نارسایی قلبی؛ علائم و عوارض نارسایی قلبی

در صورت داشتن نارسایی قلبی ، اینکه بدانید در معرض چه نشانه ها و علائمی قرار دارید، مهم است. با توجه به علائم خود، می توانید به پزشک کمک کنید تا درمان را به بهترین نحو ممکن انجام دهد. در نتیجه هم پزشک و هم خود شما، با علائم و نشانه ها مقابله کرده و خطر داشتن برخی مشکلات جدی ‌تر را در مورد نارسایی قلبی کاهش دهید. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام به بررسی علائم و عوارض نارسایی قلبی می پردازیم.

علائم نارسایی قلبی

بیشتر علائم ناشی از نارسایی قلبی را میتوان به سه دسته کلی تقسیم کرد:

• علائم ناشی از تراکم و احتقان مایع
• علائم ناشی از کاهش پمپاژ قلب
• علائم ناشی از آریتمی های قلبی
• تجمع بیش از حد مایع و انسداد ریوی

 

تجمع بیش از حد مایع و گرفتگی ریوی، متاسفانه در افراد مبتلا به نارسایی قلبی تکرار می شوند و شایع ترین دلایل بروز علائم بیماری قلبی هستند. با نارسایی قلب، پمپاژ قلب کارایی کمتری نسبت به حالت عادی و طبیعی دارد. برای جبران کاهش توانایی پمپاژ، بدن تلاش می کند نمک و آب را در بدن نگه دارد. تجمع نمک و آب در ابتدا می تواند تا حدودی، عملکرد قلب را بهبود بخشد، اما در نهایت منجر به تجمع بیش از حد مایع و انواع مختلفی از علائم می شود. این علائم عبارتند از:

تاثیر نارسایی قلبی بر افزایش وزن

حفظ و نگهداری نمک و آب، می تواند باعث افزایش چشمگیر و سریع وزن شود. به همین دلیل است که پزشکان از افراد مبتلا به نارسایی قلبی در مورد نظارت و مراقبت از وزن خود، هر روز سوال می کنند. تجمع سریع مایع  اضافی می تواند نشانه مهمی از کنترل خارج شدن نارسایی قلبی باشد و برای تنظیم آن باید از دارو و یا رژیم غذایی استفاده کرد.

ادم

ادم یا تورم، یک حالت شایع و رایج در رابطه با نارسایی قلب است. افراد مبتلا به نارسایی قلبی ، اغلب تجمع بیش از حد مایع در اندام های تحتانی و قوزک پا و یا ادم پا را تجربه می کنند. این ادم می تواند کاملا مشخص و ناراحت کننده باشد. علاوه بر این، آسکیت ممکن است در افرادی که مبتلا به نارسایی قلب در سمت راست هستند، رخ دهد. آسکیت، تجمع مایع در حفره شکمی است و میتواند بسیار ناراحت کننده باشد. علاوه بر این، اغلب با مشکلات دیگری همراه است، از جمله عملکرد غیر طبیعی کبد و اختلالات شدید دستگاه گوارشی.

تاثیر نارسایی قلبی بر انسداد ریه

در نارسایی قلبی ، تجمع نمک و مایع، باعث افزایش فشار بر روی دریچه های قلب می شود. بالا رفتن فشار قلب باعث می شود که مقداری از این مایع اضافی در ریه ‌ها جمع شود که نتیجه آن، انسداد ریوی است. از آنجا که انسداد ریوی بسیار رایج است، شما اغلب واژه نارسایی احتقانی قلب را به عنوان مترادفی برای نارسایی قلبی می شنوید.

این انسداد ریوی معمولا باعث مشکلات تنفسی می شود که می تواند چندین نشانه متمایز داشته باشد، از جمله :

مشکل در نفس کشیدن و تنگی نفس

تنگی نفس در افرادی که به نارسایی قلبی دچار هستند، بسیار شایع است. به طور معمول، تنگی نفس معمولا با مشکلاتی در نفس کشیدن همراه است. در یک فرد مبتلا به نارسایی قلبی، هم عملکرد قلبی و هم وضعیت تجمع مایع، در طول زمان، کم و زیاد می شود. با بروز این تغییرات، مقدار فشار لازم برای تنگی نفس، متفاوت خواهد بود. بنابراین، افراد مبتلا به نارسایی قلبی باید به میزان فعالیت خود قبل از وقوع تنگی نفس توجه کنند و گزارش بدتر شدن این علائم را به پزشکان خود گزارش دهند.

لازم به ذکر است که تنگی نفس، اغلب با سرفه خشک و یا سرفه شدید همراه است و همچنین ممکن است نشانه این باشد که انسداد ریوی در حال بدتر شدن است.

ارتوپنا (Orthopnea)

ارتوپنا نوعی تنگی نفس است که در هنگام دراز کشیدن بر روی یک سطح مسطح، روی می دهد. با توجه به شدت نارسایی قلبی، این علائم نیز کم و زیاد می شوند. نیاز به بالش های بیشتر برای خوابیدن، نشانه این است که ممکن است انسداد ریوی در حال بدتر شدن باشد.

تنگی نفس شبانه (PND)

تنگی نفس شبانه نیز یکی دیگر از علائم  بدتر شدن نارسایی قلبی است. افراد مبتلا به تنگی نفس شبانه، ناگهان از خواب عمیق بیدار می شوند و به شدت احساس تنگی نفس می کنند.

بندوپنیا (Bendopnea)

بندوپنیا، نشانه‌ای است که در افراد مبتلا به نارسایی قلبی رخ می دهد که اخیرا مورد اثبات واقع شده است و به نوعی از تنگی نفس اشاره دارد که در هنگام خم شدن، رخ می دهد.

ادم ریوی حاد

ادم ریوی حاد ناشی از انسداد سریع و ناگهانی ریه است که باعث تنگی نفس و سرفه شدید می شود. ادم ریوی یک وضعیت اورژانسی پزشکی است و در افراد مبتلا به نارسایی قلبی مزمن، این رویداد اغلب با تغییر ناگهانی در شرایط قلب ایجاد می شود، اگر چه ممکن است در برخی از افراد، در صورت مصرف بیش از حد نمک نیز بروز کند.

علائم ناشی از تجمع مایع و انسداد ریوی می تواند به شدت ناتوان کننده باشد. خوشبختانه، پزشکان معمولا چندین گزینه درمانی موثر برای مدیریت خوب این علائم و نشانه ‌ها دارند.

کاهش پمپاژ خون در قلب

وظیفه اصلی قلب، پمپاژ کردن خون به تمام اندام ‌ها و اعضای بدن است. در افراد مبتلا به نارسایی قلبی، عمل پمپاژ معمولا تا حدی کاهش می ‌یابد. در اغلب موارد، علائم ناشی از پمپاژ ضعیف قلب ( که به عنوان کاهش خروجی قلب نیز نامیده می شود ) تنها در طول نارسایی قلب و در زمانی که ماهیچه قلب بسیار ضعیف شده ‌است، تجربه می شوند. برجسته ‌ترین علائم ناشی از کاهش قابلیت پمپاژ عبارتند از:

• ضعف و خستگی شدید
• ضعف ماهیچه ‌ای و شل شدن ماهیچه ها
• بی حالی و عدم قدرت ذهنی یا روحی
• کاهش وزن شدید

واضح است که این چنین علائمی، با زندگی طولانی مدت سازگار نیستند، مگر اینکه عملکرد قلب بهبود یابد یا از پیوند قلب یا یک دستگاه کمک کننده قلبی استفاده شود. اگر در یک فرد مبتلا به نارسایی قلبی، این نوع علائم، پیشرفت داشته باشند، مرگ معمولا زودتر از موعد مقرر، به سراغ او خواهد رفت.

آریتمی قلب ( نامنظم بودن ریتم قلب)

نارسایی قلبی معمولا با اختلالات ضربان قلب ، به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی، PAC ها و PVC ها مرتبط است. این آریتمی ها معمولا باعث بروز  نشانه ‌ها و علائمی می شوند، از جمله :

• تپش قلب
• سرگیجه
• سنکوپ ( از دست دادن هوشیاری )

علاوه بر ایجاد این علائم، آریتمی های مرتبط با نارسایی قلبی می تواند منجر به عوارض جدی یا خطرناکی گردند.

عوارض جانبی نارسایی قلبی

شدید شدن نارسایی قلبی ، منجر به بروز مشکلات و عوارض وخیمی می شود. متداول ‌ترین و شایع ترین این عوارض عبارتند از:

مشکلات و عوارض ریوی

افراد مبتلا به نارسایی قلبی که انسداد ریوی طولانی مدت یا شدید ریوی دارند، می توانند دچار مشکلات ریوی، به ویژه ذات ‌الریه و آمبولی ریه شوند. از آنجایی که تنفس این دسته از افراد بر اثر نارسایی قلبی، به خطر افتاده است، این مشکلات ریوی نیز می توانند به ویژه برای فرد مبتلا به نارسایی قلبی خطرناک باشد. علاوه بر این، افرادی که به طور مکرر، مبتلا به تورم حاد ریوی می شوند، ممکن است به جایی برسند که  قبل از دریافت مراقبت ‌های پزشکی، مرگ به سراغشان بیاید.

سکته مغزی

سکته مغزی در افرادی که به نارسایی قلبی مبتلا هستند، به دو دلیل، به وجود می آید. یکی از این دلایل کند شدن جریان خون و دیگری لخته شدن خون در قلب و رسیدن این لخته ها به مغز می باشد که باعث مرگ بافت مغزی می شوند. این لخته ‌های خون درون قلبی، اغلب به دلیل فیبریلاسیون دهلیزی ایجاد می شوند اما می توانند به سادگی و به دلیل تجمع خون در حفره‌های بزرگ شده قلب نیز تشکیل شوند.

نارسایی اعضاء داخلی بدن

کاهش فعالیت پمپاژ قلب می تواند اندام ‌های مختلف تامین کننده خون مورد نیاز را از بین ببرند و منجر به عملکرد نادرست اعضاء داخلی شوند.  علاوه بر نقص عصبی که اغلب در افراد مبتلا به نارسایی قلبی دیده می شود، نارسایی کلیه و اختلالات شدید گوارشی نیز رایج هستند. چنین مشکلاتی به وضوح باعث کاهش وزن، رخوت و بی حالی شده و به دلیل بازده پائین و ضعیف قلب، به ضعف و ستی نیز کمک می کند.

مرگ ناگهانی

مرگ ناگهانی، در میان افرادی که به نارسایی قلبی مبتلا شده ‌اند، بسیار رایج است. اغلب این مرگ ‌های ناگهانی، ناشی از آریتمی های قلبی ( تاکیکاردی دهلیزی یا فیبریلاسیون دهلیزی ) بوده و بنابراین به طور بالقوه قابل پیشگیری هستند ( برای مثال، ایمپلنت یک دستگاه شوک دهنده)

با این حال، مرگ ناگهانی می تواند در افراد مبتلا به نارسایی قلبی شدید نیز رخ دهد، زیرا ماهیچه فرسوده قلب، به طور ناگهانی، پاسخ به سیگنال های الکتریکی قلب را متوقف می کند که پزشکان این رویداد را اغلب به عنوان اختلاط الکترومکانیکی می شناسند.

هر یک از این عوارض می تواند در فرد مبتلا به نارسایی قلبی، منجر به معلولیت بلند مدت یا مرگ فرد شود. در صورت نارسایی قلبی، یکی از دلایل اصلی برای توجه به تغییرات در نشانه ‌ها و علائم، این است که شما و پزشک تان نسبت به هر گونه تغییرات احتمالی در شرایط قلب، آگاهی داشته باشید. پیشگیری از علائم نارسایی قلبی در مراحل اولیه، قبل از اینکه شرایط شدید تر شود و احتمالا به علائم غیر قابل برگشت منتهی شود، بسیار ساده ‌تر و موثرتر است.