8 روش مؤثر برای تسکین درد لگن در دوران بارداری

در این مقاله از بخش زنان و زایمان دکتر سلام می خواهیم به بررسی 8 روش مؤثر برای تسکین درد لگن در دوران بارداری بپردازیم. بارداری مرحله ای پرهیجان در زندگی یک زن است. با شروع دوران بارداری، بدن زنان دچار تغییراتی می شود که باعث بروز درد و ناراحتی در آن ها می شود. درد لگن یکی از این علائم رایج است که ممکن است در این دوران تجربه کنید. درد لگن بیشتر در مرحله آخر بارداری و در طول سه ماهه سوم اتفاق می افتد. برای برخی، ممکن است یک مشکل کوچک و جزئی باشد، اما برای برخی دیگر، این طور نیست و می تواند تأثیر قابل توجهی بر انجام فعالیت های روزمره آن ها داشته باشد و باعث بروز اختلالاتی در خواب شود. معمولاً درد را در پشت یا در کنار لگن حس می کنید و در حالت ایستاده این درد بدتر می شود. درد در هنگام بلند کردن اشیاء سنگین، زیادتر می شود.

چه چیزی باعث بروز درد لگن در دوران بارداری می شود؟

دلایل زیادی برای بروز درد لگن در دوران بارداری وجود دارد. این حالت بیشتر زمانی اتفاق می افتد که رباط هایی که مفصل ساکروایلیاک را نگه می دارند و باعث اتصال ستون فقرات به لگن می شود، ضعیف و شل می شود.

هورمون ریلکسین (آرامش)

بدن شما هورمون ریلکسین که یک هورمون اصلی در دوران بارداری است را آزاد می کند. این هورمون با نرم کردن تمام مفاصل و ماهیچه ها، باعث آرامش شما می شود. هورمون ریلکسین در مقادیر قابل توجهی برای آماده سازی بدن برای زایمان، آزاد می شود.

این هورمون، مفاصل لگن را نرم و ملایم می کند، به گونه ای که کودک به راحتی می تواند در زمان زایمان طبیعی، از طریق کانال زایمان عبور کند. بااین حال، این هورمون حساسیت شما را نسبت به ضربات افزایش  می دهد که می تواند منجر به بروز درد لگن شود.

درد سیاتیک

دو عصب سیاتیک در بدن وجود دارد. هر دو از ناحیه کمر سرچشمه می گیرند و به پا متصل می شوند. بزرگی رحم باعث وارد شدن فشار بر روی این اعصاب می شود که می تواند منجر به بی حسی، درد و احساس سوزش در لگن، ران و باسن شود. با نزدیک شدن به زمان زایمان، وضعیت نوزاد تغییر می کند و ممکن است احساس ناراحتی کمتری داشته باشید. اگرچه درد سیاتیک یک علامت رایج در بارداری است، اما باید پزشک خود را در جریان بگذارید چون ممکن است به علائم جدی تر دیگری منجر شود.

درد رباط گرد

این درد با بروز یک درد تپنده در ناحیه لگن، کشاله ران و ناحیه شکم مشخص می شود. درد با هرگونه تغییر یا حرکت نوزاد، می تواند افزایش پیدا کند.

پوکی استخوان موقت

یکی دیگر از دلایل بروز درد لگن، پوکی استخوان می باشد که در سه ماه دوم و سوم بارداری شروع می شود. پوکی استخوان موقت، باعث از بین رفتن استخوان در قسمت بالایی استخوان ران می شود، بنابراین، منجر به بروز ناگهانی درد مفصل ران می شود که با پیاده روی و یا انجام سایر فعالیت های فیزیکی تشدید می شود.

برای تشخیص این حالت معمولاً از اسکن MRI استفاده می کنند. درمان به مدت ۶ هفته طول می کشد، اما گاهی منجر به شکستگی لگن می شود.

افزایش وزن

داشتن اضافه وزن ناشی از بارداری، می تواند باعث وارد آمدن کمی فشار بر روی لگن شود که باعث ایجاد تغییر در وضعیت لگن و درنتیجه درد می شود.

موقعیت نامناسب بدن در هنگام ایستادن یا نشستن

موقعیت نامناسب بدن می تواند منجر به درد لگن، به خصوص در طول سه ماهه دوم و سوم بارداری شود زیرا بدن شما به خاطر وزن نوزادتان، در حالت تعادل نیست.

دلایل دیگر بروز درد لگن در دوران بارداری

زنانی که دارای اضافه وزن هستند و یا افرادی که از قبل مشکلات مربوط به لگن داشته اند، هنگامی که به پهلو می خوابند، درد بیشتری دارند. اگرچه که در طول دوران بارداری، باید به پهلو خوابید، اما به دلیل وارد شدن فشار، می تواند باعث درد لگن شود.

تغییرات فیزیکی نیز در طول دوران بارداری باعث ایجاد درد لگن خواهد شد. فشار ناشی از بزرگ شدن رحم و نرم شدن استخوان های لگن می تواند باعث درد لگن و احساس ناراحتی در سه ماهه سوم بارداری شود.

مرکز ثقل شما در دوران بارداری به خاطر فشاری که بر روی لگن و لگن خاصره وارد می شود، تغییر می کند، بنابراین می تواند باعث درد لگن شود که می توانید با تغییر ساختار بدن خود، این درد را کاهش دهید.

چگونه می توانید در دوران بارداری، درد لگن را درمان کنید

درد لگن می تواند آن قدر شدید باشد که حتی در هنگام خواب نیز برای شما مشکل ایجاد کند. همچنین می تواند باعث استرس و ناراحتی در طول روز شود. در اینجا به شما می گوییم که چگونه می توانید به تسکین این درد و ناراحتی کمک کنید.

استفاده از بالش مخصوص بارداری

استفاده از یک بالش بارداری تمام قد می تواند به شما کمک کند. شما ممکن است در هنگام خوابیدن به دلیل قرار گرفتن بدن در یک وضعیت نادرست یا نداشتن تکیه گاه، درد ناحیه لگن را تجربه کنید. شما می توانید با استفاده از یک بالش بارداری از این درد خلاصی پیدا کنید. این بالش شکل بدن شما را تنظیم می کند  و از شکم، پشت و پاهای شما به  خوبی حمایت می کند.

اگر بالش کافی نیست، می توانید از یک صندلی راحتی، به ویژه در مراحل پایانی دوره بارداری، برای کنترل وضعیت بدنی خود استفاده کنید.

خوابیدن به پهلو

در سه ماهه آخر بارداری، به خصوص زمانی که به زمان زایمان نزدیک می شوید، باید روی پهلوی خود بخوابید و زانوها و پاهایتان را خم کنید. شما می توانید برای راحتی بیشتر، از یک بالش برای حمایت از شکم و قسمت بالایی پاهای خود استفاده کنید. اگر خوابیدن به پهلو، درد لگن را تشدید می کند، یک پتو یا یک بالش را در پشت خود قرار دهید و بر روی آن بخوابید. این کار باعث کاهش فشار بر روی لگن می شود.

گرما درمانی

زمانی که هیچ چیز دیگری برای تسکین درد لگن مؤثر نیست، یک حمام آبگرم بگیرید و یا یک بطری حاوی آب داغ را بر روی لگن خود بگذارید. با پزشک خود مشورت کنید که آیا می توانید از روغن های گرم برای ماساژ استفاده کنید تا از درد لگن رها شوید یا نه. ماساژ باید خیلی ملایم صورت بگیرد و آب حمام نیز باید گرم باشد نه داغ.

هر وقت که می توانید استراحت کنید

ایستادن به مدت طولانی بر روی پاها، می تواند باعث بدتر شدن درد لگن شود. تا جایی که می توانید استراحت کنید و در طول روز بنشینید. سعی کنید در وضعیتی بنشینید و استراحت کنید که آرامش بیشتری دارید. نشستن و خوابیدن در حالتی که پاهای خود را بلند کرده اید و داشتن یک تکیه گاه مناسب، باعث تسکین درد لگن شما می شود.

ماساژ پریناتال

برنامه ریزی برای داشتن یک ماساژ پریناتال، تحمل دردهای دوران بارداری را آسان تر می کند. ماساژ پریناتال نه تنها ماهیچه های شمارا شل می کند و استرس شمارا کم می کند بلکه باعث می شود احساس بهتری نیز داشته باشید.

انجام ورزش های یوگا و پیلاتس

هم یوگا و هم پیلاتس، از درد لگن و درد کمر در دوران بارداری پیشگیری می کند. شما می توانید در یک کلاس یوگا و یا پیلاتس در محل زندگی خود شرکت کنید. مربیان ورزشی می دانند که کدام موقعیت می تواند باعث کشش و تسکین درد لگن و لگن خاصره شود.

ورزش در آب

زمانی که سه ماهه آخر بارداری خود را می گذرانید، ممکن است به دلیل پیاده روی یا ایستادن بیش ازحد بر روی پاهایتان، درد لگن شما بدتر شود. همان طور که ورزش کردن توصیه می شود، شنا نیز می تواند مفید باشد. شنا کردن، فشار وارد آمده بر روی لگن و مفاصل دیگر را کاهش می دهد. با شنا کردن در آب، احساس بی وزنی خواهید کرد که این حالت می تواند فشار اضافی را از روی لگن و مفاصل شما بردارد.

استفاده از کمربند طبی

زمانی که ایستاده هستید و یا کار فیزیکی انجام می دهید، باید از یک کمربند طبی یا کمربند بارداری استفاده کنید. این کمربند از پشت و قسمت میانی کمر شما حمایت می کند.

نکاتی دیگر برای مدیریت درد لگن در دوران بارداری

• هنگام خواب پاهایتان را دراز نکنید زیرا فشار بیشتری بر روی لگن وارد می شود و درد نیز افزایش پیدا می کند. سعی کنید پاهای خود را به موازات یکدیگر قرار دهید به طوری که قوزک پا و زانوها از هم جدا باشند.
• گذاشتن یک بالش در زیر برآمدگی شکم که باعث می شود به سمت جلو غلت نزنید.
• یک بالشتک اضافی را بر بالا یا پائین مفصل لگن قرار دهید زیرا باعث می شود احساس بهتری داشته باشید. یک کیسه خواب یا یک لحاف به تسکین درد شما کمک می کند.
• در هنگام ایستادن، باید شانه ها را به سمت عقب بکشید، سر را بالا نگه دارید لگن را به سمت داخل بکشید.
• قرار دادن یک کیسه گندم گرم، در کنار لگن، به تسکین درد شما کمک خواهد کرد.
• استفاده از کمپرس یخ چند بار در روزبه تسکین دردهای عضلانی شما کمک خواهد کرد.
• از مراقبان بهداشتی بپرسید که آیا می توانید از مسکن استفاده کنید یا خیر. ترکیبات آسپرین و ایبوپروفن نباید مورد مصرف قرار بگیرند.
• اگر به پشت دراز می کشید، یک بالش را بین زانوهای خود بگذارید و فشار دهید. این کار به تنظیم استخوان های لگن کمک می کند و درد لگن را تخفیف می دهد.
• سفت و محکم بودن تشک نیز عامل دیگری است که باید در نظر داشته باشید. اگر تشک شما بیش ازاندازه سفت و محکم است، از یک جعبه تخم مرغ که از پلاستیک فوم ساخته شده است استفاده کنید زیرا باعث نرم تر شدن تشک می شود. همچنین می توانید یک تشک جدید بخرید.
• کفش های پاشنه بلند نپوشید زیرا باعث بر هم زدن تعادل شما می شوند و درد را بدتر می کنند. از کفش های بدون پاشنه و صاف استفاده کنید زیرا وزن شمارا تحمل می کنند.
• به مقدار زیادی آب بنوشید و همچنین از مواد غذایی استفاده کنید که سرشار از کلسیم و منیزیم هستند. همچنین می توانید از پزشک خود در مورد داروهای گیاهی برای رهایی از درد مشورت کنید.
• یک تمرین ساده که می تواند باعث تسکین درد شما شود این است که به پشت دراز بکشید و باسن خود را بالاتر از سینه تان قرار دهید و چند دقیقه به همان حالت بمانید.

چند تمرین کششی برای تسکین درد لگن در طول دوران بارداری

تمرینات کششی، فعالیت هایی هستند که به کاهش درد ناشی از گرفتگی ماهیچه ها و عضلات کمک می کند. علاوه بر اقدامات احتیاطی، چند ورزش کششی که می تواند به طور قابل توجهی باعث تسکین درد لگن شما شود را در اختیارتان قرار می دهیم:

انبساط و کشیدگی عضلات همسترینگ

همسترینگ ها بزرگ ترین ماهیچه های  پشت ران هستند. سفت شدن همسترینگ ها باعث بروز درد کمر یا لگن در طول دوران بارداری می شوند.

کشیدگی همسترینگ در طول سه ماهه دوم بارداری و در یک موقعیت نشسته یا ایستاده انجام می شود. در حالت نشسته، باید یک پای خود را به سمت جلوی بدن دراز کنید و پای دیگر را بر روی ران یا زانوی خود خم کنید. خم کردن پا باعث می شود که عضلات همسترینگ در یک جهت خاص کشیده شوند که می توانید این کشیدگی را در پشت ران خود حس کنید.

کشیدگی پیریفورمیس در حالت نشسته

پیریفورمیس یک عضله کوچک است که از سر استخوان ران به سمت استخوان دنبالچه، عبور می کند. وظیفه اصلی آن ثبات و تنظیم حرکات مفصل ساکروایلیاک (متصل کننده لگن خاصره به استخوان دنبالچه) میباشد. هنگامی که این مفصل ثابت نباشد، عضله پیریفورمیس را تحت تأثیر قرار می دهد و باعث ایجاد درد در ناحیه گلوتئال می شود.

این نوع کشش شامل انداختن یک پا بر روی پای دیگر و خم کردن آن تا نزدیکی لگن تا زمانی که در پشت باسن خود احساس کشیدگی کنید می باشد.

کشش عضلات فلکسور لگن

عضلات فلکسور لگن از جلوی لگن شما می گذرند و به بالا بردن پاها به سمت جلوی بدن کمک می کنند. این عضلات در دوران بارداری، سفت و محکم شده و باعث درد و ناراحتی در ناحیه لگن می شوند. ماهیچه های ضعیف شکمی باعث سفتی و محکم شدن عضلات فلکسور، ایجاد اختلال در تراز بودن لگن و افزایش منحنی پایین کمر می شوند.

کشش عضلات فلکسور لگن شامل زانو زدن بر روی یک پا و قرار دادن پای دیگر با زانوی خم شده در مقابل بدن میباشد. انتقال تمام وزن بر روی پای جلویی، به کشیدگی عضلات فلکسور به سمت مخالف کمک خواهد کرد.

ژست کودک

عضلات و ماهیچه های ستون فقرات اغلب در دوران بارداری منقبض و سفت می شوند. با انجام تمرین کششی ژست کودک به انبساط و کشیدگی این عضلات می توانید کمک کنید.

برای انجام تمرین کششی ژست کودک، باید زانو بزنید و بدن را بر روی ران هایتان پایین بیاورید تا اینکه قسمت پائین تنه بر روی پاها قرار بگیرد و بالاتنه و قوزک پا بر بالای ران ها قرار بگیرند. در اینجا پیشانی بر روی زمین قرار خواهد گرفت، بازوها به سمت خارج باز می شوند و کف دست ها نیز بر روی زمین قرار خواهند گرفت. در مرحله آخر بارداری، زانوها را از یکدیگر جدا نگه دارید.

رعایت اقدامات احتیاطی در حین اجرای تمرینات کششی

زمانی که می خواهید ورزش های کششی را آغاز کنید، همیشه با پزشک خود مشورت کنید. ورزش های کششی را نباید به گونه ای انجام دهید که درد زیادی را تحمل کنید. در طول انجام این تمرینات، نفس خود را حبس نکنید و زمانی که این تمرینات کششی را انجام می دهید، باید احساس سلامتی و تندرستی کنید.

اگر در طول انجام تمرینات کششی، احساس درد، مشکل تنفسی یا سرگیجه داشتید، فورا انجام آن ها را متوقف کنید. این علائم گاهی اوقات با تغییر موقعیت، حرکت یا استراحت بهتر نمی شوند و تنها پزشک می تواند وضعیت شمارا مورد ارزیابی قرار دهد.

چه وقت باید از یک پزشک کمک بخواهیم؟

اگر درد لگن شما با درد یا فشار در ناحیه لگن همراه می باشد و این درد از بین ران های شما نیز عبور می کند و قبل از سی و هفتمین هفته بارداری خود قرار دارید، بهتر است از پزشک خود کمک بخواهید. این می تواند نشانه ای از زایمان زودرس باشد. همچنین اگر درراه رفتن و یا گرفتن وزن نیز مشکل دارید باید به پزشک مراجعه کنید.