در مورد اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) چقدر اطلاعات دارید؟ آیا می دانید که این اختلال در اثر چه عواملی به وجود می آید و چه ارگان هایی از بدن را درگیر می کند؟ علائم اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) را می شناسید؟ آیا میتوان این اختلال را با درمان های خانگی هم معالجه کرد یا فقط با جراحی درمان می شود؟ در این مقاله از بخش دندانپزشکی و فیزیوتراپی و ارتوپدی دکتر سلام به بررسی اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) می پردازیم. در این مقاله تمام راه های درمانی پزشکی و سنتی این اختلال را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
مفصل گیجگاهی زیرواره ای مانند یک لولای لغزشی عمل می کند و استخوان فک تان را به جمجمه متصل می کند. شما در هر طرف فک خود یک مفصل دارید. اختلالات مفصل فکی گیجگاهی نوعی اختلال مفصل گیجگاهی زیرواره ای است که می تواند باعث درد در مفاصل فک و ماهیچه های شما که حرکات فک را کنترل می کنند شود.
اغلب تعیین دقیق اختلال مفصل فکی گیجگاهی دشوار است. درد شما ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل، مثل ژنتیک، ورم مفاصل و یا آسیب دیدگی فک باشد. برخی از افرادی که درد فک دارند نیز تمایل دارند دندان های خود را به هم بفشارند، اگر چه بسیاری از افراد عادت دارند دندان های خود را به هم بفشارند و این دلیلی بر اختلال مفصل فکی گیج گاهی نیست.
در اغلب موارد، درد و ناراحتی ناشی از اختلالات TMJ موقتی است و می تواند با درمان و مراقبت از خود و یا درمان های غیرجراحی تسکین یابد. جراحی معمولا بعد از انجام اقدامات دیگر و شکست آن ها انجام می گیرد اما برخی از افراد مبتلا به اختلالات TMJ ممکن است از درمان های جراحی بهره مند شوند.
علایم اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
نشانه ها و علائم اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد و حساسیت فک
- درد در یک یا هردوی مفاصل گیجگاهی زیرواره ای
- درد در درون و اطراف گوش
- سختی در جویدن و یا درد در حین جویدن
- درد در صورت
- قفل شدن مفصل باعث می شود که دهان خود را به سختی باز یا بسته کنید
هم چنین وقتی که دهان خود را باز می کنید یا گاز می زنید اختلالات کروموزومی نیز می توانند باعث ایجاد صدای کلیک یا احساس فشار شوند. اما اگر درد یا محدودیت حرکتی در هنگام ایجاد صدا وجود نداشته باشد، احتمالا برای اختلال TMJ به درمان نیاز ندارید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
اگر درد یا فشار مداومی در فک خود دارید و یا اگر نمی توانید فک خود را به طور کامل ببندید، به سراغ درمان پزشکی بروید. پزشک، دندان پزشک و یا متخصص اختلالات فک می تواند علل و درمان های ممکن برای رفع مشکل شما را مورد بحث قرار دهد.
علل اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
مفصل گیجگاهی زیرواره ای، عمل لولایی را با حرکت های لغزشی ترکیب می کند. قسمت هایی از استخوان ها که در مفاصل با هم کنش می کنند با غضروف پوشیده شده اند و توسط یک صفحه جاذب شوک کوچک که به طور معمول حرکت را نرم می کند، از هم جدا می شوند.
ممکن است اختلالات TMJ دردناکی رخ دهد اگر:
- صفحه از محل مناسب خود جابجا شود.
- غضروف مفاصل به علت آرتروز آسیب ببیند.
- مفصل به وسیله ضربه یا موارد دیگر آسیب ببیند.
اما در بسیاری از موارد علت اختلالات TMJ مشخص نیست.
عوامل خطر
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلالات TMJ را افزایش دهند عبارتند از:
- انواع مختلفی از آرتروز، مثل روماتیسم و استئوآرتریت
- آسیب دیدگی فک
- ساییدگی مزمن و بلند مدت دندان
برخی بیماری های بافت ارتباطی که مشکلاتی را ایجاد می کنند که ممکن است بر مفاصل گیجگاهی زیرآرواره ای اثر بگذارند.
تشخیص اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
پزشک یا دندان پزشک تان علائم شما را بررسی کرده و فک تان را بررسی خواهد کرد. او احتمالا خواهد گفت:
- زمانی که دهان خود را باز و بسته می کنید، فک تان را حس کنید و گوش کنید.
- میزان حرکت فک تان را زیر نظر بگیرید.
- روی قسمت های اطراف فک خود فشار وارد کنید تا محل درد یا ناراحتی را شناسایی کنید.
اگر پزشک یا دندانپزشک تان مشکلی را شناسایی کند، ممکن است به موارد زیر نیاز داشته باشید:
- پرتو‌های ایکس دندان پزشکی که دندان ها و فک تان را بررسی می کنند.
- سی تی اسکن برای عکس برداری دقیق از استخوان های موجود در مفاصل فک
- ام آر آی که مشکلات مربوط به صفحه مفاصل یا بافت نرم اطراف را نمایان می کند.
آرتروسکوپی نیز گاهی در تشخیص اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) استفاده می شود. در طی آرتروسکوپی، پزشک شما یک لوله نازک کوچک را در فضای مفصلی می گذارد و سپس یک دوربین کوچک را برای مشاهده این ناحیه و کمک به تعیین یک تشخیص مناسب وارد می کند.
درمان
در برخی موارد، علائم اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) ممکن است بدون درمان از بین بروند. اگر علائم تان از بین نرفت، ممکن است پزشک شما انواع مختلفی از گزینه های درمانی را توصیه کند، که اغلب در یک زمان انجام می شود.
درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) با داروها
همراه با درمان های غیرجراحی دیگر، این گزینه های دارویی می توانند به تسکین درد مرتبط با اختلالات TMJ کمک کنند:
- مسکن ها و ضد التهاب ها. اگر داروهای ضد درد معمول به اندازه کافی برای تسکین درد TMJ کافی نباشند، ممکن است پزشک یا دندان پزشک تان برای مدت محدودی، مسکن های قوی تری مانند ایبوپروفن را تجویز کند.
- داروهای ضد افسردگی. این داروها، مانند آمی تریپتیلین، عمدتا برای افسردگی استفاده می شوند، اما گاهی اوقات در دوزهای پایین، برای تسکین درد، کنترل دندان قروچه و بی خوابی نیز استفاده می شوند.
- آرامبخش ماهیچه ای. این نوع داروها گاهی برای چند روز یا چند هفته به کار می روند تا درد ناشی از اختلالات TMJ ایجاد شده توسط اسپاسم ماهیچه ای را تسکین دهند.
روش های درمانی دیگر
روش های درمانی به منظور بهبود اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) عبارتند از:
- اسپلینت دهانی یا محافظ دهان. اغلب، افراد مبتلا به درد فک از سوار کردن یک دستگاه نرم یا محکم بر روی دندان ها استفاده می کنند، اما دلایل سودمند بودن استفاده از این لوازم، به خوبی فهمیده نشده است.
- درمان فیزیکی. در کنار تمرین های کششی و تقویت ماهیچه های فک، درمان ها ممکن است شامل فراصوت و ایجاد رطوبت به وسیله حرارت و یخ باشد.
- مشاوره. آموزش و مشاوره می تواند به شما کمک کند تا عوامل و رفتارهایی را که باعث تشدید درد شما می شوند را شناسایی کنید تا بتوانید از آن ها دوری کنید. رفتارهایی مانند قفل کردن یا ساییدن دندانها به هم، تکیه دادن به چانه و یا جویدن ناخن.
جراحی اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
هنگامی که روش های دیگر کمکی نمی کنند، پزشک شما ممکن است چنین دستورالعمل هایی را پیشنهاد کند:
- بزل مفصل. یک روش بسیار تهاجمی است که شامل فرو بردن سوزن های کوچک در مفاصل است، به طوری که سیال داخل مفاصل خارج شود تا درد و التهاب کاهش یابد.
- تزریق. در برخی افراد تزریق کورتیکواستروئید به مفصل می تواند مفید باشد. تزریق بوتالینیوم نوع A (بوتاکس و چیزهای دیگر) به ماهیچه های فک که برای جویدن به کار می روند ممکن است درد مرتبط با اختلالات TMJ را تسکین دهد.
- آرتروسکپی TMJ: در برخی موارد، جراحی آرتروسکپی می تواند برای درمان انواع مختلف اختلالات TMJ به عنوان یک عمل جراحی باز مفاصل موثر باشد. یک لوله باریک کوچک در فضای مفاصل قرار داده می شود و سپس یک آرتروسکوپ وارد می شود و ابزار جراحی کوچکی برای جراحی استفاده می شود. این روش خطرات و عوارض کمتری نسبت به عمل جراحی باز دارد، اما محدودیت هایی نیز دارد.
- جراحی باز مفصل. اگر درد فک شما با درمان های عادی حل نشود و به نظر برسد که ناشی از یک مشکل ساختاری در مفاصل است، پزشک یا دندان پزشک شما ممکن است پیشنهاد جراحی باز مفاصل برای تعمیر یا تعویض مفصل را بدهد. با این حال، جراحی باز مفاصل خطرات بیشتری نسبت به روش های دیگر دارد و باید بسیار دقیق انجام شود.
اگر پزشک شما جراحی و یا سایر روش ها را توصیه می‌کند حتما مزایا و خطرات بالقوه را بررسی کنید و بپرسید که تمام گزینه های شما چه چیزهایی هستند.
سبک زندگی و درمان های خانگی اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
نکات زیر ممکن است به شما کمک کنند تا علائم اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) را کاهش دهید:
- از استفاده بیش از حد از ماهیچه های فک خودداری کنید. غذاهای نرم بخورید. مواد غذایی را به تکه های کوچک ببرید. از غذاهای چسبناک یا جویدنی دوری کنید. از جویدن آدامس پرهیز کنید.
- کشش و ماساژ. پزشک، دندان پزشک و یا درمانگر فیزیکی ممکن است به شما نشان دهند که چگونه تمرینات ورزشی را انجام دهید و ماهیچه های فک خود را تقویت کرده و چگونه ماهیچه های خود را ماساژ دهید.
- گرما یا سرما. استفاده از گرما، رطوبت و یا یخ در کنار صورت ممکن است به کاهش درد کمک کند.
درمان های جایگزین
تکنیک های پزشکی مکمل ممکن است به مدیریت درد مزمن مرتبط با اختلالات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) کمک کند. برخی از این روش ها عبارتند از:
- طب سوزنی. یک متخصص آموزش دیده در طب سوزنی با قرار دادن سوزن های نازک مویی در محل های خاص بدن، درد مزمن را درمان می کند.
- روش‌های تمدد اعصاب. تنفش آهسته و عمیق آگاهانه و منظم می تواند به تسکین دادن ماهیچه های عصبی کمک کند که این کار می تواند درد را کاهش دهد.
- پس خوراند زیستی. ابزارهای الکترونیکی که بر سفتی عضلات خاصی نظارت دارند می توانند به شما کمک کنند که تکنیک های تمدد اعصاب را تمرین کنید.
احتمالا برای اولین بار در مورد علائم بیماری خود با پزشک خانوادگی یا دندان پزشک خود صحبت خواهید کرد. اگر درمان پیشنهاد شده به اندازه کافی باعث تسکین درد نشود، باید به پزشکی مراجعه کنید که متخصص اختلالات مفصل فکی گیجگاهی است.
