هیپرپیگمانتاسیون (نوعی از عوارض پوستی ست که از تجمع رنگدانه ها در پوست ناشی می شود) نوعی از تیرگی پوست است که ناشی از قرار گرفتن در معرض آفتاب، التهاب و یا تغییرات هورمونی ممکن است در بدن رخ دهد. اسید کوجیک یک محصول طبیعی است که به عنوان یک روشن کننده پوست شناخته شده و محبوبیت زیادی نیز دارد. در این مقاله از بخش بیماری های دکتر سلام، شواهد و عواملی را ارائه می کنیم تا بتوانیم به بررسی میزان بی خطر بودن و تاثیر گذاری این محصول بپردازیم.
اسید کوجیک چیست؟
اسید کوجیک یک روشن کننده و شفاف کننده طبیعی پوست است که باعث جلوگیری از رشد قارچ هایی می شود که مانع تولید بیش از حد ملانین هستند. این ماده ممکن است در سطح غلظت 1٪ یا کمتر، هم مطمئن و هم بی خطر باشد.
آیا تاکنون به لکه های تیره روی صورتتان، چه آنهایی بخاطر قرار داشتن در معرض آفتاب به وجود آمده اند و چه آنهایی که جای جوش یا تغییرات هورمونی هستند، دقت کرده اید؟ محصولات در دسترس زیادی وجود دارد که ادعا می شود می توانند این لکه ها را برطرف کنند، اما لازم به ذکر است که همه آنها کیفیت یکسانی ندارند.
اسید کوجیک یک متابولیت طبیعیِ مشتق شده از قارچ هایی است که مانع تولید رنگدانه های ملانین در پوست می شود. این یک محصول فرعی از saké (شراب ژاپنی به دست آمده از برنج) و مشابه سس سویا است. نام “اسید کوجیک” از کلمه ژاپنی “koji” گرفته شده است که به معنی برنج پخته شده است. اسید کوجیک خواص درمانی بسیاری دارد؛ از جمله این خواص می توان به ضد قارچ بودن، ضد میکروب بودن، کاهش درد، استفاده در حشره کش ها و آنتی اکسیدان ها اشاره کرد.
استفاده از اسید کوجیک در لوازم آرایشی به عنوان یک نرم کننده پوست برای درمان هیپرپیگمانتاسیون نیز یکی از رایج ترین کاربردهای آن است. سایر محصولات پوستی حاوی اسید کوجیک برای درمان جوش یا عفونت های قارچی مانند کچلی یا عفونت پا مورد استفاده قرار می گیرند.
اسید کوجیک چگونه می تواند با هیپرپیگمانتاسیون مقابله کند؟
قبل از اینکه به به سراغ راهکارها برویم ابتدا مسئله و موضوع را تعریف می کنیم. هیپرپیگمانتاسیون زمانی رخ می دهد که پوست با افزایش ملانین (ماده ای که باعث ایجاد رنگدانه در پوست می شود) رو به تیرگی می رود.
هیپرپیگمانتاسیون از عوامل زیر ناشی می شود:
آسیب بر اثر نور آفتاب، که علت اصلی ایجاد لکه های تیره در افراد دارای پوست روشن است.
التهاب ناشی از آکنه یا جوش، اگزما یا پسوریازیس، که علت اصلی ایجاد لکه های تیره در افراد دارای پوست تیره تر است.
ملاسما، تیره شدن پوست است که اغلب در زنان به علت تغییرات در هورمون های گردش خون رخ می دهد؛ که این اختلال ممکن است بدلیل مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی یا سایر دلایل باشد.
در صورت ترکیب شدن این موارد، هیپرپیگمانتاسیون می تواند مشکلات بیشتری را نیز به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، ملاسما اغلب با قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدتر می شود.
اسید کوجیک بدون تاثیر بر روی قسمت های روشن تر اطراف پوست، مانع از تولید بیش از حد ملانین می شود. این دارو به اشکال مختلفی مثل کرم، لوسیون، سرم، پودر، پاک کننده ها، صابون ها، ماسک ها و پوست های شیمیایی (معمولا در ترکیب با سایر اسید ها یا مواد تشکیل دهنده) موجود است.
آیا این روشن کننده توسط متخصصین پوست توصیه می شود؟
ما نظر کارشناسان و متخصصان را که در مورد مزایا و سطح ایمنی اسید کوجیک که برای هیپرپیگمانتاسیون استفاده می شود، بررسی کردیم. دکتر جنیفر ت. هالی، متخصص پوست و عضو هیئت علمی در Scottsdale, AZ ، معتقد است که اسید کوجیک به عنوان یک عامل آرام بخش پوست تاثیر بسزایی خواهد داشت. مصرف طولانی مدت آن نیز بسیار مطمئن تر از استفاده کرم هیدروکینون است.
از نظر کاربرد، دکتر هالی به بیماران مبتلا به تغییر رنگ ناشی از آکنه یا ملاسما، توصیه به استفاده از اسید کوجیک در شب در کنار استفاده از طیف گسترده کرم های ضد آفتاب در صبحگاه دارد.
وی بر این باور است که: “همانند بسیاری از درمان های لازم برای مراقبت از پوست، بیمار پس از 6-8 هفته استفاده منظم، می تواند نتیجه مورد انتظار را مشاهد کند.”
دکتر راندا کلین، متخصص پوست و عضو هیئت علمی در Westport, CT ، معتقد است که “اسید کوجیک لکه های ناشی از نور خورشید، هیپرپیگمانتاسیون و بعضی قسمت های تیره را روشن کرده و برای پوست های معمولی مناسب نیست. بنابراین، این ماده یک شفاف کننده بی خطر، قابل تحمل و غیر هیدروکینونی است که من اغلب به بیمارانم توصیه می کنم. “
دکتر کلین همچنین دیگر مواردی را که ممکن است بدلیل استفاده اسید کوجیک استفاده شود یادآوری می کند: ” برای روشنایی پوست محصولات دیگری نیز استفاده می شود که بسیار ایمن و مطمئن هستند (مانند اسیدهای هیدروکسی آلفا و بتا، ویتامین A، B، C، E و ترانکسامیک اسید) و من غالبا مجموعه ای از مراقبت های درمانی و لیزر پوست را برای شفافیت بهتر و بیشتر پوست و کاهش لکه ها و ملاسما (بسته به شرایط و وضعیت پوست) پیشنهاد می کنم.
آیا اسید کوجیک ایمن و مطمئن است؟
ممکن است در بحث ها و مطالعات آنلاین خود با مطالبی در مورد ایمنی اسید کوجیک روبرو شوید مبنی ر اینکه استفاده از اسید کوجیک به احتمال زیاد باعث ایجاد سرطان می شود. اگر چه برخی از مشکلات برای سیستم ایمنی در مطالعات حیوانی هنگام استفاده از دوزهای بسیار بالای این اسید مشاهده شده، اما به نظر نمی رسد نیازی به نگرانی بابت دوز های پایین در انسان وجود داشته باشد.
تنها متخصصین پوست ما نیستند که معتقدند این محصول ایمن بوده و آنرا به بیماران خود نیز توصیه می کنند، بلکه متخصصین بررسی مواد تشکیل دهنده لوازم آرایشی و بهداشتی نیز رسما اعلام کرده اند که “اسید کوجیک برای استفاده در محصولات آرایشی تا مقدار 1٪ قابل استفاده است.”
از همین رو، شما باید اطمینان حاصل کنید که محصول اسید کوجیکی که استفاده می کنید حاوی ماده ای در دوزهای بیش از 1٪ نیست.
عوارض جانبی
مانند بسیاری از محصولات طبیعی دیگر، اسید کوجیک نیز ممکن است باعث واکنش آلرژیک موضعی به نام درماتیت تماسی (نوعی التهاب پوست) شود. در صورت وجود چنین مواردی، شما باید از مصرف دارو خودداری کنید و به یک متخصص پوست مراجعه کنید.
برای پوست های حساس، متخصصین توصیه می کنند محصول را قبل از استفاده کامل بر روی محل درمان، بر روی بخش کوچکی از پوست تست کنید.
هنگامی که اسید کوجیک به طور گسترده و در مدت زمان طولانی استفاده می شود، ممکن است پوست را نسبت به آفتاب سوختگی حساس تر کند. این نکته برای بیمارانی که از این محصول برای پوست خود استفاده می کنند و مدت زمان زیادی را در آفتاب می گذرانند بسیار حائز اهمیت است.
چه راه های دیگری برای روشن شدن پوست وجود دارد؟
محصولات موضعی دیگری از جمله داروهای تجویزی، مواد ضدعفونی کننده و داروهای طبیعی نیز وجود دارد. بسیاری از آنها در درمان هیپرپیگمانتاسیون نیز مفید هستند. هیدروکینون: اغلب داروهای ضد آفتاب و ضدعفونی کننده ای که در حال حاضر در بازار مصرف می شوند، هیدروکینون هستند که مشابه اسید کوجیک عمل می کنند (تولید ملانین را کاهش می دهند).
هیدروکینون باید در غلظت 4٪ یا کمتر مورد استفاده قرار گیرد، مگر آنکه توسط یک متخصص پوست تجویز شود. شایع ترین عارضه جانبی آن نیز می تواند تحریک جزئی پوست باشد.
استفاده از هیدروکینون باید توسط یک پزشک تحت نظارت و مراقبت قرار گیرد. افراد مبتلا به پوست تیره (پوست فیتزپاتریک نوع چهار تا شش) باید هر 3 ماه یک بار به پزشک مراجعه کنند، در حالی که افراد دارای پوست روشن تر (پوست فیتز پاتریک نوع یک تا سه) تنها باید هر 6 ماه یکبار بررسی و چکاپ شوند.
محصولات طبیعی: بسیاری از مواد طبیعی دیگر که در محصولات روشن کننده پوست استفاده می شوند، هم در ارتباط با اسید کوجیک و هم به عنوان جایگزین آن مورد استفاده قرار می گیرند. سویا و نیاسین آمید، نوعی از ویتامین B3، هر دو برای روشن تر کردن پوست با کاهش رنگدانه عمل می کنند. اسید الاجیک، یک آنتی اکسیدان طبیعی حاصل از توت فرنگی، گیلاس و انار، نیز با مهار و کاهش تولید ملانین، عملکرد مشابهی دارد.
لیگنین پراکسیداز، یکی دیگر از آنزیم های مشتق شده از یک قارچ است که پوست را با کاهش ملانین روشن تر می کند. نکته جالب توجه این که از آن برای سفید کردن کاغذ نیز استفاده می شود. آربوتین، ماده ای طبیعی از هیدروکینون که در زغال اخته، کران بری و بیربری یافت می شود، مکانیزم مشابهی با هیدروکینون دارد اما ممکن است واکنش های آلرژیک ایجاد کند.
چه زمانی باید به یک متخصص پوست مراجعه کنیم؟
اگر شما از بیماری هیپرپیگمانتاسیون مخصوصا در ناحیه صورت رنج می برید استفاده از اسید کوجیک با غلظت 1٪ و یا کمتر، برای روشن کردن پوست می تواند راهکار مناسب و مطمئنی باشد.
با این حال، در اولین قدم شما باید به دنبال یک متخصص پوست تایید شده باشید. یک متخصص می تواند پوست شما را معاینه و بررسی کند و یک برنامه درمانی که مناسب نیازهای شما است را پیشنهاد دهد. آن هم بدون هیچ گونه واکنش و عواقب منفی.
