اینرسی خواب چیست؟ در مورد آن چه می دانید؟ ممکن است هر روز صبح با بیدار شدن از خواب اشتياق شديدی را براي برگشتن به رختخواب تجربه کرده باشيد. حتی ممكن است بعد از اینکه از خواب بیدار می شوید هم هنوز احساس سستی و خواب آلودگي داشته باشيد. به این حالت سکون یا اینرسی خواب گفته می شود كه به موجب آن بیدار شدن و انجام كارها ممكن است بسيار سخت و دشوار شود. در این مقاله از بخش عمومی دکتر سلام به بررسی اینرسی خواب می پردازیم.
اینرسی خواب چیست؟
اینرسی خواب یا رخوت خواب ابتدا در میان خلبانان نیروی هوایی آمریکا در دهه ۱۹۵۰ توصیف شد. خلبانان اغلب در اتاقک هواپیماهای خود مستقر شده بودند و آماده بودند تا در زمان هشدار پرواز کنند. کاشف به عمل آمد که اگر این خلبان ها در زمان به صدا در آمدن زنگ هشدار، خواب باشند و بیدار شوند، مرتکب اشتباه خواهند شد.
اينرسى به مفهومي در فیزیک اشاره دارد که یک شی به طور طبیعی در مقابل تغییر حالت مقاومت می کند. توپی که از تپه ای سرازیر می شود به چرخیدن ادامه خواهد داد و یک نفر که در حالت استراحت قرا دارد، می کوشد تا همانطور بماند، مگر این که نیروهای دیگری برای تغییر وضعیت آن اعمال شوند. وقتی که مفهوم سکون براى خواب تعريف مى شود به اين معنى است كه وقتی که شما خواب هستید، مغز شما هم تمایل دارد در حالت خواب باقی بماند.
علایم اینرسی خواب
این پدیده منجر به خواب آلودگی و اختلالات شناختی و همين طور سايكوموتور میشود که ممکن است بلافاصله پس از بیدار شدن رخ دهد. اگر چه بیشتر ما با جت های جنگنده پرواز نمی کنیم، اما ممکن است در توانایی مان برای تصمیم گیری یا انجام فعالیت های پیچیده اختلال ايجاد شود.
برای مثال، هنگام صبح، راندن صحیح اتومبیل بلافاصله پس از بیدار شدن دشوار است. همچنین ممکن است احساس گیجی ذهنی عمیقی داشته باشیم که تمایل شدید بازگشت به خواب ممکن است باعث رخ دادن آن شود و می تواند منجر به حملات وسوسه انگیز این خواب دلپذیر شود.
علل
این نشانه ها اغلب با از خواب پريدن های ناگهانی، به ویژه در خواب عمیق یا آرام در قسمت اول شب رخ می دهد و یا زمانی که مدت زمان خواب، کافی نیست. كمبود خواب نیز می تواند بيدار شدن را با مشكل مواجه كند. شاید اگر بیدار شدن زودتر از روال عادى برنامه ریزی شده باشد، يعني زنگ هشدار براى انجام كارى، مثلا رفتن به فرودگاه، تنظيم شده باشد، علایم ممکن است تا یک ساعت یا بیشتر، پس از بیداری باقی بمانند.با این که هنوز ثابت نشده است اما نظریه ای نشان می دهد که اینرسی خواب ناشی از تولید یک ماده انتقال دهنده عصبی به نام آدنوزين در مغز حین خواب متناقض یا فعال است که منجر به احساس خواب آلودگی می شود. این حالت ممکن است با اختلالات خوابی نظیر گرفتگی نفس و سندرم تاخیر فاز خواب بدتر شود. اختلال آپنه خواب، کیفیت خواب را کاهش می دهد، چون با تکه تکه کردن آن سعی دارد تا تنفس را احیا کند.
اغلب خرناس، تنفس های نامنظم، انسداد تنفسی، ادرار کردن مکرر در شب، دندان قروچه مکرر، بی خوابی و همین طور ادرار زود هنگام صبح می توانند از دیگر اختلالات مربوط به خواب باشند. سندرم تاخیر فاز خواب، با به تاخیر انداختن آن در ابتدای شب بروز پیدا می کند. این بیماری اغلب در نوجوانی شروع می شود اما ممکن است در تمام طول زندگی باقی بماند. فرد بیمار ممکن است ۲ صبح یا بعد از آن به خواب رود و بیدار شدن در صبح برایش دشوار باشد.
همچنین ممکن است شدت این اختلال یک جغد شبانه را وادار به خوابیدن کند و هر گونه تلاش برای زودتر بیدار شدن بی فایده باشد. کمبود خواب می تواند منجر به علائم دیگری نیز شود. (اختلال پرخوابی ناشناخته ، یا خواب آلودگی به علتی نامعلوم، ممکن است در اینرسی خواب نیز نقش داشته باشد).
بهینه سازی کیفیت و مقدار خواب که به معنی داشتن ساعات کافی خواب برای برآورده کردن نیازهای بدن است، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار میباشد. اغلب بزرگسالان به هفت تا نه ساعت خواب نیاز دارند تا استراحت کنند. ممکن است برخی هم کمی کم تر بخوابند و شاید به بیش از هشت ساعت زمان نیاز نداشته باشند.
هر گونه اختلالات خواب موجود مانند گرفتگی تنفس، باید به طور موثر درمان شود. این درمان ها کیفیت خواب را افزایش خواهد داد که به نوبه خود خواب آلودگی و اینرسی خواب صبح را کاهش خواهد داد. علاوه بر این، برخی افراد از زنگ های هشدار که آن ها را چند بار از خواب بیدار می کند، استفاده می کنند که کمک می کند با کوچکترین اشاره ای، بیدار شوند.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید صبح می تواند یک روش موثر دیگر برای بیدار شدن با احساس شادابی بیشتر باشد. این کار به ایجاد سیگنال هشدار در طول روز کمک میکند. به عنوان آخرین راه حل، کافئین و سایر درمانهای دارویی مانند استفاده از داروهای محرک نظیر نوويگيل و پروويگيل ممکن است به افزايش هشیاری در صبح کمک کنند.
كلام اخر
اگر با اینرسی و خواب آلودگی صبح مشکل دارید، با پزشک خود درباره انجام تست خواب برای به دست آوردن ارزیابی بهتر مشورت کنید. اگر در حال حاضر به اندازه کافی استراحت میکنید، درمان اختلال خواب پنهان احتمالی باعث آسودگی خاطر بیشتر میشود و به شما در بیدار شدن و داشتن حس بهتر کمک می کند.