قرص کافئین می توانند سطح انرژی دانشجویان و اساتید را در بازه امتحانات افزایش دهند. این قرص می توانند به اندازه یک لیوان قهوه محتوی کافئین باشد. قرص کافئین را معمولاً افرادی مصرف می کنند که می خواهند در طول روز سطح دریافتی کافئین بدنشان را افزایش دهند. آیا مصرف قرص کافئین مضر است یا می‌توان از آن ها به عنوان جایگزین قهوه استفاده کرد؟ در این مقاله از بخش داروهای دکتر سلام، ما به بررسی فوائد و مضرات این قرص ها پرداخته ایم و سعی کرده ایم پاسخی مناسب برای سوال ذکر شده بیابیم.
ماهیت قرص کافئین
کافئین ترکیبی است که به عنوان محرک سیستم عصبی مرکزی می تواند سطح انرژی و هوشیاری را افزایش دهد و با خستگی مقابله کند. کافئین به طور طبیعی در بسیاری از منابع غذایی مانند قهوه، چای و دانه های شکلات وجود دارد. همچنین کافئین را می‌توان به عنوان ماده افزودنی در نوشیدنی های انرژی زا و انواع نوشابه ها یافت.
قرص کافئین نوعی مکمل اند که حاوی مقدار زیادی کافئین می باشند. کافئین این قرص ها می تواند منشا طبیعی داشته باشد یا به طور صنعتی ساخته شود. به طور معمول مردم از قرص ها برای بهره بردن از خواص و فواید کافئین استفاده می کنند. مطالعات نشان می دهند که مصرف کافئین می تواند خطر ابتلا به افسردگی را کاهش و سطح فعالیت ورزشی و متابولیسم را افزایش دهد.
فراموش نکنید که قرص کافئین با پودر های کافئین متفاوت اند. سازمان دارو و غذای آمریکا به تازگی پودر های کافئین را در دسته مکمل های خطرناک و غیر قانونی طبقه بندی کرده است. برخلاف این پودرها، قرص کافئین را می‌توان به شکل قرص یا کپسول تهیه کرد. با این وجود نمی‌توان قرص کافئین را جایگزین سالم و بی خطر پودر های کافئین دانست.
برخی از مردم بر این باورند که قرص کافئین می توانند جایگزین ساده ای برای قهوه باشد، زیرا دیگر نیاز به دم کردن آن ها نیست و به راحتی می‌توان آن ها را مصرف کرد. با این حال بسیاری عقیده دارند که مصرف قرص های مکمل نمی تواند به اندازه یک لیوان قهوه داغ، حاوی مواد آنتی اکسیدان باشد.
تفاوت قرص کافئین و قهوه
تفاوت های فراوانی بین قهوه و قرص کافئین وجود دارد، به همین خاطر بسیاری از مردم یک لیوان قهوه را به قرص خوراکی ترجیح می دهند. برخی از این تفاوت ها به شرح زیر است:
- اسیدیته: قهوه به شدت اسیدی است و می تواند منجر به ایجاد رفلکس معده یا احساس ناراحتی در مجاری گوارشی شود. سوزش قلب و درد در ناحیه قفسه سینه برخی از علائم رفلکس معده می باشند که در برخی از افراد پس از مصرف کافئین ظاهر می شوند. بر اساس گزارشات مصرف قرص کافئین نسبت به قهوه، علائم کمتری را در افراد حساس ایجاد می کند.
- دوز دریافتی: یک لیوان قهوه به طور معمول حاوی 95 میلی گرم کافئین می باشد که این مقدار بسیار کمتر از حد مجاز دریافتی روزانه در بزرگسالان یعنی 400 میلی گرم می باشد. در عوض قرص کافئین شامل 100 الی 200 کافئین در هر قرص می باشند، در نتیجه افراد می توانند سریع تر با مصرف این قرص ها به حد مجاز دریافتی کافئین رسیده و اُوردوز کنند. برخی از علائم اُوردوز کافئین شامل اضطراب و افزایش ضربان قلب می باشد.
- ارزش غذایی: بسیاری از مردم نمی توانند طعم یک لیوان قهوه داغ را بدون افزودن خامه یا شکر تحمل کنند. لازم است بدانید که این افزودنی ها می توانند یک لیوان قهوه را به یک بمب انرژی تبدیل کنند. از آن جایی که بیشتر افراد قهوه را به منظور افزایش سوخت و ساز بدنشان مصرف می کنند، بهتر است که قهوه را بدون افزودنی مصرف کنند یا از قرص کافئین استفاده کنند.
- خواص آنتی اکسیدانی: قهوه برخلاف قرص کافئین، در کنار کافئین حاوی مواد آنتی اکسیدان و ترکیبات شفابخش فراوانی مانند کلروژنیک، فرولیک، کافئیک و اسیدهای کوماریک می باشد.
مضرات این قرص
اگر میزان دریافتی کافئین متعادل باشد، این ماده بسیار مفید و بی خطر است بخصوص اگر منابع طبیعی مانند قهوه، چای و کاکائو به بدن برسد. با این وجود اگر در مصرف کافئین زیاده روی کنیم، عوارض جانبی فراوانی می تواند سلامت ما را تهدید کند.
برخی از عوارض جانبی مهم مصرف بیش از اندازه قرص کافئین به شرح زیر می باشد:
اضطراب: یکی از مهم ترین عوارض جانبی مصرف کافئین ایجاد استرس و اضطراب در فرد مصرف کننده می باشد. استفاده بیش از حد از قرص و مکمل های کافئین می تواند فرد را در معرض ابتلا به این عارضه قرار دهد.
رفلکس معده: قرص کافئین اسیدیته کمتری نسبت به قهوه دارند با این حال کافئین موجود در این قرص ها می تواند علائم رفلکس معده را در افراد حساس تشدید کند.
سردرد: کافئین دارای خاصیت تنگ کنندگی عروق می باشد و در برخی موارد می تواند سردرد افراد را تسکین بخشد، با این وجود مصرف بیش از اندازه این ماده می توانند سبب بروز سردرد شود.
فشار خون بالا: برخی از مطالعات نشان می دهند که مصرف مداوم قهوه یا قرص کافئین می تواند تا حدی فشار خون افراد را افزایش دهد.
ایجاد وابستگی: کافئین به شدت اعتیادآور است و به محض حذف شدن از رژیم غذایی می تواند علائمی همچون سردرد و خستگی را به دنبال داشته باشد.
بی خوابی: مصرف دیر هنگام کافئین می تواند با خواب تداخل ایجاد کرده و منجر به بی خوابی شود.
اسهال: کافئین یک ملین طبیعی است و مصرف آن می تواند منجر به نرم شدن مدفوع فرد و اسهال شود.
پوکی استخوان: کافئین می‌تواند باعث ایجاد تداخل در جذب کلسیم شود. این تداخل می تواند منجر به کاهش تراکم استخوان و افزایش احتمال شکستن استخوان شود.
جایگزین های طبیعی قرص کافئین
در این بخش برخی از جایگزین های طبیعی و انرژی زای قرص کافئین لیست شده است:
- قهوه سیاه: قهوه سیاه در هر بار مصرف نه تنها کافئین مورد نیاز شما را تامین می کند، بلکه حاوی مواد آنتی اکسیدان و ترکیبات شفابخش بسیاری نیز می باشد. بهتر است که از افزودن شکر، خامه یا هر گونه ماده شیرین کننده ای به لیوان قهوه تان خوداری کنید تا میزان کالری دریافتی بدنتان را به حداقل رسانده و بیشترین بهره را از قهوه ببرید.
- چای سبز: این نوشیدنی سالم حاوی پلی فنول های فراوانی است که با رادیکال های آزاد مبارزه کرده و از ابتلا به بیماری های مزمن جلوگیری می کند. همچنین این نوشیدنی حاوی مقدار کمی کافئین می باشد که می تواند نیاز روزانه شما را برطرف سازد.
- ریحان: بر اساس بسیاری از آزمایشات بالینی، ریحان می تواند به کاهش خستگی، فشار خون و وزن بدن کمک کند.
- تکه های کاکائو: تکه های کاکائو ای که مستقیماً از دانه های کاکائو بدست می آیند، حاوی کمی کافئین می باشند و از آن ها می‌توان به عنوان افزودنی در انواع کیک ها و بیسکوئیت ها استفاده کرد.
- عصاره نعناع: محققین بر این باورند که عصاره طبیعی نعناع با تحریک مغز می تواند با خستگی های روانی مبارزه کند، به همین خاطر از این عصاره می‌توان به عنوان جایگزین قرص کافئین به منظور رفع خستگی استفاده کرد.
