آیا می دانید نشانه ها و علائم شکستگی فک یا دررفتگی فک چیست؟ آیا دررفتگی فک درد دارد یا بدون احساس درد، فک از جای خود خارج می شود؟ راه های درمان شکستگی فک و دررفتگی فک چیست؟ آیا تنها دلیل دررفتگی فک، خمیازه کشیدن و زیاد باز کردن دهان است؟ در این مقاله از بخش دندانپزشکی و ارتوپدی دکتر سلام، در مورد علل، علائم و نشانه ها و درمان شکستگی فک و دررفتگی فک بحث خواهد کرد.
من دچار شکستگی فک شده ام یا دررفتگی فک ؟
شکستگی فک، به شکستگی استخوان فک یا مستقیما به خود فک اشاره دارد در حالی که فکی که از جا در رفته است باعث حرکت بخش پایینی آرواره به سمت پایین می شود. هر دو این آسیب ها، علل مختلفی از جمله آسیب وارد شده به صورت دارند. کشیدگی بیش از حد فک مانند زمانی که خمیازه می کشید و یا چیزی را گاز می زنید نیز می تواند باعث دررفتگی و جابجا شدن فک شود.
هر دو این آسیب ها می توانند باعث درد شدید در فک و صورت شده و باعث محدودیت حرکت فک نیز می شوند. فک شکسته باعث کبودی و تورم صورت می شود در حالی که دررفتگی ممکن است باعث عدم هماهنگی در فک پایینی شود. درمان فک شکسته به شدت آسیب بستگی دارد. در موارد خفیف، مداخلات درمانی غیرضروری هستند. یک پزشک می تواند با دست، فک را به موقعیت اول خود برگرداند.
علائم و نشانه های شکستگی فک و دررفتگی فک
پزشکان قسمت پایینی چانه را به عنوان فک می شناسند و آن را از بقیه جمجمه جدا می دانند. فک از طریق مفصل گیجگاهی فکی به جمجمه متصل می شود که فک را باز و بسته می کند. وقتی استخوان فک، شکسته یا خرد می شود، آسیب وارده می تواند منجر به شکستن کامل استخوان به همراه جابجایی استخوان یا شکستگی استخوان بدون جابجایی استخوان شود.
دررفتگی فک زمانی اتفاق می‌افتد که فک از یک یا هر دو مفصل جدا شود. استخوان فک یا قسمت بالایی فک نیز می تواند دچار شکستگی شود. با این حال، پزشکان به طور معمول این آسیب ها را به جای شکستگی فک ، شکستگی صورت در نظر می گیرند.
ضربه به صورت نیز می تواند منجر به شکستگی یا دررفتگی فک شود. هر کدام از این دو آسیب به محل وارد آمدن ضربه و میزان نیروی ضربه وارد شده، بستگی دارد. ضربه می تواند علل مختلفی داشته باشد، از جمله سقوط و یا آسیب ورزشی.
باز کردن بیش از اندازه دهان، یک علت شایع دررفتگی فک است که می تواند به علل زیر رخ دهد:
- خمیازه کشیدن
- گاز گرفتن
- استفراغ
- یک مشکل یا عارضه دندانپزشکی
اختلالات مفصلی موجب درد شده و بر حرکت فک تاثیر می گذارد. افراد مبتلا به این اختلالات، در معرض خطر بیشتری از جابجایی فک قرار دارند. همچنین افرادی که قبلا دچار دررفتگی فک شده اند، نیز در معرض خطر بالاتری از جایجایی فک هستند.
علائم
دررفتگی یا شکستگی فک، علائم مشابهی دارند. اما برخی تفاوت های کلیدی نیز در این زمینه وجود دارد.
علائم فک شکسته عبارتند از:
- درد در صورت و یا فک
- درد هنگام حرکت فک، مانند باز کردن دهان و یا جویدن
- کبودی و تورم روی صورت
- سختی و مشکل در حرکت فک
- بیرون زدن دندان ها از جای خود
- بی حسی صورت
- فک، در زمانی که باز است، به یک طرف حرکت می کند.
آسیب به صورت باعث شکستگی فک نیز می شود که می تواند بر دیگر مناطق صورت تاثیر بگذارد. برای مثال، آسیب به صورت می تواند به بینی، دهان یا گونه نیز آسیب برساند که باعث باعث بروز علائم بیشتری می شود.
علائم فک دررفته عبارتند از:
- درد در صورت و یا فک
- همتراز نبودن قسمت پایینی فک با قسمت بالایی
- سختی و مشکل در حرکت دادن فک
- ناتوانی در بستن دهان
- بالا بودن یا پائین بودن فک
درمان شکستگی و دررفتگی فک
فک شکسته و در رفته، اغلب نیازمند توجه پزشکی فوری هستند. حمایت از فک تا زمان دریافت کمک های پزشکی، ضروری است که میتوان با استفاده از دست، فک را در جای خود نگه داشت و یا دور سر و زیر فک را بانداژ کرد. این درمان ها برای فک شکسته و فک در رفته متفاوت است.
درمان های فک شکسته
درمان فک شکسته به شدت آسیب بستگی دارد. شکستگی های جزئی اغلب به خودی خود و بدون نیاز به مداخلات پزشکی، بهبود می یابند. با این حال، یک پزشک ممکن است پیشنهاد کند که فرد برای کمک به کاهش ناراحتی، از داروهای ضد درد استفاده کند و مایعات و غذاهای نرم را به منظور پیشگیری از بدتر شدن آسیب، بخورد.
شکستگی های خیلی حادتر و شدیدتر، به مداخلات پزشکی یا جراحی نیاز دارند. ممکن است لازم باشد که تا زمان بهبودی، با پیچ کردن پلاک ها یا سیم های فلزی در دو طرف فک، آن را تقویت کرده و در جای خود نگه دارند. روند بهبودی می تواند چندین هفته طول بکشد. پس از این دوره، ممکن است فرد به انجام تمریناتی برای تقویت ماهیچه ها و عضلات فک که هفته ها غیرفعال بوده اند، نیاز داشته باشد.
درمان های دررفتگی فک
پزشک می تواند دررفتگی فک را با استفاده از دست انجام داده و فک را به موقعیت اول خود برگرداند و آن را درمان کند. این همان چیزی است که پزشکان از آن به عنوان احیاء دستی نام می برند.
برای انجام احیاء دستی، پزشک انگشتان شست خود را در پشت دندان های پایین و درداخل دهان قرار می دهد و سایر انگشتانش را در زیر فک می گذارد و با فشار مداوم بر روی فک، آن را به عقب حرکت می دهند.
در برخی موارد، دکتر ممکن است از بانداژ بارتون استفاده کند. این بانداژها نوارهای حمایتی هستند که اطراف سر و فک قرار می گیرند. این کار باعث محدود شدن دامنه حرکتی فک می شود و تا زمان بهبودی، فک را تقویت و پشتیبانی می کند و ممکن است پس از چند روز استفاده، سائیده شود.
پزشک همچنین ممکن است از شما بخواهد که از باز کردن بیش از حد دهان برای خمیازه کشیدن یا هر گونه کشیدگی فک برای یک دوره خاص پس از درمان، خودداری کنید زیرا حرکات شدید فک، می تواند روند بهبودی را به تاخیر بیاندازد یا باعث آسیب بیشتر شود.
در موارد شدیدتر، جراحی یک گزینه است. به عنوان مثال، کاهش اندازه رباط ها در اطراف فک می تواند به سفت شدن مفصل فک و جلوگیری از آسیب های بیشتر کمک کند.
نکته کلیدی
نقطه نظر یا نگرش کلی نسبت به شکستگی فک یا دررفتگی آن، بسته به شدت آسیب، فرق می کند.
شکستگی جزئی اغلب بدون نیاز به مداخله پزشکی و به تنهایی درمان می شود. شکستگی های حادتر و شدیدتر، به احتمال زیاد به دستگاه های پزشکی پشتیبان که در اطراف فک استفاده می شود، نیاز خواهد داشت. فرآیند درمان چندین هفته یا چند ماه می تواند به طول بیانجامد.
در صورتی که فک به اندازه کافی استراحت نکرده باشد، زمان بهبودی ممکن است طولانی تر شود. انجام عمل جراحی نیز میتواند زمان بهبودی کامل را افزایش دهد.
