آکنه کیستیک، نوع شدیدی از آکنه است که به صورت برآمدگی های حساس، بزرگ و قرمز رنگی در عمق پوست ظاهر می شوند. آکنه کیستیک دردناک است و به سختی درمان می شود و در صورت ماندگاری طولانی به مدت چند ماه، باعث بروز لکه هایی بر روی پوست می شوند. درمان های موثر عبارتند از ایزوترتینوئین خوراکی، قرص های ضدبارداری و رتینوئید موضعی. در این مقاله از بخش زیبایی، پوست و موی دکتر سلام به بررسی آکنه کیستیک می پردازیم و راه های درمان آن را مورد بررسی قرار می دهیم.
آکنه کیستیک چیست؟
به طور کلی، آکنه وقتی رخ می دهد که منافذ پوست با چربی، سلول های مرده پوست و یا باکتری ها مسدود شوند. آکنه انواع مختلفی دارد، از جمله جوش های سر سفید، جوش های سر سیاه، جوش ها و برآمدگی های بزرگی که نرم و آبکی هستند و در داخل پوست وجود دارند. با نفوذ باکتری به داخل پوست و بروز آلودگی، یک کیست یا برآمدگی بزرگ ، قرمز و نرم در سطح پوست ایجاد می شود. بر خلاف جوش ها که معمولا در عرض چند روز ناپدید می‌شوند، کیست ها ممکن است به مدت چند هفته یا حتی چند ماه باقی بمانند.
آکنه کیستیک معمولا بر روی صورت پیدا می شود، اما می تواند بر روی سینه، گردن، پشت، بازوها و حتی روی شانه ها و پشت گوش ها نیز ظاهر شود. از دیگر نشانه های آکنه کیستیک، خارش و درد می باشد.
چه چیزی باعث بروز آکنه کیستیک می شود ؟
اکثر افراد مبتلا به آکنه کیستیک، نوجوانان یا جوانان اوایل دهه 20 هستند. با این حال، آکنه در هر سنی ممکن است پدید آید و در بعضی افراد به ویژه زنانی که پوست روشنی دارند و به خصوص در سن بلوغ هستند، بیشتر در معرض آکنه قرار دارند. همانند سایر انواع آکنه، عوامل مختلف بسیاری در بروز آکنه کیستیک نقش دارند، از جمله هورمون ها، ژنتیک و محیط زیست.
هورمون ها
به طور کلی، هورمون ها یک عامل شناخته شده در بروز آکنه هستند. سطوح مختلف استروژن، تستوسترون و آندروژن می توانند نقش مهمی در رشد آکنه ایفا کنند. با افزایش سطح تستوسترون در دوران بلوغ، غدد سباسه، سبوم بیشتری را تولید می کنند. سبوم یک ماده مومی چرب است که می تواند به مسدود شدن منافذ پوستی و در نتیجه بروز آکنه، کمک کند.
زنان اغلب متوجه این مسئله می شوند که در طول چرخه قاعدگی ماهیانه، کیست ها در کنار انواع دیگر آکنه، ظاهر می شوند.
دکتر آدام فریدمن، دانشیار پوست در دانشکده پزشکی و علوم بهداشتی دانشگاه جورج واشنگتن در واشنگتن می گوید: آکنه در زن بالغ و بزرگسال، بیشتر شبیه کیست است و این مسئله نشان می دهد که هورمون های آندروژن می توانند بر روی این تصویر بالینی تأثیر بگذارند.
بارداری، یائسگی یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (یک نوع اختلال هورمونی)، نیز همانند تغییرات هورمونی که بر اثر استرس یا مصرف قرص های ضد بارداری، به وجود می آیند، می توانند باعث ایجاد کیست ها شوند.
عوامل دیگر
آکنه کیستیک منحصرا توسط هورمون ها ایجاد نمی شود. عوامل محیطی مانند رطوبت بالا و عرق کردن بیش از حد نیز در کنار استفاده از لوازم آرایشی، پاک کننده ها، لوسیون ها و لباس هایی که عرق می کنند نیز در بروز آکنه نقش دارند.
ژنتیک نیز یک عامل کمک کننده است. اگر یکی از والدین شما دارای آکنه کیستیک باشد، متاسفانه احتمال اینکه شما نیز به آکنه کیستیک مبتلا شوید، زیاد است.
داروهای خاص و مواد شیمیایی نیز می توانند به رشد و پیشرفت آکنه کیستی کمک کنند و یا موجب بدتر شدن آسیب های پوستی موجود شوند. ترکیباتی که شناخته شده و مشکل ساز هستند عبارتند از کورتیکواستروئیدها، لیتیوم، فنیتوئین و ایزونیزید.
در حالی که ارتباط بین آکنه و رژیم غذایی هنوز به طور کامل توسط تحقیقات ثابت نشده است، برخی از افراد متوجه می شوند که کاهش یا حذف مصرف محصولات لبنی تا حد زیادی باعث کاهش بروز آکنه کیستیک می‌شود. با این حال، آکادمی پوست و زیبایی آمریکا (ADD) گزارش می دهد که شواهد موجود آنقدر قوی نیستند که از این نظریه حمایت کنند. غذاهای حاوی شاخص گلیسمی بالا و عدم ورزش و نداشتن خواب کافی نیز به بروز آکنه ارتباط دارد.
بهترین داروهای درمان این نوع آکنه چیست؟
برخلاف دیگر اشکال خفیف آکنه، توصیه نمی شود که برای درمان آکنه کیستیک منتظر بمانید و ببینید که آیا آنها به خودی خود درمان می شوند یا خیر. انتظار برای درمان خود به خود آنها، شانس اینکه کیست ها پس از التیام، تبدیل به یک زخم شدید شوند، را افزایش می دهد.
ایزوترتینوئین
ایزوترتینوئین دارویی است که عمدتا برای درمان آکنه شدید استفاده می شود. تولید این دارو که بیشتر با نام تجاری آکوتان شناخته شده است، در سال 2009 در ایالات متحده، قطع شد. با این حال، بسیاری از داروهای عمومی در بازار وجود دارند که همگی از ویتامین A مشتق شده اند و نشان داده اند که برای درمان آکنه به صورت خوراکی، مفید هستند.
ایزوترتینوئین یا آکوتان از داروهای استانداردی هستند که برای درمان آکنه کیستی شدید استفاده می شوند. دکتر بابی بوکا، بنیانگذار موسسه پوست بوکا در نیویورک، می گوید: ما این داروها را زمانی که جای جوش، بدتر و بدتر می شود، تجویز می کنیم. آکنه کیستیک بسیار زشت است و اگر به سرعت درمان نشود، می تواند به زخم های دائمی منجر شود.
ایزوترتینوئین نشان داده است که می تواند تبدیل شدن آکنه به زخم را کاهش دهد و برای این منظور بسیار بی خطر و موثر است.
آنتی بیوتیک های خوراکی
در حالی که آنتی بیوتیک ها نمی‌توانند چربی اضافی را کاهش دهند و یا سلول های مرده پوست را از بین ببرند، اما می توانند باکتری ها و التهاب را کاهش دهند که همین کار، به درمان آکنه کیستیک کمک می کند.
متخصص پوست شما احتمالا مصرف یک دوره کوتاه مدت از آنتی بیوتیک ها را تجویز می کند تا احتمال رشد باکتری ها را کاهش دهد.
دکتر بوکا خاطر نشان می کند که درمان بیماران را معمولا با مصرف یک دوره آنتی بیوتیک خوراکی مانند مینوسیکلین یا داکسی سایکلین شروع می کنیم. اگر این داروها جواب ندادند و موثر نبودند، به سراغ داروها و درمان های دیگر می رویم.
رتینوئیدهای موضعی
این محصولات شبیه به ترکیبات ایزوترتینوئین هستند و از ویتامین A مشتق می شوند. رتینوئیدهای موضعی منافذ فولیکول های مو را مسدود کرده و به جلوگیری از تشکیل آکنه کمک می کند. رتینوئیدها به شکل های مختلفی از جمله کرم، ژل و لوسیون ها مورد استفاده قرار می گیرند.
پوست ممکن است تا زمانی که خودش را با محصول جدید مطابقت دهد، قرمز و پوسته پوسته شود و رتینوئیدها اغلب حساسیت پوست را نسبت به نور خورشید افزایش می دهند. توصیه می شود که در هنگام استفاده از کرم های ضد آفتاب و در زمان استفاده از رتینوئیدهای موضعی، بسیار محتاط و مراقب باشید.
اسپیرنولاکتون
این داروی خوراکی به طور کلی برای درمان فشار خون بالا و تورم استفاده می شود. با این حال، ثابت شده است که درمان مؤثری برای آکنه، از جمله آکنه کیستیک است، به ویژه برای زنانی که در اطراف فک و یا قسمت پائینی صورت خود دارای آکنه می باشند.
داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری
داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری، حاوی استروژن هستند که به تنظیم هورمون ها و درمان آکنه که ممکن است ناشی از نوسانات هورمونی باشند، کمک می کنند.
اگر شما در زمان های خاصی مانند طول چرخه قاعدگی، به آکنه مبتلا می شوید، باید در مورد مصرف قرص های ضد بارداری با پزشک خود مشورت کنید مخصوصا اگر تا به حال از اینگونه قرص ها استفاده نکرده اید. با این حال مهم است که خطرات مصرف قرص های ضدبارداری خوراکی را با مزایای بالقوه ای که ممکن است از انجام این کار به دست آورید، مورد ارزیابی قرار دهید.
تزریق کورتیکواستروئید
اگر دارای یک موقعیت اورژانسی پوستی هستید، قبل از بروز یک کیست بزرگ، تزریق کورتیکواسترویید را امتحان کنید.
متخصص پوست، ابتدا کیست را تخلیه کرده و سپس کورتیکواستروئید را در محل کیست، تزریق می کند. اندازه کیست در عرض چند ساعت شروع به کوچک شدن می کند و معمولا در حدود یک روز بعد، ناپدید می‌شود.
به خاطر داشته باشید که این تزریقات، به علت استفاده مکرر، منجر به زخم و یا هایپرپیگمنتیشن می شود. تنها زمانی از این روش استفاده کنید، که کاملا مجبور به استفاده از آن باشید.
چگونه میتوان از بروز آکنه کیستیک پیشگیری کرد؟
در حالی که هیچ راه مطمئنی برای تضمین اینکه هرگز یک کیست نداشته باشید، وجود ندارد، اما اتخاذ ترکیبی از روش های پیشگیرانه می تواند شدت خطر ابتلای شما به آکنه کیستیک را کاهش دهد.
- هرگز با آرایش به رختخواب نروید، چون مواد آرایشی می‌توانند منافذ پوست را مسدود کنند و باعث شیوع آکنه شوند.
- از لوازم آرایشی که باعث انسداد منافذ پوستی نمی شوند و از لوازم آرایشی بدون چربی که کمتر باعث بسته شدن منافذ پوست می شوند، استفاده نمائید.
- پوست خود را بلافاصله بعد از ورزش و یا تعریق، به منظور کاهش باکتری، بشویید.
- اگر پوست سرتان چرب است، موهای خود را به طور مرتب بشوئید. اگر موهایتان با صورتتان در تماس است، چربی می تواند منجر به مسدود شدن منافذ پوستی شود.
- آقایان در هنگام اصلاح و تراشیدن پوست خود باید احتیاط کنند و از خراشیدگی و تحریک پوست جلوگیری کنند.
دکتر فریدمن توضیح می دهد : داشتن یک رژیم غذایی متعادل، به حداقل رساندن استرس، ورزش، خواب کافی، التهاب را به حداقل می رسانند. با انجام این کارها، از شر آکنه ها خلاص نمی شوید اما خوردن غذاهایی دارای شاخص گلیسمی بالا، عادات بد خواب، استرس، آکنه را بدتر می کنند و اثر معکوس دارند.
چه زمانی باید یه یک متخصص پوست مراجعه کنیم؟
آکنه کیستیک می تواند هم از لحاظ عاطفی و هم از نظر جسمی، آزار دهنده باشد و هرچقدر بیشتر صبر کنید، بیشتر احتمال دارد که آکنه کیستیک شما به یک زخم تبدیل شود.
اگر شما متوجه یک کیست در حال رشد شدید، در برنامه‌ریزی یک قرار ملاقات با متخصص پوست، برای بحث درباره گزینه درمانی که برای شما مناسب است، تردید نکنید. در عین حال، نکات مربوط به مراقبت از پوست را دنبال کنید :
- کیست ها را نترکانید و یا آنها را دستکاری نکنید زیرا می‌تواند منجر به زخم شدن و یا پخش شدن التهاب شود .
- از یک پاک کننده ملایم استفاده کنید تا از تحریک و آسیب رسیدن به پوست جلوگیری کنید.
- از لایه بردار های خیلی قوی و زبر برای حذف سلول های مرده پوست استفاده نکنید و پوست خود را زیاد نشوئید زیرا منجر به خشک شدن پوست می شود.