فواید استاگزانتین؛ قوی ترین کاروتنوئید و آنتی اکسیدان در طبیعت

شما ممکن است درباره بتاکاروتن، لیکوپن، زاکسانتیین، لوتئین و کانتاگزانتین، مطالبی را شنیده باشید، اما آیا درباره استاگزانتین هم چیزی شنیده اید؟ استاگزانتین به عنوان یکی از قوی ترین کاروتنوئیدها و آنتی اکسیدان ها در طبیعت است که از جنبه های بسیاری برای سلامت مفید است، از کاهش چین و چروک گرفته تا بهبود و افزایش سرعت کارهای روزمره شما. این رنگدانه قدرتمند به انواع خاصی از غذاهای دریایی، رنگ قرمز_ نارنجی می دهد و سلامت بینایی وسلامت مغز و قلب را ارتقاء می بخشد و حتی باعث افزایش باروری در مردان می شود. از همه مهمتر اینکه به آسانی می توانید آن را در رژیم غذایی خود بگنجانید و به راحتی در طیف گسترده ای از منابع غذایی که حاوی مواد مغذی هستند نیز یافت می شود. پس بیایید در این مقاله از بخش تغذیه دکتر سلام، بیشتر استاگزانتین را مورد بررسی قرار دهیم و یاد بگیریم که چگونه مزایای بیشتری از مصرف استاگزانتین در رژیم غذایی خود دریافت کنیم.

استاگزانتین چیست؟ خاستگاه استاگزانتین از کجاست؟

استاگزانتین نوعی کاروتنوئید است که یک رنگدانه طبیعی در انواع غذاها است. به طور خاص، این رنگدانه مفید رنگ قرمز- نارنجی را به مواد غذایی مانند کریل، جلبک، سالمون و خرچنگ می دهد. همچنین می تواند به شکل مکمل نیز یافت شود و همچنین به عنوان رنگ غذایی خوراکی در خوراک حیوان و ماهی مورد استفاده قرار می گیرد.

این کاروتنوئید اغلب در کلروفیتا وجود دارد که شامل گروهی از جلبک های سبز می باشد. این میکروالگاها، برخی از منابع مهم استاگزانتین هستند که عبارتند از:

• hematococcus pluvialis
• مخمر phaffia rhodozyma
• xanthophyllomyces dendorhous

تحقیقات نشان می دهند که استاگزانتین یکی از قوی ترین آنتی اکسیدان های موجود در طبیعت است که اغلب به نام “پادشاه کاروتنوئیدها” خوانده می شود. در واقع، توانایی آن در مبارزه با رادیکال های آزاد 6000 برابر بیشتر از ویتامین C، 550 برابر بیشتر از ویتامین E و 40 برابر بیشتر از بتا کاروتن است.

آیا استاگزانتین برای التهاب خوب است؟ بله، خواص آنتی اکسیدانی آن، انواع خاصی از بیماری های مزمن، پیری پوست و التهاب را کاهش می دهد. گرچه مطالعات در مورد انسان محدود است، اما تحقیقات کنونی نشان می دهند که استاگزانتین، باعث سلامت مغز و قلب، استقامت، انرژی و حتی باروری می شود. همان طور که در مطالعات حیوانی نشان داده شده است، این امر به ویژه زمانی درست است که استرید که شکل طبیعی بیوسنتز استاگزانتین است، در میکروالگاها رخ می دهد.

فواید و موارد استفاده استاگزانتین  

• سلامت مغز را بهبود می بخشد
• از قلب شما محافظت می کند
• درخشش پوست را حفظ می کند
• التهاب را کاهش می دهد
• افزایش و بالا بردن تمرینات شدید فیزیکی شما
• افزایش باروری مردان
• تقویت و حمایت از سلامت بینایی

سلامت مغز را بهبود می بخشد

با بالا رفتن سن، خطر ابتلا به اختلالات عصبی مانند بیماری آلزایمر یا پارکینسون همچنان رو به افزایش می باشند. این شرایط، که با از دست رفتن تدریجی نورون ها در مغز مشخص می شوند، می تواند منجر به علائمی مانند از دست دادن حافظه، گیجی، رعشه، هیجان عصبی و اضطراب شود.

مقادیر خوبی از تحقیقات نشان داده اند که استاگزانتین، سلامت مغز را با حفظ عملکرد شناختی افزایش می دهد. برای مثال، در یک مطالعه حیوانی که در سال 2016 انجام شد، مکمل دارای استاگزانتین، باعث رشد سلول های مغزی جدید و افزایش حافظه فضایی در موش ها شد. بررسی های اخیر منتشر شده در GeroScience همچنین به این نکته اشاره کرد که خواص عصبی محافظتی استاگزانتین، ممکن است به دلیل توانایی آن در کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب باشد.

روغن نارگیل، آووکادو، گردو و چغندر فقط چند نمونه از غذاهای مفید برای مغز هستند که تمرکز و حافظه را افزایش می دهند.

از قلب شما محافظت می کند

بیماری قلبی، به عنوان علت اصلی مرگ، یک مشکل بزرگ در سراسر جهان است. در حالی که دلایل بالقوه بسیاری برای بیماری های قلبی وجود دارد، استرس اکسیداتیو و التهاب به نظر می رسند که بیشتر در مرکز توجه قرار دارند.

بر طبق بررسی هایی که در سال 2009 در استرالیا انجام گرفت، حداقل هشت مطالعه بالینی برای اندازه گیری اثرات استاگزانتین انجام شده است که نشان داده اند مکمل های استاگزانتین می توانند نشانه های التهاب و استرس اکسیداتیو را کاهش دهند. بررسی دیگر منتشر شده در مجله Drugs of Marine حاکی از آن است که استاگزانتین می تواند از آترواسکلروز که باعث تجمع چربی و کلسترول در شریان ها می شود، محافظت کند.

البته یک رژیم سالم حاوی استاگزانتین تنها قطعه ای از این معما است. به حداقل رساندن میزان استرس، فعالیت زیاد فیزیکی و مصرف نکردن غذاهای فوق فرآوری شده نیز عوامل کلیدی هستند که از قلب شما به بهترین شکل ممکن، محافظت می کنند.

درخشش پوست را حفظ می کند

علاوه بر تقویت سلامت مغز و قلب، استاگزانتین  به سلامت پوست نیز کمک می کند. مطالعات نشان می دهند که استاگزانتین می تواند هم  ظاهر کلی پوست را بهبود ببخشد و هم می تواند بیماری های خاص پوستی را درمان کند.

یک مطالعه در سال 2009 نشان داد که ترکیبی از مکمل های خوراکی و موضعی استاگزانتین موجب بهبود چین و چروک، لکه های پوستی مرتبط با سن، بافت پوست و رطوبت پوست می شود. به طور مشابه، یک مطالعه بر روی حیوانات که در PLoS One منتشر شد، نشان داد که استاگزانتین توانست به طور قابل توجهی علائم درماتیت آتوپیک را در موش ها بهبود ببخشد.

علاوه بر این، استاگزانتین از پوست در برابر زوال پوستی ناشی از اشعه UV محافظت می کند و به حفظ پوست سالم در افراد سالم کمک می کند. برای بهترین نتایج، استاگزانتین را با یک برنامه مراقبت از پوست طبیعی ترکیب کنید و از موادی مانند روغن درخت چای، سرکه سیب و کره شیا استفاده کنید.

کاهش التهاب و افزایش ایمنی

التهاب بخش مهمی از واکنش ایمنی بدن است. از سوی دیگر، التهاب مزمن می تواند به شرایطی مانند دیابت، سرطان و بیماری های قلبی بیانجامد.

بسیاری از مطالعات نشان داده اند که استاگزانتین می تواند نشان های التهاب را در بدن کاهش دهد که می تواند فواید بسیاری داشته باشد و حتی ممکن است خطر انواع خاصی از بیماری های مزمن را نیز کاهش دهد. یک بررسی که در خارج از چین صورت گرفت، گزارش داد که استاگزانتین می تواند اثرات ضد سرطانی داشته باشد و به جلوگیری از گسترش سلول های سرطانی کمک کند. با این حال، تحقیقات بیشتری بر روی انسان لازم است تا فهمیده شود چگونه استاگزانتین ممکن است بر التهاب و بیماری در انسان تاثیر بگذارد.

این آنتی اکسیدان نه تنها به التهاب تمام بدن کمک می کند بلکه باعث افزایش ایمنی بدن نیز می شود. یک آزمایش تصادفی کنترل شده در سال 2010 نشان داد که مکمل هایی با استاگزانتین  پاسخ ایمنی افراد را افزایش می دهند زیرا استرس اکسیداتیو را که یک نشانگر خاص آسیب رساننده به DNA می باشد و می تواند به طور بالقوه به بیماری تبدیل شود، کاهش دهد.

دیگر غذاهای حاوی آنتی اکسیدان بالا که می توانند به کاهش التهاب و جلوگیری از بیماری کمک کنند میتوان به زردچوبه، زنجبیل، شکلات تیره و زغال اخته اشاره کرد.

افزایش و بالا بردن تمرینات شدید فیزیکی شما

چه به دنبال تمرینات ورزشی روزمره خود باشید، یا بخواهید میزان انرژی خود را در سالن ورزشی افزایش دهید، یک دوز اضافی از استاگزانتین  ممکن است بتواند به شما کمک کند. مطالعات نشان می دهند که ممکن است اثرات مفید متعددی برای افزایش عملکرد ورزش و جلوگیری از آسیب داشته باشد.

به عنوان مثال، یک مطالعه حیوانی که در مجله Biological & Pharmaceutical Bulletin منتشر شد، نشان داد که مکمل استاگزانتین  باعث افزایش استقامت شنا در موش ها شد. مطالعه ای که در سال 2011 در مجله بین المللی پزشکی ورزشی منتشر شد، همچنین نشان داد که استاگزانتین باعث بهبود زمان دوچرخه سواری در میان 21 دوچرخه سواری رقابتی شد. در همین زمان، یک مطالعه دیگر بر روی حیوانات در ژاپن نشان داد که استاگزانتین از آسیب عضلات ناشی از ورزش در موش ها نیز می تواند پیشگیری کند.

یکی دیگر از مزایای بالقوه ورزشی و تحرکی مرتبط با استاگزانتین، توانایی آن در بهبود سلامت مفاصل است. مطالعه ای که در مورد شکل گیری خاصی به نام BioAstin® کشف شد، نشان داد استاگزانتین به کاهش درد مفاصل مرتبط با آرنج تنیس و همچنین افزایش استحکام مفاصل، کمک می کند. سایر مطالعات مربوطه تاثیر BioAstin® بر روی بهبود درد ناشی از آسیب مفصلی، به ویژه در روماتیسم مفصلی و سندرم تونل کارپال را نشان داده اند.

افزایش باروری مردان

تخمین زده می شود که ناباروری، حدود 15 درصد از زوج های جهان را تحت تاثیر قرار می دهد و مردان تا 50 درصد، در این موارد سهیم هستند. عدم تعادل هورمونی، مشکلات انزال و واریکوسل و یا تورم رگ ها در بیضه ها، همگی از علل شایع ناباروری در مردان هستند.

تحقيقات بسيار زيادی نشان داده اند که استاگزانتین دارای فوایدی برای باروری مردان است و ممکن است بتواند به بهبود کيفيت اسپرم کمک کند. یک مطالعه کوچک انجام گرفته در بیمارستان دانشگاه گنت نشان داد که استاگزانتین حرکت سلول های اسپرم را بهبود می بخشد و توانایی اسپرم را برای بارور کردن تخمک افزایش می دهد. علاوه بر این، مردانی که تحت درمان با استاگزانتین قرار گرفتند، در مقایسه با گروه دارونما، میزان بارداری بیشتری داشتند.

چند درمان طبیعی دیگر برای ناباروری مردان شامل به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض آفت کش ها، کاهش استرس و ترک سیگار می باشد.

تقویت و حمایت از سلامت بینایی

مشکلات چشم مانند دژنراسیون ماکولا و آب مروارید، نگرانی های رایج در رابطه با پیری هستند. این شرایط می تواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود از تاری دید گرفته تا از بین رفتن کامل بینایی.

پس استاگزانتین چه کاری برای چشم های شما انجام می دهد؟ خوشبختانه مطالعات متعدد نشان داده اند که استاگزانتین می تواند سلامت چشم ها را بهبود بخشیده و به حفظ دید 20/20 کمک کند. یک مطالعه بر روی حیوانات در سال 2008 نشان داد که استاگزانتین به حفاظت از سلول های شبکیه در برابر آسیب های اکسیداتیو کمک کرده است. مطالعه دیگری که بر روی 48  فرد بزرگسال که از فشار چشم، شکایت  داشتند، انجام شد، نشان داد که یک مکمل حاوی مواد مغذی متعددی، از جمله استاگزانتین، به کاهش علائم خستگی چشم کمک کرده است.

از دیگر ویتامین های مهم چشم، علاوه بر استاگزانتین، میتوان به لوتئین، روی، ویتامین A و زاکسانتین اشاره کرد.

عملکرد شناختی را بهبود می بخشد

بسیاری از آنتی اکسیدان ها دارای سابقه خوبی به منظور بهبودی سلامت مغز هستند که این موضوع، به هیچ عنوان، شگفت انگیز نیست. پس از همه این ها، کاهش استرس اکسیداتیو به بسیاری از قسمت های بدن اجازه می دهد تا کارآیی بیشتری داشته باشند. استاگزانتین نیز از این موضوع، استثناء نیست و در یک آزمایش تصادفی و کنترل شده بر روی 96 نفر، که در سال 2012 منتشر شد، پس از اضافه شدن آنتی اکسیدان به مدت 12 هفته، بهبود قابل توجهی در عملکرد شناختی گزارش شد.

غذاها و منابع استاگزانتین

برای به حداکثر رساندن میزان جذب و سلامت استاگزانتین، بهتر است که دوز روزانه خود را با گنجاندن تمام  منابع غذایی در رژیم غذایی خود، به دست بیاورید. استاگزانتین را در ابتدا، از غذاهای دریایی می توانید دریافت کنید، همچنین روش های مختلفی برای به دست آوردن مقادیر زیاد آنتی اکسیدان مفید، وجود دارد.

برخی از بهترین منابع استاگزانتین عبارتند از:

• ماهی قزل آلای وحشی
• کریل
• جلبک ها
• ماهی قزل آلا قرمز
• لابستر
• خرچنگ
• میگو
• خرچنگ خاردار
• ماهی قزل آلای کوچک
• ماهی قرمز

ماهی نمی خورید؟ هیچ مشکلی نیست! استاگزانتین به شکل مکمل طبیعی نیز موجود است. این ماده، به دقت از جلبک های غنی از استاگزانتین استخراج شده و به شکل کپسول در می آیند و به شما کمک می کنند تا به سرعت و به راحتی، دوز مصرفی را استفاده کنید. دقت کنید که به جای انواع مصنوعی و حاوی مواد افزودنی شیمیایی، از عصاره طبیعی استاگزانتین استفاده کنید تا از فواید سلامتی آن، بیشترین بهره را ببرید.

در صورت خوردن ماهی، توصیه من، خوردن ماهی قزل آلا وحشی است تا میگو و ماهی های دیگر، زیرا بیشتر این ماهی ها پرورشی و یا آلوده هستند.

اثرات جانبی

اثرات جانبی استاگزانتین چیست؟ اگرچه مصرف کل منابع غذایی، بی خطر است، اما برخی از اثرات جانبی بالقوه مرتبط با مصرف مکمل ها وجود دارد. توجه داشته باشید که این علائم در هنگام مصرف دوزهای بالایی از استاگزانتین رخ می دهد و فقط شامل مصرف یک نوع غذا یا دو نوع غذای غنی از استاگزانتین در رژیم غذایی نمی شود.

بعضی از رایج ترین اثرات جانبی استاگزانتین که گزارش می شوند، عبارتند از:

• افزایش رنگدانه های پوست
• تغییرسطوح هورمونی
• رشد مو
• کاهش سطح کلسیم خون
• کاهش فشار خون
• تغییراتی در محرک های جنسی

مقدار دوز مصرفی استاگزانتین به منظور دریافت مزایای بهینه آن

در این مرحله شما ممکن است از اینکه چقدر باید استاگزانتین مصرف کنید، شگفت زده شوید.

اگر از تمام منابع غذایی استفاده می کنید، باید سعی کنید چند وعده غذایی غنی از استاگزانتین را به مدت یک هفته به برنامه غذایی خود اضافه کنید. این غذاها به طور خاصی، مفید هستند زیرا اکثر آنها علاوه بر استاگزانتین، مواد مهم دیگری از جمله ویتامین ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا 3 را نیز ارائه می دهند. در واقع، انجمن قلب آمریکا، مصرف حداقل دو بار از ماهی های چرب ، مانند ماهی قزل آلا که غنی از استاگزانتین می باشند، را در طول یک هفته، به منظور حمایت از سلامت قلبی توصیه می کند.

دوزهای بالاتر از 40 میلی گرم در هر روز و به مدت 12 هفته، البته به شکل مکمل، مورد مطالعه قرار گرفته و ایمنی آن به اثبات رسیده است. با این حال، دوز توصیه شده چهار تا هشت میلی گرم است یک تا سه بار در روز و همراه با وعده های غذایی می باشد. در ابتدا بهتر است با مقدار کم شروع کنید تا کم کم میزان تحملتان به این مکمل، به دست بیاید.

این مکمل را از کجا میتوان تهیه کرد و برای به دست آوردن مزایای آن، چگونه باید مورد استفاده قرار بگیرد

با توجه به محبوبیت روزافزون آن، شما می توانید مکمل های استاگزانتین  را در اکثر داروخانه ها و فروشگاه های مواد غذایی پیدا کنید. اگر در یافتن آن در محل زندگی خود با مشکل روبرو هستید، می توانید به صورت آنلاین خریداری کنید.

دقت داشته باشید که از یک برند تجاری استاگزانتین طبیعی که به جای استاگزانتین مصنوعی از میکروالگاها مشتق شده استفاده کنید. طبق یک مطالعه منتشر شده در Nutrafoods، استاگزانتین طبیعی 20 برابر در حذف رادیکال های آزاد، نسبت به استاگزانتین مصنوعی، موثرتر  است و طبق نظر محققان، انواع مصنوعی آن ممکن است به عنوان یک مکمل غذایی حاوی افزودنی های بهداشتی و دارویی، برای انسان مناسب نباشد.

برند های محبوبی که به طور طبیعی از استاگزانتین مشتق شده اند عبارتند از BioAstin و Puritan’s Pride. همچنین میتوان در برخی مکمل های دیگر مانند روغن کریل، برخی از فرمول های امگا 3 و روغن یاقوت شمالی پیدا کرد.

افراد، استاگزانتین را به رژیم های غذایی خود اضافه می کنند و یا به دلایل مختلفی از مکمل آن استفاده می کنند. بعضی از آنها با مصرف آن، باروری را افزایش می دهند، در حالی که برخی دیگر، امیدوارند که با مصرف استاگزانتین، عملکرد مغزی بهتری داشته باشند. دیگر موارد استفاده بالقوه استاگزانتین عبارتند از بهبود سلامت پوست و کاهش التهاب.

دستورات غذایی حاوی استاگزانتین

آیا آمادگی دریافت بیشتر این آنتی اکسیدان های قوی را در رژیم غذایی خود دارید؟ در اینجا چند دستور غذایی شامل موادی حاوی استاگزانتین را معرفی می کنیم تا بتوانید از تمام مزایای استاگزانتین این کاروتنوئید استفاده کنید:

• ماهی قزل آلای کبابی مزه دار شده با سس سویا
• ماهی قزل آلای فلفلی لیمویی
• نان تست آووکادو با تخم مرغ آبپز شده، ماهی قزل آلای کوچک و جلبک دریایی گوماشیو
• سالاد ماهی قزل آلا و کلم
• ماهی قزل آلا رنگین کمانی با سرکه بالزامیک افرا

تاریخچه

با وجود اینکه استاگزانتین،دارای لیست طولانی از مزایای سلامتی دارد، حدود یک دهه قبل، در مرکز بحث و جدل قرار گرفت.

استاگزانتین رنگدانه ای است که به غذاهای دریایی مانند لابستر، میگو و خرچنگ، رنگ قرمز خاصی می دهد. همچنین رنگ صورتی کاملی را به مواد غذایی می دهد که ممکن است هنگام انتخاب یک تکه ماهی قزل آلا، متوجه شوید. ماهی قزل آلای وحشی،  این کاروتنوئید را به طور طبیعی از میگو و ماهی های کوچک دریافت می کند. از سوی دیگر، در ماهی قزل آلای پرورشی، این کاروتنوئید مهم وجود ندارد، زیرا از خوراک ماهی و روغن استفاده می کنند و به آنها رنگ خاکستری می دهند.

تولید کنندگان مواد غذایی، برای تقلید از رنگ صورتی جذاب موجود در ماهی قزل آلا وحشی، از استاگزانتین مصنوعی برای تغذیه سالمون وحشی، استفاده می کنند. تنها یک مشکل وجود دارد که آن را افشا نکردند با این حال، با توجه به پرونده دعوی در سال 2003، فروشندگان مواد غذایی باید در صورت استفاده از رنگ مصنوعی در ماهی قزل آلا، آن را به اطلاع مصرف کنندگان برسانند.

با این حال، استاگزانتین مصنوعی ممکن است برای سلامتی شما مفید نباشد. برای استفاده واقعی از مزایای سالم استاگزانتین، ماهی قزل آلای وحشی را انتخاب کنید و از ماهی قزل آلای پرورشی و یا حاوی رنگ مصنوعی پرهیز کنید. نه تنها ماهی قزل آلا وحشی به طور طبیعی حاوی این کاروتنوئید مهم است، بلکه نشان داده شده است که برای استفاده مطمئن تر و  دارای مواد آلاینده کمتری هستند.

 موارد هشدار دهنده

مقدار استاگزانتین موجود در کل منابع غذایی به طور کلی بدون خطر هستند و می تواند با کمترین خطر اثرات جانبی مورد مصرف قرار بگیرد.

با این حال، مصرف مکمل آن، با برخی علائم منفی خفیف که در بالا ذکر شد، همراه است. اگر اثرات جانبی منفی را تجربه کرده اید، دوز مصرفی خود را کاهش دهید و یا مصرف آن را متوقف کنید.

علاوه بر این، از آنجایی که تحقیقات درباره ایمنی مکمل های استاگزانتین در زنان باردار یا شیرده، محدود است، بهتر است ایمنی را رعایت کنید و مقدار دوز مصرفی را از منابع غذایی روزانه خود دریافت کنید.

نظرات نهایی در رابطه با فواید استاگزانتین

استاگزانتین یک نوع کاروتنوئید است که به طور طبیعی در ماهی قزل آلای وحشی، ماهی قزل آلای قرمز، کریل، جلبک،لابستر، خرچنگ و میگو یافت می شود.

گرچه مطالعات انسانی محدود است، اما مزایا و عوارض جانبی متعددی برای حمایت از عملکردهای بیولوژیکی آن، وجود دارد. تحقیقات نشان می دهند که استاگزانتین به بهبود سلامت مغز، پوست و سلامت قلب، تقویت بینایی بهتر، افزایش باروری مردان، افزایش استقامت و کاهش التهاب کمک می کند.

اثرات جانبی بالقوه ای که ممکن است با مصرف مکمل رخ دهند عبارتند از تغییرات هورمونی، افزایش رنگ دانه های پوست، رشد مو و تغییراتی در سطح کلسیم.

اضافه کردن استاگزانتین به رژیم غذایی و یا مصرف آن به صورت یک مکمل طبیعی، می تواند به لطف مزیت های آنتی اکسیدانی که دارد، یک روش قوی برای بهبود چند جانبه سلامتی می باشد.