پالاتال اکسپندر (وسیع کننده کام) چیست؟

پالاتال اکسپندر (وسیع کننده کام) چیست؟ چه کسی از این دستگاه سود می برد و از آن چه انتظاراتی می توان داشت؟ پالاتال اکسپندر در مورد کودکان موفقیت آمیزترند. افراد بزرگسال هم می توانند از این ابزار استفاده کنند ولی فرایند درمان با این روش برای آن ها مشکل و نتیجه، غیر قابل اعتماد است. وسیع کردن کام می تواند لبخند را به شیوه مناسبی تغییر دهند. آیا با فواید و معایب این دستگاه آشنایی دارید؟ آیا میتوان از آن به عنوان فضا نگهدار استفاده کرد؟ در این مقاله از بخش دندانپزشکی دکتر سلام در مورد پالاتال اکسپندر (وسیع کننده کام) صحبت خواهیم کرد.

پالاتال اکسپندر (وسیع کننده کام)

طیف گسترده ای از پالاتال اکسپندر وجود دارند که بعضی از آن ها را می توان برای فعالیت های خاصی مثل غذا خوردن و شنا از دهان خارج کرد. سقف دهان در افراد بزرگسال مثل یک تکه استخوان قوی است اما همیشه و در زمان کودکی به این صورت نبوده است. قبل از رسیدن به بلوغ، استخوان کام که همچنین به نام ماگزیلا شناخته می شود از دو استخوان که در وسط کام به هم می پیوندند و در محلی به نام درز میانی کام، تشکیل می شود‌. سرانجام این دو استخوان به هم می پیوندند اما قبل از پیوند می توان به راحتی آن ها را با استفاده از پالاتال اکسپندر تنظیم کرد.

این ابزار اورتودنسی سفارشی ساز که عریض کننده کام نیز نامیده می شود برای وسیع کردن کام و به منظور درمان طیف گسترده‌ای از مشکلات اورتودنسی طراحی شده است. این ابزار، غضروف بین استخوان های کام را به منظور ایجاد فضا برای رشد استخوان جدید می کشد.

این ابزار اورتودنسی معمولا در کودکان خردسال که استخوان های کام آن ها کاملا به هم نپیوسته اند استفاده می شود. اگر چه که بعضی از متخصصین اورتودنسی پیشنهاد می کنند که توسعه کام در بزرگسالان نیز امکان پذیر می باشد با اینکه فرایند آن مشکل تر است.

پالاتال اکسپندر (وسیع کننده کام) به چه شکلی هستند؟

تعداد زیادی از وسیع کننده های کام موجود در بازار به شیوه مشابهی عمل می کنند. هدف از این مقاله صحبت کلی درباره پالاتال اکسپندر با تمرکز بر پالاتال اکسپندری سریع است که یکی از انواع رایج تر هستند. اگر بخواهید که درباره پالاتال اکسپندری مختلف اطلاعاتی کسب کنید سوالاتی که در ذیل در مورد انواع متفاوت آن ها آمده است را مطالعه کنید.

پالاتال اکسپندری سنتی به سقف دهان متصل می شوند. معمولا سیم ها در اطراف تعدادی از دندان های عقب بالایی و دو طرف فک بالایی پیچیده می شوند. سیم ها در درز میانی با یک پیچ فلزی به هم متصل می شوند. در بعضی موارد، این پیچ مرکزی با پلاستیک روکش می شود.

پالاتال اکسپندر برای تطبیق با وضعیت هر بیمار به طور سفارشی ساخته می شوند. بنابراین پیچ باید به راحتی در بالای دهان سوار شود. اگر کسی از نزدیک به دهان شما نگاه کند یا شما را در حین خندیدن یا خمیازه کشیدن گیر بیاندازد این ابزار قابل مشاهده است اما نه به اندازه بریس های سنتی.

این دستگاه چگونه عمل می کنند؟

پالاتال اکسپندری سنتی با استفاده از یک کلید مخصوص کار می کنند. هر نیمه دستگاه به یک نیمه کام متصل می شود، همانطور که در بالا توضیح داده شد. کلید، دستگاه را با گسترش فضای بین دو نیمه مجزای کام کوک می کند.

اوتودنتیست اولین بار دستگاه را کوک می کند و به شما نشان می دهد که چگونه به همان صورت عمل کنید. از آن به بعد شما یا کودکتان مسئول کوک کردن دستگاه خواهید بود. اورتودنتیست شما به شما خواهد گفت که چه مقدار و به چه تعداد دستگاه را کوک کنید. سعی کنید تا حد امکان در این کار پشتکار داشته باشید و مرتب و در ساعت مشخص آن را کوک کنید. دستگاه را باید هر روز در حدود ساعت معینی کوک کنید تا مطمئن شوید که زمان بین کوک ها تقریبا مساوی هستند.

بر طبق گفته های دکتر گاوین مک، یک مشاور اورتودنتیست در مرکز 92 Dental در لندن، به طور معمول کوک کردن منجر به حدود یک میلیمتر جابه جایی در یک هفته می شود. شاید این مقدار خیلی به نظر نیاید اما مهم این است که سخت نگیرید و عجله ای برای تمام شدن این فرایند نداشته باشید. دکتر مک می گوید که بهترین تمرین برای پالاتال اکسپندر این است که فرایند کار آن ها به آرامی و به تدریج انجام شود. او می افزاید این روند آرام باعث می شود که هم هر دو فک و هم ریشه های دندان ها با وضعیت جدید انطباق پیدا کنند. اگر فرایند تنظیم و انطباق با عجله انجام شود در آینده، کار دندانپزشکی بیشتری نیاز خواهد بود.

بعضی از انواع پالاتال اکسپندر به کلیدی برای کوک کردن احتیاج ندارند. برای نمونه دستگاه کواد هلیکس زیر فشاری که خود دستگاه ایجاد می کند کار می کند. هر چند عملکرد موثری دارد اما به نظر می رسد که با تغییرات اسکلتی محدودی همراه است. به بیان دیگر شاید این دستگاه تاثیر مهیجی که دستگاه های دیگر با قابلیت کوک شدن دستی دارند را نداشته باشد و ممکن است برای بعضی بیماران مناسب نباشد.

پالاتال اکسپندر (وسیع کننده کام) چه چیزی را درمان می کنند؟

فک کوچک می تواند به مشکلات دندانپزشکی مختلفی منجر شود؛ بیشتر از همه مشکلات مرتبط با این مسئله که دهان فرد به اندازه کافی بزرگ نیست تا دندان ها در آن جا داده شوند.

کراس بایت

عدم انطباق فک بالا با فک پایین منجر به بروز کراس بایت می شود. به این معنی که در این عارضه، دندان های فرد به درستی ردیف نیستند که منجر به بروز مشکلاتی در بایت میشود. برای مثال دندان های عقبی بالایی ممکن است به جای پوشش دادن دندان های پایین، داخل دندان های پایین قرار گیرند. این حالت می تواند منجر به دیگر مشکلات اورتودنسی شده و روی لبخند شما تاثیر بگذارد. تعریض فک بالا و گاهی فک پایین می تواند به مرتب شدن دوباره دندان ها کمک کند.

دندان های شلوغ

مشکل دندان های شلوغ به این صورت است که دهان به اندازه کافی برای جا دادن به همه دندان ها بزرگ نیست. در اینجا تعریض کام برای بزرگ تر کردن دهان می تواند مورد استفاده قرار گیرد و نیاز به کشیدن دندان های دائمی را از بین ببرد.

دندان های تحت فشار

دندان تحت فشار دندانی است که زیر لثه شکل گرفته است اما فضای لازم برای رویش به سمت سطح لثه را ندارد. تعریض فک می تواند فضای لازم را ایجاد کند. اهمیت استفاده از پالاتال اکسپندر اغلب بیشتر جاهایی نمایان می شود که در ارتباط با دندان نیش و به خصوص نیش های بالا هستند.

مشکلات تنفسی

یک فک کوچک می تواند جریان هوا را در مجاری بینی مسدود کند. این مسئله منجر به حالت هایی مثل آپنه در خواب می شود. تعریض فک به باز کردن مجاری و بهبود تنفس کمک می کند.

شکاف کام

گاهی بیماران مبتلا به این عارضه قبل از اینکه متحمل درمان های اصلاحی شوند کام خود را تعریض می کنند. بیماران زیادی که از پالاتال اکسپندر استفاده می کنند درمان را با بریس ها یا دیگر روش های درمان اورتودنسی ادامه می دهند. بر طبق گفته دکتر مک تعریض فک معمولا قبل از درمان اورتودنسی انجام می گیرد. او بر اهمیت اصلاح مشکلات بایت قبل از صاف کردن دندان ها با بریس تاکید می ورزد و آن را به ایجاد یک شالوده قوی قبل از ساختن خانه تشبیه می کند.

آیا این دستگاه آسیب می رساند؟

ایده چرخش پیچ در داخل دهان شما یا دهان کودکتان ممکن است شما را کمی ناراحت کند. هر چه باشد شما نمی خواهید که ماه ها درد بکشید. اما حقیقت این است که این روش به آن بدی که فکر می کنید نیست.

وقتی که دستگاه پالاتال اکسپندر برای اولین بار در دهان نصب می شود برای بیمار مقداری ناراحتی ایجاد می کند. فک بیمار زیر فشار دستگاه زخم می شود. همچنین تا زمانی که زبان به وجود دستگاه در دهان عادت کند، صحبت کردن و خوردن با کمی سختی همراه خواهد بود. در طول این مدت ممکن است بزاق بیش از اندازه ترشح شود که می تواند سبب ناراحتی بیمار شود اما به مرور زمان این مشکل قابل حل است.

وقتی که کلید دستگاه چرخانده می شود بیمار نباید احساس درد کند. باید فشار را در سقف دهان، دندان ها، پشت بینی و حتی ممکن است بین چشم ها احساس کند. اگر احساس درد کردید چرخاندن کلید دستگاه را متوقف کرده و فورا با اورتودنتیست خود تماس بگیرید. می توانید کلید دستگاه را در خلاف جهت بچرخانید تا از فشار دستگاه بکاهید‌.

چه مدت مجبور به استفاده از پالاتال اکسپندر هستم؟

به طور متوسط بیماران، پالاتال اکسپندر را به مدت ۴ تا ۶ ماه استفاده می کنند. حدودا ۱ تا ۳ ماه طول می کشد تا بتوان به عرض دلخواه رسید‌. سپس اورتودنتیست شما دستگاه اکسپندر را چند وقت بیشتر در دهان شما باقی خواهد گذاشت تا به استخوان اجازه دهد که در فضای خالی ایجاد شده به وسیله دستگاه رشد کند.

تعریض کام در بیشتر موارد دائمی است. اما ممکن است بعضی از کام ها که خیلی باریک هستند دوباره به موقعیت اولیه خود برگردند. شاید اورتودنتیست شما بخواهد کام شما را بیشتر تعریض کند تا جلوی هر گونه عود مجدد و بازگشت به حالت اولیه را بگیرد و به شما این اطمینان را بدهد که تعریض لازم در کام صورت گرفته است.

آیا شاهد تغییر چهره پس از استفاده از این دستگاه هستیم؟

بعضی افراد تغییرات مهیجی را در صورت خود یا فرزندشان اظهار کرده اند و بعضی دیگر متوجه هیچ گونه تفاوتی نشده اند. این اختلاف نظر ها می تواند به دلیل تفاوت در میزان تعریض کام باشد. همچنین ممکن است به این مربوط باشد که تعریض فک با چه سرعتی صورت گرفته است.

اگر متوجه هیچ تغییری نشده اید باید گفت که این تغییرات دور فک بالا و بینی متمرکز شده اند. شاید بینی شما پهن تر و لبخندتان عریض تر شود. برای بچه ها که صورتشان هنوز در حال بزرگ تر شدن است تغییرات معمولا بدون نشانه است و مشکل است که بگوییم نتیجه تعریض کام چه بوده است.

زمانی که پالاتال اکسپندر مورد استفاده قرار می گیرند یک فضای خالی ۱ یا ۲ میلیمتری می تواند بین دندان های جلویی گسترش یابد. دندان ها از هم جدا می شوند زیرا هر کدام از آن ها به استخوان کام روبرویی متصل شده اند. این یک روند نرمال است و پس از اتمام کار با اکسپندر می تواند با مجموعه کوچکی از بریس ها اصلاح شود.

آیا در حین استفاده از پالاتال اکسپندر باید از خوراکی های خاصی پرهیز کرد؟

وقتی برای اولین بار اکسپندر را استفاده می کنید به دهان خود کمی استراحت داده و غذاهای نرم مثل پوره سیب زمینی و بستنی بخورید. بعد از یک یا دو روز ترشح بزاق تا حد زیادی متوقف می شود و همینطور درد فک تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. سپس می توانید غذا خوردن نرمال خود را از سر بگیرید. اگر چه که احتمالا باید از خوردن آبنبات های چسبناکی مثل آبنبات های Jolly Ranchers(یک نوع آبنبات سفت) پرهیز کرد. زیرا امکان دارد در دستگاه گیر کرده و پیج تعریض را ببندد.

نحوه تمیز کردن دندان ها پس از استفاده از این دستگاه

درست مثل استفاده از بریس ها، در محل هایی که دستگاه پالاتال اکسپندر با دندان ها در تماس است امکان به وجود آمدن پلاک وجود دارد. مطمئن شوید که به طور منظم مسواک می کنید و نخ دندان می کشید. از پروکسی براش (مسواک بین دندانی) استفاده کنید تا دور لبه های دستگاه قابل دسترس تر باشد. همچنین می‌ توانید از واتر فلاس (دستگاه جرم گیر آبی) برای راحت تر تمیز کردن دستگاه و دندان های خود استفاده کنید و می توانید به آرامی دستگاه را با مسواک تمیز کنید تا از جمع شدن غذا در داخل پیچ جلوگیری نمایید.

انواع مختلف پالاتال اکسپندر

این احتمال وجود دارد که یک پالاتال اکسپندر ثابت که از وسط کوک می شود برای شما مناسب باشد. هر چند که انواع مختلفی از پالاتال اکسپندر وجود دارند که شاید بخواهید با اورتودنتیست خود در مورد آن ها مشورت بگیرید. لیست زیر تعداد زیادی از ابزارهای پالاتال اکسپندر که محبوبیت بیشتری دارند را نشان می دهد تا به شما ایده ای کلی از ابزارهای متفاوت موجود بدهد.

پالاتال اکسپندری سریع

این نوع ابزار، پالاتال اکسپندر سنتی است که در این مقاله به آن پرداخته شد. انواع مختلف پالاتال اکسپندری سریع شامل ابزار های اکسپندر و هیراکس اکسپندر می باشند‌. گاهی از این فرایند به عنوان تعریض سریع فک نام برده می شود.

دستگاه شوارتز

مثل پالاتال اکسپندری سریع این اکسپندر به کوک شدن منظم با یک کلید نیاز دارد. با این تفاوت که این دستگاه قابلیت خارج شدن از دهان را دارد‌. توصیه می شود که این ابزار ۲۴ ساعت شبانه روز استفاده شود. به جز زمان خوردن، مسواک زدن، شنا یا انجام ورزش های تماسی. این ابزار همچنین می تواند دور دندان های بالایی یا پایینی استفاده شود.

پالاتال اکسپندری کواد هلیکس

این پالاتال اکسپندر ثابت احتیاج به کوک شدن ندارد و برای عریض کردن جلو یا پشت فک از آن استفاده می شود. این ابزار با هدایت دندان ها به سمت بیرون باعث تعریض کام می شود. سرعت این نوع اکسپندر نسبت به ابزارهایی مثل پالاتال اکسپندری سریع کمتر است. اما خیلی شبیه به اکسپندر دبلیو آرچ عمل می کند.

به زبان ساده می توان گفت می توانید از بین اکسپندرهای کند یا سریع، قابل خارج شدن از دهان یا ثابت انتخاب خود را داشته باشید. در پس همه این ها ابزاری که اورتودنتیست شما توصیه می کند می تواند با ترجیحات شخصی شما نیز همراه باشد.

آیا افراد بزرگسال نیز می توانند از این دستگاه استفاده کنند؟

همانطور که در بالا اشاره شد این موضوع به شرایط هر بیمار بستگی دارد که باید مورد بحث قرار گیرد. وب سایت های زیادی به شما خواهند گفت که استفاده از پالاتال اکسپندر برای بزرگسالان غیر ممکن است زیرا استخوان کام در زمان بلوغ سفت می شود. بعضی از افراد بزرگسال تحت درمان با پالاتال اکسپندر قرار می گیرند اما نتایجی که به دست می آورند اغلب یکسان نیست.

افراد بزرگسالی که از پالاتال اکسپندر استفاده می کنند اغلب عملیات تعریض فک را به کمک جراحی انجام می دهند. یک شکاف در کام ایجاد می شود تا ۲ استخوانی را که در دوران بلوغ به هم پیوند خورده اند را از هم جدا کند. اگر چه که کوشش هایی برای تعریض کام افراد بزرگسال بدون مداخله جراحی صورت گرفته است.

یک مطالعه صورت گرفته در مجله The Angle Orthodontist در سال ۲۰۰۰ در مورد امکان تعریض کام در بزرگسالان با استفاده از ابزار هاس اکسپندر و بدون عمل جراحی تحقیق کرده است. محققان عملکرد اکسپندر را در ۴۷ بزرگسال و ۴۷ کودک مقایسه کرده اند. نهایتا تصور بر این شد که هاس اکسپندر تا حدی روی افراد بزرگسال موفقیت آمیز عمل کرده است. اگر چه که به اندازه عملکرد این ابزار در مورد کودکان موفقیت آمیز نیست.

یکی از محققان این نتایج را در مطالعه دیگری بسط داده است که در مجله The American Journal Of Orthodontics and Dentofacial Orthopedics در سال ۲۰۱۱ منتشر شده است. او بیان می دارد که تعریض کام بدون عمل جراحی در بزرگسالان به شکل متفاوتی عمل می کند. بیشتر تعریض ها با استخوان آلوئولار پروسس (استخوان متخلخلی که دندان های فک بالا و پایین در آن قرار گرفته اند) شروع می شوند. استخوانی که دندان ها در آن ها رشد می کنند، برعکس استخوان های کام.

دکتر مک اظهار می دارد که تعریض کام در افراد بین سنین ۸ تا ۱۲ سال بهتر نتیجه می دهد زیرا فک در این سنین برای تغییر انعطاف پذیرتر است. دکتر مک در ادامه می افزاید وفتی سن شما بالاتر می رود عملیات تعریض فک به طور کلی زمان بیشتری می برد، دردناک تر است و نتایج دائمی کمتری دارد. با این حال او تصدیق می کند که تعریض کام موفقیت آمیز در افراد بزرگسال غیر ممکن نیست.

هزینه روش درمان با پالاتال اکسپندر ها چقدر است؟

قیمت به جایی که زندگی می کنید، تجربه اورتودنتیست و طرح کلی درمان شما بستگی دارد. بیمه، اغلب هزینه درمان با پالاتال اکسپندر را پوشش نمی دهد.