یکی از مشکلات رایج دوران بارداری یبوست است. حتی اگر شما در مورد این مشکل با متخصص زنان مشورت کنید، آنها ممکن ایجاد کمی تغییر در رژیم غذایی را پیشنهاد کنند، اما مصرف دارو را توصیه نمی کنند. تنها زمانی که تغییرات غذایی در حل این مسئله موثر نباشد پزشک یک جایگزین در نظر می گیرد. آیا این جایگزین می تواند مصرف یک ملین باشد؟ آیا مصرف ملین ها در دوران بارداری مجاز است؟ در این مقاله از بخش داروها و زنان و زایمان دکتر سلام به شما می گوییم که مصرف بعضی از ملین ها در دوران بارداری مجاز مطرح شده است.
ملین چیست و آیا برای دوران بارداری امن هستند؟
ملین ها داروهایی هستند که یبوست را به وسیله القاء حرکات روده یا نرم کردن مدفوع تسکین می دهد. آنها شامل مواد شیمیایی هستند که به تحریک و حرکت مدفوع کمک می کند. ملین ها به صورت قرص، کپسول، خوراک، آدامس و شربت برای مصرف دهانی و به صورت شیاف برای مصرف از طریق مقعد در دسترس می باشد.
اگر یکی از درمان های طبیعی، مؤثر واقع نشود پزشکتان ممکن است یک ملین ملایم و بی خطر برای دوران بارداری تجویز کند. یکی از این ملین های ملایم و بی خطر شیر منگنزیا است. از دیگر ملین هایی که مصرف آن در دوران بارداری مجاز است میتوان به متاموسیل اشاره کرد.
اگر ملین های ملایم مؤثر واقع نشود دکتر یک ملین قوی تر پیشنهاد می کند. شما نباید ملین ها را برای زمان طولانی مصرف کنید زیرا این داروها می توانند منجر به کمبود آب و ایجاد عدم تعادل مواد معدنی و میزان نمک بدن شود.
ملین های بی خطر برای مصرف در دوران بارداری
اجازه دهید نگاهی به ملین های ملایم داشته باشیم که معمولا پزشک آنها را در دوران بارداری تجویز می کند.
1- ملین های گیاهی (گرانول پسیلیوم)
گفته شده است که مکمل های فیبردار شبیه به فیبر موجود در غذا و رژیم غذایی عمل می کنند. آنها حجم زیادی از فیبر را به مدفوع وارد کرده و باعث حفظ آب برای حرکات روده می شود.12 الی 24 ساعت پس از مصرف، مؤثر واقع خواهند شد و هیچ مشکلی برای بارداری ایجاد نمی کند زیرا وارد خون نمی شود. متاموسیل، متیل سلولز، کاربوکسی متیل سلولزواسترسولیا ملین هایی از این گروه هستند.
2- ملین نرم کننده مدفوع
آنها سبب نفوذ آب و چربی به مدفوع شده و آن را وادار می کند، سریع از دستگاه گوارش عبور کند. آنها 12 الی 72 ساعت پس از مصرف موثر واقع می شوند. طبق تحقیقات انجام شده عوارضی برای این دارو وجود ندارد. بنابراین این ملین ها برای مصرف در دوران بارداری ایمن مطرح شده است. دوکوزات سدیم از این قبیل دارو ها می باشد.
3- ملین محرک
این قبیل داروها پوشش دیواره روده را تحریک کرده و سرعت حرکات روده را بالا می برد. آنها درد و ناراحتی را ظرف مدت 6 الی 12 ساعت تسکین می دهند. مصرف این داروها هیچ ضرری برای کودک ندارد زیرا احتمال جذب حداقل دارد. اما، استفاده طولانی مدت از آن می تواند عوارض جانبی چون عدم تعادل الکترولیت در مادر را به همراه داشته باشد. سنا و بیزاکودیل به عنوان داروهای بی خطر، البته در دوز پایین، توصیه شده اند.
4- ملین اسمزی
این ملین ها به وسیله کشیدن آب به داخل دستگاه گوارش از بافت های اطراف سبب نرم شدن مدفوع می شود. مدت 30 دقیقه الی 6 ساعت پس از مصرف دارو اولین علائم بهبودی ظاهر خواهد شد. مصرف آنها، هیچ اثرات منفی ای روی جنین نخواهد داشت. مصرف طولانی مدت این قبیل داروها ممکن است عوارض جانبی مشابه با ملین های محرک به همراه داشته باشد (البته برای سلامتی مادر).
سدیم بیو فسفات، منگنزیم هیدروکسید، داروهای شیرین از جمله: پلی اتیلن گلیکول، لاکتولوز از انواع داروهای اسمزی مؤثر هستند.
باوجود اثر بخشی آنها، ملین ها تنها به عنوان دومین گزینه درمانی تجویز شده اند و این به خاطر برخی از اثرات جانبی که به همراه دارند، می باشد.
عوارض جانبی احتمالی مصرف ملین در دوران بارداری
همچون هر داروی دیگری ملین ها نیز با عوارض جانبی همراه هستند و آن به نوع ملین مصرف شده بستگی دارد.
عوارض جانبی رایج عبارتند از:
- گرفتگی شکمی
- نفخ شکم
- کمبود آب
- ادرار تیره
مصرف بیش از حد و طولانی مدت می تواند عوارض جانبی زیر را به دنبال داشته باشد:
کاهش میزان جذب مواد غذایی و دیگر داروها در خون : چون که ملین ها سرعت حرکت مواد غذایی مصرف شده در دستگاه گوارش را بالا می برد .
کاهش میزان منیزیم در خون : تحقیقات انجام شده ثابت کرده است، بچه هایی که از میزان پایین منیزیم رنج می برند از مادرانی متولد شده اند که در دوران بارداری داکوزات مصرف کرده اند.
بنابراین قبل از مصرف هر گونه ملین در دوران بارداری با پزشک متخصص مشورت کنید.
در زیر به رایج ترین سوالات پرسیده شده پاسخ داده ایم :
1- مصرف ملین ممکن است با سقط جنین همراه باشد؟
مطالعات کافی برای اثبات این مسئله، که مصرف ملین سبب سقط جنین می شود وجود ندارد.
2- ممکن است مصرف ملین در دوران بارداری با نقص مادر زادی همراه باشد؟
ملین ها به عنوان عامل افزایش دهنده احتمال نقص مادرزادی شناخته نشده اند.
به یاد داشته باشید که مصرف ملین دومین گزینه انتخابی برای برطرف کردن درد و ناراحتی ناشی از یبوست است؛ اولین گزینه تغییر دادن رژیم غذایی و انجام ورزش های ملایم برای برطرف کردن یبوست می باشد. مراقب باشید به جای مشورت کردن با دکتر در رابطه با مصرف دارو نه تنها برای مشکل یبوست، بلکه برای هر بیماری و ناراحتی دیگری نیز خود درمانی نکنید.
