در مورد اختلال اوتیسم چقدر اطلاعات دارید؟ از چه زمانی میتوان تشخیص داد که کودکی به اختلال اوتیسم مبتلا است؟ چگونه می توانیم ارتباطی موثر و درست با آنها برقرار کنیم تا بتوانند کم کم با این اختلال کنار بیایند و مهارت های رفتاری و حرکتی خود را ارتقا بخشند؟ در این مقاله از بخش روانشناسی و بیماری ها دکتر سلام به بررسی اختلال اوتیسم می پردازیم و به شما می گوییم چگونه می توانید رفتاری درست تر با آنها برقرار کنید.
اوتیسم چیست؟
اوتیسم یک اختلال عصبی است که بر رشد اجتماعی و رفتاری کودک تأثیر می گذارد. علائم این اختلال در کودکان نوپا می تواند بین 18 ماه تا 2 سالگی شناسایی شود. کودکان مبتلا به اوتیسم در برقراری تعامل و ارتباط با دیگران با مشکلات جدی مواجه هستند. آنها همچنین در مورد چیزها یا موضوعات خاص، بی میلی شدیدی نشان می دهند.
در گذشته تشخیص این اختلال دشوار بود. امروزه، متخصصان با مطالعات و تحقیقات جدیدی، این اختلال را در کودکان نوپا شناسایی کرده اند. دو بیمار مبتلا به اوتیسم علائم مشابهی ندارند. این بدان سبب است که اوتیسم نیز به عنوان اختلالی با طیف گسترده ای از علائم شناخته می شود. شدت این علائم، از فردی به فرد دیگر، متفاوت است. ممکن است یک فرد در طول زندگی خود نیاز به مراقبت داشته باشد، در حالی که دیگری ممکن است به طور عادی رفتار کند.
علل اوتیسم
تاکنون علت واقعی این اختلال شناخته نشده است، هرچند، از هر 100 کودک، 1 کودک، دچار این اختلال می شود. دانشمندان معتقدند که این اختلال با اثر وراثت و محیط در ارتباط است. دلیل محیطی، در ارتباط با نوزادانی است که نارس متولد می شوند. یعنی نوزادانی که قبل از هفته 33 ام بارداری به دنیا آمده اند احتمال ابتلا به اوتیسم شان بالاست. دختران نارس بیش از پسران دچار این عارضه می شوند. سایر تاثیرات محیطی شامل والدین بزرگتر (مسن تر)، رژیم غذایی ضعیف دوران بارداری و عفونت است. مواد شیمیایی نیز می توانند سبب این اختلال گردند.
کروموزوم X شکننده، علت این اختلال است و کودکان مبتلا به آن، دچار اوتیسم می شوند. همچنین، مطالعات نشان می دهند که کودکانی که به فاصله کمتر از 2 سال از تولد برادر یا خواهرشان متولد می شوند، علائم این اختلال را نشان می دهند.
در ادامه، چک لیست خلاصه اصلاح شده ای از علائم اوتیسم در کودکان نوپا، برای مراقبت والدین آورده شده است:
رشد آهسته:
کودک مبتلا به این اختلال رشد متفاوتی از سایر بچه ها نشان می دهد. رشد این کودکان، آهسته است و مهارت ارتباطی آن ها نیز، محدود به چند کلمه و ایما و اشاره است. حتی، ایما و اشاره و زبان بدنی شان نیز متفاوت است.
برقرار نکردن تماس چشمی:
یکی دیگر از نشانه های مهم این اختلال در کودکان نوپا این است که آنها معمولا با والدین خود تماس چشمی ندارند، حتی در صورتی که نام آنها را صدا بزنند. آنها به نقطه ای خیره می شوند و به محیط اطراف خود علاقه ای نشان نمی دهند.
رفتار تکراری:
برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم در فعالیت های معمول روزانه خود بسیار افراط می کنند. آنها روش خاصی برای انجام کارهایشان دارند و اختلال در رفتارشان می تواند منجر به تظاهرات جدی مانند تکان دادن سر، چرخش مداوم بدن، دری وری گفتن و… شود.
وسواس:
نشانه اساسی این اختلال در کودک نوپا، وسواس است. کودکان مبتلا به این بیماری، به وسایل خاصی مانند غذا و اسباب بازی وسواس نشان می دهند. آنها تمایل دارند با اسباب بازی خاصی بازی کنند و بقیه شان را نمی پسندد و طرد می کنند. همچنین امکان دارد از لحاظ تغذیه تمایل به انتخاب و مصرف تکراری نوع خاصی از غذا باشند که این وسواس به علت مشکل آن ها در تطبیق با چیزهای جدید یا تغییر است. آنها ترجیح می دهند کارهای تکراری انجام دهند تا انتخاب فعالیت های جدید. کودک مبتلا به اوتیسم جزئی نگر است و علاقه دارد همه چیز به خط و مرتب باشد.
تعامل اجتماعی:
کودکان مبتلا به اوتیسم علاقه کمتری نسبت به تعامل با والدین یا سایر کودکان نوپا نشان می دهند. آنها در درک و شنیدن مشکل دارند. زیاد نمی خندند، از نوازش و دوستی با دیگران متنفرند، علاقه ای به هم بازی شدن ندارند، اضطراب جدایی به هنگام دوری از مادرشان ندارند، منزوی و سر خودند و بی هیچ دلیلی به کودکان دیگر حمله می کنند.
نکاتی برای والدین:
1- درمان اوتیسم، در محل هایی که افراد در رابطه و تعامل با یکدیگرند (شلوغ و پر رفت و آمد)، صورت می گیرد.
2- درمان، در ابتدا باید با کمک به ترقی زبان و دیگر مهارت های اجتماعی کودک آغاز شود.
3- توصیه می شود که درمان کودک، توسط روان پزشکان متعددی صورت گیرد. رفتار درمانی، یکی از آنهاست. درمان اوتیسم نیاز به تغییر چندانی ندارد و در حقیقت تغییر کودک اوتیسمی هنگام کار با او خوب نیست چرا که تغییر می تواند موجب اضطراب یا تشویش رفتاری کودک شود.
4- به عنوان بخشی از درمان، شما باید روالی تنظیم کنید تا فرزندتان بداند چه انتظاراتی از آینده خود دارد.
5- یک برنامه دقیق باعث می شود که کودک شما احساس امنیت کند. اگر فرزندتان را به مدرسه استثنایی بفرستید، از احساس امنیت و آرامش وی اطمینان حاصل می کنید.
6- کودک مبتلا به اوتیسم، به سبب مشکلاتی که در برقراری ارتباط با دیگران دارد مهارت زبانی مناسبی ندارد. واژه هایش در هم و آشفته اند و کمتر معنی دارند. آنها افکار خود را صراحتا و بدون هیچ فکر و احساسی، مجسم می کنند.
7- تصاویر و کارت های یادداشت می توانند روش بصری مناسبی برای برقراری ارتباط کودکتان با شما باشند. برای گفتار درمانی، کمک بصری ضروری می باشد.
8- اگر کودک ناامید شود یا نتواند هر آنچه را که نیاز دارد در قالب کلمات بیان کند، این تصاویر، راه ساده ای برای برقراری ارتباط او با دیگران هستند.
9- راه دیگر برای کمک به مهارت ارتباطی کودک، توجه به حرف هایش است. کودک اوتیسمی از کلمات تکراری استفاده می کند. این رفتار می تواند بیانگر این باشد که کودک شما سعی به برقراری ارتباط با شما دارد. این کار برای این است که بفهمید این کلمات چه معنایی دارند. مهم است که شما کودکتان را دنبال کنید و هنگام استفاده او از این کلمات، منظورش را متوجه شوید.
10- شما می توانید از عبارات مورد استفاده کودکتان یادداشت برداری کنید تا به زودی الگویی از این عبارات به دست آورید.
11- حفظ انسجام محیط خانه در هنگام درمان اوتیسم بسیار مهم است.
12- نا امید نشوید، دلسردی شما می تواند وضعیت کودکتان را بدتر کند. مثبت اندیشی و تحسین کودکتان می تواند کمک درمان بیماری او باشد.
کودک نوپا نشانه های بیماری اوتیسم را برای اولین بار، در اوایل 18 ماهگی نشان می دهد. تشخیص این بیماری برای والدین بسیار مهم است چرا که تشخیص زودرس این اختلال جنبه منفی آن را کاهش می دهد.
