باید چه کار کند. او ممکن است گیج شده باشد، سر خود را بچرخاند، غذا را از داخل دهانش بیرون بیاورد یا آن را رد کند.

یک راه برای تغذیه کودک با جامدات، برای اولین بار این است که کودک خود را با کمی شیر مادر، شیر خشک و یا هر دو تغذیه کنید؛ سپس نیمی از قاشق غذاخوری از غذای جامد یا کمکی را به او بخورانید و با شیر مادر یا شیر خشک بیشتر به آن پایان دهید. این باعث می شود که کودک شما از مقاومت کردن در برابر آن در هنگام گرسنگی دست بکشد.

اگر بیشتر از چند بار غذاهای کمکی و جامد روی صورت، دستان و سینه نوزادتان می ریزد، تعجب نکنید. مقدار مواد غذایی را به تدریج افزایش دهید، فقط با یک یا دو قاشق چای خوری شروع کنید. این به کودک تان اجازه می دهد تا یاد بگیرد که چگونه جامدات را فرو دهد.

وقتی کودکتان در هنگام خوردن غذا گریه می کند یا سر خود را بر می گرداند به او غذا ندهید. قبل از تلاش دوباره با شیر مادر و یا بطری شیر او را تغذیه کنید. به یاد داشته باشید که شروع غذای جامد یک روند تدریجی است؛ در ابتدا، بیشتر از تغذیه به وسیله شیر مادر، شیر خشک یا هر دو بهره بگیرید. همچنین، هر کودک متفاوت است، بنابراین آمادگی برای شروع غذاهای کمکی در هر کدام متفاوت خواهد بود.

نکته: سعی نکنید سرلاک یا فرنی تهیه شده برای کودک را در یک بطری قرار دهید زیرا ممکن است کودک تان خفه شود. همچنین ممکن است مقدار غذای مصرفی کودک شما افزایش باید و باعث شود تا کودک شما وزن بیشتری پیدا کند. با این حال، اگر کودک شما مبتلا به ریفلاکس معده باشد، ممکن است پزشک توصیه کند سرلاک یا غذای کمکی خیلی شل را با کمک بطری شیر به او بدهید.

کدام غذا را باید اولین بار به کودکم بدهم؟

برای اکثر نوزادان، مهم نیست که اولین مواد غذایی جامدی که می خورند چیست. بر طبق سنت ها، برای اولین بار فرنی و حریره بادام به او داده می شود. با این حال، شواهد پزشکی ای وجود ندارد که دادن غذاهای کمکی خاصی در دفعه اول برای کودک شما مفید باشد. اگر چه بسیاری از پزشکان متخصص اطفال توصیه می کنند که  سبزیجات قبل از میوه ها به او خورانده شود، اما شواهدی وجود ندارد که در صورتی که میوه برای اولین بار داده شود، کودک شما سبزیجات را رد خواهد کرد.

نوزادان با ترجیح دادن خوردن شیرینی متولد می شوند، و ترتیب معرفی غذاها این امر را تغییر نمی دهد. اگر کودک تان بیشتر از شیر مادر تغذیه شده باشد، ممکن است غذای کمکی تهیه شده با گوشت که حاوی منابع قابل جذب آهن و روی است که نیاز کودکان 6-8 ماهه است، برایش مفیدتر باشد. این امر را با پزشک فرزند خود بررسی کنید.

سرلاک های نوزاد که از پیش ترکیب شده اند، در ظروف مشخصی موجود هستند که می توانید به شیر مادر، شیر خشک یا آب اضافه شوند. از هر نوع سرلاکی که استفاده می کنید، اطمینان حاصل کنید که آن برای نوزادان مناسب و با آهن غنی شده باشد.

چه زمانی کودکم می تواند مواد غذایی دیگر را امتحان کند؟

هنگامی که کودک تان خوردن یک غذا را یاد می گیرد ، به تدریج به او غذاهای دیگر بدهید. هر بار به کودکتان غذای تازه ای بدهید. به طور کلی، گوشت و سبزیجات حاوی مواد مغذی بیشتری در هر وعده نسبت به میوه ها و سرلاک ها هستند.

هیچ شواهدی وجود ندارد که اثبات کند تغذیه کودک با غذاهای ایجاد کننده آلرژی مانند تخم مرغ، لبنیات، سویا، بادام زمینی یا ماهی، بعد از 6 ماهگی از آلرژی غذایی جلوگیری می کند. اگر فکر می کنید که کودک شما واکنش حساسیتی به یک غذا دارد، مانند اسهال، بثورات و استفراغ، با پزشک کودک خود در مورد بهترین گزینه ها برای تغذیه کودک‌تان صحبت کنید.

پس از گذشت چند ماه از شروع غذاهای کمکی، رژیم غذایی روزانه کودک شما باید با انواع غذاها مانند شیر مادر، فرمولا یا هر دو، گوشت، غلات، سبزیجات، میوه ها تخم مرغ و ماهی پر شده باشد.

زمان تغذیه کودک با غذاهای انگشتی

هنگامی که کودک تان بتواند بنشیند و دست ها یا اشیاء دیگر را به دهانش برساند، می توانید غذاهای انگشتی را به او بدهید تا بتواند یاد بگیرد که خودش غذا بخورد. برای جلوگیری از خفگی، اطمینان حاصل کنید که هر چیزی که به کودک خود می دهید، نرم است و راحت فرو داده می شود و به قطعات کوچک بریده شده است. بعضی از نمونه های غذایی شامل قطعات کوچک موز، کوکی های ویفری یا کراکر ها، تخم مرغ رنده شده، پاستا پخته شده، مرغ خرد شده و به خوبی له شده، برش سیب زمینی یا نخود فرنگی می باشند.

در هر وعده غذایی روزانه کودک، باید حدود 4 اونس یا حدودا چیزی برابر یک فنجان کوچک غذا بخورد. غذای فرآوری شده و تهیه شده برای بزرگسالان و کودکان بزرگتر را به نوزاد ندهید. این غذاها اغلب حاوی نمک و سایر مواد نگهدارنده هستند.

اگر می خواهید به کودک غذای تازه و خام بخورانید، از دستگاه مخلوط کن استفاده کنید یا فقط مواد غذایی نرم تر را با یک چنگال له کرده و به او بخورانید. تمام غذاهای تازه را بدون اضافه کردن نمک یا چاشنی بپزید. اگرچه شما می توانید کودک را با موزهای خردشده تغذیه کنید، اما بیشتر میوه ها و سبزیجات باید تا زمانی که نرم می شوند، پخته شوند. هر غذایی را که تهیه می کنید سرد کنید و قبل از دادن آن به کودک خود، از فاسد نشدن آن اطمینان حاصل کنید. غذاهای تازه دارای باکتری های آزاد نیستند، بنابراین سریع تر از غذای کنسروی فاسد می شود.

نکته: غذائی که نیاز به جویدن داشته باشد را در این سن به کودک خود ندهید. کودک خود را از هر گونه غذائی که می تواند خطر خفگی داشته باشد، از جمله هات داگ، آجیل و دانه ها، تکه های گوشت یا پنیر، دانه های انگور، ذرت بو داده، تکه های بادام زمینی، سبزیجات خام، توده های میوه مانند تکه های سیب و یا آب نبات چسبنده دور کنید.

بعد از اینکه کودکم خوردن غذاهای کمکی را شروع می کند چه تغییراتی را می توانم انتظار داشته باشم؟

هنگامی که کودک شما خوردن غذاهای کمکی را شروع می کند، مدفوع او سفت تر می شود و دچار تغییر رنگ خواهد شد. همچنین به دلیل قند و چربی های اضافه شده، دارای بوی تندتری خواهند بود. نخود و سایر سبزیجات سبز ممکن است مدفوع را به رنگ سبز پررنگ در بیاورد و در اثر خوردن چغندر ممکن است قرمز شود. (گندم نیز گاهی مدفوع را قرمز می کند). اگر غذای کودک شما نرم نشده باشد، مدفوع او ممکن است حاوی قطعات بزرگتر غذا، به ویژه پوسته نخود یا ذرت و پوست گوجه فرنگی یا سبزیجات باشد. همه این ها طبیعی است. سیستم گوارشی کودک شما هنوز نابالغ است و نیاز به زمان دارد تا بتواند این غذاها را به طور کامل هضم کند. اگر مدفوع بسیار شل، آبدار یا پر از مخاط است، ممکن است به معنی این باشد که دستگاه گوارش تحریک شده است. در این مورد، میزان غذای کمکی را کاهش داده و آنها را فاصله زمانی بیشتر به او بخورانید. اگر مدفوع همچنان شل، آبدار یا پر از مخاط است، با پزشک خود مشورت کنید تا علت را پیدا کنید.

تغذیه کودک با آبمیوه

بچه ها به آبمیوه نیاز ندارند. نوزادان کمتر از 12 ماه نباید آبمیوه بخورند. پس از 12 ماهگی (تا 3 سالگی)، فقط آب میوه 100 درصد طبیعی به او داده شود و بیشتر از 4 اونس در روز مصرف نکند. آن را فقط در یک فنجان بریزید، نه در یک بطری. برای جلوگیری از تخریب دندان، فرزندتان را با یک بطری در تخت رها نکنید. اگر این کار را انجام می دهید، اطمینان حاصل کنید که بطری فقط شامل آب است. آبمیوه باعث کاهش اشتها به مواد غذایی دیگر، از جمله شیر مادر، شیر خشک یا هر دو می شود. آبمیوه بیش از حد می تواند باعث بروز اسهال و یا افزایش وزن بیش از حد شود.

آیا کودکم به آب نیاز دارد؟

نوزادان سالم نیاز به آب اضافی ندارند. شیر، شیر خشک یا هر دوی آنها تمام مایعات مورد نیاز را ارائه می دهند. با این حال، با معرفی غذاهای کمکی، آب می تواند به رژیم غذایی کودک شما اضافه شود. همچنین در آب و هوای بسیار گرم ممکن است مقدار کمی آب مورد نیاز باشد. اگر در ناحیه ای زندگی می کنید که آب آن فلوراید شده است، آب آشامیدنی به جلوگیری از تخریب دندان ها کمک می کند.

عادات سالم غذا خوردن زود هنگام شروع می شود

مهم است که کودک شما فرآیند خوردن غذا، شامل نشستن، خوردن غذا با قاشق ، فاصله بین لقمه ها و دست کشیدن از غذا زمانی که سیر شده است، را یاد بگیرد. این تجربیات اولیه کمک خواهد کرد که فرزند شما در طول زندگی عادت های غذایی خوب داشته باشد.

خوردن غذا به همراه خانواده را از اولین وعده غذایی شروع کنید. وقتی امکانش مهیاست، تمام خانواده باید با هم غذا بخورند. تحقیقات نشان می دهد که خوردن شام ​​با هم، به عنوان یک خانواده، به صورت منظم تأثیرات مثبتی بر رشد کودکان دارد.

به خاطر داشته باشید که انواع مختلفی از غذاهای سالم را که غنی از مواد مغذی مورد نیاز کودک هستند، به کودک ارائه دهید. کودک خود را برای یافتن نشانه هایی که نشان دهد که او به اندازه کافی غذا خورده است تماشا کنید. نگذارید بیش از حد بخورد.

اگر سوالی درباره تغذیه کودک خود دارید، از جمله نگرانی هایی درباره پرخوری یا کم خوری کودک، با پزشک کودک خود صحبت کنید.